Kraszewski Józef Ignacy - Kordecki(1).pdf - Kraszewski - christo.monte

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

KORDECKI

J. I. Kraszewski

TOM PIERWSZY

Na podniosłym, kamienistym wzgórzu, wśród okolicy zasianej wioskami,

pagórkami, na których sterczą zamków zwaliska, i piaszczystymi

przestrzeniami, wśród widnokręgu opasanego w dali sinych wzgórków

pasmem, wznosi się klasztor i kościół częstochowski, około którego

siedziby ludzi, lasy, pola, grody, kaplice zdają się, jak ciżba posłuszna

przed panem, pochylać czoło. Stary ten gmach warowny, zamczysko

Maryi, budowany powolnie przez długie wieki, obwiedziony murem jak

rycerskim pasem, którego brama zdaje się z dala klamrą ozdobną,

ścianami kościoła wybiegł wysoko ponad inne budowy, a wyżej jeszcze

nad nie wieżyca z gankami wspięła się pod obłoki, na ramionach krzyż

piastując złocisty. Nieco niżej, pod cieniem jego, na dachu kościelnym, w

promienistym kole, obraz Najświętszej Panny wskazuje mnogim z daleka

pielgrzymom, że tu ich Opiekunki stary a święty wizerunek złożono.

Dokoła gmachu kościelnego cisną się przybudowane kaplice, ule, z

których, jak brzęki pszczół, dolatują głosy modlących się zakonników,

pszczółek tej Bożej pasieki. Tuż blisko kilku facjatami 1 bieleje klasztor

obszerny i piękny, po którym znać, że go królewskie i książęce wznosiły

dłonie, że go troskliwa wiernych zdobiła pobożność, że go rozszerzała

gorliwość ludu o chwałę Bożą i chwałę Maryi. Wcześnie to święte

miejsce, w rycerskim kraju na pograniczu stojące, kilkakroć napadane i

rabowane, przywdziało zbroję murową. Po rogach kortyn 2 strażnice

krągłe i czworogranne, różnych lat i pochodzenia, z kolei przyszły

pilnować Jasnej Góry i zwrócone w różne strony poglądają, jakby

czuwały od nieprzyjaciela.

U podnóża góry, o kilkaset kroków od twierdzy jasnogórskiej, niewielki

kościółek św. Barbary, świeżej jeszcze (w roku 1655) budowy, bo lat

zaledwie kilkadziesiąt liczący, błyszczy się ponad nowicjatu klasztornego

kamienicą. Z drugiej strony kościół św. Rocha, patrona od morowej

1 Facjata – przednia część budynku.

2 Kortyna – mur łączący dwa bastiony (strażnice).

zarazy, łączy niejako twierdzę z miasteczkiem klasztornym, którego fara

starożytna ponad czarne dachy mieszczańskich domostw dźwiga się

poważnie. Dokoła murów (znać dawno nie widziały wojny i nie służyły

za ochronę) poczepiały się swobodnie drewniane kletki, jak gniazda

jaskółek, coraz rozprzestrzeniając się dalej a szerzej. Są to kramiki

przekupniów, którzy pod murami klasztoru stoją, czekając na

pielgrzymów, z pamiątkami Jasnej Góry; znajdziesz u nich obrazki

Bogarodzicy, wielkie i małe, drogie i tanie, złociste i skromne, na blasze i

na papierze; pobożne książeczki, pieśni na chwałę Bożej Matki,

szkaplerze z Jej imieniem, krzyżyki, paciorki, różańce i owe listy

misternie sztychowane, w których środku błyszczy obraz cudowny, i

tysiące innych drobnostek, co je w każde święto i niedzielę święcą

paulini u ołtarza, ocierają o cyprysową deskę i rozdają nazad

wędrowcom. Znaczna tu część uboższych mieszczan pod płaszczem swej

Opiekunki na życie zarabia, żywiąc się pobożnością tłumów, które falami

płyną do cudownego obrazu.

I dziś tu niepusto; lecz jakże to było w święte owe, w złote wieki wiary

niezachwianej jeszcze i gorącej czci Bogarodzicy! Nie tylko Polska cała,

Ruś, Litwa, Śląsk pograniczny dostarczały pobożnych pątników; słały je

Czechy, Morawy, Węgry i Niemcy i dalsze świata kraje, bo obraz

częstochowski na cały świat słynął. I jak do Rzymu z południa, tu z

całego północo–wschodu Europy długie karawany pielgrzymów szły z

modlitwą i pieśnią do Orędowniczki strapionych. Jak w ognisku

wielkiego koła skupiają się promienie, tak tu jednoczyły się i spotykały

ze wszech stron biegnące tłumy, schodząc się pod Jasną Górą z jednymi

łzami, z jedną modlitwą: Poratuj!

Ci szli pieszo, bogate wiodąc za sobą cugi i liczne dwory, których

pomocy dobrowolnie się wyrzekali; drudzy powolniej jeszcze, trzy kroki

naprzód, dwa nazad postępując, sunęli się z gorliwymi prośbami; inni

pielgrzymowali o chlebie i wodzie, inni o jałmużnie i ubóstwie

umyślnym, ofiarowanym Bogu, inni pokutując wlekli się na kolanach,

dźwigając na sobie krzyże i ciężkie łańcuchy; a wszyscy ci cierpiący

boleścią i cierpiący grzechem, zbolali i potrzebujący pomocy, schodzili

się, ubogi z bogatym, wieśniak z senatorem, razem u jednego ołtarza,

równymi dziećmi jednej Matki. Piękny to był i rozrzewniający widok,

gdy naprzeciwko strudzonym pielgrzymom wychodzili paulini z

krzyżem, chorągwiami, witając ich i wiodąc do przybytku, którego straż

powierzona im była. Znużonym przybywało naówczas siły, wypłakane

oczy łzą się świeżą zlewały, modlitwa gorliwszą i gorętszą wyrywała się

z ust spiekłych i każdy, padając na twarz przed odsłonionym obrazem,

uczuwał, jakby mu brzemię wielkie z ramion się stoczyło, jakby cały

ciężar boleści złożył u stóp Najświętszej Matki.

Obraz ten na Jasnej Górze od wieków już przyświecał Polsce

błogosławionym światłem cudu, budząc w sercach wiarę, przywołując

grzeszników ku sobie, sypiąc jak promieniami łaski dokoła. Nie było

nikogo, co by stąd odszedł nie pocieszony, nie rozrzewniony, nie

uspokojony na duszy, maluczką ofiarę swej boleści złożywszy przed

Matką Tego, który, Bogiem będąc, chciał dla nas cierpieć jak człowiek i

jak złoczyńca umierać. Wpatrując się w obraz tej Matki Bolesnej, tego

ukrzyżowanego Boga, malało i drobniało cierpienie ludzkie

wspomnieniem wielkiej, krwawej, tajemniczej ofiary.

Od XIV wieku piastowała obraz Jasna Góra, a królowie i książęta,

ubodzy i żebracy zarówno z możnymi, do podniesienia tego tronu

Patronki Królestwa się przyczynili. Każdy tu przyniósł, co mógł; król dał

garść złota, hetman buławę swoją wieszał u obrazu, ubogi święcił mu

pierścień swój ślubny, żebrak woskową nogę lub rękę lnem obwiniętą

kładł z groszem u skarbony, biskup przekazywał swój kielich złoty,

szlachcic zawieszał lampę; każdy stroił, ubierał, bogacił to miejsce, imię

swe zapisując dobrodziejstwem. I z tych ofiar tysiącznych wznosił się

powoli kościół, dźwignęły mury klasztorne, wyrosła wieżyca, zabłysły

ołtarze, lane ze srebra posągi świętych stanęły orszakiem przy obrazie

Bogarodzicy, a skarbiec stał się istotnie skarbcem, bo w nim droższe od

klejnotów gromadziły się pamiątki.

Nie było domu, nie było kościoła, gdzie byś Najświętszej Panny

Częstochowskiej nie znalazł – a cudami wsławione Jej wizerunki

rozsiane były po całym kraju: w Głogówku na Śląsku, w Sokalu na Rusi,

w Topolnie pruskim, w Uchaniu na Wołyniu, w Oporowie w księstwie

Łowickiem, w Mstowie, Krakowie, w Neustadt w Austrii, w Rzymie

nawet pobożni, nie mogący dostać się do Częstochowy, znajdowali

obrazu świętego Łukasza kopie, równie cudowne jak cyprysowa deska,

na której, wedle podania, ewangelista w chwili natchnienia odtworzył

oblicze Najświętszej Niewiasty. Drobne obrazeczki były wszędzie, w

chatach wieśniaków, nad łożem ubogim, na zbroi szlachcica, na

pierścieniach kobiet, u mniszych różańców.

Możemyż nie powiedzieć choć słów kilku o dziejach tego miejsca i

obrazu?

Kraszewski Józef Ignacy - Kordecki(1).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: