2.Fizjologia połykania.pdf

• Spontaniczne łykanie około 1/min w stanie

czuwania

– CzħstotliwoĻę maleje w czasie snu

– CzħstotliwoĻę wzrasta w czasie stresu

Fizjologia połykania

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Fazy połykania

• ĺwiadome przyjmowanie pokarmu

• Faza ustna przygotowawcza – czħĻciowo

Ļwiadome, głównie odruchowe przygotowanie

kħsa do połkniħcia

• Faza ustno-gardłowa – transport kħsa z jamy

ustnej, przez gardło do przełyku

– PrzejĻcie kħsa przez gardło <1 sek, >10 cm/sek

• Faza przełykowa – transport kħsa przez przełyk

do ŇołĢdka

– PrzejĻcie kħsa przez przełyk 5-6 sek, 3-4 cm/sek

Faza ustna połykania

• Faza przygotowawcza

• Transfer ustny

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Faza przygotowawcza

• Przyjħcie kħsa

– Aktywne obniŇenie Ňuchwy

– Otwarcie warg

– ObniŇenie jħzyka

• ņucie

– Zmiany siły i szybkoĻci ruchów Ňuchwy

– MiaŇdŇenie kħsa przez zħby, policzki i jħzyk

utrzymujĢ kħs pomiħdzy powierzchniami

miaŇdŇĢcymi

– Jħzyk rozciera miħkkie kħsy wĻród struktur

kostnych ograniczajĢcych jamħ ustnĢ i miesza z

elementami płynnymi pokarmu i ĻlinĢ

Faza przygotowawcza

• Ssanie

– Wargi obejmujĢ pierĻ, smoczek lub słomkħ

– ObniŇanie Ňuchwy, obniŇenie i skrócenie

jħzyka

– Skojarzone ruchy policzków i dna jamy ustnej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Transfer ustny

• Kħs w zagłħbieniu na grzbiecie jħzyka,

krawħdzie jħzyka przyciĻniħte do

podniebienia twardego

• Ruchy miħĻni jħzyka, warg, policzków, dna

jamy ustnej i Ňuchwy

• Otwiera siħ cieĻı gardła, podniebienie

miħkkie uniesione

• Kħs wchodzi do gardła Ļrodkowego

• Tylna czħĻę trzonu jħzyka zbliŇona do

podniebienia miħkkiego – zapobiega

cofaniu siħ kħsa do jamy ustnej

Transfer ustny

• Kħs przepychany do tyłu w rynience pomiħdzy

jħzykiem i podniebieniem

• Podniebienie miħkkie uniesione

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Faza gardłowa połykania

• Jħzyk zbliŇony do podniebienia miħkkiego

zamyka od przodu gardło Ļrodkowe

• Podniebienie miħkkie uniesione i zbliŇone

do tylnej Ļciany gardła - zamkniħte

nosogardło

• Fałdy głosowe przywiedzione,

przywiedzione nalewki zbliŇajĢ siħ do

podstawy nagłoĻni, nagłoĻnia pochylona –

zamkniħte dolne drogi oddechowe

– Przy wiħkszych kħsach przód skierowany do

zachyłka gruszkowatego

• Kħs osiĢga dołki nagłoĻniowe

• KoĻę gnykowa i krtaı do góry i do przodu

• NagłoĻnia pochylona

• Fala skurczowa na tylnej Ļcianie gardła w dół

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Faza gardłowa połykania

• Podniebienie miħkkie w dół ku nasadzie jħzyka

• Skurcz m.m. podniebienno-gardłowych

• Rozkurcza siħ m. pierĻcienno-gardłowy

– Kħs wchodzi do ust przełyku

– StruŇka pokarmu osiĢga wejĻcie do krtani,

chronione 3 piħtrami zwieraczy

• KoĻę gnykowa uniesiona ku górze i do przodu -

pociĢga krtaı, która wsuwa siħ pod podstawħ jħzyka

• Gardło poszerza siħ i skraca

• Uniesienie UES o 2-2,5 cm

Uniesienie krtani Ơ ok. 2 cm

Ɵ ok. 1,5 cm

powyŇej 80 rŇ zmniejszenie o 1-3 mm

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Faza gardłowa połykania

• Górne drogi oddechowe, jama ustna,

dolne drogi oddechowe zamkniħte

• Kħs szybko przemieszcza siħ do przełyku

[t < 1 sek], silne cofniħcie jħzyka

przyspiesza przód kħsa

• Potrzeba szybkiego oczyszczenia gardła,

zanim wróci połykanie

– PrħdkoĻę kħsa na poziomie UES

30-40 cm/sek

– PrħdkoĻę przełykowej fali skurczowej

1-4 cm/sek

• Fala skurczowa na poziomie dołków

nagłoĻniowych i oczyszczenie tej okolicy z

resztek

• Kħs w wiħkszoĻci przechodzi przez UES do

przełyku

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Faza gardłowa połykania

• Po przejĻciu kħsa do przełyku uniesienie

nagłoĻni dziħki jej właĻciwoĻciom

elastycznym

• Otwarcie głoĻni [m.m. pierĻcienno-

nalewkowe tylne]

• Fala skurczowa przechodzi przez gardło

• NagłoĻnia wraca do połoŇenia spoczynkowego

• KoĻę gnykowa i krtaı obniŇajĢ siħ

• PołĢczenie z nosogardłem otwarte

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Odruchowe połykanie gardłowe

Faza przełykowa połykania

• Zainicjowane na poziomie gardła, nawet

bez kħsa transportowanego z jamy ustnej

• OdpowiedŅ na stymulacjħ gardłowĢ

mechanicznĢ/elektrycznĢ lub

nagromadzeniem pokarmu lub Ļliny

[aktywacja pól receptorowych n. IX i n.X

• Gdy duŇy poziom stymulacji to odruchowe

połykanie jest niepohamowane

• Wszystkie struktury jamy ustnej i gardła w

pozycji spoczynkowej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Dr n. med. A. Domeracka-

Kołodziej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: