Zagnańsk ścieżka edu.pdf

Ścieżka edukacyjna

„Na królewskim szlaku”

Opracował: Roman Piskulak

Wydawca: Nadleśnictwo Zagnańsk

Ścieżka edukacyjna „Na królewskim szlaku”

znajduje się na terenie Nadleśnictwa Zagnańsk,

na obszarze gminy Zagnańsk w okolicy miejsco-

wości Siodła. Prowadzi wzdłuż dawnego Traktu

Królewskiego na odcinku o długości 2 km.

Trakt Królewski to droga Kielce – Solec nad

Wisłą. Był to ważny szlak komunikacyjny, łączą-

cy główne ośrodki dóbr biskupów krakowskich

na ziemi świętokrzyskiej. Nazwę swą zawdzięcza

królowi Janowi Kazimierzowi, który w 1661 roku

podróżował tędy z biskupem krakowskim

Andrzejem Trzebickim – fundatorem kościo-

ła p.w. św. Rozalii i św. Marcina w Zagnańsku.

Na terenie gminy Zagnańsk droga ta wiodła

z Sosnowicy przez Siodła, Jaworze, Chrusty, zbo-

czem góry Chełm – obok wspomnianego kościoła

– do Występy.

Na ścieżce edukacyjnej zaplanowano trzy

przystanki:

1. Polana w rejonie miejscowości Siodła.

2. Miejsce przy krzyżu biskupim.

3. Źródło Silnicy.

Mapa trasy

1. PrzystaNek 1.

Polana w rejonie miejscowości Siodła.

tem było odtworzenie przedwojennych jednostek

wojskowych – powstała, m.in. 2. Dywizja Pie-

choty Legionów ak , a w jej składzie znalazł się

4. Pułk Piechoty Legionów ak .

W zagnańsku – siodłach w sierpniu 1944 r.

formowano 4. pp Leg. ak. Żołnierze po uro-

czystej Mszy św. odprawionej na polanie, ru-

szyli na pomoc walczącej Warszawie.

W związku z szybko zmieniającą się sytuacją

na froncie wschodnim (Rosjanie dochodzili do

linii Wisły) dowództwo Armii Krajowej podję-

ło decyzję o przystąpieniu do wykonania zadań

wynikających z planu „Burza” na terenie Okrę-

gu Radomsko-Kieleckiego AK, gdzie działaniom

tym nadano kryptonim „Deszcz”.

Plan zakładał ułatwienie Armii Czerwonej

opanowania lewego brzegu Wisły i większych

miast Kielecczyzny, obronę mostów na Wiśle, za-

kładów zbrojeniowych w Starachowicach i Skar-

żysku-Kamiennej. Kontynuowano działalność

dywersyjną na szlakach komunikacyjnych. (Roz-

kaz operacyjny nr 2/44 walka w okresie powsta-

nia, 24 lipca 1944 r.) . Bardzo ważnym elemen-

Okręg Radomsko-Kielecki Armii Krajowej

„Jodła”

Źródło: W. Borzobohaty „Jodła”

Historia pułku sięga czasów napoleońskich.

Utworzony w 1806 r. 4. Pułk Piechoty Księ-

stwa Warszawskiego walczył, m.in. w Hiszpanii,

Rosji, Prusach. W 1815 roku powstał 4. Pułk

Piechoty Liniowej Armii Królestwa Polskiego,

który w czasie Powstania Listopadowego wal-

czył z Rosjanami, m.in. pod Olszynką Grochow-

ską. W okresie I wojny światowej zorganizowano

w 1915 r. 4. Pułk Piechoty Legionów Polskich,

istniejący dwa lata – do kryzysu przysięgowe-

go. W 1918 roku utworzono 4. Pułk Piechoty

Legionów, który po zakończeniu działań wojen-

nych w 1922 roku, przybył do stałego garnizo-

nu w Kielcach (na Bukówce). W marcu 1939 r.

z tej jednostki skierowano do służby w Wojsko-

wej Składnicy Transportowej na Westerplatte

z ppor. Leonem Pająkiem 68 żołnierzy, którzy

stanowili trzon załogi wartowniczej. W wojnie

obronnej we wrześniu 1939 r. czwartacy walczy-

li pod Zapolicami – Strońskiem, Błoniem, Ołta-

rzewem, bronili Twierdzy Modlin.

Pierwszy etap mobilizacji i formowania od-

działów rozpoczął się w lipcu 1944 roku. Na te-

renie Inspektoratu Kieleckiego inspektor ppłk

„Żor” (Józef Mularczyk) zarządził stan czujno-

ści i nakazał równocześnie mobilizację oddzia-

łów, które miały wejść w skład 4. pp Leg. AK.

Od 3 sierpnia rozpoczął organizację w składzie

trzech batalionów. Rozkaz przewidywał tworze-

nie I batalionu w rejonie Niwek Daleszyckich

i Mąchocic, a II batalionu w rejonie lasu na Gru-

chawce (okolice Kielc). 7 sierpnia dowódca puł-

ku opracował rozkaz dotyczący przewidywanego

uderzenia na Kielce.

Żołnierze 5. kompanii 4. pp Leg. w marszu na koncentrację

Źródło: Wojciech Borzobohaty „Jodła

koncentracja w zagnańsku – siodłach

Dowódca 4. pułku, oczekując na dalsze rozka-

zy postanowił połączyć bataliony. Obie jednost-

ki wyruszyły do Siodeł. Pierwszy dotarł II bata-

lion zajmując biwak w lesie. Z relacji Zygmunta

Firley’a „Kajtka”: „W niedzielę (13 sierpnia), za-

nim dołączył I batalion, obóz ożywił się. Z Kielc

przyszło trochę szarży. Był „Grzegorz” (Marian

Kędziora) – komendant miasta, kapelan woj-

skowy ks. Henryk Peszko, „Artur” – szef dwójki

i wielu innych. Kapelan odprawił nabożeństwo

polowe, po którym do ustawionych w czworobok

partyzantów – żołnierzy przemówił mjr „Wy-

rwa”. Niedziela ta była ostatnią, którą bataliony

spędziły oddzielnie”.

Marian Sołtysiak „Barabasz” wspomina:

„Jako kompania 4. Pułku Ziemi Kieleckiej jede-

nastego sierpnia wyszli „Wybranieccy” z Niwek

kierując się do Daleszyc na mszę polową. (…)

Przez Niestachów (…), Leszczyny i Mąchocice

doszliśmy do wsi Brzezinki, gdzie zatrzymaliśmy

się na parogodzinny odpoczynek. Stąd wieczorem

nastąpił wymarsz do wsi

Zagnańsk – Siodła, miej-

sca koncentracji pułku.

Zajmujemy kwatery, nie

uwzględniając zaleceń

kwatermistrza, we wsi,

wysuniętej najbardziej

w stronę najbliższych za-

łóg niemieckich.”

Czyszczenie broni. Odwrócony do obiektywu „Skromny” (Stanisław Detko)

– ochrona 2. baonu 4. pp. Zagnańsk. Siodła. Sierpień 1944 r.

Źródło: Z. Firley „W Kedywie i w Burzy”

Źródło: zbiory prywatne Amelii Sołtysiak

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: