Przegląd Rolniczy 2011-09.pdf

Fotografia po ośmiu latach

Główny Urząd Statystyczny rozpoczął niedawno publikację wstępnych wyni-

ków ubiegłorocznego spisu rolnego 1 . Udostępnione dane nie ujawniają jeszcze

pełni zmian, jakie nastąpiły w rolnictwie w okresie od poprzedniego spisu

w 2002 roku, zwłaszcza w poszczególnych regionach, ale pokazują już nie-

które tendencje.

w większym stopniu (25–47%),

przy czym nigdzie nie nastąpił

tak duży spadek powierzch-

ni wykorzystywanej rolniczo.

Przeciwnie, nowe kraje człon-

kowskie raczej zwiększały obszar

użytków rolnych, szczególnie

Bułgaria i państwa nadbałtyckie.

Z pełnych danych dotyczących

płatności bezpośrednich przyzna-

nych w UE za 2009 rok wynika,

że nasz kraj reprezentuje w UE

największa liczba beneficjentów

tego wsparcia. Dwa lata temu

było to 1 406 tysięcy rolników

spośród 7 869 tysięcy w Unii,

czyli 17,9%. Drugim krajem pod

względem liczby osób korzysta-

jących z dopłat były Włochy

(1 254 tys.), trzecim Rumunia

(1 079 tys.). Rolnicy z Francji

i Niemiec, którzy wykorzystują

nieco większy obszar gruntów

rolnych niż łącznie Polska, Wło-

chy i Rumunia stanowili mniej

niż 10% wszystkich beneficjen-

tów (742 tys.).

wództwa. W mniejszym stopniu

ograniczony został areał gruntów

ornych, w większym trwałych

użytków zielonych. Powiększy-

ła się w tym czasie powierzch-

nia sadów. W 2010 roku łąki

i pastwiska stanowiły 21% po-

wierzchni użytków rolnych ogó-

łem, zasiewy 68%, a sady 2,3%.

Pozostałość stanowiły grunty

ugorowane i powierzchnie, któ-

re z różnych przyczyn nie były

utrzymane w dobrej kulturze rol-

nej. W zasiewach dominowały

zboża (72,4%) i rośliny przemy-

słowe (11,1%). W porównaniu do

2002 roku, udział zbóż ogółem

zmniejszył się o 4,6% (z 77%),

o 4,1% wzrósł udział roślin

przemysłowych (z 7%), na tym

samym poziomie pozostał udział

strączkowych jadalnych (0,4%).

Największa zmiana dotyczy

uprawy ziemniaków. Ich pozycja

w strukturze została zredukowa-

na o więcej niż połowę (z 7,5

do 3,7%). Wzrost procentowego

udziału roślin przemysłowych

jest następstwem zwiększenia

zasiewów rzepaku, które okazało

się na tyle duże, że rekompensuje

ograniczenie uprawy buraków

cukrowych.

Kujawsko-pomorskie na tle

województw wyróżnia nadal

największy w kraju procentowy

udział w zasiewach buraków

cukrowych. Ich powierzchnię

ustalono w 2010 r. na 38 tys.

ha, to jest na 4,2%. Obszarowo

jest to nieco mniej niż w dużej

Wielkopolsce. Dominującą po-

zycję uzyskaliśmy natomiast

w uprawie warzyw gruntowych.

Zajęta nimi powierzchnia okaza-

ła się większa od areału uprawy

ziemniaków. W ubiegłym sezonie

warzywa gruntowe występowały

w województwie kujawsko-po-

morskim na 2,3% zasiewów, co

stanowiło prawie 15% obszaru

zajmowanego przez tę grupę

roślin w kraju. Tylko nieco

mniejszy udział w powierzchni

gruntów obsiewanej i obsadzanej

w Polsce warzywami mają duże

województwa – wielkopolskie

i mazowieckie, chociaż odsetek

zasiewów przeznaczanych na ten

cel jest największy w Małopolsce

i w województwie świętokrzy-

skim. Zboża podstawowe wraz

z mieszankami zbożowymi sta-

nowiły u nas 62,4% zasiewów,

co lokuje region raczej w grupie

województw z niższym udziałem

zbóż. Największy odsetek roślin

zbożowych spisano w wojewódz-

twie łódzkim.

Liczba gospodarstw

Według GUS, w 2010 r. było

w Polsce 2 278 tysięcy, czyli o po-

nad 22% mniej niż w 2002 roku.

W tej liczbie dominują gospodar-

stwa najmniejsze – w grupach

obszarowych do 1 i od 1 do 5

hektarów użytków rolnych. Jest

ich łącznie niemal 1,6 miliona

(69%). W kolejnych przedziałach

5–10 i 10–15 ha spisano następne

pół miliona gospodarstw (22%).

Liczbę gospodarstw średnich

i dużych określono na 196 ty-

sięcy, w tym 27 tysięcy takich,

które użytkują 50 lub ponad 50 ha

gruntów rolnych (1,2%). Udział

poszczególnych grup obszarowych

w wykorzystaniu gruntów podano

w tabeli.

Gospodarstwa skupione

w grupach do 5 ha, których jest

ponad 2/3 wykorzystują tylko

około 15% użytków rolnych, 1/4

gospodarstw mieszczących się

w przedziale powierzchni 5–20

ha zajmuje 36% UR, natomiast

gospodarstwa większe niż 20

ha, których jest 5,4% obejmują

prawie połowę (48,4%) użyt-

ków rolnych. Średnia wielkość

gospodarstwa wyniosła 6,82

ha UR i wzrosła od poprzed-

niego spisu o ponad 18%, czyli

w mniejszym stopniu niż zmie-

niła się ich liczba, gdyż o ponad

8% skromniejszy jest obecnie

obszar wykorzystywany rolniczo.

W przybliżeniu można przyjąć,

że przeciętna powierzchnia użyt-

ków rolnych w gospodarstwie

w Polsce stanowi połowę średnie-

go obszaru gospodarstwa w Unii

Europejskiej.

W grupie krajów UE,

z których wstępne wyniki spi-

sów 2 dotarły do EUROSTAT-u,

wyróżnia nas nadal duża liczba

gospodarstw. Pod tym względem

Polskę poprzedza jedynie Rumu-

nia, w której jednak znacznie

większy jest udział gospodarstw

najmniejszych. Okazuje się tak-

że, że tempo koncentracji ziemi

nie jest u nas szczególnie duże.

W okresie 2003–2010 w Bułgarii,

w Estonii, na Łotwie, na Litwie,

na Węgrzech a także w Niem-

czech i w Wielkiej Brytanii liczba

gospodarstw została zredukowana

Tabela

Użytki rolne

ogółem

Grupa

obszarowa

Użytki rolne

ogółem

Grupa

obszarowa

w tys.

w tys. ha

w %

struktura użytków

i zasiewów

W okresie od poprzedniego

spisu, powierzchnia użytków

rolnych w gospodarstwach rol-

nych zmniejszyła się w kraju

o prawie 1,4 mln ha, to znaczy

o obszar większy niż całkowita

powierzchnia UR naszego woje-

0–1 ha

237

1,5

10–15 ha

1848

11,9

1–2 ha

501

3,2

15-20 ha

1242

2–3 ha

566

3,7

20-30 ha

1471

9,5

3–5 ha

1026

7,2

30-50 ha

1346

8,7

5–7 ha

1058

6,8

50-100 ha

1157

7,4

pogłowie zwierząt

W okresie między spisami

w kraju zmniejszyło się zna-

cząco pogłowie trzody chlewnej

7-10 ha

1447

9,3

100 ha

i więcej

3536

22,8

1 Informacja o wstępnych wynikach Powszechnego spisu rolnego 2010” – GUS

2 Agrucultural census 2010 – provisional results” – EUROSTAT

R E K L A M A

barwy lata, dary jesieni

i owiec. Liczba utrzymywanych

świń zmalała o 18% (z 18,6 do

15,3 mln sztuk), a owiec o ponad

22% (z 345 do 268 tys. sztuk).

Nastąpił natomiast wzrost pogło-

wia bydła (do 5,755 mln sztuk).

Różnica pomiędzy stanami

czerwcowymi, w odniesieniu do

bydła została ustalona wstępnie

na 222 tys. sztuk, co oznacza

przyrost o 4%. Zmniejszeniu

uległa liczba utrzymywanych

krów. Było ich w ubiegłym roku

o 223 tys. mniej niż w roku

2002. W następstwie zmian

pogłowia i powierzchni użyt-

ków rolnych GUS określił prze-

ciętną obsadę bydła na 37 sztuk

na 100 ha UR, obsadę krów na

17,1 sztuk, trzody chlewnej na

98,3 sztuk, owiec na 1,7 sztuk.

Wstępne wyniki spisu wskazują

równocześnie na duże zmiany

w koncentracji zwierząt. Usta-

lono, że w ubiegłym roku w jed-

nym gospodarstwie, w którym

utrzymywano bydło było prze-

ciętnie 11 sztuk, podczas gdy

uprzednio stado bydła liczyło

średnio 6 sztuk. Analogicznie,

średnia liczba świń utrzymywa-

nych w gospodarstwie zajmują-

cych się chowem tego gatunku

zwiększyła się w okresie 2002–

2010 z 24 do 38 sztuk.

Zmiany w pogłowiu zwie-

rząt gospodarskich, które nastą-

piły w naszym województwie są

większe od przeobrażeń w kraju.

Spadek pogłowia świń wyniósł

prawie 20% (z 2217 do 1791

tys. sztuk). Bydła przybyło po-

nad 50 tys. sztuk (z 415 do 466

tys. sztuk, tj. wzrost o 12%).

Liczba owiec utrzymywanych

w regionie zmniejszyła się

o ponad połowę (z 31 do 14

tys. sztuk). Dane GUS uzyskane

w 2010 roku pokazują, że rol-

nicy w województwie kujawsko-

pomorskim utrzymywali nieco

ponad 8% krajowego pogłowia

bydła, prawie 12% świń i trochę

więcej niż 5% owiec. Spis po-

twierdził duże różnice regional-

ne w rozmieszczeniu produkcji

zwierzęcej. W odniesieniu do

każdego z trzech głównych ga-

tunków stwierdzono prawidło-

wość, że połowa lub niemalże

połowa zwierząt utrzymywana

jest w trzech województwach.

W chowie bydła dominuje wo-

jewództwo mazowieckie, które

wraz z województwem podla-

skim i Wielkopolską ma pra-

wie połowę krajowego pogłowia

bydła. Województwo wielko-

polskie utrzymuje prawie 1/3

świń, a wraz z naszym regionem

i Mazowszem niemal 53%. Wię-

cej niż 1/4 owiec skupiona jest

w Małopolsce. Relatywnie dużo

owiec jest również na Podlasiu

i w Wielkopolsce.

Wstępne wyniki spisu poka-

zują wyraźną zależność pomiędzy

prowadzeniem produkcji zwierzę-

cej i wielkością gospodarstwa. Co

drugi rolnik posiadający areał

użytków rolnych w granicach od 1

do 2 ha, podobnie jak i gospoda-

rujący na obszarze większym od

100 ha, nie utrzymuje zwierząt.

Natomiast w grupach obszaro-

wych od 10 do 50 hektarów takich

rolników jest nie więcej niż 1/5.

W gospodarstwach użytkujących

10 do 50 hektarów, skupiających

38% UR utrzymywane jest ponad

62% krajowego pogłowia bydła

i ponad połowa pogłowia trzody

chlewnej. W trakcie spisu stwier-

dzono obsadę bydła przekracza-

jącą 50 sztuk/100 ha UR i trzody

przewyższającą 120 sztuk/100 ha

UR we wszystkich grupach obsza-

rowych gospodarstw z przedziału

10–50 hektarów (wykres).

Przeglądając dane statystyczne

zastanawiam się niekiedy, co bę-

dzie w przyszłości specjalnością

naszego województwa. Rolnictwo

innych regionów wykazuje więcej

konsekwencji. Myślę zwłaszcza

o dwóch województwach. W 2002

roku obsada świń na 100 ha UR

wynosiła w Wielkopolsce około 256

sztuk, u nas ok. 208. W 2010 roku

nasi sąsiedzi z zachodu mieli obsadę

268 sztuk (+12), a my w kujawsko-

pomorskim 165 sztuk (–43).

W województwie podlaskim,

bardzo zbliżonym powierzchnią

gruntów rolnych do naszego regio-

nu, PSR 2010 ujawnił prawie 880

tys. sztuk bydła, w tym 453 tysią-

ce krów, czyli obsadę prawie 83

i 43 sztuki na 100 ha UR. Osiem

lat wcześniej, na statystyczne 100

hektarów na Podlasiu bydła przy-

padało o 24 sztuki mniej, a krów

mniej o 11 sztuk.

W ramach festynu odbędzie

się jak zwykle Święto Ziemniaka

z mnóstwem atrakcji. Swoją ofertę

zaprezentują instytucje zajmujące

się hodowlą ziemniaka, których

osiągnięcia będą mogli ocenić

zwiedzający w teście konsumen-

ckim. Degustować też będziemy

potrawy startujące w konkursie

„Ziemniak w tradycji kuchni Po-

morza i Kujaw” oraz ziemniaki

odmian nagrodzonych w latach

poprzednich.

Organizatorzy w tym roku

kładą szczególny nacisk na pre-

zentację oferty dotyczącej pro-

mocji rozwoju przedsiębiorczości

na obszarach wiejskich w opar-

ciu o lokalne zasoby kulturowe

i przyrodnicze. Lokalne Grupy

Działania zaoferują zwiedzającym

żywnościowe produkty lokalne

i regionalne, przedstawią ofer-

tę agroturystyczną, turystyczną

i rękodzielnictwa ludowego oraz

oparte na nich formy przedsię-

biorczości. Stragany i namioty

przygotowane przez LGD zostaną

ocenione w konkursie „Najatrak-

cyjniejsze stoisko z produktami

regionalnymi i rękodzieła ludo-

wego”. Podczas jarmarku będzie

można zapoznać się z ofertą pod-

miotów zajmujących się promocją

rozwoju przedsiębiorczości na

obszarach wiejskich, w tym Cen-

trum Edukacji i Pracy Młodzieży

w Toruniu oraz Europejskiego

Centrum Współpracy Młodzieży

(EFS), a także skorzystać z kon-

sultacji w zakresie korzystania

z unijnych programów pomoco-

wych.

Jak zwykle na zwiedzających

czekać będzie bogaty kiermasz

– produkty lokalne i regionalne,

rośliny ozdobne, materiał szkół-

karski, miód i produkty pszczele,

rękodzieło, sztuka użytkowa, bi-

żuteria, odzież i wiele innych.

Imprezie towarzyszyć będą

występy zespołów ludowych, kon-

kursy i zabawy dla publiczności,

wystawa drobnego inwentarza,

ogródek zabaw dla dzieci. Atrak-

cji nie zabraknie...

Kujawsko-Pomorski Ośrodek

Doradztwa Rolniczego w Miniko-

wie wraz ze współorganizatorami

zaprasza 10 września do Przy-

sieka koło Torunia na coroczny

jesienny festyn „Barwy Lata,

Dary Jesieni”.

W tym roku w ramach fe-

stynu odbędą się XVII Krajowe

Dożynki Ekologiczne oraz przed-

stawiona zostanie bogata oferta

dotycząca przedsiębiorczości na

obszarach wiejskich.

Tradycyjnie już uroczystości

dożynkowe rozpoczną się o godzi-

nie 9.30 mszą polową. Następnie

korowód prowadzony przez dożyn-

kowych starostów przejdzie pod

scenę przed budynkiem Oddziału

KPODR, gdzie około godz. 11

nastąpi oficjalne otwarcie festy-

nu. W Przysieku będziemy gościć

rolników i przetwórców ekologicz-

nych z całego kraju oraz przedsta-

wicieli stowarzyszenia EKOLAND

i jednostek certyfikujących, którzy

będą promować produkty rolni-

ctwa ekologicznego.

Bartosz Frymarkiewicz

KPODR Miniowo n

Projekt finansowany z III Schematu

Pomocy Technicznej PROW 2007–2013,

ze środków Krajowej Sieci Obszarów

Wiejskich

Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w festynie!

Wszystkich zainteresowanych zarówno wystawców, jak i zwiedzających,

zapraszamy na naszą stronę internetową www.kpodr.pl,

gdzie zamieściliśmy ramowy program uroczystości

oraz druki zgłoszeń do pobrania i regulaminy konkursów.

W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy dzwonić pod nr tel. 56 611 09 20.

Waldemar Janiak

KPODR Minikowo n

R E K L A M A

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: