Wynarodowienie amerykańskiej elity.pdf

(503 KB) Pobierz

<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">

Martwe dusze

Samuel Huntington

Martwe dusze

Wynarodowienie amerykańskiej elity

Debaty na temat narodowej tożsamości stały się charakterystycznym

elementem naszych czasów. Po części, poruszają się głównie wokół pytań

retorycznych, z drugiej jednak strony mają głębokie konsekwencje dla amerykań-

skiego społeczeństwa oraz polityki wewnętrznej i zewnętrznej USA. Różnice w

postrzeganiu – zwłaszcza pomiędzy grupą obywateli i bardziej kosmopolitycznymi

elitami – tego, co składa się na narodową tożsamość, generuje różne narodowe

interesy i polityczne priorytety.

Spojrzenie zwykłych obywateli na sprawę narodowej tożsamości znacznie

różni się od spojrzenia elit. Generalnie, obywatele skupiają się na ﬁzycznym oraz

społecznym bezpieczeństwie, które zakłada utrzymanie trwałości (oczywiście w

ramach akceptowalnych warunków rozwoju) istniejących wzorów językowych,

kulturowych, wspólnotowych, religijnych, tożsamości narodowej. Dla elit z kolei,

te cele są drugorzędne, nadrzędnymi bowiem pozostają uczestnictwo w globalnej

ekonomii, wsparcie dla międzynarodowego handlu oraz migracji, wzmocnienie

międzynarodowych instytucji, promowanie amerykańskich wartości poza

granicami kraju, a wewnątrz - wspomaganie mniejszości narodowych i kulturowych.

Najważniejszą różnicą między obywatelami i elitami nie jest więc izolacjonizm

versus internacjonalizm, ale nacjonalizm versus kosmopolityzm.

Martwe dusze

W sierpniu 1804 r., Walter Scott skończył swoje dzieło Pieśń ostatniego

minstrela . Pyta tam czy:

Czy żyje człek o tak martwej duszy /co nigdy nie krzyknął na głuszy:

‘To mój własny rodzinny kraj?’/ Ten kogo serce nigdy nie zagrało,…/

Po wędrówce po obczyźnie?

Odpowiedź współczesnego człowieka na pytanie Scotta brzmi: tak,

liczba martwych dusz jest mała, ale wciąż rośnie wśród amerykańskiej elity

biznesowej, intelektualnej i ekonomicznej. Posiadając, wedle słów Scotta, „tytuły,

siłę i bogactwa”, ich więź z amerykańskim narodem wciąż jednak słabnie.

328

GLAU_02.indd 328

6/16/06 11:45:26 AM

868246332.051.png

868246332.062.png

868246332.073.png

868246332.084.png

868246332.001.png

868246332.002.png

868246332.003.png

868246332.004.png

868246332.005.png

868246332.006.png

868246332.007.png

868246332.008.png

868246332.009.png

868246332.010.png

868246332.011.png

868246332.012.png

868246332.013.png

868246332.014.png

868246332.015.png

o p -

r a -

c o -

w a -

n i a

Powracając do Ameryki z odległych krajów, niełatwo poddają się sile głębokiego

uczucia łączącego ich z „ojczystą ziemią”. Ich zachowanie oraz postawy wyraźnie

kontrastują z powszechnym patriotyzmem i narodową identyﬁkacją reszty narodu

amerykańskiego. Pomiędzy martwymi lub umierającymi duszami elit i wyznawcami

„Dzięki Bogu za Amerykę” [ Thank God for America ] przepaść ciągle się powiększa.

W wyniku ataków z 11. września i fali patriotycznego uniesienia jaka później

nastała, różnica ta przez chwilę stała się niewidoczna. Jednak, w przypadku braku

podobnych, równie dramatycznych wydarzeń, wszechobecne i zasadnicze siły

ekonomicznej globalizacji doprowadzą do dalszej denacjonalizacji elit.

Globalizacja powoduje ogromną ekspansję międzynarodowych zależności

panujących między jednostkami, korporacjami, rządami, organizacjami

pozarządowymi i innymi instytucjami; wzrost inwestycji, produkcji i globalnego

marketingu ponadnarodowych korporacji; rozmnożenie się międzynarodowych

organizacji, systemów i regulacji. Wpływ owych czynników ma inną siłę w zależności

od grup interesu i państw. Udział jednostek w procesach globalizacyjnych zależy

niemal bezpośrednio od ich socjalno-ekonomicznego statusu; elity posiadają większe

i głębsze ponadnarodowe interesy niż nie-elity. Elity, agencje rządowe, biznes w

Stanach Zjednoczonych miały o wiele większy wpływ na proces globalizacji, niż w

jakimkolwiek innym kraju, stąd, jest to powód ich relatywnie słabszego przywiązania

do narodowej tożsamości i narodowych interesów.

Ów postęp na poziomie globalnym przypomina procesy, które zaszły w USA

po wojnie domowej. Gdy uprzemysłowienie poszło naprzód, handel nie mógłby dalej

odnosić sukcesów, ograniczając swój zasięg do określonej społeczności czy stanu

– musiał zacząć operować na poziomie narodowym, aby zdobyć kapitał, siłę roboczą

i rynki, które były mu potrzebne. Ambitni pracownicy musieli stać się geograﬁcznie,

organizacyjnie i, do pewnego stopnia, zawodowo mobilni i robić kariery na poziomie

raczej narodowym niż lokalnym. Wzrost liczby i znaczenia narodowych korporacji i

innych narodowych organizacji przekładało się na tworzenie narodowych punktów

widzenia, interesów i mocy. Narodowe prawa i standardy zaczęły przeważać nad

prawami i standardami stanowymi. Narodowa świadomość i tożsamość zaczęły

górować nad świadomością i tożsamością stanową czy regionalną. Proces rozwoju

ponadnarodowości, mimo że w stadium początkowym, jest w jakimś stopniu do

tego podobny.

Ponadnarodowe idee i kategorie ludzi można sklasyﬁkować wedle

następujących kryteriów: uniwersalistyczne, ekonomiczne i moralistyczne.

Podejście uniwersalistyczne jest w rzeczywistości amerykańskim nacjonalizmem

i poczuciem wyjątkowości doprowadzonym do skrajności. Wedle tego poglądu,

329

GLAU_02.indd 329

6/16/06 11:45:26 AM

868246332.016.png

868246332.017.png

868246332.018.png

868246332.019.png

868246332.020.png

868246332.021.png

868246332.022.png

868246332.023.png

868246332.024.png

868246332.025.png

868246332.026.png

868246332.027.png

868246332.028.png

868246332.029.png

868246332.030.png

868246332.031.png

868246332.032.png

Martwe dusze

Ameryka jest wyjątkowa nie dlatego, że naród amerykański jest niepowtarzalny, ale

dlatego że stał się on „narodem uniwersalnym”. Powstając z połączenia ze światem

stał się Ameryką ludzi z innych kultur i doprowadził do powszechnego przyjęcia

przez inne społeczeństwa amerykańskiej kultury popularnej i wartości, które

reprezentuje. Różnica między Ameryką i resztą świata powoli zaciera się z powodu

triumfu amerykańskiej potęgi i siły przyciągania amerykańskiego społeczeństwa i

kultury. Podejście ekonomiczne koncentruje się na przedstawianiu ekonomicznej

globalizacji jako transcendentnej mocy działającej ponad narodowymi granicami,

łączącej narodowe ekonomie w jedną globalną gospodarkę i błyskawicznie

minimalizującej władzę i funkcje narodowych rządów. Pogląd ten przeważa

w międzynarodowych korporacjach, dużych organizacjach pozarządowych i

instytucjach o porównywalnej wielkości działających na globalnym rynku i wśród

jednostek o wysokich umiejętnościach technicznych, które dzięki temu są w

stanie rozwijać swoją karierę łatwo przemieszczając się z kraju do kraju. Podejście

moralistyczne identyﬁkuje patriotyzm i nacjonalizm z prawdziwie diabolicznymi

siłami i przekonuje, że międzynarodowe prawa, instytucje, systemy i normy stoją

wyżej moralnie od tych, obowiązujących w poszczególnych państwach. Wkład w

rozwój ludzkości musi zastępować poświęcenie dla jednego, konkretnego narodu.

Ten punkt widzenia jest popularny wśród intelektualistów, naukowców oraz

dziennikarzy. Ekonomiczna ponadnarodowość jest zakorzeniona w burżuazji, a

ponadnarodowość moralistyczna w inteligencji.

W 1953 r., mianowany na sekretarza obrony prezydent General Motors

oznajmił: „To, co dobre dla General Motors jest dobre dla Ameryki”. Natychmiast

został skrytykowany za niezastosowanie odwrotnej kolejności, czyli, że to, co dobre

dla Ameryki jest dobre dla General Motors. W obydwu przypadkach, zarówno on

jak i jego krytycy zakładali jakąś zależność interesów między korporacjonizmem i

państwowością. Tymczasem obecnie, multinarodowe korporacje postrzegają swoje

interesy w odcięciu od interesów Ameryki. W miarę jak ich globalne działania

rozwijają się, korporacje stworzone i zarządzane w Stanach Zjednoczonych stają

się stopniowo mniej amerykańskie. W latach 90., w odpowiedzi na wezwanie

Ralpha Nadera, ﬁrmy takie jak Ford, Aetna, Motorola, Price Costco czy Kimberly-

Clark kategorycznie odrzuciły odniesienia do patriotyzmu, kładąc nacisk na

swoją ponadnarodowość. Posiadające swoje siedziby w Stanach Zjednoczonych i

działające globalnie, korporacje rekrutują swoich pracowników oraz menadżerów,

w tym tych na najwyższym szczeblu, nie zważając na kraj ich pochodzenia. W 1999

r., jeden z urzędników państwowych zauważył, że CIA nie może już dłużej liczyć na

współpracę z amerykańskimi korporacjami, tak jak kiedyś, ponieważ postrzegają się

330

GLAU_02.indd 330

6/16/06 11:45:27 AM

868246332.033.png

868246332.034.png

868246332.035.png

868246332.036.png

868246332.037.png

868246332.038.png

868246332.039.png

868246332.040.png

868246332.041.png

868246332.042.png

868246332.043.png

868246332.044.png

868246332.045.png

868246332.046.png

868246332.047.png

868246332.048.png

868246332.049.png

o p -

r a -

c o -

w a -

n i a

one jako międzynarodowe i pomaganie amerykańskiemu rządowi nie leży już dłużej

w ich interesie. 1

Nacjonalizm udowodnił błędność koncepcji Karla Marxa o zjednoczonym

międzynarodowym proletariacie. Globalizacja przyznaje rację obserwacji Adama

Smitha, że podczas gdy „właściciel ziemi musi być obywatelem konkretnego państwa,

w którym leży jego posiadłość […] właściciel sklepu jest właściwie obywatelem świata,

i niekoniecznie jest związany z jednym krajem.” Słowa Smitha z 1776 r. opisują

sposób postrzegania siebie przez ponadnarodowych biznesmenów. Podsumowując

wywiady przeprowadzone z menadżerami z 23 amerykańskich, międzynarodowych

korporacji i organizacji nonproﬁt, James Davison Hunter i Joshua Yates konkludują:

„Z pewnością elity te są kosmopolityczne: podróżują po świecie i polem ich

działania jest świat. Oni sami zresztą widzą siebie jako >>globalnych obywateli<<.

Bez przerwy słyszymy od nich, że myślą o sobie bardziej jako o >>obywatelach

świata<<, którzy przypadkiem posługują się amerykańskim paszportem, niż jako o

amerykańskich obywatelach, którzy przypadkiem pracują w globalnej organizacji.

Posiadają wszystko co wpisuje się w pojęcie kosmopolityzmu. Są wykwintni,

charakteryzują się ogładą oraz uniwersalizmem w swoim perspektywicznym i

etycznym zaangażowaniu.”

Razem z „globalizacyjnymi elitami” w swoich krajach, ci amerykańscy

menadżerowie mieszkają w „socjalno-kulturalnej bańce”, odcięci od kultur

poszczególnych narodów, komunikując się między sobą za pomocą socjalno-

naukowej wersji angielskiego, którą Hunter i Yates określają jako „globalną mowę”.

Ekonomiczni globaliści są mocno związani z pojęciem świata jako ekonomicznej

jedności. Jak donoszą Hunter i Yates:

331

Wszystkie te globalizacyjne organizacje, i to nie tylko międzynarodowe

korporacje, działają w świecie zdeﬁniowanym jako „rozszerzające się

rynki”, jako potrzeba „konkurencyjnej przewagi”, „wydajności”,

„niskich kosztów utrzymania”, „maksymalizowania korzyści,

minimalizowania kosztów”, „niszowych rynków”, „dochodowości”

i „sprawozdania ﬁnansowego”. Usprawiedliwiają swój cel tym, że

wychodzą naprzeciw oczekiwaniom konsumentów na całym świecie;

że to jest ich racja bytu.

„Jedną z rzeczy, które dała nam globalizacja”, jak powiedział konsultant Archera,

Daniels Midland, „to oddanie siły rządów w ręce konsumentów.” 2 Gdy globalny

rynek zastępuje narodową wspólnotę, narodowy obywatel ustępuje miejsca

globalnemu konsumentowi.

GLAU_02.indd 331

6/16/06 11:45:27 AM

868246332.050.png

868246332.052.png

868246332.053.png

868246332.054.png

868246332.055.png

868246332.056.png

868246332.057.png

868246332.058.png

868246332.059.png

868246332.060.png

868246332.061.png

868246332.063.png

868246332.064.png

868246332.065.png

868246332.066.png

868246332.067.png

868246332.068.png

Martwe dusze

Ekonomiczni ponadnarodowcy są trzonem powstającej globalnej

superklasy. Rada Światowej Polityki Gospodarczej zapewnia: „Nagrodą wciąż

bardziej zintegrowanej globalnej gospodarki jest nowa globalna elita. Okrzyknięta

„Facetami z Davos”, „złotymi kołnierzykami” czy […] „kosmokratami”, ta

nowopowstała klasa jest wzmocniona przez globalne połączenia. Zalicza się do

niej naukowców, międzynarodowych cywilnych funkcjonariuszy i menadżerów

globalnych korporacji, a także odnoszących sukcesy przedsiębiorców związanych

z rozwojem wysokiej technologii.”

Oszacowana na liczbę 20 mln w 2000 r., z czego 40 proc. pochodzenia

amerykańskiego, elita ta do 2010 r. powinna podwoić liczbę swoich członków. 3

Obejmując mniej niż 4 proc. Amerykanów, owi ponadnarodowcy niewielką wagę

przykładają do narodowej lojalności, postrzegając jako przeszkodę narodowe

granice, które dzięki Bogu powoli są likwidowane, i widząc narodowe rządy jako

pozostałości przeszłości, których jedyną użyteczną funkcją jest ułatwianie działania

globalnym elitom. Jak nieoﬁcjalnie przewiduje jeden z korporacyjnych menadżerów,

w następnych latach „jedynymi osobami, które będą się przejmowały narodowymi

granicami będą politycy.”

Zaangażowanie w działalność ponadnarodowych instytucji, sieci oraz

aktywności nie tylko deﬁniuje globalne elity, ale jest także krytycznym punktem

osiągnięcia elitarnego statusu bez zważenia na narodowość. Ktoś, kto przywiązuje

się, identyﬁkuje i angażuje w czysto narodowe interesy, ma mniejszą szansę

na wspięcie się na szczyt kariery biznesowej, naukowej, mediowej niż ten, kto

przekracza te ograniczenia. Za wyjątkiem polityki, ci, którzy pozostają w domu,

pozostają z tyłu. Ci, którzy idą naprzód, myślą i działają międzynarodowo. Jak

powiedział socjolog Manuel Castells: „Elity są kosmopolityczne, ludzie są lokalni”.

Dostęp do tego ponadnarodowego świata jest jednakże zarezerwowany dla małej

mniejszości ludzi z uprzemysłowionych krajów i jedynie minimalnej grupy ludzi z

krajów rozwijających się.

Globalne zaangażowanie ponadnarodowych elit ekonomicznych niszczy ich

poczucie przynależności do narodowej społeczności. We wczesnych latach 80. badania

pokazywały, że: „Im wyższy dochód i wykształcenie […], tym bardziej warunkowa

lojalność. […] Istniało większe prawdopodobieństwo, że ludzie z wysokimi dochodami

i wykształceniem zadeklarują się, że opuszczą kraj jeżeli będą mogli podwoić swoje

dochody, niż ci biedniejsi i niewykształceni.” 4 We wczesnych latach 90., przyszły

minister pracy Robert Reich, doszedł do podobnego wniosku zauważając, że „osoby

o najwyższych dochodach w Ameryce […] odcinają się od reszty społeczeństwa.” 5

Elita ta, wedle słów Johna Micklethwaita i Adriana Wooldridge’a:

332

GLAU_02.indd 332

6/16/06 11:45:27 AM

868246332.069.png

868246332.070.png

868246332.071.png

868246332.072.png

868246332.074.png

868246332.075.png

868246332.076.png

868246332.077.png

868246332.078.png

868246332.079.png

868246332.080.png

868246332.081.png

868246332.082.png

868246332.083.png

868246332.085.png

868246332.086.png

868246332.087.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Julian Assange i nazistowska sekta.docx (585 KB)
II Rzeczpospolita korporancka.pdf (809 KB)
Jan Moor (“Jankowski”).pdf (206 KB)
Nacjonalizm.pdf (281 KB)
Agenci i bandy pozorowane na Lubelszyźnie.pdf (265 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin