Szymon Drejewicz zrozumiec-bpmn.-modelowanie-procesow-biznesowych pełna wersja.pdf

Spis treci

Wstp

Wprowadzenie do BPMN

1.1. Proces i model procesu

1.2. Dlaczego notacja BPMN?

1.3. Poziomy modelowania

Szybki start — elementarz

2.1. Pierwszy krok

2.2. Pule i tory

Bramki — dzielenie i czenie procesów

3.1. Bramki w BPMN

3.2. Bramka wykluczajca

3.3. Bramka niewykluczajca

3.4. Bramka równolega

3.5. Bramka zoona

3.6. Bramka oparta na zdarzeniach

Dzielenie i czenie bez bramek

4.1. Rozgazienia bez bramek

4.2. Zczenia bez bramek

4.3. Kiedy pomija bramki?

Przepywy

5.1. Przepyw sekwencji

5.2. Przepyw komunikatu

5.3. Asocjacje

Obiekty danych

6.1. Modelowanie obiektów i magazynów danych

6.2. Przepyw obiektów w procesach

6.3. Wejcia i wyjcia danych

6.4. Kolekcje danych

Zrozumie BPMN. Modelowanie procesów biznesowych

Kolaboracje i konwersacje

7.1. Modelowanie kolaboracji

7.2. Procesy prywatne i publiczne

7.3. Wieloinstancyjni uczestnicy procesów biznesowych

7.4. Konwersacje

Zdarzenia

8.1. Typy zdarze

8.2. Jak to wszystko opanowa?

Czynnoci i podprocesy

9.1. Zadania

101

9.2. Podprocesy

110

9.3. Ptle, czynnoci wieloinstancyjne i kompensacje

119

9.4. Czynno wywoania (call activity)

121

10. Choreografie

123

10.1. Zadanie choreografii

124

10.2. Choreografia zoona

127

10.3. Kolaboracje, procesy i choreografie

131

10.4. Kiedy uywa diagramów choreografii?

131

Inne róda

133

Wprowadzenie do BPMN

BPMN to standard opracowany przez organizacj Object Management Group

(OMG). Jego pena nazwa to Business Process Model and Notation . Podstawowym

celem tego standardu jest dostarczenie notacji do opisywania procesów bizneso-

wych, która jest czytelna i zrozumiaa zarówno dla biznesowych „uytkowników”,

monitorujcych procesy i zarzdzajcych nimi, dla analityków, którzy przepro-

wadzaj biznesow analiz procesów, jak i programistów, odpowiedzialnych za

ich techniczn implementacj. Finalna i stabilna (nie „beta”) specyfikacja stan-

dardu BPMN 2.0 zostaa opublikowana przez OMG w styczniu 2011 na stronie

www.omg.org . Specyfikacja ta jest otwarta i dostpna nieodpatnie dla wszystkich

zainteresowanych. Obecnie jest to powszechnie stosowany midzynarodowy stan-

dard opisywania procesów biznesowych, uznany przez wiele komercyjnych i nie-

komercyjnych organizacji na caym wiecie, take w Polsce.

1.1. Proces i model procesu

Jest kilka powodów, dla których warto i trzeba modelowa procesy. Po pierwsze,

chcemy je rozumie. Czsto jest tak, e dopóki we wspólnym gronie nie ustali si

dokadnie, jak „wyglda” dany proces biznesowy, trudno np. doj do porozumie-

nia, kto i co powinien zmieni, eby wdroy jak zmian biznesow. Po drugie,

procesy biznesowe wspóczenie definiuje si w wielu przypadkach po to, aby je

zautomatyzowa, a dokadniej: wdroy na silniku procesów biznesowych. Jednak

techniczne wdraanie i uruchamianie procesu biznesowego nie jest czynnoci atw

i czsto pochania wiele dni pracy caych zespoów analityków i programistów.

Mona wic powiedzie, e wdraanie procesów biznesowych jest kosztowne. Jed-

noczenie trudno jest akceptowa te koszty bez jakiejkolwiek metody ich szaco-

wania a priori. A wic trzecim powodem, dla którego warto modelowa procesy,

jest moliwo estymacji pracochonnoci zwizanej czy to ze zmianami w nich, czy

te z ich automatyzacj.

Zrozumie BPMN. Modelowanie procesów biznesowych

Warto te wyjani, czym jest model procesu oraz czym jest sam proces biz-

nesowy. Powszechnie mówi si, e proces biznesowy to sekwencja uporzdkowa-

nych czynnoci, których celem jest wytworzenie jakiego dobra (informacji, towaru,

usugi itd.). Zgodnie z definicj specyfikacji OMG BPMN 2.0 w wersji ze stycz-

nia 2011 proces biznesowy to sekwencja lub przepyw czynnoci w jakiej organi-

zacji, których celem jest wykonanie jakiej pracy. Tak wic definicja OMG jest

nieco szersza, bo procesem jest nie tylko sekwencja czynnoci, ale take przepyw

czynnoci. O co chodzi? Bez zbdnego rozwlekania tematu — chodzi o to, e pro-

cesem biznesowym moe by kilka czynnoci, które s wykonywane, ale ich porz-

dek wykonania nie musi by zawsze taki sam. Dla wielu osób moe by do zaska-

kujce, e nie tylko uporzdkowana sekwencja czynnoci jest procesem biznesowym,

jednak po chwili zastanowienia mona si przekona, e to dobra definicja. Jeli kto

nie czuje si przekonany, moe na chwil przeskoczy do fragmentu o podproce-

sach w rozdziale 9.2.3 i zobaczy, e faktycznie takie nieuporzdkowane procesy

take istniej i wcale nie s rzadkoci. Dodatkowo definicja OMG nie odnosi si

do „produktu” procesu, a jedynie stwierdza, e jest to jaka „praca”. Nie ma wic

ograniczenia, e proces musi co wytwarza. W tym przypadku wystarczy zauwa-

y, e we wszystkich znanych organizacjach realizuje si szereg prac, które nie

zawsze przynosz jakiekolwiek efekty. A wic czy tego chcemy, czy nie, nie wszyst-

kie zadania, które realizujemy, maj racjonalne czy te biznesowe uzasadnienie, co

nie zmienia faktu, e wykonujemy te prace.

1.2. Dlaczego notacja BPMN?

Notacji do modelowania procesów biznesowych jest kilka. Najwaniejsze i najpo-

pularniejsze z nich to: BPMN, EPC i BPEL. Porównujc te notacje, mona zauwa-

y kilka istotnych faktów, które mog pomóc w podjciu decyzji, jak notacj naj-

lepiej zastosowa w danym kontekcie. EPC (ang. Event-driven Process Chain ) jest

notacj duo starsz od BPMN i stanowi cz tzw. metody ARIS (dzisiaj wasno

Software AG). W gruncie rzeczy porównanie BPMN i EPC mona sprowadzi do

stwierdzenia, e wszystko, co mona opisa w notacji EPC, mona take opisa

w notacji BPMN. To, co odrónia BPMN od EPC, to fakt, e BPMN posiada zde-

finiowany formalnie metamodel. Posiadajc wic narzdzia do transformacji modeli,

takie jak np. MOLA 1 , mona próbowa transformowa modele BPMN na inne

modele (notacje) lub np. na gotowe fragmenty oprogramowania. W przypadku nota-

cji EPC konieczne byoby, poza opracowaniem samej transformacji, uprzednie zde-

finiowanie jej metamodelu. Nie jest to niemoliwe (istniej ju takie nieoficjalne

metamodele), ale, jak wida, akurat twórcy EPC do dzi nie zdecydowali si opisa

MOLA — http://mola.mii.lu.lv

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: