ementor45.pdf

od redakcji

Szanowni Czytelnicy „e-mentora”,

Z przyjemnością oddaję Państwu czerwcowe, ostatnie przed letnią przerwą, wydanie naszego pisma. Duży

nacisk został w nim położony na zagadnienie aktywności użytkowników internetu. Problem rozpatrywany jest

zarówno od strony praktycznej – w opracowaniu poświęconym badaniu zakresu wykorzystania sieci przez

młodzież, jak i w ujęciu teoretycznym – w artykule opisującym modele służące do wyjaśniania zachowań inter-

nautów. Zachęcam do zapoznania się z tymi tekstami oraz do refleksji na temat zmian roli, jaką sieć odgrywa

w rozwoju społeczeństwa informacyjnego.

Szczególnej uwadze Czytelników „e-mentora” polecam też analizę koncentrującą się na pomiarze kapitału

intelektualnego uczelni z wykorzystaniem oceny, jakiej dokonują odbiorcy usług edukacyjnych ośrodków

akademickich. Ta perspektywa pomiaru została przedstawiona na przykładzie Uniwersytetu Ekonomicznego

w Poznaniu.

Ponadto zachęcam do zaznajomienia się z opracowaniem poświęconym Otwartym Zasobom Edukacyjnym,

diagnozie świadomości społeczności akademickiej w tym zakresie oraz ocenie, na ile wśród przedstawicieli tej

społeczności istnieje wola rozwijania wolnych treści. Podstawą analizy są doświadczenia Akademii Górniczo-

-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.

Temat otwartych zasobów jest bardzo istotny także w kontekście projektowanej przez Ministerstwo Admi-

nistracji i Cyfryzacji ustawy, która ma umożliwić powszechne udostępnienie (i digitalizację) treści należących

do instytucji publicznych, w tym naukowych i oświatowych. Informacje o tym projekcie, a także o wielu innych

ważnych zagadnieniach, znaleźć można na blogu prowadzonym na portalu naszego pisma: http://www.e-mentor.

edu.pl/blog/. Serdecznie zachęcam do lektury!

Marcin Dąbrowski

redaktor naczelny

Aktualności

Nauka.gov.pl: Modern – nowa ogólnoeuropejska platforma internetowa

Jak donosi MNiSW, w ramach unijnego programu Erasmus uruchomiono platformę internetową Modern, na której można

znaleźć informacje o planowanych wydarzeniach i kursach, sprawozdania z konferencji, raporty oraz dokumenty UE dotyczące

wybranych aspektów modernizacji szkolnictwa wyższego. W ramach projektu prowadzone są także działania peer learning

dotyczące nowoczesnych mechanizmów zarządzania uczelniami, skierowane przede wszystkim do kadry zarządzającej

w instytucjach szkolnictwa wyższego.

Wp.pl: Ogłoszono wyniki naboru do projektu „E-podręczniki kształcenia ogólnego”

Ogłoszono wyniki naboru do projektu „E-podręczniki kształcenia ogólnego”. Politechnika Łódzka opracuje razem z Ośrod-

kiem Rozwoju Edukacji e-podręcznik do matematyki i przedmiotów informatycznych, a Grupa Edukacyjna S.A. – do edukacji

wczesnoszkolnej.

Gazeta.pl: Młody polski chirurg założył medycznego YouTube’a i... odniósł wielki sukces!

Dwóch młodych polskich chirurgów wpadło na pomysł, by uruchomić medycznego YouTube’a. Z własnych skromnych

oszczędności zbudowali portal, z którego dzisiaj korzystają tysiące lekarzy z całego świata. Zamieszczone tam transmisje

i filmy z operacji pomagają im leczyć najtrudniejsze przypadki. Według twórców portalu – dumnych z sukcesu tego przed-

sięwzięcia – „obraz potrafi zastąpić tysiąc słów”.

PAP: Wykładowcy SGH poprowadzą zajęcia nawet z... Antarktydy

Sprawdzenie zadań przesłanych przez studentów, korespondowanie poprzez fora dyskusyjne i prowadzenie wirtualnego

dziennika to standardowe możliwości, które daje e-learning. Nie byłoby w tym nic specjalnego, gdyby nie fakt, że uczony

z SGH zrobił to wszystko z... Antarktydy.

Edunews.pl: Platforma edX – studia online dla każdego

Dwie amerykańskie uczelnie ze ścisłej światowej czołówki uniwersyteckiej – Massachusetts Institute of Technology (MIT)

i Harvard – postanowiły wspólnie stworzyć największy na świecie serwis otwartych kursów online, z których skorzystać może

każdy mieszkaniec globu posiadający dostęp do internetu. Na inicjatywę nazwaną edX uczelnie przeznaczyły 60 milionów

dolarów.

TechHive: Stanford, Khan Academy, and the future of higher ed

As someone with a daughter seven years away from college, it’s not surprising that I thought one of the most captivating

sessions at the Wall Street Journal’s D10 conference this year featured Stanford president John Hennessy and Khan Academy

founder Salman Khan, and focused on how technology is impacting education.

Więcej doniesień z najważniejszych wydarzeń w e-learningu i ICT dostępnych jest

w serwisie: wioska.net – codziennie nowe informacje nt. e-edukacji .

czerwiec2012 3

metody, formy i programy kształcenia

Nowoczesne technologie

w rozwoju uczniów szkół

ponadgimnazjalnych

– wyniki badań

Dorota

Kwiatkowska

Marcin

Dąbrowski

Opracowanie prezentuje wyniki badania młodzieży szkół

ponadgimnazjalnych dotyczącego różnych obszarów jej

aktywności internetowej, oceny własnych kompetencji

technologicznych, postrzegania zjawisk zachodzących

w internecie oraz zachowań internautów, jak również

sposobów wykorzystania nowoczesnych technologii

w edukacji. W anonimowym badaniu, przeprowadzonym

za pośrednictwem internetu, wzięło udział 561 uczniów

liceów i techników z całego kraju. Uzyskane wyniki po-

zwoliły na dokonanie charakterystyki funkcjonowania

młodych ludzi w środowisku sieciowym, jak również na

analizę różnic w tym obszarze pomiędzy grupami młodych

kobiet i mężczyzn.

i wykorzystywania nowoczesnych technologii przez

środowisko, w którym obecnie funkcjonują – szkołę

– oraz przyszłe środowisko zawodowe.

Niniejsze badanie uczniów szkół ponadgimnazjal-

nych nawiązuje w swojej strukturze do badania doj-

rzałości technologicznej, przeprowadzonego wśród

uczniów klas 5. i 6. szkół podstawowych, którego

wyniki zostały opublikowane na łamach dwumiesięcz-

nika „e-mentor” w lutym 2012 roku 2 .

Charakterystyka badania

W prezentowanym badaniu wzięło udział 561

uczniów szkół ponadgimnazjalnych (liceów oraz

techników) z terenu całego kraju, uczestników Olim-

piady Przedsiębiorczości – konkursu przedmiotowego

o zasięgu ogólnopolskim 3 . Badanie miało charakter

dobrowolny i anonimowy. Zostało zrealizowane za

pośrednictwem internetu w dniach 4–16 kwietnia

2012 roku. Forma badania oraz badana grupa 4 z jednej

strony wyznaczają granice generalizacji uzyskanych

wyników, z drugiej strony jednak można przypusz-

czać, iż to właśnie aktywni obecnie użytkownicy inter-

netu, odznaczający się dodatkowo takimi cechami jak

przedsiębiorczość i zaangażowanie we własny rozwój

osobowy, będą w przyszłości wywierać znaczący

wpływ na kierunki rozwoju ICT.

W badaniu wzięły udział niemal równoliczne

grupy chłopców (49,9 proc.) i dziewcząt (50,1 proc.)

– reprezentujących klasy od pierwszej do czwartej

(tabela 1). Stosunkowo równolicznie reprezentowane

były również różnej wielkości miejsca zamieszkania

respondentów – od małych miejscowości poniżej

10 tys. mieszkańców, do dużych miast – powyżej

500 tys. mieszkańców (tabela 2).

Poziom dojrzałości technologicznej, sposoby wy-

korzystywania internetu, dobór środków komunikacji

oraz formy spędzania czasu w sieci mają znaczący

wpływ na jakość życia młodzieży i rozwój jej kom-

petencji, potrzebnych zarówno obecnie – w życiu

prywatnym i nauce – jak i w przyszłej pracy zawo-

dowej.

Liczne badania 1 dowodzą, jak duże różnice

w postrzeganiu i wykorzystywaniu nowoczesnych

technologii występują pomiędzy pokoleniem obec-

nych nastolatków i osobami starszymi. Warto zatem

przyjrzeć się bliżej temu, w jaki sposób i do jakich

celów uczniowie szkół ponadgimnazjalnych wyko-

rzystują internet, jak oceniają własne umiejętności

technologiczne oraz różnego rodzaju zachowania

internautów i w jaki sposób technologie informa-

cyjno-komunikacyjne wspomagają edukację i roz-

wój osobowy młodzieży. Warto pamiętać, iż wraz

z rosnącą dojrzałością technologiczną młodych osób

wzrastają ich oczekiwania względem obecności

internetu we wszelkich obszarach ich aktywności

1 Por. m.in. J. Fazlagić, Charakterystyka pokolenia Y , „e-mentor” 2008, nr 3 (25), s. 13–16.

2 D. Kwiatkowska, M. Dąbrowski, Dojrzałość technologiczna uczniów w świetle wyników badań ankietowych , „e-mentor” 2012,

nr 1 (43), s. 4–13.

3 Strona internetowa Olimpiady Przedsiębiorczości, www.olimpiada.edu.pl.

4 Olimpiada Przedsiębiorczości to jeden z największych konkursów tego typu w kraju, uczestniczą w nim osoby zainteresowane

zagadnieniami ekonomicznymi, nie tylko uczniowie szczególnie uzdolnieni, należy jednak zakładać, iż osoby badane cechuje

wyższa od przeciętnej średnia ocen oraz bardziej aktywna postawa, ukierunkowana na rozwój osobowy. Przyjęta forma badania

każe przypuszczać, iż w badaniu z większym prawdopodobieństwem wzięli udział aktywni użytkownicy internetu.

4 e-mentor nr 3 (45)

Nowoczesne technologie w rozwoju uczniów...

Tabela 1. Badani uczniowie według klasy szkolnej

Klasa

postulowanych działań nauczycieli w tym za-

kresie, które w opinii badanych zwiększyłyby

atrakcyjność procesu dydaktycznego.

Procent odpowiedzi

Pierwsza

11,2

Druga

29,2

Korzystanie z internetu

Trzecia

37,3

Czwarta

16,9

Zdecydowana większość badanych uczniów (94,8

proc.) korzysta z internetu codziennie lub prawie

codziennie, zaś tylko pojedyncze osoby (0,5 proc.)

robią to rzadziej niż raz w tygodniu. Można zatem

stwierdzić, że grupa badana to osoby regularnie

użytkujące komputer i internet. Najczęściej spędzają

one jednorazowo przed komputerem 1–2 godziny

(48,8 proc.) lub 3–4 godziny (28,2 procent). W grupie

respondentów znalazło się również 12,8 proc. osób,

które – siadając do komputera – spędzają przed nim

zazwyczaj więcej niż 4 godziny (tabela 3).

Brak odpowiedzi

5,4

Suma

100

Źródło: opracowanie własne

Tabela 2. Miejsce zamieszkania badanych

Procent

odpowiedzi

Miejsce zamieszkania

Poniżej 10 000 mieszkańców

17,1

Od 10 000 do 20 000 mieszkańców

12,3

Od 20 000 do 50 000 mieszkańców

14,8

Od 50 000 do 100 000 mieszkańców

13,9

Tabela 3. Czas spędzany przez badanych jednorazowo przed

komputerem

Czas spędzany jednorazowo

przed komputerem

Od 100 000 do 500 000 mieszkańców

20,7

Powyżej 500 000 mieszkańców

17,5

Procent

odpowiedzi

Brak odpowiedzi

3,7

Mniej niż godzinę

9,8

Suma

100

1–2 godziny

48,8

Źródło: opracowanie własne

3–4 godziny

28,2

Więcej niż 4 godziny

12,8

Zadane uczniom pytania dotyczyły następujących

obszarów:

• częstotliwości i sposobów korzystania z interne-

tu, a także znaczenia obecności nowoczesnych

technologii informacyjno-komunikacyjnych

w życiu badanych,

• oceny posiadanych umiejętności warunku-

jących efektywne korzystanie z komputera

i internetu,

• przekonań respondentów dotyczących wy-

branych zjawisk oraz oceny powszechności

zachowań charakterystycznych dla środowiska

sieciowego wśród nastolatków,

• postrzeganych korzyści i zagrożeń, wynikają-

cych z obecności internetu w życiu człowieka,

• wykorzystania nowoczesnych technologii in-

formacyjno-komunikacyjnych przez nauczycieli

przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości oraz

Brak odpowiedzi

0,4

Suma

100

Źródło: opracowanie własne

Sposoby korzystania z internetu

Do zbadania aktywności respondentów w interne-

cie posłużyły trzy pytania, dotyczące: częstotliwości

korzystania z komputera i internetu w określony

sposób (tabela 4), czynności wykonywanej w pierwszej

kolejności po włączeniu komputera (tabela 5) oraz

aktywności, która zajmuje badanym najwięcej czasu,

gdy korzystają z komputera i internetu (tabela 6). Do-

datkowo uczniom zadano pytanie o ocenę znaczenia

nowoczesnych technologii informacyjno-komunika-

cyjnych w ich życiu.

Tabela 4. Sposoby używania komputera i internetu przez badanych (w proc.)

Bardzo

często*

Brak

odp.

Sposoby używania komputera i internetu

Często

Czasem

Nigdy

Odwiedzanie portalu Facebook

58,8

17,1

7,8

14,8

1,5

Korzystanie z poczty elektronicznej

54,4

33,0

11,1

0,5

1,0

Korzystanie z sieci dla rozrywki – słuchanie muzyki, oglądanie filmów,

zabawnych stron, czytanie informacji o znanych ludziach itp.

46,0

36,0

15,9

1,2

0,9

Rozmowa za pośrednictwem czatu lub komunikatora

45,5

22,3

26,0

5,2

1,0

Czytanie informacji na temat kultury, nauki, techniki, wiadomości

gospodarczych itp.

32,4

37,4

26,4

1,6

2,2

Odrabianie lekcji z wykorzystaniem komputera i internetu z własnej

inicjatywy

23,7

45,1

25,3

4,6

1,3

Odrabianie lekcji z wykorzystaniem komputera i internetu na polecenie

nauczyciela

23,0

45,6

26,2

3,4

1,8

Odwiedzanie portali internetowych

22,1

9,8

7,3

29,1

31,7

czerwiec 2012 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: