PiNOP 5-8.doc

5. Opodatkowanie pozarolniczej działalności  gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne podatkiem wg skali proporcjonalnej czy skali progresywnej?

Dochód od osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą był do końca 2003 r. opodatkowany według progresywnej skali podatkowej. Od początku 2004 r. wprowadzono możliwość wyboru:

·         Opodatkowania na zasadach ogólnych i zachowania prawa do ulg nabytych i obecnie obowiązujących (czyli tak jak dotychczas)

·         Opodatkowania według skali proporcjonalnej ze stawką 19%

Przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie 19% muszą spełnić wiele warunków:

·      Zrezygnować ze wspólnego rozliczania małżonków z podatku

·      Zrezygnować ze wspólnego rozliczania z podatku z dzieckiem, jeśli wychowuje samotnie

·      Zrezygnować z praw nabytych do wszelkich ulg pośrednich i bezpośrednich

·      Zrezygnować z praw do ulg przysługujących przedsiębiorcom działającym na terenie SSE (specjalnych stref ekonomicznych)

·      Przestrzegać zakazu wykonywania pracy na rzecz poprzednich lub obecnych pracodawców w roku rozpoczęcia działalności i następnym

·      Zrezygnować ze stosowania odrębnych form opodatkowania w stosunku do dochodów osiąganych z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie i w spółce osobowej, ale w spółce osób fizycznych część wspólników może być opodatkowana  na zasadach ogólnych, a część według skali proporcjonalnej.

·      Zrezygnować z prawa do ustawowej kwoty obniżki podatku (w 2008 r. 586,85 zł a w 2009 556,02 zł)

·      Zrezygnować z ulgi na dzieci

Podatek ten był bardzo opłacalny dla podatników których dochody wielokrotnie przekraczały wysokość I progu podatkowego, i dla osób niekorzystających z ulg obowiązkowych i nabytych praw do ulg.  Wiele osób zdecydowało się przejść na samozatrudnienie, czyli zarejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej i świadczenie usług pracy na rzecz innych przedsiębiorstw jako przedsiębiorca (czyli byli po prostu ich pracownikami na etacie). Przejście na samozatrudnienie umożliwiało im wybór 19% stawki opodatkowania niezależnie od osiągniętego dochodu.

Aby ograniczyć przejście na samozatrudnienie został wprowadzony okres karencji. Oznacza to że osoby samo zatrudnione chcące świadczyć temu samemu pracodawcy te same usługi co przed samozatrudnieniem mogą rozliczać się w skali proporcjonalnej dopiero po 2 latach.

Dodatkową motywacją do podejmowania działalności na własny rachunek mogą być dotacje unijne (do 40tys. zł.)

Ministerstwo Finansów uważa przejście na samozatrudnienie jako ucieczkę od podatków i składek ubezpieczeniowych, dlatego wprowadzono 3 warunki  których łączne spełnienie dyskwalifikuje z ‘pozarolniczej działalności gospodarczej’:

·         Odpowiedzialność osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie ponosi zleceniodawca

·         Czynności są wykonywane pod kierownictwem zlecającego oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym

·         Wykonujący czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością

6. Metoda proporcjonalnego zaliczenia w rozliczeniach z podatku osób fizycznych

Najmniej korzystna dla polskich rezydentów podatkowych. Zwana też metodą kredytu podatkowego. Jeśli osiągnął dochody tylko za granicą , ma obowiązek rozliczyć się z podatku w Polsce, ale nie płaci zaliczek na podatek. Jeśli uzyskał dochody w kraju i za granicą rozlicza się z podatku z sumy dochodów krajowych i zagranicznych. Metodę tę przyjęto w umowię między Polską a:

              1.  Rosją              2. Finlandią              3. Kazachstanem

              4. Kirgistanem              5. Tadżykistanem              6. Uzbekistanem

              7. Gruzją              8. Armenią              9. Iranem

              10. Syrią              11. Egiptem              12. Algierią

              13. Macedonią              14. Mołdawią              15. Austrią             

              16. Belgią              17. Holandią              18. Danią

              19. Australią              20. Chile              21. Islandią

              22. Koreą Południową              23. Malezją              24. USA

Gdy podatnik nie uzyskał dochodów w Polsce:

·         Składa zeznanie roczne (PIT 36) w którym wykazuje zagraniczne dochody i zapłacony za granicą podatek

·         Przychód uzyskany poza Polską można pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów z tytułu pracy poza miejscem zamieszkania (1668,72 zł)

·         Można odliczyć zapłacone za granicą składki na ubezpieczenie społeczne

·         Podatnik ma prawo korzystać z preferencji obowiązujących w Polsce (odliczenie darowizny, wydatków rehabilitacyjnych, wspólnego zeznania podatkowego małżonków)

·         Od podatku ustalonego wg polskich przepisów odejmuje się podatek zapłacony za granicą

·         Jeśli podatek obliczony wg polskich przepisów jest wyższy niż zapłacony za granicą należy dopłacić różnicę

Jeśli podatnik uzyskał dochody w kraju i za granicą:

1. Sumuje się dochody uzyskane za granicą po przeliczeniu wg odpowiedniego kursu z dochodem uzyskanym w Polsce (po uwzględnieniu kosztów uzyskania przychodów)
2. Odejmuje się ulgi pośrednie, np. darowizny itd.
3. Od sumy dochodu po odliczeniach ustala się podatek wg obowiązujących w Polsce przedziałów skali podatkowej
4. Ustala się wysokość podatku do odliczenia, zapłaconego za granicą wg następującej formuły:

Kwota odliczenia  = kwota podatku od dochodów  x   dochody zagraniczne

od podatku                  krajowych i zagranicznych            dochody krajowe

7. Metoda wyłączenia z progresją a metoda proporcjonalnego zaliczenia w rozliczeniu podatku

Metodę wyłączenia z progresją zawierają umowy Polski z :

              1.  Irlandią              2. Czechami              3. Francją

              4. Grecją              5. Niemcami              6. Portugalią             

              7. Turcją              8. Słowacją              9. Włochami

              10. Cyprem

·         Jeśli podatnik nie uzyskał żadnych dochodów, nie składa zeznania podatkowego

·         Jeśli poza dochodami uzyskanymi za granicą podatnik osiągnął także dochód w Polsce zobowiązany jest rozliczyć dochody w Polsce Dochody z zagranicy należy uwzględnić przy ustalaniu stopy podatkowej wg której obliczony będzie podatek od dochodów uzyskanych w Polsce

Rozlicza się je następująco:

1. Sumuje się dochody krajowe i zagraniczne po przeliczeniu na złote
2. Odlicza się koszty uzyskania przychodów wg przepisów obowiązujących w Polsce
3. Uwzględnia się ewentualne odliczenia od dochodu
4. Od sumy dochodów po ewentualnych odliczeniach ustala się podatek wg polskich przepisów
5. Ustala się stopę procentową wg następującej formuły:

Stopa                = podatek ustalony od sumy dochodów wg polskich przepisów  x 100%

Procentowa                suma dochodów krajowych i zagranicznych

6. Wg tej stopy ustala się podatek od dochodów osiągniętych wyłącznie w Polsce

Podejmując decyzję o pracy zarobkowej w innym kraju należy przeanalizować konstrukcję obowiązującego w danym kraju podatku ze względu na reguły ustalania dochodu do opodatkowania i należy sprawdzić czy Polska podpisała z tym krajem umowę o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu i jaką metodę rozliczenia z podatku przyjęto w tej umowie.