RYNKI FINANSOWE.docx

RYNKI FINANSOWE

dr Ewa Krawczyk

wykłady: wtorek, co 2 tygodnie od 2 tygodnia, 8:30

Literatura:

1.Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizmy, 2008 ,PWN, Warszawa

2. Czekaj J,. Rynki, instrumenty i instytucje finansowe, 2008,PWN,Warszawa.

3. Banaszczak-Soroka U; Instytucje i uczestnicy rynku kapitałowego, 2008,PWN,Warszawa

4. Bień W. Obrót papierami wartościowymi”

WYKŁAD 1

Rynek finansowy- ogół transakcji instrumentami finansowymi, które są instrumentami udzielania kredytów krótko-, średnio-, długoterminowych.

Rynek finansowy składa się z dwóch rodzajów podmiotów:

1.Podmiotów mających nadwyżkę środków finansowych

2. Podmiotów, które potrzebują środków na aktywa realne. Aktywa realne dzielą się na aktywa materialne (maszyny, zapasy, wyposażenie) i niematerialne (patenty, licencje).

SCHEMAT RYNKU FINANSOWEGO

INSTRUMENT FINANSOWY - zobowiązanie finansowe w wyniku którego powstaje roszczenie kapitałodawcy w stosunku do kapitałobiorcy (umowa).

*ma większe znaczenie niż papier wartościowy; nie każdy papier jest instrumentem.

*ze zobowiązania wynika istota papieru wartościowego, który jest podstawowym instrumentem finansowym

PAPIEREM WARTOŚCIOWYM jest dokument potwierdzający prawa majątkowe właściciela.

Instrumenty pochodne nie są papierami wartościowymi

RYNEK PIENIĘŻNY – jest rynkiem płynnych aktywów finansowych, obejmuje transakcje pieniężnymi funduszami pożyczkowymi o okresie finansowania do 1 roku. Celem rynku pieniężnego jest zwiększenie płynności finansowej.

Transakcje na rynku pieniężnym przeprowadzane są przez: banki, jednostki samorządowe, państwo, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, przedsiębiorstwa i osoby fizyczne

Instrumentami rynku pieniężnego są bony pieniężne, skarbowe, papiery komercyjne, weksle, czeki, akcepty bankierskie, certyfikaty depozytowe.

RYNEK KAPITAŁOWY – jest częścią rynku finansowego, który tworzą transakcje zawierane długoterminowymi instrumentami finansowymi, tzn. instrumentami o terminie realizacji dłuższym niż rok (choć wymóg ten ma coraz mniejsze znaczenie), przeznaczonymi na finansowanie inwestycji

Podstawowe funkcje:

- pozyskiwanie na długi okres kapitału przez emitentów i powiększenie ich majątku (tylko rynek kapitałowy)

- uzyskiwanie dochodów przez inwestorów nabywających instrumenty finansowe

-efektywną alokację kapitału

- wycenę instrumentów finansowych

(3 ostatnie funkcje nabywają funkcję rynku finansowego)

Podział rynku kapitałowego:

- rynek pierwotny – transakcje pomiędzy emitentem papierów wartościowych i ich nabywcami, inwestorami; papier po raz pierwszy na rynku. Na rynku występuje emitent, inwestor i pośrednik (makler)

-rynek wtórny – to obrót wprowadzonymi na rynek pierwotny instrumentami finansowymi pomiędzy inwestorami (nie ma emitenta!)

Na rynku pierwotnym wyróżniamy emisję publiczną i niepubliczną.

- elementem różniącym jest liczba osób, do których jest kierowana

Przy emisji publicznej wykorzystuje się środki masowego przekazu.

Emisja publiczna – to oferta nabycia emitowanych w serii papierów wartościowych skierowana do więcej niż 150 osób. Oznacza to, że oferta zakupu skierowana jest do nieograniczonej liczby inwestora, czyli nieoznaczonego adresata.

Emisja niepubliczna – oferta nabycia papierów wartościowych do 150 lub mniej osób.

Korzyści z notowania na rynku publicznym:

·  łatwiejszy dostęp do kapitału poprzez emisję swoich akcji i obligacji

·  efekt marketingowy, bezpłatna promocja w środkach masowego przekazu, co przyczynia się do umacniania pozycji na rynku

·  wzrost prestiżu i zaufania w wyniku jawności danych finansowych spółki

·  rozwój firmy poprzez uzyskanie kapitałów na modernizację, wprowadzenie nowych produktów

·  obiektywna wycena na rynku wtórnym

Podział rynku wtórnego:

- regulowany – system obrotu finansowego dopuszczanego do obrotu publicznego) giełda

-nieregulowany, wolny –do obrotu prywatnego, newConnect

Uczestnikami rynku kapitałowego są emitenci, pośrednicy oraz inwestorzy.

EMITENTEM  PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH jest osoba prywatna wystawiająca je we własnym imieniu, ogłaszające ich subskrypcje, obejmujące zbieranie zgłoszeń na kupno akcji lub obligacji oraz zobowiązana do wykupu tych papierów wartościowych po ukończeniu zbierania zgłoszeń.

Pośrednicy to: banki, biura maklerskie, maklerzy, doradcy inwestycyjni.

INWESTORZY – osoba prawna lub fizyczna, która dokonuje lokaty kapitału na własne ryzyko  w celu osiągnięcia dochodu.

Rodzaje inwestorów:

- indywidualni – gospodarstwa domowe, akcjonariat pracowniczy

- instytucjonalni – instytucje finansowe zajmujące się lokowaniem środków na rynku finansowym, tj. banki komercyjne i inwestycyjne, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, instytucje ubezpieczeniowe.

banki komercyjne – kupują instrumenty finansowe

banki inwestycyjne – zajmują się pośredniczeniem w emisji instrumentów finansowych oraz konstruowaniu i oferowaniu nowych instrumentów finansowych

fundusze inwestycyjne – świadczą usługi polegające na wspólnym lokowaniu powierzonych środków w instrumenty rynku finansowego we własnym imieniu, ale na rachunek powierzyciela

fundusze emerytalne – tworzone w celu dodatkowego zabezpieczenia osób na starość

GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH – są regularne odbywające się w określonym czasie i miejscu podporządkowane określonym normom i zasadom spotkania osób chcących zawrzeć umowę kupna sprzedaży oraz osób pośredniczących w zawieraniu transakcji, których przedmiot stanowią zamienne papiery wartościowe, ceny tych transakcji ustalone są na podstawie popytu i podaży oraz podawane do wiadomości publicznej.

RYNEK POZAGIEŁDOWY – czyli rynek poza kontuarem giełdy to rynek obrotu papierami wartościowymi, na którym transakcje odbywają się pomiędzy uczestnikami rynku, bez pośrednictwa giełdy.

Najbardziej znanym rynkiem pozagiełdowym jest powstały w 8 lutego 1971 r w USA NASDAQ elektroniczny system obrotu pozagiełdowego.

SYSTEM NOTOWAŃ GIEŁDOWYCH:

I platforma notowań  - ,,GIEŁDA’’ à na specjalnych kartkach ( niebieskie – sprzedaż, czerwone-kupna) składano zlecenia  kupna-sprzedaży w biurze maklerskim.

II 2000 17 XI platforma giełdowa WARSET

III od kwietnia 2013r system UPT

Dwa systemy notowań ciągłych na GPW:

1. Notowania ciągłe

- notowania jednolite z dwoma fixingami (jednolita cena ustalana 2 razy dziennie)

- notowania ciągłe rozpoczynają się ustaleniem kursu otwarcia i kończą kursem zamknięcia

INDEKSY GIEŁDOWE:

Ø    odzwierciedlają zmiany cen akcji na danej sesji

Ø    ułatwiają ocenę panującej koniunktury

Ø    są wykorzystywane do prognozowania przyszłych trendów dla danej grupy lub całego rynku

Ø    służą do porównania z sytuacją na giełdach światowych

Ø    pełnią funkcję informacyjną, na indeksy wystawiane są instrumenty pochodne, pełnią również rolę tzw. benchmarkach, czyli portfelach wzorowych

Ø    działają na zasadzie termometru- mierzą temperaturę rynku

UTP – nowy system transakcyjny na GPW – Universat Trading Platform – to nowa jakość w dziedzinie technologii na warszawskiej giełdzie. UTP jest znacznie szybszy, bardziej wydajny, i ma zdecydowanie większą przepustowość, co w praktyce oznacza możliwość usługi wielokrotnie większej liczby zleceń (20 tys. zleceń na sekundę vs niewiele ponad 300 w systemie Warset). Dzięki UTP polski rynek kapitałowy będzie funkcjonował w oparciu o system spełniający najwyższe światowe standardy, gwarantujący organizację obrotu zgodnie z rosnącymi wymaganiami uczestników rynku światowymi trendami. Dołączając do wykorzystanych system UTP giełd w Nowym Jorku, Paryżu, Lizbonie czy Amsterdamie. GPW wpisuje się w sieć najnowocześniejszych globalnych rynków kapitałowych.

UTP

·  stosuje techniki handlu algorytmicznego

·  nowe zasady obrotu i typy ważności

·  nowe typy zleceń

·  nowy segment SAR (System Animatora Rynku)

·  15. IV. 2013 GPW wprowadziła system i nowe zlecenia

Rodzaje zleceń:

1. Zlecenia  limitem ceny:

- kupna (ustalamy maksymalną cenę zakupu, nie drożej niż ustalona cena)

- sprzedaży (oznacza minimalną cenę sprzedaży, nie taniej, a drożej)

2. Zlecenia bez limitu ceny

-po każdej cenie PKC – bez limitu ceny, jego realizacja odbywa się po najlepszych kursach z przeciwnej strony arkusza zleceń. PKC może być realizowane w kilku transakcjach po różnych cenach. Inwestor nie ma możliwości kontroli kursu transakcji zasadniczej, zmiana w stosunku do systemu Warset. Uległ sposób realizacji zleceń PKC.  Zlecenie PKC napływające do arkusza jest zawsze realizowane w części mieszczącej się w ramach widełek dynamicznych i statystycznych, natomiast część zlecenia wykraczająca poza widełki może zostać odrzucona bądź przyjęta do arkusza w zależności od konfiguracji systemu. Niezrealizowana część zlecenia pozostaje w arkuszu zadań jak PKC.

W trakcie notowań ciągłych zlecenie PKC można złożyć, nawet wtedy gdy po przeciwnej stronie arkusza nie ma wystarczającego wolumenu na całkowitą realizację zlecenia. Sytuacja taka ma doprowadzić do zawieszenia instrumentu. Niezrealizowana część  zlecenia nie będzie oczekiwać w arkuszu jako zlecenie z limitem PKC, a pojawieniu się zlecenia przeciwstawnego spowoduje zawarcie transakcji po cenie najlepszej z punktu widzenia zlecenia napływającego.

!!!! W notowaniach ciągłych zlecenie wchodzące na rynek realizowane jest po najlepszej cenie zlecenia oczekującego.

-po cenie rynkowej PCR – jest realizowana po najlepszej cenie zlecenia oczekującego, niezrealizowana część zlecenia przekształciła się w zlecenie z limitem ostatniej transakcji

WYKŁAD 2

Zlecenie PKC (po każdej cenie)

przykład:

Notowania ciągłe. Na rynku są następujące zlecenia

è     arkusz zleceń, zlecenia wchodzące są realizowane po najlepszej cenie zlecenia oczekującego, gdy ceny są równe decyduje czas złożenia zlecenia.

Inwestor składa zlecenie kupna 50 akcji PKC.