14.10
Wzrost gospodarczy – stałe zwiększanie zdolności danego kraju do produkcji towarów i usług przez ludzi, inaczej mówiąc – zwiększanie się z okresu na okres dochodu narodowego na mieszkańca
Wzrost krótkookresowy zależy od: ( czynniki)
- wielu bezrobotnych
- zmiany ilości wykorzystywanego kapitału na ziemi
Wzrost długookresowy
- zwiększanie podaży pracy
- zwiększanie podaży kapitału
- wzrost efektywności wykorzystywania czynników wytwórczych
Czynniki wzrostu gospodarczego
- praca
-ziemia
-kapitał
-wiedza techniczna
Czynniki ograniczające tempo wzrostu
- konsumpcja
-siła robocza
- wymogi ekologiczne
Rozwój gospodarczy-obejmuje sferę produkcji i podziału dóbr i usług w przeciwieństwie do wzrostu gosp. Zajmuje się również jakościowymi zmianami w strukturze społeczno gosp.
Rozwój gospodarczy – składowe
- majątek
- struktura gosp. Narodowej
-mechanizmy funkcjonowania gospodarki
- ilość, jakość i dystrybucja dóbr i usług
- stan środowiska naturalnego
PKB (GDP)-jest miarą wielkości produkcji wytwarzanej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego kto jest ich właścicielem
Dochód narodowy – produkt narodowy brutto skorygowany o kwotę amortyzacji. Inaczej produkt narodowy netto w cenach czynników produkcji.
Wartość dodana – różnica między wpływami ze sprzedaży danego dobra lub usługi a kosztami dóbr pośrednich koniecznych do ich wytworzenia.
RUCH OKRĘŻNY
3 metody mierzenia działalności gospodarczej ( PKB)
1)Metoda produktowa
– wartość rynkowa wszystkich dóbr i usług finalnych produkowanych w kraju w danym okresie
- wartość dodana przy produkcji dóbr i usług produkowanych w danym kraju w danym okresie
2) Metoda wydatkowa – suma wydatków, których w danym okresie dokonują gosp domowe, przedsiębiorstwa i rząd
3) Metoda dochodowa- suma dochodów z czynników prod. uzyskiwanych przez podmioty gosp.
Inne mierniki dochodu narodowego
- PNB (GNP) – są to całkowite dochody obywateli danego kraju, niezależne od miejsca świadczenia usługi
- dochód narodowy – PNN – produkt narodowy netto- wytworzony w gospodarce
- Nominalne PKB – miara prod w cenach bieżących
- Realne PKB – miara produkcji w cenach stałych
Główne typy prod., które nie są uwzględniane w PKB
- produkty rolne, które są przeznaczone przez gosp. Rolne na zaspokajanie własnej konsumpcji lub są dalej wykorzystywane we własnej produkcji
- produkty wytworzone przez gosp. Domowe
PKB wg metody wydatkowej
PKB= C+I+G+Nx
Deflator PKB - wskaźnik poziomu cen
D= Y n .x 100
Y r
Y= C+I+G+Nx
I=Y-C-G-Nx
Nx= X-Z
Stopa bezrobocia
U= B/AZ
Stopa aktywności zawodowej
SAZ=AZ/ LWP
Wskaźnik zatrudnienia
WZ= N/LWP
Wsk niepracujących do pracujących
WNP=((B+BZ)/N )*100
Na 1000 os pracujących x os nie pracuje
Bezrobocie w okresie t
Ut= Ut-1+bt+et*Ut-1
Ut=Ut-1=U*
Stopa bezrobocia w stanie równowagii
U*=bt/et
C- konsumpcja
I-inwestycje
G- wydatki rządowe na zakup dóbr i usług
Nx- export netto
X – export
Z - import
D- delator PKB
Y n- PKB nominalne
Y r – PKB realne
g Y n – stopa zmian PKB nominalnego
L-populacja
LWP- ludność w wieku prod.
LNP- ludność w wieku nie prod.
AZ- aktywni zawodowo
BZ- bierni zawodowo
N- pracujący
B- bezrobotni
Nd- popyt na pracę
Ns- podaż pracy
Lf- zasób siły roboczej ( lp. osób aktywnych zawodowo )
U- stopa bezrobocia
SAZ- stopa aktywności zawodowej
WZ – wskaźnik zatrudnienia
WNP – Wskaźnik niepracujących do pracujących
Ut- bezrobocie w okresie t
Ut-1- bezrobicie w okresie poprzedzającym okres t
bt- stopa napływu bezrobotnych w okresie t
et- stopa odpływu bezrobotnych w okresie t
CPI- wskaźnik cen konsumpcyjnych
PPI- indeks cen produkcyjnych
IC- indeks cen
Pn- cena towaru w roku badanym
P0- cena towaru w roku bazowym
* dobro finalne
* dobra pośrednie
28. 10
Bezrobocie- zjawisko polegające na tym, że ludność w wieku prod. Zdolnej do pracy i gotowej do jej podjęcia pozostaje bez pracy mimo prób jej znalezienia
POPULACJA
1)ludność w wieku produkcyjnym LWP
a) Aktywni zawodowo AZ
- pracujący N
- niepracujący B
b) bierni zawodowo BZ
2) ludność w wieku nieprodukcyjnym LNP
Bezrobotny – warunki
- 15-74 lat
- nie pracuje
- aktywnie poszukuje pracy
- jest gotowy podjąć pracę
BAEL- badania aktywności ekonomicznej ludności, które są przeprowadzane przez GUS. Badania sondażowe wg EUROSTAT ( 15-74)
Osoba pracująca- osoba wykonująca pracę zarobkową lub pracująca na własny rachunek, lub jest na urlopie
Aktywni zawodowo – bezrobotni i robotni, >15 lat
Bierni zawodowo - >15 lat, są to osoby, które nie pracują i nie poszukują pracy lub szukają ale nie są gotowe do jej podjęcia w ciągu 2 tyg.
Powody bierności zawodowej
- osoby zniechęcone poszukiwaniem pracy
- os. Poświęcające się prowadzeniu domu
- os. Uczące się
- poszukujące pracy ale nie gotowe do jej podjęcia
- niezdolne do pracy – chore (renciści)
- emeryci
Równowaga na rynku pracy
Lf i Ns – zbiegają się
Metody szacowania wielkości bezrobocia w Polsce
1)Metoda szacunkowa- przeprowadza ją urząd pracy. Do bezrobotnych zalicza :
- os. Zdolne do pracy i gotowe ją podjąć
- os. Pozostające bez pracy, nieuczące się w szkole z wyłączeniem szkól wieczorowych i zaocznych
- os. Zarejestrowane w urzędzie pracy
2) metoda BAEL – wg niej do os. Bezrobotnych zaliczamy:
- w okresie badanego tygodnia nie pracują
- aktywnie poszukują pracy
- są gotowe pracę podjąć w danym tygodniu lub tyg następnym
Rodzaje bezrobocia
1)Strukturalne – niedopasowanie kwalifikacji pracowników do potrzeb przeds.
2)frykcyjne – wynika z naturalnego równoważenia się popytu i podaży. ( czas potrzebny na znalezienie pracy)
3) klasyczne- wynika z tego że płace utrzymywane są powyżej poziomu równowagi
4) keynesowskie – bezrobocie spowodowane niedostatecznym popytem na dobra i usługi
5) chroniczne- spowodowane utratą lub niemożnością otrzymania pracy przez osoby z powodów od nich niezależnych np. zły stan zdrowia, podeszły wiek, przeszłość polityczna.
Korzyści bezrobocia
a) prywatne
- czas wolny, zwiększenie kwalifikacji
b) społeczne
- większa konkurencja na rynku
Koszty bezrobocia
a)prywatne
- zadłużanie się , występowanie patologii społecznych
- zasiłki dla bezrobotnych, szara strefa, szkolenia dla bezrobotnych , koszty aktywizacji bezrobocia
Naturalna stopa bezrobocia – opisuje poziom bezrobocia istniejący przy pełnym zatrudnieniu.
Polityka przeciwdziałania bezrobociu- w zależności od szczebla może to być polityka prowadzona na poziomie makro lub mikroekonomicznym
Poziom makroekonomiczny – wykorzystywanie przez państwo instrumentów dynamizowania procesów wzrostu i rozwoju gosp. Wyróżniamy inst. pośrednie i bezp.
Pośrednie – stopa podatkowa, polityka pieniężna, kredytowa,
Bezpośrednie- inwestycje publiczne i bezpośrednia działalność gospodarcza państwa
poziom mikroekonomiczny:
-polityka aktywna – dot. Bezrobocia strukturalnego np. publiczne programy zatrudnienia, subsydiowane zatrudnienia ( dotacje dla przeds związane z zatrudnieniem), pośrednictwo pracy, skracanie czasu pracy.
-polityka pasywna – są to różne formy pomocy finansowej dla bezrobotnych( zasiłki, odszkodowania, wcześniejsze przechodzenie na emeryturę)
INFLACJA – wzrost poziomu cen towarów i usług w gosp. Prowadzący do utraty wartości przez pieniądz.
Dewaluacja –spadek poziomu cen towarów i usług w gospodarce w pewnym okresie
Stabilność cen – stanowiąca cel gosp. Narodowej. Jest to taka sytuacja w gosp. Narodowej, w której stopa inflacji jest bliska 0.
Wartość realna- uwzględnia inflacyjny wzrost cen. Dzięki temu umożliwia porównanie wartości w czasie
Siła nabywcza –jest to sposób mierzenia wartości pieniężnej za pomocą ilości produktów jakie można za tą wartość pieniężną kupić
Przyczyny inflacji
1) niespodziewany gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych, który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży AD. Inflację taką nazywamy inflacją kosztową. Pojawia się ona w gosp. W wyniku wzrostu kosztów produkcji spowodowanym wzrostem cen np. energii lub płac. Poziom cen pchany jest wtedy przez rosnące koszty
2) Wzrost agregowanego popytu AD w inflacji nazywamy inflacją popytową – pojawia się w gosp. W wyniku wzrostu zagregowanego popytu. Poziom cen ciągnięty jest przez zwiększony popyt nabywców.
Podczas inflacji kosztowej krzywa zagregowanej podaży przesuwa się w lewo, co prowadzi do ustalenia nowej równowagi makroekon. Ale przy wyższych cena wlk zagreg. popytu maleje powodując bezrobocie.
Podczas inflacji popytow...
lunatyczka102