00:00:37:www.NapiProjekt.pl - nowa jakoć napisów.|Napisy zostały specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu. 00:00:41:Oglšdaj legalnie, polecaj i zarabiaj Vodeon.pl 00:00:43:W galaktyce Droga Mleczna|kršży wokół gwiazdy Słońce... 00:00:48:mała planeta,|zamieszkana przez rozumne istoty. 00:00:54:Ziemianie zawsze byli ciekawi tego,|co nieznane. 00:01:00:Zanim jeszcze poznalimy własny wiat, 00:01:03:marzylimy o zbadaniu innych. 00:01:08:Może na planetach kršżšcych|wokół odległych gwiazd żyjš inne istoty. 00:01:14:Jeli wysyłajš jakie sygnały, 00:01:16:możemy je odebrać|dzięki temu potężnemu radioteleskopowi. 00:01:20:A może nawet odpowiedzieć,|wysyłajšc w kosmos własny sygnał. 00:01:28:Ale czy jestemy w stanie... 00:01:31:opucić Ziemię, by odkryć nowe wiaty? 00:01:35:TAJEMNICE KOSMOSU 00:02:29:Zrobilimy już pierwszy krok|poza naszš planetš. 00:02:44:Skonstruowalimy prom kosmiczny, 00:02:46:który może wynosić|ludzi i ładunki na orbitę. 00:02:52:Tu, wysoko nad atmosferš Ziemi... 00:02:56:uczymy się żyć i pracować w kosmosie. 00:03:00:Frank, możesz już sterować orbiterem. 00:03:06:Dobrze, kieruje się|ku prawej stronie promu. 00:03:12:Na zewnętrznej powłoce jest niewiele|rys i wgnieceń powstałych na skutek... 00:03:17:licznych lotów tam i z powrotem. 00:03:23:Wahadłowiec jest wyposażony|w automatyczne ramię, 00:03:26:służšce do przenoszenia ładunków|przywiezionych z Ziemi. 00:03:34:Włanie wycišgnšł z ładowni... 00:03:35:statek orbitalny z niemieckim teleskopem|o nazwie ORFEUS. 00:03:41:I ze zdalnie sterowanš kamerš IMAX. 00:03:44:Dzięki niej mamy wspaniałe zdjęcia... 00:03:49:wahadłowca na orbicie Ziemi. 00:03:58:Discovery, tu Houston.|Możecie już wypucić satelitę. 00:04:02:Zrozumielimy. 00:04:08:Teleskop ORFEUS|został wypuszczony na orbitę. 00:04:13:Lecimy razem z nim,|szybujšc swobodnie w kosmosie. 00:04:19:Wahadłowiec zaczyna się oddalać.|Jego ładownia jest pusta. 00:04:26:ORFEUS będzie przez jaki czas... 00:04:28:obserwował najgorętsze i najzimniejsze|gazy w naszej galaktyce. 00:04:33:Potem prom zabierze go na Ziemię. 00:04:42:Przez trzy dekady... 00:04:43:nauczylimy się latać w kosmos|i z powrotem, i kršżyć po orbicie Ziemi. 00:04:51:Skoro zrobilimy ten pierwszy krok, 00:04:54:to czy jestemy gotowi|do przebycia wielkiej przestrzeni... 00:04:57:i zbadania innych wiatów|Układu Słonecznego? 00:05:01:Byłaby to kilkaset razy dłuższa podróż... 00:05:04:od tych, które dotšd odbywalimy. 00:05:12:Najpierw musimy zrozumieć|proces adaptacji do stanu nieważkoci. 00:05:21:Spacelab, czyli laboratorium kosmiczne|połšczone tunelem z kabinš załogi, 00:05:26:znajduje się w ładowni promu|podczas niektórych lotów. 00:05:31:Naukowcy przeprowadzajš|w nim eksperymenty, 00:05:34:opracowane przez 13 różnych krajów. 00:05:37:Dobra, wchod. Jest Bobbie. 00:05:41:Dwóch lekarzy, Norm Thagard|i Roberta Bondar, Kanadyjka, 00:05:46:badajš reakcje naszych zmysłów|w stanie nieważkoci. 00:05:53:Ponad połowa astronautów|cierpi na chorobę lokomocyjnš... 00:05:58:przez pierwszy dzień lub dwa. 00:06:02:Niemiecki specjalista, Ulf Merbold,|przeprowadza eksperyment, 00:06:07:który pozwoli to wyjanić. 00:06:11:Osoba widzi pewnš rzecz,|ale odczuwa co zupełnie innego. 00:06:16:Jej mózg jest zdezorientowany|na skutek działania sprzecznych bodców. 00:06:20:Człowiek traci orientację. 00:06:26:Czy to statek kosmiczny wiruje? Czy my? 00:06:41:Kiedy Roberta się obraca, 00:06:43:miniaturowa kamera w jej kasku|rejestruje ruchy oka, 00:06:47:reagujšcego na ruch obrotowy. 00:06:51:Dane sš zbierane w połowie lotu,|a potem tuż przed jego końcem. 00:06:56:Po porównaniu danych... 00:06:58:okazuje się,|że im dłużej ludzie przebywajš w kosmosie, 00:07:02:w tym większym stopniu wykorzystujš|do orientacji zmysł wzroku. 00:07:08:Jednak te wyniki dotyczš wyłšcznie|naszej adaptacji w krótkim czasie. 00:07:13:Trzecia porcja zarodników do wirówki 204.|Upewnij się, e to zarodniki 31G. 00:07:19:Gdzie one sš? 00:07:20:Żeby ustalić, jak wpływa na nas|dłuższy pobyt w kosmosie, 00:07:23:musimy przebywać przez długi okres|na stacji kosmicznej. 00:07:28:Moglibymy tam stworzyć|zamknięty system podtrzymywania życia, 00:07:32:funkcjonujšcy miesišcami, a nawet latami. 00:07:35:Odzyskiwanie tlenu i wody to koniecznoć. 00:07:40:Przyszli astronauci|będš wytrawnymi ogrodnikami. 00:07:43:Będš uprawiać małe ogrody w kosmosie, 00:07:46:takie jak ten hydroponiczny ogród|w Centrum Kosmicznym Kennedy'ego, 00:07:49:gdzie do uprawy rolin wykorzystuje się|odzyskanš wodę i tlen. 00:07:54:Roliny nie mogš ulec żadnemu skażeniu. 00:07:58:W połowie drogi na innš planetę|utrata plonów oznaczałaby katastrofę. 00:08:05:Jeszcze 180 razy. 00:08:07:Dbanie o kondycję to kolejne wyzwanie. 00:08:10:Mięnie nie muszš dwigać|ciężaru naszych ciał i dlatego słabnš. 00:08:14:Koci stajš się kruche. 00:08:16:Im dłużej jestemy w kosmosie,|tym większe sš problemy. 00:08:21:Hej, Bobbie, 00:08:23:chod tu. Przelatujemy nad Kanadš. 00:08:25:Ludzie odbywajšcy podróże|na inne planety będš spędzać całe lata... 00:08:29:w niewielkiej, zamkniętej przestrzeni. 00:08:32:Jakiego rodzaju stresom|będziemy musieli stawić czoło? 00:08:36:Czy ogarnie nas tęsknota za domem,|skoro będziemy tak daleko? 00:08:40:Oddzieleni od rodziny, przyjaciół,|wygód normalnego życia? 00:09:03:- Tam jest, John.|- Nie rozjed nas. 00:09:07:Nasze pierwsze podróże do innego wiata|to te na Księżyc. 00:09:14:Tranquility, możecie startować. 00:09:21:Ale każda z tych wypraw|trwała co najwyżej tydzień. 00:09:26:Obecnie na stacji Mir... 00:09:29:rosyjscy kosmonauci przebywajš|w kosmosie miesišcami. 00:09:34:Co jaki czas przylatujš tam z Ziemi|statkiem kosmicznym Sojuz nowe załogi. 00:09:46:Teraz, niemal po roku|spędzonym na orbicie, 00:09:50:kosmonauci wrócš Sojuzem do domu. 00:09:59:I chociaż ćwiczyli|do szeciu godzin dziennie, 00:10:04:poddani teraz|działaniu ziemskiej grawitacji, 00:10:07:nie potrafiš wstać o własnych siłach. 00:10:11:Wyobrażcie sobie przybycie|w takim stanie na obcš planetę. 00:10:23:Ale gdybymy tak mogli wytwarzać|sztucznš grawitację... 00:10:26:w czasie kosmicznych podróży? 00:10:29:Wsłynnym filmie Stanleya Kubricka|z 1968 roku, 00:10:33:2001: Odyseja kosmiczna, 00:10:36:pokazano statki kosmiczne,|w których byłoby to możliwe. 00:10:41:Gdy statek się obraca, 00:10:43:załoga odczuwa siłę odrodkowš,|która działa jak grawitacja. 00:10:51:Winnym projekcie częci statku|obracajš się wokół nieruchomej osi. 00:10:59:Ale rotacja małego statku może wywołać|dezorientację lub chorobę. 00:11:05:Żeby tego uniknšć, trzeba by zbudować|wielki statek, który obracałby się wolniej. 00:11:11:Musiałby on jednak|mieć długoć mostu Golden Gate. 00:11:17:Jak zbudować tak wielki statek|w przestrzeni kosmicznej? 00:11:22:Żeby polecieć na Marsa, na przykład, 00:11:24:moglibymy zaprojektować|statek kosmiczny z dwoma modułami, 00:11:27:połšczonymi ze sobš bardzo długš linš. 00:11:32:W trakcie lotu lina wysuwałaby się,|oddzielajšc moduły. 00:11:39:Cała konstrukcja, obracajšca się|wokół swojej osi raz na minutę, 00:11:43:mogłaby wytworzyć sztucznš grawitację. 00:11:51:Do niedawna był to jednak tylko|ciekawy pomysł. 00:11:57:Koncepcja wymagała sprawdzenia. 00:12:00:Na razie satelita jest stabilny. 00:12:03:Wahadłowiec zabrał sprzęt|do przeprowadzenia eksperymentu. 00:12:06:Włoski satelita został wypuszczony|na bardzo długiej linie. 00:12:11:Załoga miała go potem|cišgnšć z powrotem. 00:12:13:Zróbmy to tak jak w symulatorze. 00:12:17:Loren, będziesz kontrolowała|naprężenie liny, dobrze? 00:12:21:Na poczštku lina zachowywała się tak,|jak przewidywano. 00:12:25:Nie możemy szarpać satelity. 00:12:28:Odpowiednie naprężenie liny,|punkt R lekko się przesuwa. 00:12:32:Wszystko w normie. 00:12:34:Poluzuj linę. 00:12:36:Ale potem bęben wycišgarki zablokowano|i lina się rozluniła. 00:12:39:Houston, poluzowalimy linę.|Punkt L zatrzymał się. 00:12:42:Odpalajšc silniki na orbiterze i satelicie, 00:12:46:załoga naprężyła linę ponownie.|Okazało się więc, 00:12:49:że możemy kontrolować|naprężenie liny w kosmosie. 00:12:52:- Przygotowuję laser.|- Włšcz drugi sterownik. 00:12:56:Nieprzewidzianych trudnoci|nie da się uniknšć. 00:12:59:Ale dzięki nim cišgle się czego uczymy|i posuwamy się naprzód. 00:13:06:Do zbudowania lepszego statku potrzebne|sš lekkie, ale wytrzymałe materiały. 00:13:12:Żeby je przetestować,|w 1984 r. Wynielimy na orbitę satelitę, 00:13:16:którego powłoka była pokryta|rozmaitymi materiałami, 00:13:19:wystawionymi na działanie|czynników zewnętrznych. 00:13:23:Houston, tu Columbia. Widzimy satelitę. 00:13:26:Zostawilimy go na orbicie na szeć lat. 00:13:28:To doć czasu na lot międzyplanetarny. 00:13:31:Gotowi do przechwycenia? 00:13:32:Potem wahadłowiec przechwycił satelitę|i zabrał na Ziemię. 00:13:38:Te zewnętrzne panele|dostarczyły nam wielu cennych informacji. 00:13:44:Mikroskopy pokazały, 00:13:46:że próżnia kosmiczna|nie jest bynajmniej pusta. 00:13:50:Ten wzór tutaj. Nie wiem, co to jest. 00:13:52:W wyniku cišgłego|bombardowania mikrometeorytów... 00:13:55:na powierzchni powstały liczne wgniecenia. 00:14:12:Jednak największe niebezpieczeństwo|w kosmosie to promieniowanie. 00:14:18:Gdy wahadłowiec wisi|nad ziemskim horyzontem, 00:14:21:widzimy w ciemnoci|wyłšcznie wiatła jego ładowni. 00:14:26:Ale nie widzimy szkodliwego|promieniowania, które jest tu wszędzie. 00:14:32:Czšsteczki o wielkiej energii sš wysyłane|w kosmos przez Słońce i inne gwiazdy. 00:14:39:Na Ziemi chroni nas atmosfera... 00:14:42:i pole magnetyczne. 00:14:45:W kosmosie promieniowanie może|przeniknšć przez ciany statku. 00:14:52:Japoński satelita rentgenowski pokazuje|erupcje promieniowania słonecznego. 00:14:59:Podczas lotów międzyplane...
porron