1. Zwierzęta:
◦ eukariotyczne organizmy
◦ komórki pozbawione ścian komórkowych oraz plastydów
◦ z wyjątkiem pierwotniaków i gąbek, mają zróżnicowane komórki, które tworzą tkanki, a te organy
◦ cudzożywne – zjadają inne organizmy lub ich wytwory; grupy fagiczne:
▪ roślinożerne
▪ drapieżne
▪ odżywiające się martwą materią organiczną
◦ gamety powstają w gruczołach rozrodczych – gonadach:
▪ u samców – jądra produkujące plemniki
▪ u samic – jajniki produkujące komórki jajowe, zawierające żółtko – materiał zapasowy
◦ zapłodnienie odbywa się na drodze oogamii i może być zewnętrzne lub wewnętrzne
◦ występuje rozwój zarodkowy (embrionalny); trwa od zapłodnienia jaja do uzyskania przez rozwijający się organizm zdolności do samodzielnego życia; fazy:
▪ bruzdkowanie - zygota na skutek wielokrotnych podziałów mitotycznych przekształca się w wielokomórkowy zarodek
· I faza: zygota dzieli się na 2 komórki – blastomery
· II faza: zygota dzieli się na 4 komórki wzdłuż tej samej osiągnięciu
· III faza: zygota dzieli się na 8 komórek poprzecznie w stosunku do poprzednich
· IV faza: dalsze podziały podwajają liczbę komórek i powstaje wielokomórkowe stadium – morula
· V faza: podziały zachodzą coraz wolniej, stopniowo powiększają się przestwory między komórkami znajdującymi się we wnętrzu moruli
· VI faza: powstaje blastula – postać zarodka, wypełniona płynem przestrzeń – pierwotna jama ciała
▪ gastrulacja – część komórek przedostaje się do wnętrza blastuli, tworząc drugą warstwę komórek; powstaje gastrula, która składa się z dwóch niewyspecjalizowanych warstw komórek – listków zarodkowych – zewnętrznej ektodermy i wewnętrznej endodermy
▪ organogeneza – wykształcenie się trzeciego listka zarodkowego (mezodermy) i kształtowanie się narządów
◦ listki zarodkowe:
▪ ektoderma:
· nabłonki zewnętrzne oraz wyściełające przedni i końcowy fragment przewodu pokarmowego
· wytwory naskórka – włosy, paznokcie
· narządy zmysłów
· układ nerwowy
▪ mezoderma:
· nabłonek wyściełający wtórną jamę ciała
· tkanki łączne
· układ krążenia
· układ mięśniowy
· układ rozrodczych
· nerki kręgowców
· skóra
▪ endoderma:
· nabłonki środkowej części przewodu pokarmowego
· gruczoły trawienne kręgowców – trzustka, wątroba
◦ ostatnią fazą rozwoju zarodkowego jest wyklucie się lub poród
◦ pozazarodkowy rozwój organizmu:
▪ rozwój prosty – postać młodociana zwierzęcia różni się od dorosłej tylko mniejszymi wymiarami ciała i brakiem zdolności do rozrodu
▪ rozwój złożony – występują zróżnicowane morfologicznie stadia rozwojowe, żyjące w odmiennych środowiskach i różniące się sposobem pobierania pokarmu; następuje przeobrażenie
◦ cykl życiowy (ontogeneza) zamyka okres starzenia się i śmierć organizmu
2. Heteromorfizm – strategia życiowa, która odegrała podstawową rolę w ewolucji organizmów żywych
3. Typy – główne jednostki taksonomiczne zwierząt:
◦ symetria ciała:
▪ brak symetrii ciała - gąbki
▪ promienista – meduzy
▪ dwuboczna – większość bezkręgowców, kręgowce
◦ segmentacja ciała (metameria)- członowanie ciała na szereg odcinków o powtarzającym się planie budowy; charakt. dla zwierząt dwubocznie symetrycznych:
▪ homonomiczna – wyraźnie widoczna na zewnątrz, segmenty do siebie podobne – dżdżownice
▪ heteronnomiczna – niektóre segmenty różnią się od pozostałych i grupują w większe jednostki (tagmy) – skorupiaki, owady, pajęczaki
◦ cefalizacja – proces wyodrębnienia się głowy:
▪ brak cefalizacji – parzydełkowce, małże, szkarłupnie
▪ obecność cefalizacji – poczynając od prostych zwierząt dwubocznie symetrycznych
◦ typ układu pokarmowego:
▪ zwierzęta pierwouste – właściwy otwór gębowy powstaje w miejscu pierwotnego – pragęby, a naprzeciwległy przejmuje funkcję odbytu
▪ zwierzęta wtórouste - odwrotnie
◦ rodzaj lub brak jamy ciała:
▪ dwuwarstwowa budowa : zewnętrzna okrywowa ektoderma, pokarmowa endoderma – gąbki, jamochłony
▪ trójwarstwowa budowa : ektoderma, mezoderma, endoderma
· zwierzęta parenchymatyczne pozbawione mezodermy, ale przestrzeń między ektodermą a endodermą mają całkowicie wypełnioną luźną tkanką pochodzenia mezodermalnego – parenchymą – płazińce
· pseudojamowce – posiadają pierwotną jamę ciała (pseudocelomę), która znajduje się pomiędzy powłokami ciała i układem pokarmowym, a mezoderma skupia się tylko w niektórych rejonach
· wtórnojamowce – posiadają wtórną jamę ciała (celomę) – przestrzeń ciała znajdująca się wewnątrz mezodermy i wyściełana całkowicie tkankami mezodermalnumi
cazamariposa