DZIEJE APOSTOLSKIE.pdf

William Barclay

DZIEJE

APOSTOLSKIE

Poznań 2002

Tłumaczyli:

Ruth Kowalczuk, Witold Zachanowicz,

Aleksander Błażowski, Aleksander Kircun

Wydanie poprzednie ukazało się nakładem

Wydawnictwa „Słowo Prawdy” w 1979 r.

Redakcja: Adam Ciorga

WPROWADZENIE

Cenna Księga

Można powiedzieć, że Dzieje Apostolskie są najważniejszą księgą w

Nowym Testamencie. Gdybyśmy jej nie posiadali, to poza tym, co można

by było odtworzyć z listów Pawła, nie mielibyśmy żadnych informacji o

wczesnym Kościele. Istnieją dwa sposoby pisania historii. Jednym posłu-

guje się kronikarz, który stara się przedstawić bieg wydarzeń w porządku

chronologicznym, tydzień po tygodniu, dzień po dniu. Drugim posługuje

się pisarz, który jak gdyby otwierając szereg okien, daje nam możliwość

spojrzenia na ważne momenty i wielkich ludzi danego okresu. Autor

Dziejów Apostolskich posługuje się tym drugim sposobem. Pomimo przy-

jętego powszechnie sformułowania tytułu tej księgi, nie mamy do czynie-

nia z wyczerpującym opisem dziejów apostołów. Oprócz apostoła Pawła

księga wspomina tylko trzech innych apostołów. W rozdziale dwunastym

(w. 2) w jednym zdaniu znajduje się wzmianka, że Jakub, brat Jana został

ścięty przez Heroda. Postać Jana pojawia się tylko w narracji, nieliczne

odcinki Dziejów Apostolskich mówią o Piotrze. Grecki tytuł tej księgi na-

leżałoby raczej przetłumaczyć jako „Dzieła Mężów Apostolskich”, ponie-

waż przekazuje ona typowe czyny, okoliczności i dzieła wielkich bohate-

rów wczesnego kościoła.

Autor Księgi

Od najwcześniejszych czasów uważa się, że autorem Dziejów Apo-

stolskich jest Łukasz, chociaż sama księga nie wspomina o tym fakcie. O

Łukaszu wiemy mało. W Nowym Testamencie znajdujemy o nim zaled-

wie trzy wzmianki (Kol 4,14; Flm 24; 2 Tm 4,11). Na podstawie tych

trzech wzmianek możemy stwierdzić na pewno dwie rzeczy, po pierwsze,

że Łukasz był lekarzem i po drugie, że był jednym z najbardziej cenionym

przez Pawła pomocników i najwierniejszym z jego przyjaciół oraz, że to-

warzyszył mu w czasie ostatniego uwięzienia. Jednego szczegółu możemy

się tylko domyślać, mianowicie tego, że Łukasz pochodził z pogan. Jede-

nasty wiersz czwartego rozdziału Listu do Kolosan zamyka listę pozdro-

wień od tych, „którzy są z obrzezania”, to jest od Żydów. Wiersz dwuna-

sty rozpoczyna nową listę i można przypuszczać, że ta nowa lista obejmu-

je osoby pochodzące z pogan. Okazuje się, że Łukasz jest jedynym auto-

rem ksiąg Nowego Testamentu pochodzącym z pogan. Używane przez

niego zwroty medyczne sugerują, że był lekarzem. W swojej Ewangelii,

pisząc o człowieku opętanym przez ducha nieczystego, Łukasz używa

określenia „demon rzucił go na środek”. Było to prawidłowe medyczne

określenie konwulsji. Również w Ewangelii (9,38) Łukasz opisuje czło-

wieka, który prosił Jezusa, aby „wejrzał” na jego syna. Przy pomocy ta-

kiego zwrotu zwykle określano wizytę lekarza u pacjenta. Najbardziej in-

teresującym przykładem wskazującym na skłonność Łukasza do używania

zwrotów medycznych jest wypowiedź o wielbłądzie i uchu igielnym. Wy-

stępuje ona u trzech ewangelistów (Mt 19,24; Mk 10,25; Łk 18,25). Ma-

rek i Mateusz używają greckiego słowa raphis, które było słowem po-

wszechnie używanym dla określenia igły krawieckiej lub igły używanej w

gospodarstwie domowym. Jedynie Łukasz używa słowa belone, które

było fachowym określeniem igły chirurgicznej. Dla lekarza rzeczą natu-

ralną było posługiwanie się słownictwem lekarskim.

Odbiorcy Księgi

Łukasz zadedykował zarówno swoją Ewangelię jak i Dzieje Apostol-

skie człowiekowi zwanemu Teofil (Łk 1,3; Dz 1,1). Możemy jedynie do-

myślać się, kim był Teofil. W Ewangelii (1,3) imię Teofil poprzedzone

jest słowem „ dostojny”. Wyrażenie to dosłownie znaczy „wasza dostoj-

ność”. Teofil musiał być osobą wysoko postawioną w służbie Cesarstwa

Rzymskiego. Istnieją trzy hipotezy co do tego, kim był Teofil.

1. Być może imię to nie było prawdziwym imieniem człowieka, które-

mu księga były zadedykowana. W tamtych czasach przynależność do

chrześcijan mogła być niebezpieczna. Imię Teofil albo Teofilus w orygi-

nale pochodzi od dwóch greckich słów: teos , które znaczy Bóg i philein ,

które znaczy – miłować. Być może Łukasz napisał swoją księgę dla jakie-

goś człowieka miłującego Boga, a nie użył jego prawdziwego imienia ze

względu na niebezpieczeństwo, jakie taka decyzja mogła spowodować.

2. Jeżeli Teofil był faktycznie osobą, do której zwracał się Łukasz, to,

jak już powiedzieliśmy, musiał być wysokim urzędnikiem rzymskim. Być

może Łukasz napisał tę księgę po to, aby pokazać mu, że chrześcijaństwo

jest piękne i godne przyjęcia, a chrześcijanie są dobrymi i szlachetnymi

ludźmi. Możliwe, że Dzieje Apostolskie są obroną chrześcijaństwa, napi-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: