PPZEPISY PRAWA (AKTY NORMATYWNE REG. DZIAŁALNOŚĆ GOSP.)
-ustawa o swobodzie działalności gosp. z 2 lipca 2004roku
-kodeks cywilny
Przepisy szczegółowe prawa:
-kodeks spółek handlowych
-ustawa o spółdzielczości
-ustawa o przedsiębiorstwach państwowych
działalność gosp.- to zarówno działalność zarobkowa, wytwórcza, budowlana, handlowa bądź usługowa wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany
przedsiębiorca- wykonująca we własnym imieniu działalność osoba fizyczna lub prawna
1.mikroprzedsiębiorstwa
-w jednym z dwóch ostatnich lat zatrudniały średnio mniej niż 10 pracowników
-osiągały przychód roczny nie przekraczający w zł 2mln euro
2.małe
-mniej niż 50 pracowników
-roczny obrót nie przekracza 10mln euro
3.średnie
-mniej niż 250 pracowników
-roczny przychó nie przekraczał 50mln euro
4.duże
-powyżej 250 pracowników
Ekonomia:
1. nauka o procesach gosp. Wykrywa i opisuje prawidłowości rządzące tymi procesami (prawa ekonomiczne)
2. nauka o gospodarowaniu (problemy ekonomiczne wynikają z ograniczoności zasobów i nieograniczoności ludzkich potrzeb)
3. zajmuje się badaniem tego, w jaki sposób społeczeństwa używają ograniczonych zasobów do wytwarzania wartości, towarów i jak je dzielą między różne grupy
mikroekonomia- bada poszczególne elementy tworzące gosp. (gosp. domowe, przedsiębiorstwa, sektory gospodarki, rynki określonych produktów i usług)
makroekonomia- analiza gosp. jako całości (wielkości agregatowe dotyczące całej gosp.)
ekonomia pozytywna- wyjaśnienie zjawisk dotyczących rzeczywistości społeczno-gospodarczej w sposób bezstronny przy użyciu naukowych metod, pełni funkcję opisową (jak jest?)
ekonomia normatywna- formuje zalecenia oparte na subiektywnym wartościowaniu zjawisk (jak powinno być?)
polityka gosp.- ekonomia stosowana
rzadkość- nadwyżka potrzeb ludzkości ponad aktualne możliwości producenta
Funkcje ekonomii:
*poznawcza-wiedza o kategoriach i procesach gosp. , pozwala odpowiedzieć na pytanie „co, jak i dla kogo produkować?”
*aplikacyjna- wnioski i wskaźniki
potrzeba- stan braku czegoś, wywołujący tendencje do zaspokojenia
PIRAMIDA MASLOWA: (od najmniej ważnych)
wiedza zrozumienia
samorealizacja
szacunek, uznanie
przynależność, miłość
bezpieczeństwo (życia i pracy)
podstawowe (fizjologiczne, konieczne do utrzymania przy życiu)
koszt alternatywny- koszt jakiejkolwiek działalności wyrażony w kategoriach utraconych korzyści z innej (najbardziej atrakcyjnej) działalności, z której rezygnujemy na rzecz podjęcia tej pierwszej
wybór racjonalny- wybór dokonany na podstawie porównania korzyści z danej działalności z jej kosztem alternatywnym
PRAWNO-ORG. FORMY DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTWA
-spółki cywilne i handlowe
-spółdzielnie
-przedsiębiorstwa handlowe
-przedsiębiorstwa jednoosobowe (indywidualne
rynek- proces w wyniku którego podmioty (kupujący i sprzedający) ustalają przedmiot i warunki wymiany dóbr i usług (rodzaj, ilość, cena, forma zapłaty, warunki transportu, gwarancji)
Rodzaje gospodarowania:
*gosp. naturalna-producent wytwarza produkty w celu bezpośredniego zaspokojenia swoich potrzeb
*gosp. towarowa-producent wytwarza produkt z przeznaczeniem do wymiany (na sprzedaż)
wartość użytkowa- zdolność do zaspokajania potrzeb
Wartość użytkową posiadają:
-towary
-dobra wolne
-produkty pracy ludzkiej, które nie są towarami (dobra w ramach gosp. naturalnej)
wartość wymienna- proporcja w jakiej jeden towar jest wymieniany na drugi
cena- ilość pieniędzy, jaką trzeba zapłacić za jednostkę towaru
Rynek: (podział)
*ze względu na zasięg terytorialny
-rynek lokalny- najczęściej utożsamiany z miastem, gminą
-rynek regionalny- obejmujący kilka powiatów, województw
-rynek krajowy- np. rynek Polski
-rynek międzynarodowy- np. europejski, azjatycki
-rynek światowy- czyli globalny
*ze względu na stopień zróżnicowania rynku
-reakcje między ilością danego towaru na rynku, a możliwościami nabywczymi konsumentów, wyróżniamy:
a)rynek producenta-kiedy wielkość zapotrzebowania na towar jest zgłoszona przez kupujących i przewyższa wielkość oferty sprzedaży
b)rynek konsumenta- kiedy wielkość zapotrzebowania na towary zgłaszana przez kupujących jest mniejsza od wielkości oferty sprzedaży
*według podmiotu obrotu
-dóbr i usług konsumenta
-czynników wytwórczych
*z punktu widzenia branżowego
*w zależności od sytuacji rynkowej
-zróżnicowany
-niezróżnicowany
*z punktu widzenia legalności
-legalny
-nielegalny
*ze względu na ilość
-wolnokonkurencyjny
-oligopolistyczny (kilka podmiotów)
-monopolistyczny (1 podmiot kontrolujący rynek)
popyt- wielkość zapotrzebowania na dobro, jakie zgłaszają wszyscy kupujący na rynku w danym okresie i przy określonym poziomie jego ceny
prawo popytu- odzwierciedla trwałą zależność w danym okresie między wielkością rynkowego zapotrzebowania na dobro, a poziomem jego ceny
Pozacenowe determinały popytu:
-dochody kupujących
-poziom cen komplementarnych lub substytucyjnych
-preferencje nabywców
-oczekiwanie co do zmiany cen i dochodów w przyszłości
Paradoksy związane z popytem:
*paradoks spektakularny-jeśli spodziewamy się dalszego wzrostu ceny w przyszłości. Wielkość popytu na dobro rośnie, mimo wzrostu jego ceny.
*paradoks Giffena- „im chleb jest droższy, tym więcej się go spożywa” - chleb staje się substytutem relatywnie droższych dóbr żywnościowych (dóbr podstawowych)
*paradoks Veblena- „efekt snoba”, kiedy wzrost cen dóbr luksusowych powoduje wzrost popytu na te dobra.
Krajowy rejestr sądowy (KRS); skład:
-rejestr przedsiębiorstwa
-rejestr stowarzyszeń innych organizacji społecznych
-rejestr dłużników niewypłacalnych
Formalności związane z podjęciem działalności gospodarczej:
-uzyskanie numeru identyfikacyjnego- REGON
-zawiadomienie organów podatkowych (urząd skarbowy-ustalenie obowiązku podatkowego)
-dokonanie ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych, którym podlegają:
*osoby prowadzące działalność gospodarczą (indywidualni właściciele, wspólnicy spółek cywilnych i osobowych)
*osoby zatrudnione na podstawie umów o pracę i umowy na zlecenie
-założenie rachunku bankowego
Fakt rozpoczęcia działalności zgłosić do:
-Państwowej Inspekcji Pracy
-Państwowa Inspekcja Sanitarna- jeśli prowadzi się działalność w zakresie żywności i żywienia
-Państwowa Inspekcja Handlowa- jeśli prowadzi się działalność w zakresie handlu
Ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym z mocy prawa podlegają:
-osoby zatrudnione na podstawie umów o pracę i umowy na zlecenie
-osoby prowadzące działalności gospodarcze (indywidualni właściciele, wspólnicy spółek cywilnej i osobowej)
elastyczność popytu- stosunek względnej (procentowy) zmiany wielkości popytu do względnej (procentowej) zmiany czynnika, który zmianę popytu wywoła
elastyczność cenowa popytu- stopień reakcji wielkości popytu na określone dobro (usługę) na zmianę ceny tego dobra (usługi)
procentowa zmiana wielkość popytu
Ed=--------------------------------------------
procentowa zmiana ceny
Rodzaje elastyczności cenowej:
*proporcjonalny (Ed=1)
*elastyczny (Ed>1)
*nieelastyczny (0<Ed<1)
*sztywny (Ed=0)
O poziome elastyczności popytu decyduje:
-charakter zaspokajania potrzeb
-brak substytutu
-poziom ceny danego dobra
-struktura rynku
-horyzont cenowy
*dobra absolutnie zbędne (Ed=0)
*dobra podstawowe- mała elastyczność (Ed<1)
*dobra zaspokajające potrzeby standardowe (Ed=1)
*trwałe przedmioty konsumpcji (Ed>1), dobra luksusowe
mieszana cenowa elastyczność popytu- wyraża stopień popytu na dane dobro na zmiany cen innych dóbr
dochodowa elastyczność popytu- miernik reakcji (wrażliwości) popytu na zmianę dochodu . Informuje o ile procent zmieni się popyt, jeśli dochód konsumenta zmieni się o 1%
dobra podstawowe- w miarę wzrostu popyt na nie maleje lub rośnie mniej proporcjonalnie w stosunku do wzrostu dochodu
dobra wyższego rzędu- wzrost dochodu oznacza wzrost popytu na dobra
SPÓŁKI:
Spółki handlowe:
-osobowa
-kapitałowa
Spółki osobowe:
-jawna
-partnerska
-komandytowa
-komandytowo-akcyjna
Spółki kapitałowe:
-z ogr. Odpowiedzialnością (z.o.o.)
-akcyjna
sp. jawna- może być założona przez co najmniej 2 wspólników. Umowa powinna zawierać te same elementy, co umowa spółki cywilnej i powinna mieć formę pisemną. Takie same zasady obowiązują w sp. partnerskiej.
sp. komandytowa
*komplementariusz
*komandytariusz
-polega na tym, że przynajmniej jeden wspólnik (komplementariusz) odpowiada w niej wobec wierzycieli bez ograniczenia, drugi wspólnik (komandytariusz) ma odpowiedzialność ograniczoną do wysokości wkładu (suma komandytowa)
Umowa sp. handlowej musi być zawarta w formie aktu notarialnego, a wpisowi do rejestru przedsiębiorców podlega wysokość wkładu komandytariusza.
sp. z.o.o.- opiera się na wspólnym zaangażowaniu kapitalnym wspólników i ich ograniczonej odpowiedzialności do wysokości wkładu, wobec wierzycieli. Może ją założyć nieograniczona liczba osób lub tylko 1 osoba. Suma udziałów wszystkich wspólników stanowi kapitał zakładowy, którego wysokość nie może być mniejsza w walucie polskiej niż 50tys. zł.
Do powstania spółki niezbędne są:
-wpis do rejestru przedsiębiorców
-ustanowienie władz spółki (walne zgromadzenie udziałowców)
Rozwiązanie spółki:
-z decyzji wspólników
-w razie upadku
-w razie orzeczenia sądowego
sp. akcyjna (SA)- forma prawno- organizacyjna prowadzenia działalności gospodarczej umożliwiająca tworzenie wielkich przedsiębiorstw i dużą koncentrację kapitałową. Podstawą SA jest kapitał akcyjny pochodzący ze sprzedaży akcji, który wynosi 500tys. zł.
Niezbędne jest:
-sporządzenie statutu
Status SA musi być sporządzany w formie aktu notarialnego.
Statut zawiera:
-nazwę siedziby i przedmiotu działalności spółki
-liczbę wartości i rodzaje akcji
-sposób zarządzania spółką
-wykaz założycieli
-organy władz spółki
WZA- Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
PRAWO ENGLA- w miarę wzrostu przeciętnego dochodu zmienia się struktura popytu (zmniejsza się udział wydatków na dobra podstawowe, a rośnie popyt na dobra luksusowe)
-poziom życia społeczeństwa jest tym wyższy im niższy jest udział wydatków na dobra podstawowe
PODAŻ- relacje między ilością dóbr i usług dostarczonych na rynek, w ich cenami w określonym czasie
*p. indywidualna- odnosi się do indywidualnego producenta-kiedy
*p. rynkowa- odnosi się do wszystkich producentów danego dobra
prawo podaży- wzrost ceny rynkowej prowadzi do wzrostu oferowanych ilości dóbr na rynku
Pozacenowe determinanty podaży:
-koszty produkcji
-przewidywania producenta co do zmiany cen i popytu w przyszłości
-rozmiary eksportu i importu
-interwencjonizm państwowy
-liczba przedsiębiorców w branży
-warunki naturalne i czynniki losowe
-sezonowość produkcji
-realizowane inwestycje (czynnik czasu)
CENOWA ELASTYCZNOŚĆ PODAŻY- reakcja wielkości podaży na zmianę ceny
RODZAJE CENOWEJ ELASTYCZNOŚCI PODAŻY:
*podaż sztywna (Es=0)
*podaż doskonale elastyczna
*podaż elastyczna- zmiana ceny o 1% powoduje zmianę podaży o więcej niż 1% (Es>1)
*podaż nieelastyczna (Es<1)
TEORIA KONSUMENTA
-użyteczność jest to miara zaspokojenia potrzeb. Wskazuje sumę zadowolenia z konsumpcji dóbr w określonych ilościach.
Użyteczność całkowita (TU)- całkowite zadowolenie konsumenta z korzystania z pewnej ilości dobra. Wzrasta przez cały czas konsumpcji, aż do momentu zużywania dobra.
Użyteczność końcowa (MU)- odzwierciedla zmianę użyteczności całkowitej, spowodowanej spożyciem kolejnej jednostki dobra
Prawo malejącej użyteczności końcowej- każda następna konsumowana jednostka dobra przynosi coraz mniej zadowolenia z jej korzystania
krzywa obojętności- obejmuje wszystkie możliwe kombinacje ilościowe dwóch dóbr, które przynoszą konsumentowi taką samą użyteczność z ich konsumpcji
Linia ograniczenia budżetowego- obrazuje maksymalne kombinacje ilościowe dwóch dóbr, które może nabyć konsument, przy danym dochodzie i cenach
I= Px*X+Py*Y
I- dochód nominalny konsumenta
Px- cena dobra x
Py- cena dobra y
X- ilość dobra konsumowanego x
Y- ilość dobra konsumowanego y
Równowaga konsumenta- w tym punkcie konsument znajduje maksymalne zadowolenie z konsumpcji przy posiadanym dochodzie, czyli znajduje się w sytuacji optymalnej
Optimum konsumenta- jest graficznie określane jako punkt styczności linii ograniczenia budżetowego z najwyższą możliwą krzywą obojętności
BANK CENTRALNY I POLITYKA MONETARNA
Bank centralny i jego funkcje:
-naczelnym bankiem w całym systemie bankowym jet bank centralny, który spełnia w gosp. 5 funkcji:
1. emitowanie banknotów- reguluje sposób ilości pieniądza w obiegu rynkowym
2. pełnienie przez bank roli banku banków-czyli prowadzi on rachunki innych banków i udziela im pożyczek
3. obsługa skarbu państwa- prowadzenie rachunków bankowych i przeprowadzanie w imieniu rządu operacji finansowych w kraju i za granicą, udziela też pożyczek
4. pełnienie roli centrum walutowego kraju- decyduje o zapasach złota i walut zagranicznych, czyli pieniędzy innych krajów, przeprowadza operacje interwencyjne w obronie kursu waluty krajowej
5. wykonywanie pewnych czynności administracyjnych- np. kontrola banków w określonych sytuacjach
POLITYKA MONETARNA (PIENIĘŻNA)- kształtowanie podaży pieniądza
Narzędzia polityki monetarnej:
-wyznaczanie stopy rezerw obowiązkowych
-określenie stopy redyskontowej
-operacje otwartego rynku (polegają na zakupie i sprzedaży papierów wartościowych)
RESTRUKCYJNA POLITYKA MONETARNA
-polega na takim wykorzystaniu narzędzia polityki monetarnej, która prowadzi do zmniejszenia podaży kredytów, a więc do zmniejszenia podaży pieniądza w gosp. tj. :
*podwyższenia poziomu rezerw gotówki
*podniesienia stopy redyskontowej
*sprzedaż papierów wartościowych na otwartym rynku
EKSPANSYWNA POLITYKA MONETARNA
-polega na takim wykorzystaniu narzędzi polityki monetarnej, która prowadzi do zwiększenia podaży pieniądza w gosp. tj. :
*obniżenie poziomu rezerw gotówki
*obniżenie stopy redyskontowej
*skup papierów wartościowych na wolnym rynku
bank- jest osobą prawną działającą na podstawie zezwoleń KNB (komisji nadzoru bankowego) uprawniających do wykonywania czynności bankowych
Czynności banku:
-przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub terminowo
-udzielanie kredytów
-udzielanie gwarancji bankowych
-emitowanie bankowych papierów wartościowych
-przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych
Celem banku jest osiągnięcie jak największej marży odsetkowej.
marża odsetkowa- różnica między ceną po jakiej bank kupuje pieniądz, a ceną po jej sprzedaży
rachunek bankowy- służy do p...
rotheden