Jak zaewidencjonować przekazanie gratisów w postaci książek?2010-10-06
Joanna Jasińska Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i rozliczająca się na zasadach ogólnych (PKPiR) prowadzi sprzedaż książek, które sama "wytworzyła", tzn. poniosła koszty zakupu praw autorskich, tłumaczenia, składu, druku. Część nakładu (ok. 5%) przeznacza na tzw. gratisy dla autorów, drukarni, pośredników, którzy zajmują się ich dystrybucją. Przekazana ilość gratisów nie ma związku ze sprzedażą, autorzy i drukarnia nie zajmują się dystrybucją nakładu.Jak potraktować przekazanie tych gratisów na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od strony darczyńcy i obdarowanego? Czy koszt wytworzenia gratisów należy wystornować z PKPiR? Czy obdarowanym, którymi są zarówno osoby prawne, jak i fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej, należy wystawić jakiś dokument (koszt wytworzenia pojedynczego egzemplarza przekracza 100 zł.)?Przekazanie egzemplarzy książek autorom, drukarni nie jest działaniem mającym na celu zwiększenie sprzedaży, tylko przyjętą w środowisku formą zaakcentowania, wdzięczności za dotychczasową współpracę. Odpowiedź: Przekazanie przez pytającego książek w związku z okazaniem wdzięczności, podziękowania za współpracę wiąże się z koniecznością wyksięgowania z kosztów podatkowych kosztów wytworzenia przekazanych egzemplarzy.W przypadku gdy obdarowanym jest:a) tłumacz, który otrzymał gratis w ramach prowadzonej działalności – wartość prezentu stanowi dla niego przychód z działalności (tzw. przychód z nieodpłatnego świadczenia), tłumacz sam wykazuje ów przychód;b) tłumacz, który nie prowadzi działalności, a otrzymał gratis w związku z wykonaną usługą (umowa zlecenie, lub umowa o dzieło) – wartość prezentu stanowi przychód, z tytułu którego pytający winien pobrać zaliczkę na podatek - według stawki 18%;c) drukarnia, która otrzymała gratis w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wartość prezentu stanowi dla niej przychód z działalności (tzw. przychód z nieodpłatnego świadczenia), drukarnia powinna sama wykazać ów przychód;d) autor – wartość prezentu stanowi dla niego przychód z praw majątkowych, od którego pytający winien pobrać zaliczkę na podatek według stawki 18%.Przedsiębiorca powinien także osobom, od których w związku z przekazaniem prezentu pobrać zaliczkę na podatek, wystawić informację PIT-8C - w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego i przekazać ją obdarowanemu podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu.Natomiast podatnik, dla którego wystawiona zostanie informacja PIT-8C winien w swoim zeznaniu rocznym uwzględnić kwotę przychodu wynikającą z tej informacji.Uzasadnienie: Przekazanie gratisów (prezentów) wiąże się z różnorakimi obowiązkami po stronie darczyńcy (pytający) jak i obdarowanego (drukarnia, tłumacz, autor), przy czym obowiązki te zależne są m.in. od tego kto dostaje prezent i w jakim celu jest on przekazany.Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c u.p.d.o.f. oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.Natomiast co do zasady przychodami podatkowymi są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.).Jednakże, pewna kategoria przychodów jest zwolniona z podatku dochodowego. Wśród przychodów objętych zwolnieniem tym objęta jest wartość nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f., otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą - jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 100 zł (art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f.) - zwolnienie to nie ma zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym.W przedmiotowym przykładzie osoby i firmy obdarowane książkami, nie otrzymują ich w ramach promocji czy reklamy lecz w formie podziękowania, wobec czego zwolnienie przewidziane art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. nie znajdzie zastosowania.Jeżeli tłumacz i drukarnia otrzymają gratisowe egzemplarze w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, wówczas winni potraktować te prezenty jako przychód z działalności (przychód z nieodpłatnych świadczeń – art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.). Wartość tych świadczeń należy określić się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 11 ust. 2 u.p.d.o.f.).Jednakże w przypadku gdy tłumacz otrzyma książki w ramach świadczenia zrealizowanego na podstawie umowy zlecenie czy umowy o dzieło, wówczas otrzymane świadczenie jako świadczenie z działalności wykonywanej osobiście będzie wiązało się z pobraniem przez darczyńcę (przedsiębiorcę) zaliczki na podatek dochodowy, z zastosowaniem 18% stawki podatku (art. 13 pkt 8 w związku z art. 41 u.p.d.o.f.).Przekazanie książek autorowi co do zasady traktowane jest jako uzyskania przez niego przychodu z praw majątkowych, od którego pytający także powinien pobrać zaliczkę na podatek w wysokości 18% (art. 18 w związku z art. 41 u.p.d.o.f.).W stosunku do osób, od których przedsiębiorca pobierze zaliczkę na podatek, będzie on zobowiązany do wystawienia im informacji PIT-8C, którą powinien przekazać także do właściwego urzędu skarbowego (art. 42a u.p.d.o.f.).Ostatnim, ważnym obowiązkiem jaki ciąży na darczyńcy, będzie wyksięgowanie z podatkowej księgi przychodów i rozchodów wartości przekazanych książek – w koszcie wytworzenia. Obowiązek ten wynika z faktu iż przekazane gratisy nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, zatem pierwotne ujęcie ich w kosztach będzie wiązało się z wyksięgowaniem w dacie przekazania książek (art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.).
aunsylvieux