Przewodnik Palace i Dwory 2.pdf

dniowiecznych rozwiàzaƒ obronnych. W najlepszym stanie zacho-

wa∏a si´ wozownia z prze∏omu XIX i XX w., murowana z ceg∏y w

konstrukcji ryglowej, zwieƒczona oÊmiobocznà wie˝à; obecnie

bardzo ∏adnie odrestaurowana i zaadaptowana na potrzeby miesz-

kaniowe.

Z innych budynków gospodarczych zachowa∏a si´ gorzelnia oraz

obora, cz´Êciowo o konstrukcji szachulcowej. Ca∏oÊç otoczona

6,6-hektarowym parkiem, obecnie zniszczonym. Pierwotnie w

parku nad stawem istnia∏a romantyczna grota z koƒca XIX w.

K rzecko - niemiecka nazwa Kreitzig

Gmina S∏awoborze, powiat Êwidwiƒski

Neobarokowy pa∏ac, bardzo ∏adnie odrestaurowany w latach 90-

tych XX w., u˝ytkowany na potrzeby Domu Pomocy Spo∏ecznej.

Wybudowany zosta∏ w II po∏. XIX w. Z∏o˝ony jest z korpusu i

bocznych skrzyde∏.

Korpus prostokàtny, od frontu taras poprzedzony schodami, od

ty∏u – p∏ytki prostokàtny ryzalit mieszczàcy klatk´ schodowà.

Skrzyd∏a od frontu lekko zryzalitowane, wysuni´te w elewacji tyl-

nej. Pa∏ac jest ca∏kowicie podpiwniczony, parterowy, z mieszkal-

nym poddaszem.

Wszystkie cz´Êci budowli przykryte wysokimi dachami mansardo-

wymi.

Cechy stylistyczne – rozcz∏onkowana bry∏a przykryta mansardo-

wymi dachami, nawiàzuje do tradycji barokowej; uproszczony

p∏aski detal architektoniczny – wskazuje na lata dwudzieste XX

wieku.

Fundatorem budowli by∏ baron Rüdiger von Goltz – Êwiadczà o

tym m.in. inicja∏y „R.G.” umieszczone na balustradzie balkonu na

fasadzie.

Pa∏ac otoczony jest rozleg∏ym parkiem krajobrazowym z elemen-

tami romantycznymi. Za∏o˝ony zosta∏ w I po∏. XIX w. na po-

wierzchni 6 ha.

WieÊ Krzecko ma Êredniowieczny rodowód, pierwszy raz wymie-

niona zosta∏a w êród∏ach pisanych w 1337 r., w 1602 r. we wsi

wybudowano szachulcowy koÊció∏ – obecnie nie istnieje. W czasie

wojny siedmioletniej Krzecko zosta∏o zniszczone przez wojska ro-

syjskie. W 1830 r. w∏aÊcicielem majàtku rycerskiego Krzecko –

Kreitzig (najstarsza nazwa Cretzig zanotowana w 1413 r. wskazu-

je na po∏o˝enie na skraju wielkich lasów) zosta∏ kawaler von der

Goltz, starosta powiatu Êwidwiƒskiego.

K usowo – niemiecka nazwa Kussow

Gmina Szczecinek, powiat szczecinecki

Zespó∏ dworsko-parkowy za∏o˝ony w XVIII w., kiedy to majàtek

rycerski Kusowo podzielony by∏ mi´dzy dwa rody: von Kleist i

von Glasenapp. W XIX w. w∏aÊcicielem ca∏ego majàtku by∏a ro-

dzina von Blankenburg. W 1928 r. funkcjonowa∏a resztówka ma-

jàtku stanowiàca w∏asnoÊç Willego Witmanna.

Zachowany do dzisiejszych czasów dwór, sk∏ada∏ si´ z pierwotnie

z dwóch skrzyde∏. Starsze, pochodzàce z XVIII w., z ryzalitem na

osi fasady, jest obecnie w stanie kompletnej ruiny. Drugie skrzy-

d∏o, m∏odsze, za∏o˝one na planie prostokàta, podpiwniczony, par-

terowe, przykryte dachem dwuspadowym – w konstrukcji ryglo-

wej. Zachowane skrzyd∏o zosta∏o dobudowane w XIX w. Budynek

w z∏ym stanie technicznym z zachowanà w du˝ym stopniu stolar-

kà otworowà.

Od drogi wiejskiej do dworu prowadzi aleja lipowa ob∏o˝ona wiel-

kimi g∏azami narzutowymi, tworzàcymi oryginalne ogrodzenie.

Po stronie zachodniej dworu pozosta∏oÊci parku, a po stronie po-

∏udniowo-wschodniej resztki ceglanej obory z XIX w.

WieÊ Kusowo zosta∏a za∏o˝ona w XVI w., jako folwark szlachecki,

wchodzàcy w sk∏ad dóbr rodziny von Glasenapp.

L aski – niemiecka nazwa Latzig

Gmina Bia∏ogard, powiat bia∏ogardzki

Park dworski z po∏. XIX wieku, krajobrazowy o powierzchni 2 ha,

za∏o˝ony na rzucie nieregularnego czworoboku. Wokó∏ dworu

(obecnie na jego fundamentach stoi budynek mieszkalny z 1965

r., z wbudowanymi elementami po by∏ym dworze) polana,

cz´Êciowo zaroÊni´ta. Dawny dwór cz´Êciowo zniszczony zosta∏ w

1945 r. By∏ to obiekt parterowy z symetrycznie umieszczonym

ryzalitem i wystawkà od frontu, za∏o˝ony na rzucie prostokàta,

przykryty dachem dwuspadowym. Okna w ryzalicie zamkni´te

by∏y pe∏nymi ∏ukami.

Dawny uk∏ad komunikacyjny zatarty. Dawne trzy stawy

po∏àczone strumieniem zaroÊni´te. Zabudowania gospodarcze i

inwentarskie w znacznym stopniu zniszczone.

Laski to dawny majàtek rycerski (z 1523 r.) rodu von Knuthe

póêniej (od 1575 r.) rodu von Podewils. W XVIII wieku istnia∏y

dwa majàtki: jeden b´dàcy w∏asnoÊcià Andreasa Joachima von

Kleist, odsprzedany w 1730 r. Carlowi Christianowi von

Brockhausen, a póêniej niejakiemu Graskrügerowi. Drugi

majàtek nale˝a∏ do kapitana von Podewils, póêniej J. von Kameke,

od 1739 r. Friedricha on Dreger, nast´pnie do rodziny

Messerschmidt. Rodzina Messerschmidt w 1758 r. przej´∏a oba

majàtki na w∏asnoÊç. W latach 1773-1779 ca∏y majàtek znalaz∏ si´

w r´kach Otto Christopha von Schurffa. Póêniej wÊród kolejnych

w∏aÊcicieli pojawia∏y si´ nazwiska: Schröder, Schmieden.

W XIX wieku majàtek Laski zajmowa∏ si´ powierzchni´ 805 ha, w

tym 105 ha lasów, a w 1928 r. – 849 ha i lasów 250 ha.

Ostatnià w∏aÊcicielkà majàtku by∏a Katharina Russel, córka Paula

Schmiedena, która zmar∏a 3 marca 1945 r., kiedy do majàtku

wesz∏a Armia Czerwona.

L aski Koszaliƒskie

– niemiecka nazwa Leatzig

Gmina Biesiekierz, powiat koszaliƒski

Zespó∏ dworsko-parkowy, w którym tylko park obj´ty jest ochro-

nà konserwatorskà. Dwukondygnacyjny budynek dworu pocho-

dzi z koƒca XVIII w. Jest murowany z ceg∏y, otynkowany, dach

kryty blachà ocynkowanà. Sk∏ada si´ z dwóch cz´Êci korpusu oraz

skrzyd∏a. Pow. u˝ytkowa 1000 m 2 .

Zabytkowy park krajobrazowy o pow. 7,2 ha, otaczajàcy dwór, za-

∏o˝ono na prze∏omie XVIII i XIX w. Do dworu przez dziedziniec

gospodarczy prowadzi aleja, przy której rosnà lipy drobnolistne.

Laski to wieÊ o starej metryce, by∏a od dawien dawna lennem ro-

dziny von Münchow i pozostawa∏a w ich w∏adaniu do lat 40-tych

XX wieku.

L epino - niemiecka nazwa Leppin

Gmina S∏awoborze, powiat Êwidwiƒski

Ruiny pa∏acu barokowego z koƒca XVIII w., niegdyÊ budynek

dwukondygnacyjny na rzucie prostokàta z p∏ytkim ryzalitem w osi

fasady, z ma∏à przybudówkà. Przykryty dachem mansardowym.

Pa∏ac powsta∏ dla rodziny Blankenburg.

Za∏o˝enie pa∏acowe znajduje si´ w cz´Êci zachodniej wsi, prowadzi

do niego aleja kasztanowców, przechodzàca nast´pnie w drog´

przez Êrodek podwórza i zakoƒczona podjazdem przed fasadà pa-

∏acu. Za pa∏acem rozciàga si´ park krajobrazowy z koƒca XVIII w.

o pow. 3 ha.

L ipie – niemiecka nazwa Arnhausen

Gmina Ràbino, powiat Êwidwiƒski

Zamek biskupi znajdowa∏ si´ w pó∏nocno-zachodniej cz´Êci wio-

ski na wynios∏ym cyplu, który powsta∏ w wyniku rozci´ciu przez

wody rzeki Mogilicy p∏askowy˝u wysoczyzny morenowej. Miejsce

to ma szczególne walory obronne, poniewa˝ po∏o˝one jest prawie

25 m ponad dno rzeki. Ju˝ wczeÊniej w tym miejscu istnia∏ gród

wczesnoÊredniowieczny datowany na IX-XII wiek, otoczony wa-

∏em kamienno-ziemnym o wysokoÊci 2,5 m. Opisywany zamek

za∏o˝ony zosta∏ przez biskupa kamieƒskiego Hermana von Gle-

ichen w miejscu zwanym Tharnhus. Mo˝liwe to by∏o dzi´ki poro-

zumieniu jakie zosta∏o zawarte w 1277 roku mi´dzy ksi´ciem po-

morskim Barnimem I a biskupem o sprzeda˝y cz´Êci kasztelani

ko∏obrzeskiej wraz z Lipiem i okolicà. Zamek powsta∏ w latach

1276-1280. By∏ to prawdopodobnie dom mieszkalny zbli˝ony w

proporcjach do obronnej wie˝y mieszkalnej. Zbudowany by∏ z ka-

mienia i ceg∏y na rzucie prostokàta o wymiarach 9,3 m na 17, 5

m. Zamek mia∏ za zadanie broniç ziemi biskupów kamieƒskich

przed najazdami Brandenburgii, poniewa˝ granica mi´dzy Nowà

Marchià a dobrami koÊcielnymi przebiega∏a wówczas wzd∏u˝ Mo-

gilicy. W bezpoÊredniej bliskoÊci od zamku istnia∏a osada, która w

1287 roku uzyska∏a prawa miejskie i zosta∏a lokowana na prawie

lubeckim. Zamek na przestrzeni wieków, od XIV do XVI wieku

podlega∏ rozbudowie.

Do wie˝y mieszkalnej, otoczonej prawdopodobnie murem, dobu-

dowano mur obwodowy, który otacza∏ dziedziniec o wymiarach

13,8 na 19,5 metra. Do dzisiejszych czasów na powierzchni ziemi

nie zachowa∏y si´ po nim ˝adne Êlady. Zamek uleg∏ rozbudowie w

1733 roku.

Dzieje zamku i po∏o˝onego obok miasta by∏y na przestrzeni wie-

ków bardzo burzliwe. W 1387 roku biskup kamieƒski na mocy

porozumienia odda∏ zamek i miasto w posiadanie ksià˝àt pomor-

skich. Pozosta∏ w ich r´kach do roku 1436. Po∏o˝enie nad grani-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: