Warzywa.docx

Warzywa

Młode warzywa najlepiej nadają się na delikatne potrawy.
Nie lubią nadmiernej ilości ciężkich dodatków. Za to świetnie idą w parze ze świeżymi ziołami, zielenina, delikatnymi mięsami, drobiem i rybami.
To sprawia, ze wiosenne potrawy są niepowtarzalne subtelne w smaku, aromatyczne i po prostu rozpływają się w ustach. Maja tez inna wielka zalete są bogate w sole mineralne i witaminy. Kupując młode warzywa, zwróć jednak uwagę, by nie były zbyt drobne.
Inaczej ich smak nie będzie pełny.

Delikatne wiosenne warzywa wymagają szczególnego traktowania. Uwielbiają zdrowe gotowanie na parze i nie trzeba ich obierać.

Czym się różnią od wiosennych

Przede wszystkim zawierają więcej wody i mniej włókien. To dlatego są bardziej soczyste i kruche. Maja tez dużo cukru, który w miarę wzrastania zamienia się w skrobie. Stad ich słodkawy smak. Ponieważ są pokryte cienka skórka, o wiele szybciej tracą wodę i więdną.

Czyszczenie
- Wiosenne warzywa pokryte są cienką skórka, dlatego nie wszystkie wymagają obierania.
- Warzywa korzeniowe wystarczy oskrobać i opłukać. Jeśli jednak masz obawy, ze mogą być przenawożone, obierz je grubiej.
- Drobne ziemniaki możesz umyć, namoczyć w osolonej, zimnej wodzie i utrzeć z nich skórkę.

Przechowywanie

Mlodych warzyw nie przechowuj w lodówce dłużej niż 23 dni.
- Umyta sałatę, szpinak najlepiej włóż do foliowej torebki.
- Botwinka czy marchewka na pewno nie zwiędną, jeśli zawiniesz je w wilgotny papierowy ręcznik.
- Nieoczyszczone ziemniaki możesz przechowywać dłużej niż te umyte.

Jak najlepiej przyrządzać

Nie potrzebują długiej obróbki termicznej, bo szybko się rozgotowują.
- Najlepiej gotować je na parze lub w bardzo malej ilości wody. Potem wystarczy polać je masłem, ewentualnie podsmażonym z tarta bułką.
- Mozna je krótko smażyć, dusić, gotować z nich lekkie zupy.
- Świetnie nadają się na surówki. Najlepiej polać je lekkim sosem lub skropić sokiem z cytryny i oliwa.
Tekst: Renata Rowicka

Uzdrowiciele z kuchni

1. Zielona herbata
Dobra dla serca. Naukowcy od dawna przekonują, ze regularne picie tego napoju zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia i serca. Jednak dotychczas nie było wiadomo, w jaki sposób. Dopiero badania przeprowadzone ostatnio w Chinach wyjaśniły mechanizm działania zielonej herbaty. Uczestników tych badan, które trwały 12 tygodni, podzielono na dwie grupy. Jedni otrzymywali kapsułki zawierające 375 mg wyciągu z zielonej herbaty, drudzy placebo. Okazało się, ze u osób zażywających wyciąg z herbaty obniżył się (w porównaniu
z grupa otrzymująca placebo) poziom cholesterolu całkowitego o 11,3 proc. i przede wszystkim poziom cholesterolu LDL o 16, 4 proc. A to właśnie nadmiar cholesterolu LDL (tzw. złego) odpowiada za rozwój miażdżycy naczyń krwionośnych, która prowadzi do niedokrwienia mięśnia sercowego i w konsekwencji do jego zawalu. Zmniejszając stężenie LDL we krwi, zielona herbata chroni serce. Zielona herbate warto wiec pic jak najczęściej, najlepiej codziennie. Sa tez już gotowe preparaty, np. ekstrakt z zielonej herbaty, Bio-C.L.A. z zielona herbata lub chrom z zielona herbata.

2. Opuncja
Na kaca. Przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych badania wykazały niezbicie, ze wyciąg z owoców opuncji figi indyjskiej (Opuntia ficus indica) redukuje takie objawy zatrucia alkoholem, czyli popularnego kaca, jak: nudności, suchość w jamie ustnej i brak apetytu. Inne dolegliwości, m.in. ból i zawroty głowy, osłabienie, drżenie rak, biegunka, zmniejszały się wyraźnie u 50 proc. badanych ochotników. Wyjaśniono tez, w jaki sposób wyciąg z owoców opuncji "walczy" z kacem. Okazuje sie, ze zmniejsza on w surowicy krwi poziom białka C-reaktywnego (CRP). Substancje te produkuje organizm pod wpływem rozwijającego sie stanu zapalnego.
A zatrucie alkoholem wyzwala, zdaniem naukowców, reakcje zapalne w organizmie. Efektem tego sa dolegliwości, które pojawiają się następnego dnia po wypiciu dużej dawki alkoholu. Wyciąg z opuncji zmniejsza stan zapalny organizmu, obniza wiec poziom bialka C-reaktywnego, łagodząc objawy kaca. Jest juz dostepny (na razie tylko w USA) preparat na kaca pod nazwa Tex-OE. Sa to żelatynowe kapsułki z wyciągiem z owoców opuncji.

3. Dziurawiec
Goi rany. W tradycyjnym ziołolecznictwie napary z tego ziela od zawsze stosowano m.in. przy dolegliwościach żołądka i woreczka żółciowego. A nalewki dziurawcowe ze świeżych kwiatów tego ziela uważano za znakomity srodek na poprawe nastroju. Współczesne badania naukowe potwierdziły takie działanie dziurawca. Od jakiegoś czasu dostępne sa gotowe preparaty na schorzenia ukladu pokarmowego oraz leki przeciwdepresyjne. Ale dopiero od niedawna dziurawiec wykorzystuje sie również do produkcji leków dermatologicznych, choc za pomocą wyciągów olejowych z tej rośliny od dawna leczono np. rany, oparzenia. W ubiegłym roku
w niemieckich aptekach pojawił sie nowoczesny lek dermatologiczny o nazwie Bedan (Bedan Creme, Bedan Lotion). Zawiera on obecne
w zielu dziurawca substancje o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych. U nas preparat ten jest jeszcze niedostępny.
Ale możesz sama przygotować olejek z dziurawca do robienia okładów na trudno gojące sie rany, stłoczenia, oparzenia, odmrożenia. Najpierw trzeba zmiażdżyć szklankę świeżego ziela dziurawca. Kiedy puści sok, należy dodać szklankę oliwy lub oleju i odstawić na 14 dni. Następnie przecedzić przez płócienny woreczek i wycisnąć z niego jak najwięcej oleju.

4. Przebiśnieg

Dla chorych na alzheimera. Cebule tej rośliny zawierają substancje o nazwie galantamina lub niwalna. Jest ona składnikiem leku zwiększającego napięcie mięśni w chorobie Heinego-Medina, w porażeniach mięśni po wylewach. Niedawno okazało się, ze galantamina może pomóc ludziom chorym na alzheimera. Jest to bardzo ważne i obiecujące odkrycie, ponieważ jak dotąd nie ma skutecznego leku przeciwko tej chorobie. Dostepne sa tylko leki spowalniające jej rozwój. Przeprowadzone badania kliniczne wykazały, ze podawanie chorym przez 6-12 miesięcy galantaminy w dawce 8-32 mg poprawiało ich zdolności poznawcze. Pacjenci byli także bardziej witalni i aktywni w porównaniu z grupa osób otrzymujących placebo. Preparat z wyciągiem z przebiśniegu ma niedługo pojawić sie w niemieckich aptekach.
 

5. Tarczyca bajkalska
Na paradontozę.
Korzenie i kłącza tej rośliny od dawna wykorzystywane sa w medycynie Dalekiego Wschodu. Wchodzą one w skład mieszanek ziołowych stosowanych przy nadmiernej pobudliwości oraz w bezsenności. Niedawno naukowcy potwierdzili, ze wyciągi
z korzenia tej rośliny maja działanie rozkurczające i uspokajające. Najnowsze badania dowiodły tez, ze tarczyca bajkalska może pomóc w leczeniu chorób przyzębia, m.in. paradontozy. W naszych aptekach można juz kupić lek o nazwie Baikadent (kosztuje ok. 7 zl). Jest to wyciąg z korzenia tarczycy bajkalskiej zawierający bajka line substancje o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Preparat pomaga w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych dziąseł, jamy ustnej oraz paradontozy, ogranicza rozwój chorobotwórczych drożdżaków. Tarczyca bajkalska interesują się także kosmetolodzy. Obecna w niej bajkalina pochlania promieniowanie UVA i UVB, jest wiec naturalnym filtrem ochronnym.

SKARBY W OWOCACH I WARZYWACH

Są prawdziwą skarbnicą zdrowia. Zawierają blisko osiem tysięcy cennych skladników przyspieszających przemianę materii i wzmacniających siły obronne.

Stanowią podstawę uchodzącego za najzdrowszy jadłospisu Greków; zmniejszają zagrożenie chorobami serca i nowotworami. Lekarze zalecają spożywanie przynajmniej pięciu porcji rożnych warzyw i owoców dziennie. Możesz je zjadać surowe albo gotowane (są lżej strawne). Zima sięgaj po owoce suszone, pamiętając jednak, ze dostarczają sporo kalorii.

Kapusta -lek uniwersalny
Sok ze świeżej kapusty zwiększa odporność, leczy chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, choroby jelita grubego, zapalenie pęcherzyka żółciowego.
* Pij 3 razy dziennie po pól szklanki soku. Kwaszona kapusta pomaga w chorobach sercowo-naczyniowych i doskonale reguluje trawienie.
* Jedz 3 razy w tygodniu surówkę z kapusty z oliwa, czosnkiem i natka. Okłady ze świeżych liści łagodzą obrzęki i bóle stawów, głowy, pęcherza, nerek, lecza choroby skórne.
* Okłady rób z 3-4 świeżych, lekko rozprasowanych lisci (przedtem usuń z nich nerw).

Sałata chroni przed anemia
Kwas foliowy i witaminy z grupy B zawarte w salacie poprawiają prace mózgu, pamięć, koncentracje i sen. Sałata zwiększa także wytwarzanie czerwonych krwinek, pomagając w zapobieganiu anemii.
* Zjadaj 150 g dziennie.

Ananas- sojusznik odchudzania

Cebula- warzywny antybiotyk
Ratuje serce i naczynia, podnosząc poziom dobrego cholesterolu (HDL), zwalcza bakterie, koi bóle reumatyczne.
* Codziennie zjedz kanapkę z siekaną świeżą cebula.

Rzepa na bujne włosy
Łagodzi infekcje dróg oddechowych, reguluje krążenie, przeciwdziała zaparciem, leczy trądzik, egzemy, doskonale wzmacnia włosy.
* Dodawaj ja do surówek, zup jarzynowych i potraw z warzyw, jadaj świeżo utarta, a wyciśnięty z niej sok wcieraj w skórę głowy.

Marchew wzmacnia wzrok
Obniża cholesterol, przeciwdziała zaparciom, pomaga w chorobach skóry, niedokrwistości i osłabieniu. Chroni wzrok, dostarczając beta karotenu, z którego organizm syntetyzuje Wit. A. Beta-karoten należy do najsilniejszych przeciwutleniaczy neutralizujących wolne rodniki. Jest również nazywany przeciwsłoneczna ochrona od wewnątrz, bp pochlania słoneczne promieniowanie nadfioletowe.
* Codziennie schrup 2 marchewki.

Brokuły napęd dla serca i nerwów
Aktywizują przemianę materii, usprawniają prace serca, mięśni i nerwów. Dostarczają sporo wapnia oraz antynowotworowego selenu, rzadko spotykanego w naszym pożywieniu.
* Raz w tygodniu zjedz 20 dag krótko gotowanych brokulów.

Morele regenerują komórki
Zawierają kwas foliowy, pantotenowy i beta-karoten, które hamują procesy starzenia i ułatwiają odnowę komórek.
* 3-dniowa dieta: pól kg moreli rozdziel na kilka przekąsek i jedz przez cały dzień.

Seler dla zestresowanych
Warzywo hollywoodzkich gwiazd. Dostarcza niezbednych nerwom witamin z grupy B, ułatwią odstresowanie.
* Dodawaj do surówek i sałatek. Codziennie schrup 2-4 łodygi liściastego selera dla obniżenia ciśnienia krwi.

Pietruszka pobudza apetyt
Pomaga w anemii, przy reumatyzmie i osłabieniu, braku apetytu, zaburzeniach gastrycznych. Neutralizuje szkodliwe substancje zawarte w dymie papierosowym. Działając moczopędnie, ułatwia oczyszczenie organizmu z toksycznych substancji.
* Dodawaj garściami natkę do potraw, a pietruszkę do zup i sałatek.

Żurawiny chronią nerki
Maja właściwości zbliżone do antybiotyków, działają silnie bakteriobójczo. Dzieki temu zapobiegają zapaleniom pęcherza moczowego i kamicy nerkowej.
* Przynajmniej raz w tygodniu jedz kisiel lub dżem z żurawin.

Koper służy panom
Ułatwia trawienie, wzdeciom po spożyciu ciężkostrawnych potraw.
* Przy anemii spowodowanej u kobiet obfitymi miesiączkami poleca się zjadanie codziennie po pęczku posiekanego świeżego kopru i natki pietruszki. W warzywniakach, oprócz zielonego koperku, bywa jego włoski krewniak - fenkuł. Cieszy się on opinia niezawodnego afrodyzjaku dla panów.

Fasola chroni serce
Sucha fasola jest korzystna dla układu krążenia: obniża zawartość złego cholesterolu we krwi oraz powoduje spadek ciśnienia tętniczego. Poleca się ja cukrzykom, bo reguluje poziom cukru. Korzystnie wpływa na prace układu pokarmowego, zwłaszcza jelita grubego, zapobiegając zaparciom, hemoroidom oraz innym schorzeniom związanym z trawieniem. Pomaga chronić organizm przed nowotworami, zwłaszcza jelita grubego i piersi.
* Dodawaj ja do zup i sałatek.

Winogrona służą skórze
Regenerują nabłonek, łagodzą kamice nerkowa i żółciową. Dostarczają bardzo wielu przeciwutleniaczy. Czerwone winogrona pomagają chronić nogi przed dolegliwościami żylnymi.
* Zjadaj 20 dag dziennie, pamiętając jednak, ze jest to owoc wysokokaloryczny.

Por kuruje żołądek
Zawarta w soku pora allicyna niszczy szkodliwe bakterie i grzyby w żołądku i jelitach.
* Zielone części pora pokrojone w plasterki dodawaj do sałatek i kanapek. Jadaj także pory gotowane, np. w zupie.
 

LEKSYKON WARZYW I OWOCÓW DZIALAJACYCH LECZNICZO

AWOKADO (smaczliwka wlasciwa, gruszka smaczliwka)
Stosuje sie glównie przy chorobach skóry i wypadaniu wlosów, ma bowiem niezwykle duzo kwasu pantotenowego. Owoc ten uznawany jest ponadto za afrodyzjak, czyli srodek wzmagajacy poped plciowy. Ostatnio przekonano sie tez, ze awokado zawiera antybiotyki roslinne i substancje o dzialaniu antybakteryjnym, a wiec moze sluzyc do zapobiegania infekcjom jelit.

BAKLAZAN (oberzyna, gruszka milosna)
To warzywo poludniowoeuropejskie. Jako roslina z rodziny psiankowatych, a wiec z duza zawartoscia solaniny, nie nadaje sie do spozycia na surowo. Miazsz baklazana zawiera substancje obnizajace poziom cholesterolu, natomiast ciemnofioletowa, blyszczaca skórka cala mase kwasów organicznych, dzieki którym spozycie tej rosliny zwieksza wolumen stolca. Baklazany (ze skórka!) podduszone bez uzycia tluszczu dzialaja pobudzajaco na watrobe i pecherzyk zólciowy.

BANAN
To owoc, który swietnie nadaje sie na diete podczas chorób zoladka i nerek. Moze byc tez lekiem na artretyzm, który jest nastepstwem zwiekszonej zawartosci kwasu moczowego w plynach ustrojowych.

BORÓWKA BRUSZNICA (borówka czerwona)
Stezenie kwasów owocowych jest w tych owocach tak duze, ze prawie nie mozna ich jesc na surowo, sa bowiem bardzo kwasne, a na dodatek cierpkie, na co z kolei wplywaja zawarte w nich garbniki. Wlasnie te skladniki sprawiaja jednak, ze borówki brusznice (podobnie jak spokrewnione z nimi borówki czarne - jagody) reguluja funkcje jelit i zmniejszaja plynnosc tresci jelitowej nawet w przypadku ostrych biegunek. W celach leczniczych nalezy zuc suszone owoce, ewentualnie namoczone uprzednio w wodzie lub w czerwonym winie. Medycyna ludowa zaleca borówki brusznice jako doskonaly srodek na reumatyzm.

BORÓWKA CZARNA (czernica, czarna jagoda)
Zawiera 7% garbników oraz niebieski barwnik antocyjanowy dzialajacy antybakteryjnie. Dzieki kombinacji tych dwóch skladników czernice sa jednym z najlepszych naturalnych srodków antybiegunkowych. Barwnik wdziera sie do wnetrza bakterii i hamuje jej rozwój. Garbniki natomiast wyscielaja zaogniona powierzchnie blony sluzowej jelit, tworzac na niej cienka blonke, w której nadwatlone bakterie zostaja uwiezione. Nastepnie blona ta odrywa sie i zostaje wydalona wraz z bakteriami.

BÓB
W botanice zalicza sie nie do roslin straczkowych, lecz do rodzaju wyk. W stanie surowym jest lekko trujacy, ale gotowanie usuwa te wlasciwosc. Medycyna ludowa przypisuje mi role srodka uspokajajacego.

BRZOSKWINIE
W starozytnych Chinach byly zaliczane do owoców przedluzajacych zycie. Niewatpliwa ich cecha jest jednak to, ze majac kwasy owocowe i wlókna wzmagaja trawienie. Pestki brzoskwin zawieraja kwas cyjanowodorowy, sa wiec trujace.

BURAKI
Wszystkie buraki, tj. pastewne, cukrowe, czerwone lub bocwina, pochodza od buraka dzikiego rosnacego w rejonie Morza Sródziemnego. Równiez w tej grupie warzyw odkryto specjalny aminokwas o dzialaniu leczniczym. Mowa tu o betainie. Stosujac odpowiednie metody pozyskuje sie obecnie betaine z buraków cukrowych i po uprzednim dodaniu sorbitu (zastepujacego cukier) sprzedaje sie ja w malych torebkach jako koncentrat. W tej postaci stanowi specyfik przepisywany przez lekarzy jako srodek chroniacy watrobe. Mozna tez oczywiscie przyswajac betaine w naturalnej postaci, spozywajac buraki i soki buraczane.

CYKORIA SALATOWA, CYKORIA KORZENIOWA
Na rynku znajduja sie rózne odmiany cykorii: cykoria salatowa (spozywamy liscie), cykoria korzeniowa biala (spozywamy korzenie), cykoria korzeniowa (zgrubialy korzen jest po przeróbce uzywany jako namiastka kawy).Korzenie i liscie cykorii zawieraja substancje gorzka (intybine), która dziala lekko zólciopednie. Zwieksza tez wytwarzanie soków zoladkowych...