aktywizowanie procesu kształcenia.doc

AKTYWIZOWANIE PROCESU KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO –

Przewodnik po metodach i technikach nauczania – uczenia się 

                                    Opracowanie: Adela Hiero, Alina Sobolewska 

I. MINI SŁOWNIK 

AKTYWIZACJA 

     Obejmuje całokształt działań nauczyciela (przy czynnym uczestnictwie uczniów), złożonych z takich zabiegów metodycznych i metod nauczania (wspieranych w miarę potrzeby odpowiednimi środkami dydaktycznymi), które wywołują u uczniów aktywność, gdy jej oni jeszcze nie przejawiają, bądź przekształcają ją w aktywność o większym ładunku samodzielności.  

AKTYWIZACJA UCZNIÓW 

     Ogół poczynań dydaktycznych i wychowawczych, umożliwiających zwiększenie stopnia aktywności uczniów w realizacji celów kształcenia. Aktywizacja uczniów sprzyja wzrostowi efektywności w nabywaniu wiedzy, w rozwiązywaniu problemów i wykonywaniu zadań praktycznych. Przyczynia się również do rozwijania zainteresowań i postaw twórczych młodzieży.

     Nowe podejście do celów edukacyjnych a celów kształcenia zawodowego szczególnie, wymusza konieczność większej niż dotychczas aktywizacji uczniów. Stąd coraz większy nacisk kładzie się na konieczność stosowania w procesie kształcenia metod aktywizujących.

      W metodach aktywizujących:

·           akcent przeniesiony jest z programu nauczania na osobę uczącą się i rozwijanie jej kompetencji,

·           uczący się jest aktywnym podmiotem zdobywającym wiedzę drogą własnych doświadczeń

  i poszukiwań,

·           nauczyciel wspomaga uczącego się przez stwarzanie mu sposobności do doświadczeń, zaangażowania emocjonalnego czy samodzielnego przemyślenia problemu,

·           w grupie uczących się wykorzystywane są procesy dynamiki grupowej.

METODA

     Systematycznie stosowany sposób postępowania prowadzący do założonego wyniku.

     Na dany sposób postępowania składają się czynności myślowe i praktyczne, odpowiednio dobrane i realizowane w ustalonej kolejności. 

METODA   NAUCZANIA          UCZENIA SIĘ   KONTROLI  I  OCENY 

METODA  NAUCZANIA

     Wypróbowany układ czynności nauczycieli i uczniów systematycznie  
i świadomie stosowany w celu spowodowania założonych zmian w osobowości uczniów.

     Celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią  
w praktyce, a także rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych. 

METODA  UCZENIA  SIĘ 

     Sposób uczenia się, prowadzący do nabycia nowych wiadomości, umiejętności, nawyków, doświadczeń.

To celowy, zaplanowany i nadający się do wielokrotnego stosowania układ działań, prowadzących do nabycia nowego doświadczenia.

METODA  KONTROLI  I  OCENY 

     Kontrola i ocena stanowią nieodłączne elementy procesu nauczania – uczenia się. Kontrolę określić można jako zespół działań, w wyniku których uzyskuje się informację  
o stopniu realizacji zaplanowanych celów kształcenia. Konwencjonalne metody sprawdzania osiągnięć szkolnych opierają się na rozmowie i pracach pisemnych. W dydaktyce przedmiotów zawodowych stosuje się tradycyjne metody kontroli i oceny osiągnięć szkolnych lub wyników nauczania:

·  sprawdzian ustny

·  sprawdzian pisemny

·  sprawdzian praktyczny

     Metodą sprawdzania osiągnięć szkolnych jest również pomiar dydaktyczny dokonany z użyciem testów.  

TECHNIKI  NAUCZANIA 

     Techniki prowadzenia zajęć dydaktycznych w ramach jakiejś metody nauczania. Stosując np. metodę dyskusji można posłużyć się różnymi technikami zwiększając stopień odbioru przekazywanej wiedzy i kształtowania umiejętności poprzez wizualizację (plakaty, rysunki, tabele itp.). 

II. KLASYFIKACJA  METOD  NAUCZANIA.

1. KLASYFIKACJA WEDŁUG WYBRANYCH AUTORÓW OPRACOWAŃ PEDAGOGICZNYCH. 

B. NAWROCZYŃSKI 

K. SOŚNICKI 

K. KRUSZEWSKI 

·       podające

·       poszukujące

·       laboratoryjne

·        podające

·        poszukujące

·        dyskusyjne

·        słowne

·        oglądowe

·        praktyczne

·        gier dydaktycznych

·        służące opracowaniu nowego materiału

·        utrwalania

·        sprawdzania wyników nauczania  

Oparte na:

·        słowie

·        obserwacji i pomiarze

·        działalności praktycznej

CZ. KUPISIEWICZ 

W. OKOŃ 

·        asymilacji wiedzy

·        samodzielnego dochodzenia do wiedzy

·        waloryzacyjne

·        praktyczne

J. ZBOROWSKI 

Z. WIATROWSKI 

·        podające

·        poszukujące

·        kierowania samodzielna pracą uczniów

2.  KLASYFIKACJA METOD NAUCZANIA–UCZENIA SIĘ W ASPEKCIE PRZYJĘTYCH STRATEGII

DYDAKTYCZNYCH I RODZAJÓW NAUCZANIA - UCZENIA  SIĘ 
 T. NOWACKI 

Wykład, pogadanka, dyskusja, opis, opowiadanie, wyjaśnienie 

Nauczania:

·        teoretycznego

·        praktycznego

Rozwijanie umiejętności, pokaz, ćwiczenie, instruktaż, inscenizacja 
 

Metody dydaktyczne 

Strategia dydaktyczna 

Rodzaje nauczania – uczenia się   

wykład informacyjny

pogadanka informacyjna

opowiadanie

opis

prelekcja

objaśnienie

anegdota

odczyt 

Przez przyswajanie - Informacyjna 

wykład problemowy

pogadanka problemowa

dyskusja problemowa

metoda przypadków

metoda sytuacyjna

metoda symulacyjna

giełda pomysłów

gry dydaktyczne

Przez rozwiązywanie problemów-  Problemowa 

wycieczka

inscenizacja

dialog

spotkanie

metoda sytuacyjna 

Emocjonalna -  Przez przeżywanie 

pokaz z objaśnieniem

pokaz z instruktażem

ćwiczenia przedmiotowe

ćwiczenia laboratoryjne

ćwiczenia produkcyjne

metoda projektów

metoda przewodniego tekstu 

Operacyjna  - Przez działanie praktyczne 

 ćwiczenia laboratoryjne

dyskusja

metoda sytuacyjna

metoda przypadków 

Przez badanie - Badawcza...