Meissner Janusz - Marten 3 - Zielona brama.pdf - Morten - JANUSZEK777

Zielona Brama

Korsarz Jan Marten #3 Zielona

brama

Od roku 1562 przez lat trzydzieści Francja była widownią i polem prawie

nieustannych bratobójczych bitew pomiędzy hugonotami a katolikami. Wojny

religijne rozpoczęte za panowania Karola IX, a właściwie za regencji jego matki,

Katarzyny de Medici, przetrwały dynastię Walezjuszów i wygasły dopiero pod

rządami Henryka IV de Bour-bon. Ów „król bez królestwa, żołnierz bez pieniędzy,

mąż bez żony", wódz hugonotów, dla którego różnice między dwoma wyznaniami nie

odgrywały większej roli i który dla celów politycznych wielokrotnie je zmieniał,

zdobywszy wreszcie tron, zastał Francję w ruinach i zgliszczach. Krew siedmiuset

tysięcy zabitych wsiąkła w Jej ziemię; dziewięć miast i czterysta zamków legło w

gruzach, sto dwadzieścia pięó tysięcy domostw obróciło się w popiół. To, co nie

uległo całkowitemu zniszczeniu, pożerała nędza. W Lyonie, w Tours, w ocalałych

miastach, liczących niegdyś po pięćset lub sześćset warsztatów tkackich, pozostało

ich kilka, a ceny wyrobów przemysłowych i artykułów spożywczych wzrosły

niebywale. Ogromne przestrzenie uprawnych pól i winnic leżały odłogiem, wsie i całe

okręgi były bezludne, opusz czone, zdziczałe.

Ten stan rzeczy trwał także po koronacji w Chartres w lutym i zajęciu Paryża w

marcu roku 1594. Nadzieje na poprawę rozpaczliwej sytuacji państwa zaświtały

dopiero w parę lat później, gdy u boku bohaterskiego króla znaleźli się mądrzy

doradcy, a przede wszystkim Maksymilian de Bethune, pan de Rośny, późniejszy

książę Sully, towarzysz wojenny i powiernik Henryka, oraz Bartłomiej Laffemas, były

czeladnik krawiecki, później lokaj królewski, wreszcie generalny kontroler handlu.

Pierwszą akcją gospodarczą pana de Bethune. jako członka Królewskiej Rady

Finansowej, była podróż inspekcyjna po Francji dla zbadania gospodarki urzędników

skarbowych w roku 1596. De Bethune zabrał się do tego z nie" zwykłą energią i

pracowitością. W ciągu kilim miesięcy sprawdzał regestry i kwitariusze, wykrywał

nadużycia, egzekwował sumy przywłaszczone przez poborców, skreślał nadmierne

wydatki administracyjne i zaprowadzał nowe porządki. W rezultacie przywiózł królowi

do Rouen, pół miliona talarów załadowanych na siedemdziesiąt dwie karoce, które

eskortowała silna straż wojskowa.

Odtąd, mimo trwających jeszcze zamieszek wewnętrznych i przewlekłej wojny z

Hiszpanią, zaczęły się reformy gospodarcze które w bardzo krótkim czasie wydobyły

Francję z ruiny. Pan de Bethune, teraz już nadintendent finansów, stworzył pierwszy

uporządkowany system księgowości skarboowej i położył kres nadużyciom

bogatych. Okazało się że ponad czterdzieści tysięcy wzbogaconych ludzi na

podstawie fałszywych dokumentów uchylało się od płacenia podatków.

Wyegzekwowano od nich sto pięćdziesiąt milionów franków, a dochody i wydatki

skarbu zostały nie tylko zrównoważone ale można było jeszcze oszczędzać rocznie

około sześciu milionów franków na rezerwę nadzwyczajną, przechowywaną w złocie

w lochach Bastyłii.

Wkrótce znów zakwitły winnice i sady, zafalowały łany

zbóż, bydło ukazało się na pastwiskach. Po odbudowanych miastach powstawały

warsztaty i fabryki.* braci Gobelinów w Paryżu, produkująca makaty i tkaniny

obrazowe; zakłady sukiennicze w Normandii, Langwedocji i Szampanii; papiernicze w

Delfinacie; warsztaty koronkarskie w Senlis; tkalnie płótna w Rouen; stalownie pod

Paryżem; huty szkła i kryształów w Mełun; różne zakłady przemysłowe w Lyonie,

Poitiers, Tours, Orleanie i Nantes.

Wraz z rozwojem przemysłu i handlu, dzięki rozumnej polityce skarbowej można

było rozpocząć wielkie roboty publiczne. Budowano więc nowe drogi i mosty, po

których pędziły dyliżanse pocztowe, kopano kanały, osuszano bagna,

rozbudowywano porty. Przed Francją Henryka IV rysowała się przyszłość pogodna i

wspaniała. Potrzebny był jej tylko długotrwały pokój.

Tymczasem Jednak trwała wojna z Hiszpanią. Don Pedro Henriąuez d'Azevedo,

hrabia de Fuentes, 14 kwietnia 1596 zdobył Calais, zagrażał północno-wschodnim

okręgom Sommy i przygotowywał się do marszu na Amiens. Roko-wania o pomoc

angielską uwieńczone zostały sojuszem, lecz projekt wspólnej akcji przeciw wojskom

hiszpańskim w Niderlandach upadł. Jedyną pomyślną wiadomością było zwycięstwo

Anglików w Kadyksie, zwycięstwo równie wspaniałe, jak nie wyzyskane strategicznie

i politycznie. Elżbieta zadowoliła się zniszczeniem Drugiej Armady hiszpańskiej, którą

Filip zamierzał wysłać na pomoc Irlandii, a – być może – również na podbój Anglii.

Poprzestała na tym. Nie kwapiła się wspierać Henryka na ziemi francuskiej.

Tę wiadomość, przesłaną przez ambasadora Francji z Londynu, wkrótce potwierdzili

i uzupełnili wieloma szczegółami dwaj korsarze angielscy, którzy brali udział w ataku

na Kadyks, a także znany kupiec i bankier Henryk Schułtz, który miał rozgałęzione

stosunki handlowe i szczyci się protekcją samego pana de Bćthune.

Ow Schultz pochodził z Polski, a jego dom handlowy i kantor bankierski w Gdańsku

były dobrze znane nie tylko we Francji, lecz również w wielu miastach hanzeatyckich

i we wszystkich znaczniejszych portach Europy. W Hamburgu, Amsterdamie i

Kopenhadze posiadał filie, a teraz zamierzał utwurzyć filię również w Bordeaux.

Pan de Bethune bardzo go sobie cenił. Zsięgał jego rady przy niektórych operacjach

finansowych, zlecał mu nawet opracowanie umów o pożyczki, w których realizacji

Schultz częściowo uczestniczył jako bankier. Tym sposobem jego znaczenie i

powaga zostały od początku ugruntowane.

Co się tyczy korsarzy to obaj byli Francuzami, choć ich okręty używały dotychczas

angielskiej bandery w służbie Elżbiety. Jednego z nich, Ryszarda de Belmont,

kapitana okrętu "Toro", pan de Bethune znał osobiście; drugi nazywał się Pierre

Carotte i właściwie trudnił się raczej handlem morskim niż korsarstwem.

Za nim to wstawił się Henryk Schultz, prosząc swego protektora o prawo

Meissner Janusz - Marten 3 - Zielona brama.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: