1
Artysta fotografik
Kod klasyfikacji: 245201
Rozdział klasyfikacji: Sztuka i projektowanie artystyczne
Klasa klasyfikacji: Plastyka
Zadania i czynności
Artysta fotografik to zawód, który łączy zdolności artystyczne z umiejętnościami i wiedzą z dziedziny sztuki oraz techniki i technologii fotograficznej. Celem fotografii jest utrwalenie na światłoczułym materiale zjawisk i obrazów zastanych, jak i zaaranżowanych przez autora. Fotografik poprzez swoje zdjęcia chce przekazać osobiste spojrzenie na rzeczywistość. Fotografia jest wszechobecna w dzisiejszym świecie, a pod względem użytkowym, niezwykle przydatna niemalże w każdej dziedzinie wiedzy, m.in. w branży reklamowej, medycynie, naukach przyrodniczych. Chociaż w dobie aparatów cyfrowych staje się ona dostępna niemalże dla każdego, fotografia artystyczna to nadal dziedzina zarezerwowana dla ludzi utalentowanych i uwrażliwionych plastycznie. To zawód dla ludzi ceniących swobodę działania i nienormowany czas pracy, wytrwałych i pracowitych.
Współczesny fotografik powinien posiadać dużą wiedzę na temat technologii fotograficznych i ich zastosowania, ma bowiem do dyspozycji różnorodne aparaty fotograficzne: zarówno analogowe, jak i coraz doskonalsze aparaty cyfrowe, doganiające jakością sprzęt analogowy. Zawód fotografika to zajęcie dla osób ciekawych świata, obdarzonych wrażliwością plastyczną, wyobraźnią, otwartością, spostrzegawczością i bardzo dobra pamięcią wzrokową.
Głównym zadaniem artysty fotografika jest wykonywanie i obróbka różnego rodzaju zdjęć. Artysta fotografik musi posiadać odpowiedni sprzęt, który pozwoli wykonać mu zdjęcie najwyższej jakości. Ważne jest aby wybrał odpowiedni temat zdjęcia i wypracował koncepcję jego wykonania. Kolejnym etapem jego pracy jest obróbka zdjęcia, która pozwala na uzyskanie fotografii zgodnej z zamysłem jej autora. Rozwijające się technologie pozwalają na wykorzystywanie najrozmaitszych metod obróbki zdjęć. Najpopularniejszym programem, który temu służy jest Photoshop.
Środowisko pracy
Warunki materialne
Praca artysty fotografika wykonywana jest w różnych miejscach. Podstawowym miejscem, gdzie można go spotkać, jest studio fotograficzne, gdzie wykonuje większość prac związanych z obróbką zgromadzonego materiału, ale również z robieniem zdjęć, które mogą być wykonywane w studio. Inne miejsca zależą tylko i wyłącznie od samego fotografika, a raczej od tematu, jaki wybrał, a który musi być wykonany w określonym otoczeniu. Zdarza się, że jego praca jest niebezpieczna, gdyż robi zdjęcia w bardzo trudnych warunkach. W skrajnych przypadkach, jako korespondent może pracować z narażeniem życia. W warunkach standardowych narażony jest na zmienne warunki atmosferyczne, oświetlenie, działanie substancji chemicznych.
Warunki społeczne
Artysta fotografik najczęściej pracuje sam, ale zdarzają się przypadki pracy zespołowej, a ściślej mówiąc, duetów fotograficznych. W zawodzie tym konieczne są kontakty z ludźmi, zarówno tymi fotografowanymi jak i tymi, którzy później będą te fotografie oglądać.
Warunki organizacyjne
Artysta fotografik sam organizuje sobie pracę. To on decyduje o kolejności wykonywania poszczególnych czynności. Najczęściej sam też musi zadbać o sprzedaż swoich zdjęć, chyba że pracuje dla agencji. Trudno określić godziny jego pracy. Nawet prowadząc swoje studio, powinien być przygotowany na pracę w nienormowanych godzinach. Również fotografik dokumentujący konkretne wydarzenia, może tylko w niewielkim stopniu kształtować terminarz swojej pracy. Nadrzędny jest czas i miejsce wydarzenia. W przypadku zdjęć wykonywanych w plenerze dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na planowanie pracy, jest pogoda. Praca fotografa nie podlega nadzorowi. Dla klienta ważny jest efekt i terminowość wykonania zlecenia, a nie sposób jego pracy.
Wymagania psychologiczne
Artystę fotografika powinny charakteryzować przede wszystkim takie cechy jak: kreatywność, zmysł artystyczny, przyjazne nastawienie do świata, ciekawość i elastyczność w myśleniu. Ważna jest również umiejętność przewidywania zdarzeń i dostrzegania ciekawych ujęć. W fotografii reporterskiej, np. .podczas dokumentowania zdarzeń wojennych, ważne jest zachowanie tzw. „zimnej krwi”, czyli spokoju i opanowania pomimo grożącego niebezpieczeństwa. Fotograf powinien "myśleć fotograficznie" i wykorzystać wszystkie aspekty zastane w miejscu fotografowania, przewidując przydatność rozmaitych elementów, przedmiotów i oświetlenia.
Wykonując zawód fotografa trzeba być pracowitym i dociekliwym. Artysta fotografik musi być pasjonatem, podchodzić do pracy z emocją i fascynacją. To od jego wizji zależy to, co później oglądamy na wykonanym przez niego zdjęciu. Niezbędne są również, podobnie jak w innych zawodach artystycznych, wyobraźnia i wrażliwość plastyczna, spostrzegawczość, pamięć wzrokowa, a także, przynajmniej na etapie nauki - umiejętność rysowania i malowania. Ważne są również: umiejętność kadrowania obrazów i wyobraźnia przestrzenna. Opanowanie, spokój i panowanie nad własnymi emocjami są równie istotne.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca artysty fotografika zaliczana jest do prac lekkich. Zawód ten powinny wykonywać osoby o ogólnie dużej sprawności i wydolności fizycznej. Istotna w tym zawodzie jest duża sprawność manualna. Ważna jest także dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa i szybki refleks. Bardzo ważne jest, aby fotograf potrafił doskonale rozróżniać barwy i miał dużą ostrość widzenia.
Przeciwwskazaniem do podjęcia pracy w tym zawodzie są: zaburzenia kończyn górnych, w szczególności zaburzenia dużego stopnia palców oraz zaburzenia dużego stopnia kończyn dolnych. Również wady wzroku, których nie można skorygować okularami oraz zaburzenia koordynacji wzrokowo - ruchowej są przeciwwskazaniem do pracy w zawodzie fotografa.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Fotografem może zostać każdy niezależnie od wykształcenia. Wystarczy posiadanie odpowiednich umiejętności. Mimo to, wskazane jest wykształcenie w kierunku fotografii albo ukończenie specjalistycznych kursów. Można także podjąć studia na kierunku realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografii lub czysto fotograficzne. Podobnie jak w przypadku innych studiów artystycznych, fotografia wymaga przedstawienia artystycznego dorobku, dlatego egzamin jest głównie prezentacją własnych prac. Studia na kierunku realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografii trwają 5 lat, natomiast studia fotograficzne z reguły trzy i pół roku i są studiami licencjackimi, zwykle zaocznymi.
W Polsce szkół kształcących przyszłych fotografów jest sporo. Naukę rzemiosła fotograficznego można rozpocząć w liceum profilowanym lub technikum. Specjalizację wybiera się na akademii, zajęcia prowadzone są m.in.: z fotografii reklamowej, prasowej, artystycznej, techniki cyfrowej oraz projektowania graficznego. Edukacja fotograficzna oprócz zajęć typowo praktycznych, obejmuje także naukę teorii.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
Zawód artysty fotografika jest wolnym zawodem, więc trudno jest mówić o możliwości awansowania w strukturze organizacyjnej. Na pewno zawód ten daje duże możliwości rozwoju, a coraz wyższy poziom kompetencji zdobywa się dzięki kolejnym doświadczeniom zawodowym. Jako formę awansowania można potraktować „zaistnienie” w fotografii i rozpoczęcie pracy na własny rachunek, poprzez stworzenie własnego studia czy też rozpoczęcie pracy na zlecenie dla innych agencji lub wydawnictw.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Zawód artysty fotografika można zacząć uprawiać w każdym wieku. W gronie twórców fotografii są osoby, które wcześniej kształciły się w innych zawodach oraz osoby, które wykonywały lub wykonują inne zawody. Najważniejsze, aby osoby chcące wykonywać zawód fotografika były wrażliwe na piękno, posiadały zdolności plastyczne oraz odpowiednią wytrzymałość fizyczną.
Polecana literatura
„Radość fotografowania” - autorzy: Leszek Szurkowski, Marcin Górko, Michał Sułkiewicz, Paweł Ryczkowski, Łukasz Kasperczyk(2006r.)
„Kadruj z głową” - autorzy: Paweł Duma, Leszek Szurkowski (2008 r.)
„Pentax System” - autor Paweł M. Kazimierczak (2004 r.)
Zrób to lepiej „Fotografia barwna - autor Michael Busselle (2002 r.)
Szkoła fotografowania National Geographic (1999 r.)
Publikacje na temat fotografii Jana Bułhakowa - „Fotografika, „Zarys fotografii artystycznej (I wyd. 1931 r.), „Estetyka światła. Zasady fotografiki” (1936 r.) „Fotografia ojczysta. Rzecz o uspołecznieniu fotografii” (1951 r. )
Fotografia; Jak lepiej fotografować radzi John Hedgecoe (1996) - tekst polski
„Sztuka Fotografowania” - autor Witold Dederko (1986)
„Warsztat techniczny artysty fotografa” - autor Witold Dederko (1985)
„Guma warszawska, Chromianowa technika fotograficzna” - autor Witold Dederko (1983)
„Spojrzenie w przeszłość polskiej FOTOGRAFII” - autor Ignacy Płażejewski (1982)
„Estetyka fotografii krajobrazu” - autor Jan Sunderland (1963)
„Podręcznik fotografii” - autor W. Niemczyński (1922): Paweł Hebda i Jerzy Madejski
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
jmichno0