SCENARIUSZ LEKCJI „ODPADY-CZY MOŻNA COŚ ZROBIĆ Z TYM PROBLEMEM?”

Opracowała – Urszula Szabatowska – nauczyciel chemii w Gimnazjum nr 1 w Świdniku

Cele zajęć

§          Poznawanie źródeł i rodzajów odpadów, możliwości ich gromadzenia, wykorzystywania i usuwania, zasad ekologicznego rozwiązania problemu odpadów,

§         Nabycie umiejętności rozpoznawania opakowań i produktów przyjaznych dla środowiska

§         Określenie możliwości  ograniczenia powstawania odpadów w swoim gospodarstwie domowym i w swoim mieście

§         Kształcenie wrażliwości na wygląd najbliższego otoczenia, odpowiedzialności za ilość odpadów, aktywności w podejmowaniu działań na rzecz środowiska

Środki dydaktyczne: torby z potencjalnymi odpadami, np. papier, pudełko po zapałkach, folia aluminiowa, kubeczek z tworzywa, długopisy, kredki lub ołówki, gwoździe, kapsle, puszki po napojach, wata, chusteczka higieniczna, wełna, kawałki suchych ciastek, paluszki, ogryzek, szkło, klej, taśma klejąca, gąbka, styropian itp., tabelki z metodami zagospodarowania odpadów, opakowania różne z symbolami i znakami, materiały do plakatów(klej, taśma klejąca, mazaki, kredki, farby)

Formy pracy: indywidualna, grupowa,

Metody pracy: problemowa, „burza mózgów”, praca z tekstem

Technika: „metaplan”, plakat

Czas 2 razy 45 minut

1.      Klasa zostaje podzielona na 5 grup.

2.      Każda grupa otrzymuje zebrane w siatce z tworzywa potencjalne śmieci, z poleceniem ich podziału według kryterium ustalonego przez całą grupę lub przydzielonego przez nauczyciela.

Przykładowe kryteria podziału:

§         według ich pochodzenia (naturalne, sztuczne)

§         według materiału, z którego wykonane są śmieci

§         według czasu rozkładu

§         według ich przydatności do powtórnego zastosowania, zastosowania innego lub zastosowania po odpowiedniej przeróbce

§         według możliwości ich wstępnej selekcji: papier, szkło, metal, tworzywa, produkty organiczne

3.      Określenie problemów związanych z odpadami (burza mózgów):

ü      ilość źródeł, z których pochodzą odpady(rodzaje odpadów)

ü      ilość odpadów na 1 osobę, rodzinę, ogół mieszkańców miasta

ü      szkodliwy wpływ odpadów na glebę, wodę, powietrze, zdrowie człowieka

ü      konieczność utylizacji części odpadów

ü      problem wysypisk śmieci

4.      Metody gospodarowania odpadami

Każda grupa losuje jedną z metod postępowania z odpadami oceniając zalety, wady i zagrożenia dla środowiska, a wyniki zestawia w tabeli

Opis  poszczególnych metod można przygotować dla uczniów lub zlecić to zadanie dzieciom.

Tabela uzupełniona przez grupę „wędruje” do grupy sąsiedniej i tamta wypełnia ją opisując swoją metodę, a zapoznając się z poprzednią metodą. Po cyklu „przejść” tabela wraca do grupy macierzystej i następuje krótka dyskusja, która kończy się jednym krótkim wnioskiem wypracowanym przez grupę, a przedstawionym przez przedstawiciela grupy.

5.      Ekologiczne oznakowania towarów-oglądanie opakowań i znaków na nich umieszczonych np. znaki artykułów nieszkodliwych dla środowiska, znaki recyklingu, artykuły przyjazne dla środowiska ze względu na jakiś element

6.      Praca domowa uczniów polega na określeniu ilości odpadów komunalnych, na kartkach A 5 według wzoru:

Śmieci w moim domu.

1.      Ilość wiader wynoszonych w ciągu tygodnia ---------------------

2.      Całkowita objętość śmieci wytwarzanych w ciągu tygodnia----

3.      Tygodniowa ilość odpadów na 1 członka rodziny----------------

4.      Roczna ilość odpadów produkowana przez

mieszkańców Świdnika-----------------------------------------------

7.      Kolejne zajęcia to wykonanie plakatów przez grupy(zmodyfikowany metaplan).

Uczniowie  na plakatach umieszczają:

kartki” Śmieci  w moim domu”( jak jest?)

a także wszystkie swoje pomysły dotyczące sposobów ograniczenia ilości śmieci we własnym gospodarstwie domowym, oraz w całym mieście(co można by zrobić, żeby było lepiej?)

Na plakatach mogą również  się znaleźć symbole umieszczone na opakowaniach przyjaznych dla środowiska.

Najlepszy plan postępowania zostanie przesłany do Urzędu Miasta i Lubelskiej Fundacji Ochrony Środowiska Naturalnego

8.      Omówienie plakatów przez każdą grupę i ocena pracy.

Literatura:

1.      Lubelska Fundacja Ochrony Środowiska Naturalnego – „Zrozumieć i pomóc środowisku” – przewodnik do zajęć pozalekcyjnych z edukacji środowiskowej”

2.      Waldemar Kołaski – „Nasze środowisko – śmieci czyli odpady” – Fundacja „Biblioteka Ekologiczna”- Poznań

3.      Maria Koszmider, Grażyna Kozanecka – „Zielone zadania „ – ochrona środowiska w zadaniach chemicznych.

4.      Ryszard M. Janiuk, Krystyna Skrok – „Chemia i my”- podręcznik ( rozdziały-„Zanieczyszczenia powietrza, gleby i wody”, „Bogactwa naturalne skorupy ziemskiej”, temat” Polietylen i inne tworzywa sztuczne”, „Promieniotwórczość, jej zastosowanie i skutki”

5.      Materiały zebrane przez uczniów , w tym artykuły z gazet.