1

PROGRAM INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO

dla pracowników zatrudnionych na stanowisku

laborant

I. Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy, w tym w szczególności /2 godziny

-          elementy pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mające wpływ na warunki pracy pracownika

miejsca w których odbywa się wykonywanie czynności służbowych

-          pracownia / laboratorium /

-          magazyn podręczny

-          zaplecze socjalne

-          elementy stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy

1.             oświetlenie

2.             ogrzewanie

3.             wentylacja

4.             instalacja wodno-kanalizacyjna

5.             instalacja i urządzenia gazowe

6.             instalacja i urządzenia elektryczne

7.             podłogi

8.             transport ręczny

-          przebieg procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalności) w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy

-          przebieg procesu produkcyjnego w danym okresie z uwzględnieniem

9.             procesu produkcyjnego na stanowiskach roboczych technologicznie wcześniejszym

10.        procesu produkcyjnego obsługiwanego stanowiska

11.        procesu produkcyjnego na stanowiskach roboczych technologicznie późniejszych

12.        powiązanie omawianych wyżej części w jedną całość

B/ omówienie zagrożeń występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagrożeniami oraz zasad postępowanie w razie wypadku lub awarii

czynniki niebezpieczne

1.             zagrożenie związane z przemieszczaniem się sprzętu i ludzi

2.             zagrożenia związane z właściwościami fizycznymi materiału (ostre krawędzie, śliskie powierzchnie itp.)

3.             zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym – nieodpowiednia instalacja elektryczna

4.             ostre narzędzia i ich ostrza

5.             wysoka temperatura ( zagrożenie poparzeniem parą , gorącymi cieczami )

6.             zagrożenie pożarem i ( lub ) wybuchem

7.             ciśnienie przy obsłudze urządzeń ciśnieniowych

szkodliwe czynniki fizyczne

1.             nieprawidłowe oświetlenie

2.             nieskuteczna wentylacja

3.             hałas

4.             ruchome elementy urządzeń technicznych

5.             nie ergonomiczne wymiary pomieszczeń, ciasnota

6.             pole elektrostatyczne

7.             pole elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości

8.             promieniowanie podczerwone

9.             jonizacja powietrza

10.        ultradźwięki

czynniki uciążliwe

1.             obciążenie fizyczne

2.             obciążenie emocjonalne

3.             złe relacje osobowe, brak komunikatywności

czynniki chemiczne

1.             toksyczne

2.             drażniące

3.             uczulające

4.             rakotwórcze

5.             mutagenne

czynniki biologiczne

mikroorganizmy / bakterie , wirusy , riketsje , grzyby , pierwotniaki /

ocena ryzyka zawodowego

zapoznanie  pracownika z dokumentem

sposoby ochrony przez zagrożeniami

1.             okresowe badania i pomiary elektryczne

2.             systematyczne szkolenia i instruktaże z zakresu bhp

3.             znajomość ryzyka zawodowego

4.             dobra organizacja pracy

5.             dostosowanie stanowiska pracy do  przebiegu ruchów oraz wzrostu pracownika

6.             umieszczanie na stanowiskach pracy instrukcji bezpiecznej pracy

7.             posiadanie przez pracownika znajomości instrukcji bezpiecznej eksploatacji obsługiwanych urządzeń

8.             dokładne rozplanowanie wszystkich codziennych prac, przydzielenie pracownikom określonych czynności

9.             praca w przydzielonych środkach ochrony indywidualnej i odzieży roboczej

przygotowanie wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania

II. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne /0,5 godziny

-          pokaz przez instruktora sposobu wykonania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp, z uwzględnieniem poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne

Prawidłowo prowadzony pokaz realizowany jest w pięciu kolejnych etapach

1.             Prowadzący pokazuje cały układ czynności w normalnym tempie. W trakcie pokazu całości przedstawia także, wraz z objaśnieniami, cały proces pracy. Jeśli jest on bardzo skomplikowany, dzieli go na poszczególne fazy i dokładnie objaśnia.

2.             Prowadzący stosuje pokaz częściowo – elementowy, który wynika z analizy układu czynności. Punktem wyjścia powinna być w tym przypadku instrukcja szkoleniowa, sporządzona na podstawie technicznej i psychologicznej analizy pracy.

   Powtarzany pokaz fragmentu pracy staje się źródłem:

1.             Nabycia określonej umiejętności,

2.             Uzyskania wiadomości o charakterze wykonywanych czynności, sposobie ich wykonywania

3.             Dokonania spostrzeżeń o stopniu trudności i niebezpieczeństwie tkwiącym w pracy.

Pokaz powinien przebiegać według następującego porządku

1.             pokazanie i określenie wszystkich elementów potrzebnych do wykonania danej operacji

2.             pokazanie sposobu obsługiwania danej operacji

3.             pokazanie sposobu posługiwania się urządzeniami, narzędziami itp.

4.             Prowadzący zwraca uwagę na węzłowe ogniwa, mające duże znaczenie dla prawidłowego wykonywania czynności. Te węzłowe ogniwa prowadzący demonstruje w zwolnionym tempie, aby umożliwić uczestnikom szkolenia zaobserwowanie, na czym polegają trudności.

5.             Po pokazie całościowym i fragmentarycznym w celu lepszego utrwalenia przez uczestników, prowadzący ponownie pokazuje cały układ czynności. Pierwszy raz w tempie zwolnionym. Po raz drugi i ewentualnie trzeci, cały układ jest pokazywany w tempie rzeczywistym.

6.             Prowadzący sprawdza efekt pokazu poprzez polecenie uczestnikom powtórzenia demonstrowanych czynności. Prawidłowe wykonanie ich przez szkolonego pracownika stanowi zakończenie pokazu. Jeśli uczestnik szkolenia popełnia błędy, analizujemy je z nim. Powtórzenie czynności przez szkolonego trwa do czasu osiągnięcia prawidłowego powtórzenia.

III. Próbne wykonanie zadania przez szkolonego pod kontrolą instruktora /0,5 godziny

Najbardziej skuteczną metodą próbnego wykonania pracy pod nadzorem prowadzącego instruktaż jest zachowanie kolejności wykonywania poniższych faz:

1.             wstępna, samodzielna próba wykonania pracy, wykonanie w zwolnionym tempie poszczególnych fragmentów pracy z jednoczesnym głośnym objaśnieniem wykonywania poszczególnych czynności

2.             wykonywanie poszczególnych fragmentów pracy z jednoczesnym objaśnieniem sposobu wykonywania tych czynności

3.             wykonywanie poszczególnych fragmentów pracy wraz z jej uzasadnieniem

4.             ogólny, ponowny, całościowy pokaz wraz ze stopniowym przyspieszeniem tempa wykonywanych czynności.

IV. Samodzielna praca pod nadzorem instruktora /4 godziny

Jeżeli szkolony pracownik poczynił wystarczające postępy i potrafi już pod nadzorem zadowalająco wykonywać nową czynność, to należy powierzyć mu samodzielną pracę do wykonania. Instruktor nie powinien w żadnym wypadku stać obok szkolonego i cały czas obserwować jego pracy. Powinien ograniczyć interwencje do najbardziej niezbędnych. Trzeba jednak pamiętać, że uczący się musi mieć możność zwrócenia się do instruktora z prośbą o wyjaśnienie nasuwających się wątpliwości.

V. Omówienie i ocena przebiegu nauki /1 godzina

Szkolenie pracowników przewiduje pełną aktywizację jego uczestników w poznaniu zasad bezpiecznej pracy i nabywaniu umiejętności usprawniania stanowiska pracy przez dokonywanie prób działań zmniejszających uciążliwości pracy. Celowi temu służą różnorodne metody organizowania zajęć, ale przede wszystkim metoda sprawdzania wiedzy i umiejętności.

                                                                                                                                       Razem  - 8  godzin