Szczecin 2005r
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.) Dział 10
Art. 207. (Podstawowe obowiązki pracodawcy)
§ 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bhp w zakładzie pracy.
§ 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1. Organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczny i higieniczne warunki pracy.
2. Zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bhp, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń.
3. Zapewnić wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy.
4. Zapewnić wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
§ 3. Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do
wykonania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz
zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
1. Ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko.
2. Informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną praca oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Art. 208. (Współpraca pracodawców)
§ 1. W razie, gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują prace pracownicy zatrudnieni przez
różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek:
1. Współpracować ze sobą.
2. Wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bhp wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu.
3. Ustalić zasady współdziałania uwzględniając sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników.
§ 2. Wyznaczenie koordynatora nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia
bhp zatrudnionych przez nich pracownikom.
Art. 209. (Obowiązki pracodawcy przy rozpoczęciu działalności)
§ 1. Pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany, w terminie 30 dni od dnia
rozpoczęcia tej działalności, zawiadomić na piśmie właściwego inspektora pracy i właściwego
inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.
§ 2. Obowiązek, o którym mowa powyżej, ciąży na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany
miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu
produkcji, jeżeli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia
pracowników.
§ 4. Właściwy inspektor pracy lub właściwy państwowy inspektor sanitarny może zobowiązać
pracodawcę prowadzącego działalność powodującą szczególne zagrożenia dla zdrowia lub
życia pracowników, do okresowej aktualizacji informacji.
• Ustawa z 06.03.1981r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2001 r. nr 124, poz. 1362)
• Ustawa z 14.03.1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 1998 r. nr 90, poz. 575)
• Ustawa z 24.08.1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002 r. nr 147, poz. 1230)
• Ustawa z 20.07.1991r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2002 r. nr 112, poz. 982)
• Ustawa z 21.12.2000r. o Dozorze Technicznym (Dz. U. nr 122, poz. 1321)
Art. 104. (Regulamin pracy – obowiązek wprowadzenia)
§ 1. Regulamin pracy ustala organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i
obowiązki pracodawcy i pracowników.
§ 2. Regulaminu pracy nie wprowadza się, jeżeli w zakresie przewidzianym w § 1 obowiązują
postanowienia układu zbiorowego pracy lub gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 20
Art. 104¹. (Treść regulaminu pracy)
§ 1. Regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z
porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności:
1. Organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej.
2. Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy.
3. Porę nocną.
4. Termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia.
5. Wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom.
6. Rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego.
7. Obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą.
8. Przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
§ 2. Regulamin pracy powinien zawierać informacje o karach stosowanych zgodnie z art. 108 z
tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników.
Z treścią regulaminu zapoznaje się każdego nowo przyjętego pracownika, a wzmiankę o tym składa się w aktach osobowych. Regulamin uzgadnia się z zakładową organizacją związkową.
Art. 100. (Obowiązki pracownika)
§ 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do
poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub
umową o pracę.
§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:
1. Przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy.
2. Przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku.
3. Przestrzegać przepisów oraz zasad bhp, a także przepisów ppoż.
4. Dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
5. Przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach.
6. Przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Art. 108. (Katalog kar porządkowych)
§ 1. Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego
sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w
pracy, pracodawca może stosować:
1. Karę upomnienia.
2. Karę nagany.
§ 2. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub
przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do
pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – pracodawca może
również stosować karę pieniężną.
§ 3. Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej
nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie
kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego
pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art.87
§.4. Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bhp.
Art. 210. (Prawo powstrzymania się od wykonywania pracy)
§ 1. W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie
zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi
takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od
wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
§ 2. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa w § 1,
pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie
przełożonego.
§ 3. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w
przypadkach, o których mowa w § 1 i 3, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
§ 4. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od
wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy
jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie
dla innych osób.
§ 5. Przepisy § 1,2 i 4 nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie
życia ludzkiego lub mienia.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1966r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz. U. nr 62, poz. 287)
Art. 211. (Podstawowe obowiązki pracownika)
Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:
1. Znać przepisy i zasady bhp, brać udział w szkoleniach i instruktażach z tego zakresu oraz poddać się wymaganym egzaminom sprawdzającym.
2. Wykonywać pracę w sposób zgodny z zasadami i przepisami bhp oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych.
3. Dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, sprzętu oraz porządek i ład w miejscu pracy.
4. Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem.
5. Poddać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zalecanym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarza.
6. Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku oraz zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie.
7. Współpracować z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Art. 212. (Obowiązki osoby kierującej)
Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:
1. Organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
2. Dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem.
3. Organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy.
4. Dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem.
5. Egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
6. Zapewnić wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.
Art. 213. (Budowa lub przebudowa zakładu)
§1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w
którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonana na podstawie projektów
uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych
przez uprawnionych rzeczoznawców, zgodnie z odrębnymi przepisami.
§2. Obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinien spełniać wymagania
dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 3. Przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinna
uwzględniać poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Art. 214. (Odpowiednie pomieszczenia pracy)
§ 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju
wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników.
§ 2. Pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich
...
jmichno0