odprawa-poslow-greckich.pdf

(311 KB) Pobierz
Ta lektura,
podobnie ak tysiące innych, est dostępna on-line na stronie
wolnelektury.pl.
Utwór opracowany został w ramach pro ektu
Wolne Lektury
przez
fun-
dac ę Nowoczesna Polska.
JAN KOCHANOWSKI
Odprawa posłów greckich
              -
   ¹       ,   
      
iło ciwe pa
ego sci a
a
a owi a o skie
a o cia
podka c er e koro e e c e c
Służby swe w łaskę W. M. mego miłościwego Pana zalecam.
e
c ora dopiero odda o i o adwa is a ra
²
k óre
³
do ie około e raged e
pisał i e pr ed
ie wie iał o ch i ciech spo iewałe si e a
i c asów
odwłoka i⁴ i e raged e si odw ec iało a o rac e e ak e
os a iała o o
a pokar a o a r ki do ap eki⁵ ako is
pr ec ał ie ło c as
poprawowa o ws ek siał
insumere⁶
a pr episa ie
Quicquid id est⁷
a ac
e
sa podo o r ec es pos ła
ie e chocia ie as
ła e s wo⁸ i
co e o es c e pr odk
opowiadał e o ie iało
ad amussim⁹
o is r
ie po e
ec e dr gie ie wed a s
as ch¹⁰
Inter caetera¹¹
r s chor
a r eci ako grecki choro pr ga ia¹² o o i
oso
characterem
do ego a
¹³
ie wie ako o w po ski
k r ie
ie e w
iech
ie
arbitrium¹⁴
a o rac e we ws ki
ar o ch o ł rad c ił e ch¹⁵ ł sa
praesens¹⁶
era sł
swe o arował a e i łe drowie ie da ierad ch pr edsi o ies kał
¹
a dów ad ars aw
— W Jazdowie (U azdowie), wówczas wsi podwarszawskie , we dworze Radziwiłłów
odbyło się w r.  wesele Krystyny Radziwiłłówny i Jana Zamoyskiego. Tytuł
Odprawa
nie znaczy
od ow
,
lecz
ała wie ie,
ak dzisia odprawa celna lub paszportowa. [przypis redakcy ny]
²
a ra
— równoczesnie, razem. [przypis edytorski]
³
— Wasza Miłość. [przypis edytorski]
⁴c
asów odwłoka i
— zwlekaniami, zwłoką. [przypis edytorski]
⁵
r ki do ap eki
— papierki, w które zawijano towar. [przypis edytorski]
⁶i
s ere
(łac.) — użyć, poświęcić. [przypis redakcy ny]
⁷
ic id id es
(łac.) — czymkolwiek to [dzieło] est. [przypis redakcy ny]
⁸
ła e s wo
— tu: rzecz licha, mierne wartości. [przypis edytorski]
⁹ad
a ssi
(łac., dosł.: pod sznur) — według reguły, tu: według zasad tragedii antyczne . [przypis edy-
torski]
as ch
— niezgodne z przyzwycza eniami współczesnych Kochanowskiego. [przypis edy-
¹⁰
ie wed a s
torski]
¹¹
er cae era
(łac.) — między innymi. [przypis redakcy ny]
¹²pr
ga ia
—
pr gar
, forma częstotliwa od
pr go i
, tu w sensie: iść za, iść śladem, naśladować. [przypis
redakcy ny]
a
— ma ą odrębną, spec alną formę. Chodzi tu zapewne o próbę przystosowania
¹³charac
ere
[łac.]
rytmiki wiersza polskiego do metrum antycznego. [przypis edytorski]
¹⁴ar
i ri
(łac.) — sąd, wyrok. [przypis redakcy ny]
e ch
— staropolskie formy trybu warunkowego: bardzo bym… żebym. [przypis edytorski]
¹⁵
ar o ch
¹⁶praese
s
(łac.) — osobiście, obecny. [przypis redakcy ny]
pr e osi
e i
salus¹⁷
ak
ie chciała a
si łasce
ego iło ciwego
a a a eca
a
¹⁸
w ar o esie dw ies ego w órego d ia gr d ia rok o ego
ego iło ciwego a a
sł ga pr e
Jan Kochanowski


, którego i Parysem zowią

 
 


, król tro ański


 
    
prawa w ro e

Com dawno tuszył i w głos opowiedał,
Że obelżenia i krzywdy tak znaczne
Cierpieć nie mieli waleczni Grekowie:
Teraz uż posły ich u siebie mamy,
Którzy się tego u nas domaga ą,
Aby Helena była im wydana,
Którą w tych czasiech przeszłych Aleksander,
Będąc w Grecy e , gość nieprawie wierny¹⁹,
Uniósł od męża i przez bystre morze
Do tro ańskiego miasta przyprowadził.
Tę eśli wrócim i mężowi w ręce
Oddamy, możem siedzieć za poko em,
Lecz eśli z niczym posłowie od adą,
Tegoż dnia nowin słucha my, że Greczyn
Z morza wysiada i ziemię wo u e.
Czu e o sobie²⁰ widzę, Aleksander:
Praktyki czyni²¹, towarzystwa zbiera,
Śle upominki, aż i mnie nie minął;
A mnie i dom mó , i co mam z swych przodków,
Nie est przeda no. A miałbych swą wiarę
Na targ wynosić, uchowa mię tego
¹⁷salus (łac.) — zdrowie. [przypis redakcy ny]
¹⁸
a
[um] (skrót łac. od:da ) — dano (domyślnie: list posłańcowi). [przypis redakcy ny]
¹⁹go
ieprawie wier
— wyrażenie bardzo oględne, chodzi bowiem o złamanie prawa gościnności i wiaro-
łomstwo, tłumaczy się ednak stylem tragedii rozgrywa ące się w środowisku dworskim. [przypis redakcy ny]
e o so ie
— dba o swo ą sprawę. [przypis redakcy ny]
²⁰
²¹
rak ki c i
— praktyku e, t . z ednywa sobie zwolenników, spisku e. [przypis redakcy ny]
Obywatel
 
Odprawa posłów greckich
Bóg mó ²². Nie ufa swe sprawiedliwości,
Kto złotu mówić od siebie rzecz każe.
Lecz i to człowiek małego baczenia,
Który na zgubę rzeczypospolite
Podarki bierze, akoby sam tylko
W cale miał zostać, kiedy wszytko zginie.
Ale mnie czas do rady, bo dziś król chce posły
Odprawować. Snąć widzę Aleksandra? Ten est.
 

²³
Jako mi niemal wszyscy obiecali,
Cny Antenorze, proszę, i ty sprawie
Me bądź przychylnym przeciw posłom greckim.
przy aźń, sprawiedliwość

A a z chęcią rad, zacny królewicze²⁴,
Cokolwiek będzie sprawiedliwość niosła
I dobre²⁵ rzeczypospolite nasze .

Wymówki nie masz, gdy przy aciel prosi.

Przyzwalam, kiedy o słuszną rzecz prosi.

Obcemu więce życzyć niżli swemu
Coś niedaleko zda się od zazdrości.

Przy acielowi więce niżli prawdzie
Chcieć służyć, zda się przeciw przysto ności.

Ręka umywa rękę, noga nogi
Wspiera, przy aciel port przy acielowi.

Wielki przy aciel przysto ność: tą sobie
Rozkazać służyć nie est przy acielska²⁶.

W potrzebie, mówią, doznać przy aciela.
²²
chowa
óg
— uchowa Bóg, niech Bóg uchowa. [przypis redakcy ny]
²³Początek pierwszego
epeisodio
(epeisodio — część dialogowa w tragedii greckie , w przeciwieństwie do
s asi o
, części wygłaszane przez chór. Tragedia grecka składała się zazwycza z czterech, pięciu epeisodionów
przeplatanych stasimonami. [przypis edytorski]
²⁴kró
ewic e
— królewiczu. [przypis edytorski]
²⁵do
re
— dobro [przypis edytorski]
²⁶
ie es pr acie ska
— nie est rzeczą przy acielską. [przypis redakcy ny]
 
Odprawa posłów greckich

I toć potrzeba, gdzie sumnienie płaci²⁷.

Piękne sumnienie: stać przy przy acielu.

Jeszcze pięknie sze: zostawać przy prawdzie.

Grekom pomagać to u ciebie prawda.

Grek u mnie każdy, kto ma sprawiedliwą²⁸.

Widzę, żebyś mię ty prędko osądził.

Swo e sumnienie każdego ma sądzić.

Znać, że u ciebie gospodą posłowie.

Wszystkim ućciwym dom mó otworzony.

A zwłaszcza, kto nie z próżnymi rękoma.

Trzeba mi bowiem sędziom na podarki,
Bom cudzą żonę wziął, o którą czynią²⁹.

Nie wiem o żonę³⁰, ale dary bierzesz,
Od Greków zwłaszcza; mo e na cię małe.

I żon, i cudzych darów nierad biorę.
Ty, ako żywiesz, tak, widzę, i mówisz
Niepowściągliwie; nie mam z tobą sprawy.

I mnie żal, żem cię o co kiedy prosił.
Ufam swym bogom, że i krom twe łaski
Na dę, kto rzeczy mych podpierać będzie.
²⁷
o po r e a g ie s
ie ie płaci
— i to est potrzebą (niebezpieczeństwem), gdzie chodzi o sumienie.
Oba rozmówcy sypią w rozmowie przysłowiami, osłania ącymi ich wza emną niechęć, rozmowa zaś toczy się
w krótkich, ednowierszowych zdaniach (tzw.
s icho ia),
dowodzących wzburzenia przeciwników. [przypis
redakcy ny]
²⁸k
o a sprawied iw
— ma słuszność. [przypis redakcy ny]
²⁹o
k ór c i
— o którą toczy się sprawa. [przypis redakcy ny]
³⁰
ie wie o o
— nie wiem, czy o żonę. [przypis redakcy ny]
 
Odprawa posłów greckich

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin