Barok i rokoko
1. Chronologia
1600 - 1715
WŁOCHY
ANGLIA
FRANCJA
NIEMCY
1584 - 1670
1670 - 1715
1615- 170
1700 - 1750
2. Malarstwo
- pokrycie ścian rozległą, iluzjonistyczną dekoracją malarską (optyczne powiększanie pomieszczeń)
- malarstwo iluzjonistyczne było monumentalne, charakteryzowało się teatralnością, ruchem, chęcią oddania nieskończoności
- w malarstwie iluzjonistycznym zacierały się granice między obrazem a architekturą
- techniki: światłocień, kontrasty barw i świateł, skróty perspektywiczne
- tematyka: wydarzenia z życia świętych, władców, herosów, postaci mityczne i mitologiczne; obrazy zbiorowe. Z czasem charakter malowideł uległ zmianie – stały się one jaśniejsze, bardziej radosne i wyreżyserowane; erotyka. Sensualizm panował zarówno w ujęciach przyrody, przedmiotów, jak i ludzkiego ciała oraz emocji; sceny zmysłowe, nierzadko perwersyjne, opatrywano tytułami mitologicznymi lub biblijnymi. Stałym motywem sztuki była makabreska, brzydota. Większość barokowych dzieł opartych była na zasadzie symbolu i alegorii; motyw vanitas – czyli śmierci i przemijania (na obrazach zaczęły pojawiać się motywy klepsydry i czaszki)
ANNIBALE CARRACCI (1560-1609)
Włoski malarz, jeden z pierwszych mistrzów baroku. Uczeń Lodovico Carracciego, studiował dzieła Federico Barocciego, Tintoretta, Antonio Campiego, Veronesa i Correggia. Był współtwórcą tzw. bolońskiej szkoły eklektycznej przeciwstawiającej się zarówno wpływom manieryzmu jak i stylu Caravaggia.
Freski w pałacu Farnese w Rzymie (Triumf Bachusa i Ariadny), 1597-1604 Jupiter i Junona Venus i Anchises
ARTEMISIA GENTILESCHI MERISI (1593-1652)
Włoska malarka, córka Orazia Gentileschi, przedstawicielka nurtu zwanego caravaggionizmem. Niezwykła kobieta o tragicznym losie, który miał niewątpliwy wpływ na mroczny, ekspresyjny styl. Pierwsza artystka utrzymująca się z malarstwa traktowanego jako zawód. Prowadziła własną pracownię malarską i podejmowała - w odróżnieniu od innych współczesnych kobiet malarek, tematykę zastrzeżoną wówczas dla mężczyzn - historyczną i religijną.
Judyta i Holofernes, 199 × 162 cm, Museo nazionale di Capodimonte, Neapol
CARAVAGGIO/MICHELANGELO MERISI (1571-1610)
Włoski malarz barokowy, najwybitniejszy przedstawiciel nurtu ekspresyjno-naturalistycznego w malarstwie barokowym. Twórca stylu wyróżniającego się silnie skontrastowanym oświetleniem (chiaroscuro) i emocjonalnością, co było prawdopodobnie odbiciem jego niespokojnej, konfliktowej natury. Jego malarstwo wywarło wielki wpływ na znaczną grupę artystów zwanych caravaggionistami, ale styl pozbawiony emocjonalnego napięcia i psychologicznej autentyczności szybko zmienił się w manierę i został zarzucony. Dopiero w XX wieku Caravaggio zaliczony został do grona wielkich mistrzów.
Kosz z owocami, 1599 Powołanie św. Mateusza, 1599–1600 Męczeństwo św. Mateusza, 1599–1600 Złożenie do grobu, 1602–1603
Pinacoteca Ambrosiana, Mediolan 322×340 cm, Kaplica Contarellich, 323×343 cm, San Luigi dei Francesi, Rzym 300×203 cm, Pinakoteka Watykańska
San Luigi dei Francesi, Rzym
Wieczerza w Emmaus, 1601, Wróżąca Cyganka (Koło fortuny), 1596 Koncert, 1595–1596
139 cm × 195 cm, National Gallery, Londyn, 115 x 150 cm, Musei Capitolini, Rzym 92×118,5 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
,
Śmierć Marii, 1606, Nawrócenie Szawła, 1600 Bachus chory, 1593
369×245 cm, Luwr, Paryż 230×175 cm, Santa Maria del Popolo, Rzym 67 x 53 cm, Galleria Borghese, Rome
GUIDO RENI (1575-1642)
Malarz włoski, uczeń Denysa Calvaerta. Początkowo tworzył w stylu wzorowanym na malarstwie Rafaela, później przeniósł się do pracowni Lodovico Carracciego, malując w eklektycznym stylu szkoły bolońskiej. Uważa się, że Reniemu udało się połaczyć harmonię Rafaela z naturalizmem Caravaggia.
Rzeź niewiniątek, 1611 Aurora, 1613-1614
olej na płótnie 268 170 cm, Pinakoteka Nazionale Bolonia fresk, Palazzo Pallavicini Rospigliosi, Rzym
ANDREA DEL POZZO (1642-1709)
Malarz włoski, członek Zakonu Jezuitów, uczeń Palmy Giovane. Reprezentant malarstwa iluzjonistycznego i techniki zwanej quadratura, zacierającej, dzięki zastosowaniu precyzyjnie kreślonej perspektywy, róznicę między realną przestrzenią budowli a przestrzenią obrazu. W 1681 r. wykonał pierwszy fresk w rzymskim kościele Il Gesu, a w latach 1685–1694 dzieło życia, iluzjonistyczną dekorację kościoła św. Ignacego. Działał również jako architekt projektując jezuickie kościoły.
Andrea del Pozzo, 1694, plafon w kościele świętego Ignacego w Rzymie
PIETRO DA CORTONA
Gloryfikacja rządów Urbana VII (fresk w Pałacu Barberini w Rzymie)
JACOB JORDAENS (1593-1678)
Malarz flamandzki, uczeń Adama van Noorta. Od 1615 r. w gildii św. Łukasza. Obok Rubensa i van Dycka najważniejszy artysta flamandzkiego baroku, różniący się od nich zamiłowaniem do rubaszności i dosadności w przedstawianiu scen rodzajowych. Nawet sceny mitologiczne i religijne umieszczał w realiach współczesnej mu Flandrii. Początkowo ulegał wpływowi Caravaggia, z czasem upodobnił technikę malarską do rubensowskiej.
The King Drinks, 1638 The King Drinks 1638
olej na płótnie Musées Royaux des Beaux Arts, Brussels, olej na płótnie, 156 x 210 cm, Musées Royaux des Beaux-Arts, Brussels
DAVID TENIERS II MŁODSZY (1610-1690)
Malarz flamandzki, uczeń ojca, Davida Teniersa Starszego. Wybitny malarz scen rodzajowych pozostający pod wpływem Adriena Brouwera. Nawet w kolejnych wersjach słynnego tematu religijnego Kuszenie św. Antoniego wplatał wątki rodzajowe zaczerpnięte z życia współczesnej Flandrii. Obrazy o tematyce fantastycznej zwykle miały charakter ikonograficznie kodowanego moralitetu.
Palacze i pijacy
PIETER PAUL RUBENS (1577-1640)
Malarz flamandzki, jeden z głównych przedstawicieli sztuki barokowej. Wszechstronnie wykształcony, malarstwo studiował w Antwerpii u Tobiasa Verhaechta, Adama van Noort i Otto van Veena. Kopiował dzieła Holbeina i Rafaela. Od 1598 r. w gildii św. Łukasza jako samodzielny malarz. Rubens był nie tylko malarzem, ale również designerem, dyplomatą, a przede wszystkim trendsetterem w dziedzinie dzisiaj nazywanej life-style. Wpłynął m.in. na styl meblarstwa i wyposażenia wnętrz.W malarstwie jest postacią wybitną nie tylko ze względu na mistrzostwo warsztatowe, ale i fakt, iż należąc do nurtu wielkiej, kontrreformacyjnej sztuki barokowej, obok tematyki religijnej podejmował również tematykę mitologiczna i świecką, tworząc w aktach ideał puszystej, "rubensowskiej" kobiecości.
Autoportret z Izabelą Brandt, 1609 – 1610 Porwanie córek Leukippa, 1618, , Trzy gracje, 1637 – 1638 Przybycie Marii Medycejskiej do Marsylii, 1622-1625
Stara Pinakoteka, Monachium Stara Pinakoteka, Monachium Prado, Madryt 394 × 295 cm, Luwr, Paryż
Podniesienie Krzyża, 1610–11, Zdjęcie z krzyża, 1612-14 Sąd Ostateczny, 1617
Cathedral of Our Lady, Antwerpia, 421 x 311 cm, O.-L. Vrouwekathedraal, Antwerpia 606 x 460 cm, Alte Pinakothek, Munich
Helena Fourment w futrze Krajobraz z tęczą, 1632 - 1635, Bitwa amazonek, 1616 - 1618 Wenus z lustrem, 1615,
Ermitaż, Petersburg Stara Pinakoteka, Monachium Museo Thyssen-Bornemisza, Madryt
...
abaris2070