ei_2004_09_s042.pdf

(514 KB) Pobierz

instalacje elektroenergetyczne

wyłącznik łukochronny

w instalacji powszechnego użytku

dr inż. Ryszard Chybowski - Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Większość pożarów inicjowanych przez urządzenia elektryczne powstaje z powodu zapa-

lenia się łuku elektrycznego. Z inicjatywy towarzystw ubezpieczeniowych w 1994 r. w Sta-

nach Zjednoczonych dokładnie zanalizowano 660 pożarów zainicjowanych przez urzą-

dzenia elektryczne [1, 7]. Okazało się, że powodem 33% z nich był łuk elektryczny.

P ożary powoduje wysoka tempera-

wyodrębnić w tej charakterystyce dwa

zakresy. Z punktu widzenia bezpieczeń-

stwa pożarowego istotne jest, aby przy

wszelkiego typu awariach następowa-

ło szybkie wyłączenie obwodu. Jest to

szczególnie ważne przy zwarciach łu-

kowych, gdzie, od momentu awarii do

wyłączenia, czasy rzędu sekund są zbyt

długie (obszar 3. na rys. 1 ). Wyniki ba-

dań jednoznacznie świadczą, iż w przy-

padku zadziałania wyzwalacza elektro-

magnetycznego, gdzie czasy zadziałania

wymagane normą [4] są ³ 0,1 s, prawdo-

podobieństwo zapalenia materiału jest

bardzo małe (dla prądów zwarciowych

do ~1kA). Stąd wniosek, że w wyłącza-

niu zwarć łukowych powinien uczest-

niczyć wyzwalacz elektromagnetyczny.

Powstaje pytanie, czy ten człon zawsze

reaguje przy zwarciach w obwodach po-

wszechnego użytku?

Odpowiedź na nie wymaga znajomo-

ści wartości prądu zwarciowego w miej-

scu uszkodzenia oraz prądu zadziałania

wyłącznika. W przypadku, kiedy prąd

zadziałania wyłącznika będzie mniej-

szy od prądu zwarcia, zadziała wyzwa-

lacz elektromagnetyczny - w przeciw-

nym razie - wyzwalacz termobimeta-

lowy ( rys. 1 ). Wartość prądów zwar-

ciowych w obwodach zależy od wie-

lu czynników i nie są one stałe nawet

w czasie. Zależą głównie od długości

i przekroju przewodów oraz od rezy-

stancji zestyków. Na rysunku 2 przed-

stawiono rozkład procentowy prądów

zwarciowych występujących w 1590

gniazdkach wtyczkowych i na koń-

cach przedłużaczy podłączonych do

tych gniazdek (znajdujących się w 80

amerykańskich rezydencjach).

Przedstawione na rysunku 2 wykre-

sy mogą być różne w zależności od wa-

runków i kraju. Na stronie interneto-

wej producenta wyłączników z wyzwa-

laczem łukowym [6] podano, że w Sta-

nach Zjednoczonych występują gniazd-

ka, w których prąd zwarcia wynosi

45 A. W Polsce na terenach wiejskich,

gdzie jest przewaga instalacji wykona-

nych przewodami aluminiowymi, prą-

dy zwarciowe mogą być mniejsze. Wy-

kresy na rysunku 2 dotyczą zwarć me-

talicznych. Łuk zmniejsza prąd zwar-

ciowy. W publikacji [1] przyjmuje się, że

aby uwzględnić palenie się łuku, nale-

ży zwiększyć prąd zadziałania wyzwa-

lacza o 50 A.

Przy przyjęciu następujących założeń:

prąd zadziałania wyłącznika

wzrasta o 50 A.

Można oszacować procent gniazd

wtyczkowych, w których wystąpi dłu-

gotrwały łuk elektryczny ( tab. 1 ).

Z danych przedstawionych w tabeli 1

wynika, że w niektórych sytuacjach po-

nad 50% zwarć łukowych w gniazdkach

wtyczkowych będzie wyłączona przez

wyzwalacz termobimetalowy. Im więk-

szy prąd znamionowy wyłącznika, tym

większe prawdopodobieństwo wyłącze-

nia zwarcia łukowego przez wyzwalacz

termobimetalowy. Zwarcia mogą po-

wstać w odbiorniku w dowolnym miej-

scu uzwojenia, grzejnika lub innego ele-

mentu czynnego. W odbiornikach po-

wodują zmniejszenie prądów zwarcio-

wych, czyli większe zagrożenie pożaro-

we. Z przytoczonego przykładu wynika,

że klasyczne wyłączniki nadmiarowo-

-prądowe prawidłowo dobrane, zainsta-

lowane i eksploatowane nie mogą w peł-

ni wyeliminować powstania pożaru.

W celu ograniczenia liczby poża-

rów od łuku w instalacjach powszech-

nego użytku możliwe są trzy kierunki

przeciwdziałań, a mianowicie:

tura kolumny łukowej oraz obec-

ność materiałów palnych albo w sa-

mym urządzeniu, albo w jego pobli-

żu. Nie bez znaczenia są rozżarzone

krople metalu wyrzucane z elektrod

podczas palenia się łuku.

Stosowane obecnie zabezpieczenia

nadmiarowo-prądowe chronią obwody

przed nadmiernym nagrzaniem elemen-

tów instalacji przy wystąpieniu przetęże-

nia. Zadaniem takich zabezpieczeń jest

przerwanie dopływu prądu przed wy-

stąpieniem ujemnych skutków przepły-

wu nadmiernego prądu, a tym samym

ograniczenie ryzyka pożaru. Prąd przetę-

żeniowy może powstać z różnych przy-

czyn. Najczęściej występuje na skutek

zwarć, w tym zwarć łukowych.

Na rysunku 1 przedstawiono typową

charakterystykę t = ƒ(I) wyłącznika in-

stalacyjnego [2], stosowanego w instala-

cjach powszechnego użytku. Ze względu

na czas zadziałania wyłącznika można

w pewnej populacji instalacji wy-

stąpi rozkład procentowy prądów

zwarciowych w gniazdkach, jak

na rysunku 2 ,

zabezpieczenia nadmiarowo-prą-

dowe będą typowe o prądach zna-

mionowych 10 A i 25 A o różnych

charakterystykach spełniających

wymagania normy [4],

w przypadku palenia się łuku

Rys. 1 Charakterystyka t = ƒ(I) wy-

łącznika instalacyjnego: 1 - za-

kres działania wyzwalacza ter-

mobimetalowego, 2 - zakres

działania wyzwalacza elektro-

magnetycznego, 3 - obszar za-

grożenia pożarowego w przy-

padku palenia się łuku, e - pa-

smo rozrzutu, I z - prąd zadziała-

nia wyłącznika

Rys. 2 Procent gniazd wtyczkowych (krzywa A) i końcówek przedłużaczy (krzywa

B), w których prąd zwarciowy przekracza określoną wartość [1]

www.elektro.info.pl

nr 9/2004

42

946964308.778.png

946964308.889.png

946964308.1000.png

946964308.1111.png

946964308.001.png

946964308.111.png

946964308.221.png

946964308.261.png

946964308.272.png

946964308.283.png

946964308.294.png

946964308.305.png

946964308.316.png

946964308.327.png

946964308.338.png

946964308.349.png

946964308.360.png

946964308.371.png

946964308.382.png

946964308.393.png

946964308.404.png

946964308.415.png

946964308.426.png

946964308.437.png

946964308.448.png

946964308.459.png

946964308.470.png

946964308.481.png

946964308.492.png

946964308.503.png

946964308.514.png

946964308.525.png

946964308.536.png

946964308.547.png

946964308.558.png

946964308.569.png

946964308.580.png

946964308.591.png

946964308.602.png

946964308.613.png

946964308.624.png

946964308.635.png

946964308.646.png

946964308.657.png

946964308.668.png

946964308.679.png

946964308.690.png

946964308.701.png

946964308.712.png

946964308.723.png

946964308.734.png

946964308.745.png

946964308.756.png

946964308.767.png

946964308.779.png

946964308.790.png

946964308.801.png

946964308.812.png

946964308.823.png

946964308.834.png

946964308.845.png

946964308.856.png

946964308.867.png

946964308.878.png

946964308.890.png

946964308.901.png

946964308.912.png

946964308.923.png

946964308.934.png

946964308.945.png

946964308.956.png

946964308.967.png

946964308.978.png

946964308.989.png

946964308.1001.png

946964308.1012.png

946964308.1023.png

946964308.1034.png

946964308.1045.png

946964308.1056.png

946964308.1067.png

946964308.1078.png

946964308.1089.png

946964308.1100.png

946964308.1112.png

946964308.1123.png

946964308.1134.png

946964308.1145.png

946964308.1156.png

946964308.1167.png

946964308.1178.png

946964308.1189.png

946964308.1200.png

946964308.1211.png

946964308.002.png

946964308.013.png

946964308.024.png

946964308.035.png

946964308.046.png

946964308.057.png

946964308.068.png

946964308.079.png

946964308.090.png

946964308.100.png

946964308.112.png

946964308.123.png

946964308.134.png

946964308.145.png

946964308.156.png

946964308.166.png

946964308.177.png

946964308.188.png

946964308.199.png

946964308.210.png

946964308.222.png

946964308.233.png

946964308.244.png

946964308.254.png

946964308.255.png

946964308.256.png

946964308.257.png

946964308.258.png

946964308.259.png

946964308.260.png

946964308.262.png

946964308.263.png

946964308.264.png

946964308.265.png

946964308.266.png

946964308.267.png

946964308.268.png

946964308.269.png

946964308.270.png

946964308.271.png

946964308.273.png

946964308.274.png

946964308.275.png

946964308.276.png

946964308.277.png

946964308.278.png

946964308.279.png

946964308.280.png

946964308.281.png

946964308.282.png

946964308.284.png

946964308.285.png

946964308.286.png

946964308.287.png

946964308.288.png

946964308.289.png

946964308.290.png

946964308.291.png

946964308.292.png

946964308.293.png

946964308.295.png

946964308.296.png

946964308.297.png

946964308.298.png

946964308.299.png

946964308.300.png

946964308.301.png

946964308.302.png

946964308.303.png

946964308.304.png

946964308.306.png

946964308.307.png

946964308.308.png

946964308.309.png

946964308.310.png

946964308.311.png

946964308.312.png

946964308.313.png

946964308.314.png

946964308.315.png

946964308.317.png

946964308.318.png

946964308.319.png

946964308.320.png

946964308.321.png

946964308.322.png

946964308.323.png

946964308.324.png

946964308.325.png

946964308.326.png

946964308.328.png

946964308.329.png

946964308.330.png

946964308.331.png

946964308.332.png

946964308.333.png

946964308.334.png

946964308.335.png

946964308.336.png

946964308.337.png

946964308.339.png

946964308.340.png

946964308.341.png

946964308.342.png

946964308.343.png

946964308.344.png

946964308.345.png

946964308.346.png

946964308.347.png

946964308.348.png

946964308.350.png

946964308.351.png

946964308.352.png

946964308.353.png

946964308.354.png

946964308.355.png

946964308.356.png

946964308.357.png

946964308.358.png

946964308.359.png

946964308.361.png

946964308.362.png

946964308.363.png

946964308.364.png

946964308.365.png

946964308.366.png

946964308.367.png

946964308.368.png

946964308.369.png

946964308.370.png

946964308.372.png

946964308.373.png

946964308.374.png

946964308.375.png

946964308.376.png

946964308.377.png

946964308.378.png

946964308.379.png

946964308.380.png

946964308.381.png

946964308.383.png

946964308.384.png

946964308.385.png

946964308.386.png

946964308.387.png

946964308.388.png

946964308.389.png

946964308.390.png

946964308.391.png

946964308.392.png

946964308.394.png

946964308.395.png

946964308.396.png

946964308.397.png

946964308.398.png

946964308.399.png

946964308.400.png

946964308.401.png

946964308.402.png

946964308.403.png

946964308.405.png

946964308.406.png

946964308.407.png

946964308.408.png

946964308.409.png

946964308.410.png

946964308.411.png

946964308.412.png

946964308.413.png

946964308.414.png

946964308.416.png

946964308.417.png

946964308.418.png

946964308.419.png

946964308.420.png

946964308.421.png

946964308.422.png

946964308.423.png

946964308.424.png

946964308.425.png

946964308.427.png

946964308.428.png

946964308.429.png

946964308.430.png

946964308.431.png

946964308.432.png

946964308.433.png

946964308.434.png

946964308.435.png

946964308.436.png

946964308.438.png

946964308.439.png

946964308.440.png

946964308.441.png

946964308.442.png

946964308.443.png

946964308.444.png

946964308.445.png

946964308.446.png

946964308.447.png

946964308.449.png

946964308.450.png

946964308.451.png

946964308.452.png

946964308.453.png

946964308.454.png

946964308.455.png

946964308.456.png

946964308.457.png

946964308.458.png

946964308.460.png

946964308.461.png

946964308.462.png

946964308.463.png

946964308.464.png

946964308.465.png

946964308.466.png

946964308.467.png

946964308.468.png

946964308.469.png

946964308.471.png

946964308.472.png

946964308.473.png

946964308.474.png

946964308.475.png

946964308.476.png

946964308.477.png

946964308.478.png

946964308.479.png

946964308.480.png

946964308.482.png

946964308.483.png

946964308.484.png

946964308.485.png

946964308.486.png

946964308.487.png

946964308.488.png

946964308.489.png

946964308.490.png

946964308.491.png

946964308.493.png

946964308.494.png

946964308.495.png

946964308.496.png

946964308.497.png

946964308.498.png

946964308.499.png

946964308.500.png

946964308.501.png

946964308.502.png

946964308.504.png

946964308.505.png

946964308.506.png

946964308.507.png

946964308.508.png

946964308.509.png

946964308.510.png

946964308.511.png

946964308.512.png

946964308.513.png

946964308.515.png

946964308.516.png

946964308.517.png

946964308.518.png

946964308.519.png

946964308.520.png

946964308.521.png

946964308.522.png

946964308.523.png

946964308.524.png

946964308.526.png

946964308.527.png

946964308.528.png

946964308.529.png

946964308.530.png

946964308.531.png

946964308.532.png

946964308.533.png

946964308.534.png

946964308.535.png

946964308.537.png

946964308.538.png

946964308.539.png

946964308.540.png

946964308.541.png

946964308.542.png

946964308.543.png

946964308.544.png

946964308.545.png

946964308.546.png

946964308.548.png

946964308.549.png

946964308.550.png

946964308.551.png

946964308.552.png

946964308.553.png

946964308.554.png

946964308.555.png

946964308.556.png

946964308.557.png

946964308.559.png

946964308.560.png

946964308.561.png

946964308.562.png

946964308.563.png

946964308.564.png

946964308.565.png

946964308.566.png

946964308.567.png

946964308.568.png

946964308.570.png

946964308.571.png

946964308.572.png

946964308.573.png

946964308.574.png

946964308.575.png

946964308.576.png

946964308.577.png

946964308.578.png

946964308.579.png

946964308.581.png

946964308.582.png

946964308.583.png

946964308.584.png

946964308.585.png

946964308.586.png

946964308.587.png

946964308.588.png

946964308.589.png

946964308.590.png

946964308.592.png

946964308.593.png

946964308.594.png

946964308.595.png

946964308.596.png

946964308.597.png

946964308.598.png

946964308.599.png

946964308.600.png

946964308.601.png

946964308.603.png

946964308.604.png

946964308.605.png

946964308.606.png

946964308.607.png

946964308.608.png

946964308.609.png

946964308.610.png

946964308.611.png

946964308.612.png

946964308.614.png

946964308.615.png

946964308.616.png

946964308.617.png

946964308.618.png

946964308.619.png

946964308.620.png

946964308.621.png

946964308.622.png

946964308.623.png

946964308.625.png

946964308.626.png

946964308.627.png

946964308.628.png

946964308.629.png

946964308.630.png

946964308.631.png

946964308.632.png

946964308.633.png

946964308.634.png

946964308.636.png

946964308.637.png

946964308.638.png

946964308.639.png

946964308.640.png

946964308.641.png

946964308.642.png

946964308.643.png

946964308.644.png

946964308.645.png

946964308.647.png

946964308.648.png

946964308.649.png

946964308.650.png

946964308.651.png

946964308.652.png

946964308.653.png

946964308.654.png

946964308.655.png

946964308.656.png

946964308.658.png

946964308.659.png

946964308.660.png

946964308.661.png

946964308.662.png

946964308.663.png

946964308.664.png

946964308.665.png

946964308.666.png

946964308.667.png

946964308.669.png

946964308.670.png

946964308.671.png

946964308.672.png

946964308.673.png

946964308.674.png

946964308.675.png

946964308.676.png

946964308.677.png

946964308.678.png

946964308.680.png

946964308.681.png

946964308.682.png

946964308.683.png

946964308.684.png

946964308.685.png

946964308.686.png

946964308.687.png

946964308.688.png

946964308.689.png

946964308.691.png

946964308.692.png

946964308.693.png

946964308.694.png

946964308.695.png

946964308.696.png

946964308.697.png

946964308.698.png

946964308.699.png

946964308.700.png

946964308.702.png

946964308.703.png

946964308.704.png

946964308.705.png

946964308.706.png

946964308.707.png

946964308.708.png

946964308.709.png

946964308.710.png

946964308.711.png

946964308.713.png

946964308.714.png

946964308.715.png

946964308.716.png

946964308.717.png

946964308.718.png

946964308.719.png

946964308.720.png

946964308.721.png

946964308.722.png

946964308.724.png

946964308.725.png

946964308.726.png

946964308.727.png

946964308.728.png

946964308.729.png

946964308.730.png

946964308.731.png

946964308.732.png

946964308.733.png

946964308.735.png

946964308.736.png

946964308.737.png

946964308.738.png

946964308.739.png

946964308.740.png

946964308.741.png

946964308.742.png

946964308.743.png

946964308.744.png

946964308.746.png

946964308.747.png

946964308.748.png

946964308.749.png

946964308.750.png

946964308.751.png

946964308.752.png

946964308.753.png

946964308.754.png

946964308.755.png

946964308.757.png

946964308.758.png

946964308.759.png

946964308.760.png

946964308.761.png

946964308.762.png

946964308.763.png

946964308.764.png

946964308.765.png

946964308.766.png

946964308.768.png

946964308.769.png

946964308.770.png

946964308.771.png

946964308.772.png

946964308.773.png

946964308.774.png

946964308.775.png

946964308.776.png

946964308.777.png

946964308.780.png

946964308.781.png

946964308.782.png

946964308.783.png

946964308.784.png

946964308.785.png

946964308.786.png

946964308.787.png

946964308.788.png

946964308.789.png

946964308.791.png

946964308.792.png

946964308.793.png

946964308.794.png

946964308.795.png

946964308.796.png

946964308.797.png

946964308.798.png

946964308.799.png

946964308.800.png

946964308.802.png

946964308.803.png

946964308.804.png

946964308.805.png

946964308.806.png

946964308.807.png

946964308.808.png

946964308.809.png

946964308.810.png

946964308.811.png

946964308.813.png

946964308.814.png

946964308.815.png

946964308.816.png

946964308.817.png

946964308.818.png

946964308.819.png

946964308.820.png

946964308.821.png

946964308.822.png

946964308.824.png

946964308.825.png

946964308.826.png

946964308.827.png

946964308.828.png

946964308.829.png

946964308.830.png

946964308.831.png

946964308.832.png

946964308.833.png

946964308.835.png

946964308.836.png

946964308.837.png

946964308.838.png

946964308.839.png

946964308.840.png

946964308.841.png

946964308.842.png

946964308.843.png

946964308.844.png

946964308.846.png

946964308.847.png

946964308.848.png

946964308.849.png

946964308.850.png

946964308.851.png

946964308.852.png

946964308.853.png

946964308.854.png

946964308.855.png

946964308.857.png

946964308.858.png

946964308.859.png

946964308.860.png

946964308.861.png

946964308.862.png

946964308.863.png

946964308.864.png

946964308.865.png

946964308.866.png

946964308.868.png

946964308.869.png

946964308.870.png

946964308.871.png

946964308.872.png

946964308.873.png

946964308.874.png

946964308.875.png

946964308.876.png

946964308.877.png

946964308.879.png

946964308.880.png

946964308.881.png

946964308.882.png

946964308.883.png

946964308.884.png

946964308.885.png

946964308.886.png

946964308.887.png

946964308.888.png

946964308.891.png

946964308.892.png

946964308.893.png

946964308.894.png

946964308.895.png

946964308.896.png

946964308.897.png

946964308.898.png

946964308.899.png

946964308.900.png

946964308.902.png

946964308.903.png

946964308.904.png

946964308.905.png

946964308.906.png

946964308.907.png

946964308.908.png

946964308.909.png

946964308.910.png

946964308.911.png

946964308.913.png

946964308.914.png

946964308.915.png

946964308.916.png

946964308.917.png

946964308.918.png

946964308.919.png

946964308.920.png

946964308.921.png

946964308.922.png

946964308.924.png

946964308.925.png

946964308.926.png

946964308.927.png

946964308.928.png

946964308.929.png

946964308.930.png

946964308.931.png

946964308.932.png

946964308.933.png

946964308.935.png

946964308.936.png

946964308.937.png

946964308.938.png

946964308.939.png

946964308.940.png

946964308.941.png

946964308.942.png

946964308.943.png

946964308.944.png

946964308.946.png

946964308.947.png

946964308.948.png

946964308.949.png

946964308.950.png

946964308.951.png

946964308.952.png

946964308.953.png

946964308.954.png

946964308.955.png

946964308.957.png

946964308.958.png

946964308.959.png

946964308.960.png

946964308.961.png

946964308.962.png

946964308.963.png

946964308.964.png

946964308.965.png

946964308.966.png

946964308.968.png

946964308.969.png

946964308.970.png

946964308.971.png

946964308.972.png

946964308.973.png

946964308.974.png

946964308.975.png

946964308.976.png

946964308.977.png

946964308.979.png

946964308.980.png

946964308.981.png

946964308.982.png

946964308.983.png

946964308.984.png

946964308.985.png

946964308.986.png

946964308.987.png

946964308.988.png

946964308.990.png

946964308.991.png

946964308.992.png

946964308.993.png

946964308.994.png

946964308.995.png

946964308.996.png

946964308.997.png

946964308.998.png

946964308.999.png

946964308.1002.png

946964308.1003.png

946964308.1004.png

946964308.1005.png

946964308.1006.png

946964308.1007.png

946964308.1008.png

946964308.1009.png

946964308.1010.png

946964308.1011.png

946964308.1013.png

946964308.1014.png

946964308.1015.png

946964308.1016.png

946964308.1017.png

946964308.1018.png

946964308.1019.png

946964308.1020.png

946964308.1021.png

946964308.1022.png

946964308.1024.png

946964308.1025.png

946964308.1026.png

946964308.1027.png

946964308.1028.png

946964308.1029.png

946964308.1030.png

946964308.1031.png

946964308.1032.png

946964308.1033.png

946964308.1035.png

946964308.1036.png

946964308.1037.png

946964308.1038.png

946964308.1039.png

946964308.1040.png

946964308.1041.png

946964308.1042.png

946964308.1043.png

946964308.1044.png

946964308.1046.png

946964308.1047.png

946964308.1048.png

946964308.1049.png

946964308.1050.png

946964308.1051.png

946964308.1052.png

946964308.1053.png

946964308.1054.png

946964308.1055.png

946964308.1057.png

946964308.1058.png

946964308.1059.png

946964308.1060.png

946964308.1061.png

946964308.1062.png

946964308.1063.png

946964308.1064.png

946964308.1065.png

946964308.1066.png

946964308.1068.png

946964308.1069.png

946964308.1070.png

946964308.1071.png

946964308.1072.png

946964308.1073.png

946964308.1074.png

946964308.1075.png

946964308.1076.png

946964308.1077.png

946964308.1079.png

946964308.1080.png

946964308.1081.png

946964308.1082.png

946964308.1083.png

946964308.1084.png

946964308.1085.png

946964308.1086.png

946964308.1087.png

946964308.1088.png

946964308.1090.png

946964308.1091.png

946964308.1092.png

946964308.1093.png

946964308.1094.png

946964308.1095.png

946964308.1096.png

946964308.1097.png

946964308.1098.png

946964308.1099.png

946964308.1101.png

946964308.1102.png

946964308.1103.png

946964308.1104.png

946964308.1105.png

946964308.1106.png

946964308.1107.png

946964308.1108.png

946964308.1109.png

946964308.1110.png

946964308.1113.png

946964308.1114.png

946964308.1115.png

946964308.1116.png

946964308.1117.png

946964308.1118.png

946964308.1119.png

946964308.1120.png

946964308.1121.png

946964308.1122.png

946964308.1124.png

946964308.1125.png

946964308.1126.png

946964308.1127.png

946964308.1128.png

946964308.1129.png

946964308.1130.png

946964308.1131.png

946964308.1132.png

946964308.1133.png

946964308.1135.png

946964308.1136.png

946964308.1137.png

946964308.1138.png

946964308.1139.png

946964308.1140.png

946964308.1141.png

946964308.1142.png

946964308.1143.png

946964308.1144.png

946964308.1146.png

946964308.1147.png

946964308.1148.png

946964308.1149.png

946964308.1150.png

946964308.1151.png

946964308.1152.png

946964308.1153.png

946964308.1154.png

946964308.1155.png

946964308.1157.png

946964308.1158.png

946964308.1159.png

946964308.1160.png

946964308.1161.png

946964308.1162.png

946964308.1163.png

946964308.1164.png

946964308.1165.png

946964308.1166.png

946964308.1168.png

946964308.1169.png

946964308.1170.png

946964308.1171.png

946964308.1172.png

946964308.1173.png

946964308.1174.png

946964308.1175.png

946964308.1176.png

946964308.1177.png

946964308.1179.png

946964308.1180.png

946964308.1181.png

946964308.1182.png

946964308.1183.png

946964308.1184.png

946964308.1185.png

946964308.1186.png

946964308.1187.png

946964308.1188.png

946964308.1190.png

946964308.1191.png

946964308.1192.png

946964308.1193.png

946964308.1194.png

946964308.1195.png

946964308.1196.png

946964308.1197.png

946964308.1198.png

946964308.1199.png

946964308.1201.png

946964308.1202.png

946964308.1203.png

946964308.1204.png

946964308.1205.png

946964308.1206.png

946964308.1207.png

946964308.1208.png

946964308.1209.png

946964308.1210.png

946964308.1212.png

946964308.1213.png

946964308.1214.png

946964308.1215.png

946964308.1216.png

946964308.1217.png

946964308.1218.png

946964308.1219.png

946964308.1220.png

946964308.1221.png

946964308.003.png

946964308.004.png

946964308.005.png

946964308.006.png

946964308.007.png

946964308.008.png

946964308.009.png

946964308.010.png

946964308.011.png

946964308.012.png

946964308.014.png

946964308.015.png

946964308.016.png

946964308.017.png

946964308.018.png

946964308.019.png

946964308.020.png

946964308.021.png

946964308.022.png

946964308.023.png

946964308.025.png

946964308.026.png

946964308.027.png

946964308.028.png

946964308.029.png

946964308.030.png

946964308.031.png

946964308.032.png

946964308.033.png

946964308.034.png

946964308.036.png

946964308.037.png

946964308.038.png

946964308.039.png

946964308.040.png

946964308.041.png

946964308.042.png

946964308.043.png

946964308.044.png

946964308.045.png

946964308.047.png

946964308.048.png

946964308.049.png

946964308.050.png

946964308.051.png

946964308.052.png

946964308.053.png

946964308.054.png

946964308.055.png

946964308.056.png

946964308.058.png

946964308.059.png

946964308.060.png

946964308.061.png

946964308.062.png

946964308.063.png

946964308.064.png

946964308.065.png

946964308.066.png

946964308.067.png

946964308.069.png

946964308.070.png

946964308.071.png

946964308.072.png

946964308.073.png

946964308.074.png

946964308.075.png

946964308.076.png

946964308.077.png

946964308.078.png

946964308.080.png

946964308.081.png

946964308.082.png

946964308.083.png

946964308.084.png

946964308.085.png

946964308.086.png

946964308.087.png

946964308.088.png

946964308.089.png

946964308.091.png

946964308.092.png

modernizacja instalacji, by uzy-

skać prąd zwarciowy o odpowied-

niej wartości,

Schemat blokowy wyłącznika z wy-

zwalaczem łukowym został przedsta-

wiony na rysunku 3 .

Należy podkreślić, że wyzwalacz łu-

kowy może być niezależny od konwen-

cjonalnych wyzwalaczy. Jest on sto-

sowany w klasycznych wyłącznikach

instalacyjnych jako dodatkowy człon.

Dostępne na rynku USA takie wyłącz-

niki zawierają również człon różnico-

woprądowy ze wspólnym układem lo-

gicznym. Na stronie internetowej pro-

ducenta tego typu wyłączników [6] za-

mieszczono schemat blokowy, w któ-

rym brak jest klasycznych wyzwala-

czy nadmiarowo-prądowych. Układy

elektroniczne w takim przypadku są

wspólne. Pokazany na rysunku 3 czuj-

nik prądu wyzwalacza łukowego ma za

zadanie przekazać niezniekształcony

przebieg prądowy do układu ﬁltrują-

cego. Może on być typu rezystancyjne-

go lub magnetycznego. Układ ﬁltrują-

cy przepuszcza odpowiednie parame-

try przebiegu prądowego oraz odrzu-

ca te, które nie występują w łuku awa-

ryjnym lub nie są poddawane anali-

obniżenie prądu zadziałania wy-

łączników, by zwarcia łukowe

były wyłączane przez wyzwalacz

elektromagnetyczny,

zastosowanie dodatkowego wy-

zwalacza reagującego na łuk.

Modernizacja instalacji i obniżenie

prądu zadziałania wyłączników nie

eliminują całkowicie zagrożenia poża-

rowego od łuku z uwagi na możliwość

wystąpienia zwarć w dowolnym miej-

scu urządzenia, czyli z odpowiednio

mniejszymi prądami zwarciowymi.

Zastosowanie dodatkowego wyzwa-

lacza jest najbardziej korzystne i po

wielu pracach badawczych zostało za-

akceptowane do realizacji.

Rys. 3 Schemat blokowy wyłącznika instalacyjnego z wyzwalaczem łukowym

I – klasyczny wyłącznik instalacyjny, II – wyzwalacz łukowy, III – człon róż-

nicowoprądowy, T – przycisk kontrolny wyzwalacza łukowego

kształt prądu jest zniekształcony

i znacznie odbiega od przebiegu si-

nusoidalnego. Wyzwalacz reagujący

na łuk elektryczny musi monitorować

odpowiednie parametry występujące

w prądzie przepływającym w obwo-

dzie chronionym. Powinien on odróż-

nić łuk wynikający z normalnej pra-

cy urządzenia, np. w silnikach komu-

tatorowych, łącznikach, od łuku po-

wstałego w wyniku uszkodzenia urzą-

dzenia. Wykrywanie łuku powstałego

w wyniku uszkodzenia jest oparte na

wielu parametrach: wyższych harmo-

nicznych zawartych w przebiegu prą-

dowym, kształcie fali prądowej, am-

plitudzie prądu, czasie trwania półfa-

li prądu. W niektórych przypadkach

konieczna jest analiza szybkości na-

rastania i opadania półfali prądowej.

Wyzwalacz łukowy musi mieć dłuż-

szy czas własny na analizę przebiegu

prądowego w porównaniu z wyzwa-

laczem elektromagnetycznym. W za-

stosowaniach przemysłowych wyma-

gana jest analiza 8 półfal prądowych

w czasie palenia się łuku wynoszą-

cym 0,5 s.

budowa i zasada działania

Łuki występujące w urządzeniach

elektrycznych powszechnego użytku

mają odpowiednie własności. Z po-

wodu nieliniowości charakterystyk

reklama

nr 9/2004

www.elektro.info.pl

43

946964308.093.png

946964308.094.png

946964308.095.png

946964308.096.png

946964308.097.png

946964308.098.png

946964308.099.png

946964308.101.png

946964308.102.png

946964308.103.png

946964308.104.png

946964308.105.png

946964308.106.png

946964308.107.png

946964308.108.png

946964308.109.png

946964308.110.png

946964308.113.png

946964308.114.png

946964308.115.png

946964308.116.png

946964308.117.png

946964308.118.png

946964308.119.png

946964308.120.png

946964308.121.png

946964308.122.png

946964308.124.png

946964308.125.png

946964308.126.png

946964308.127.png

946964308.128.png

946964308.129.png

946964308.130.png

946964308.131.png

946964308.132.png

946964308.133.png

946964308.135.png

946964308.136.png

946964308.137.png

946964308.138.png

946964308.139.png

946964308.140.png

946964308.141.png

946964308.142.png

946964308.143.png

946964308.144.png

946964308.146.png

946964308.147.png

946964308.148.png

946964308.149.png

946964308.150.png

946964308.151.png

946964308.152.png

946964308.153.png

946964308.154.png

946964308.155.png

946964308.157.png

946964308.158.png

946964308.159.png

instalacje elektroenergetyczne

Procent gniazdek,

w których przy zwarciu

nie zadziała wyzwalacz

elektromagnetyczny

przy zwarciu

metalicznym

[%]

Prąd

znamionowy

wyłącznika

Prąd

zadziałania

[A]

Typ ch-ki

przy zwarciu

łukowym

[%]

B

50

0

3

10 A

C

100

3

18

B 125 20 27

C 250 50 65

Tab. 1 Przykładowe dane procentowe niezadziałania wyzwalacza elektromagnetycz-

nego przy zwarciach w gniazdkach wtyczkowych

25 A

zie w danym typie wyłącznika. Z ukła-

du ﬁltrującego sygnał jest podawany

na wzmacniacz i po wzmocnieniu na

układ logiczny. Jeżeli układ logiczny

stwierdzi, że wystąpił łuk awaryjny,

wówczas podaje sygnał na zamek wy-

łącznika i obwód zostaje wyłączony.

Przycisk kontrolny pozwala skontrolo-

wać wyzwalacz łukowy. Po naciśnięciu

go generowany jest sygnał, jaki wystę-

puje przy łuku awaryjnym.

Schemat blokowy wyłącznika z wy-

zwalaczem łukowym jest stosunkowo

prosty. Problem dotyczy odpowiedniej

obróbki sygnału w układzie ﬁltrującym

oraz odpowiedniego oprogramowania

mikroprocesora układu logicznego, aby

można było uniknąć błędnych zadzia-

łań wyłącznika. Producent tego typu

wyłączników na stronie internetowej

[6] podaje 11 zastrzeżeń patentowych

dotyczących szczegółowych rozwiązań

zarówno tych problemów, jak i układu

do testowania wyzwalacza łukowego.

Wyłącznik z wyzwalaczem łuko-

wym nie zabezpiecza bezpośrednio

przed możliwością powstania pożaru

z powodu awaryjnej pracy zestyku. Jed-

nak wtórne efekty rozgrzanego zestyku

mogą być wykryte z powodu zapalenia

się łuku w uszkodzonym zestyku.

kie należy przeprowadzić, by ocenić

poprawność funkcji, jaką dane urzą-

dzenie ma do wykonania. Można je

zamieścić w trzech grupach:

badania dotyczące skuteczności

Wyzwalacz łukowy musi wykryć

określony łuk awaryjny z wyma-

ganą czułością. Po wykryciu musi

być podany sygnał na wyłączenie

obwodu. Przy symulacji łuku awa-

ryjnego stosowane są dwa różne

sposoby, a mianowicie:

– łuk powstały w ścieżce upływu

zwęglonej izolacji elektrycznej,

– łuk powstały na skutek styku

dwóch przewodzących przewo-

dów pod napięciem.

Rys. 4 Przykładowe przebiegi napięcia i prądu w obwodach zabezpieczonych wy-

łącznikiem z wyzwalaczem łukowym a) w przypadku włączenia lampy ha-

logenowej o mocy 500 W z wykorzystaniem ściemniacza (bez wyłącznika),

b) zwarcie łukowe dwóch metalowych przewodów pod napięciem (wyłącze-

nie obwodu)

wadzenia 75 różnych badań w celu

oceny jakości działania wyłącznika

z wyzwalaczem łukowym.

ną rolę może spełniać w budynkach

ze starą i zniszczoną instalacją elek-

tryczną. W warunkach polskich przy

bardzo dużej liczbie instalacji zuży-

tych i niewłaściwie eksploatowa-

nych zastosowanie takiego wyłącz-

nika jest bardzo pożądane.

podsumowanie

badania dotyczące poprawności

Wyzwalacz łukowy musi wyka-

zać się zdolnością braku reakcji

w sytuacjach, w których są wy-

twarzane podobne przebiegi prą-

dowe jak przy łukach awaryj-

nych. W grupie tej jest sześć me-

tod badań. Przykładowo można

wymienić: reakcję na prądy uda-

rowe, łuk przy normalnej pracy

urządzenia (np. w silniku komu-

tatorowym), obciążenia nielinio-

we (np. ściemniacze).

Wyłącznik z wyzwalaczem łuko-

wym został opracowany w połowie

lat dziewięćdziesiątych ubiegłego

wieku. Pierwsza wersja normy [5] zo-

stała opublikowana w 1997 roku i od

tego roku urządzenie jest dostępne na

amerykańskim rynku. Obecnie moż-

na nabyć kilka typów wyłączników

z wyzwalaczem łukowym. Kilkulet-

nie doświadczenia eksploatacyjne

z tymi wyłącznikami są bardzo zachę-

cające – nie stwierdza się niepotrzeb-

nych wyłączeń. Stosunkowo małe

rozpowszechnienie tego urządzenia

i zbyt krótki okres eksploatacyjny nie

dają zauważalnej redukcji pożarów od

urządzeń elektrycznych.

Wyłącznik z wyzwalaczem łuko-

wym według przepisów [3] powinien

być instalowany od 2002 r. w nowo

budowanych budynkach w obwo-

dach zasilających sypialnie. Oczy-

wiście, jest on zalecany do każde-

go obiektu budowlanego. Szczegól-

literatura

1. King H., Lee D., Trotta A., New

Technolog y for Preventing Resi-

dential Electrical Fires: Arc – Fault

Circuit Interrupters, Fire Techno-

logy, vol 36, No 3, 2000.

2. Markiewicz H., Instalacje elek-

tryczne, WNT, Warszawa, 2002.

3. NFPA 70, National Electrical Code,

1999, Artykuł 210.

4. PN-IEC 60898:2000. Sprzęt elek-

troinstalacyjny. Wyłączniki do za-

bezpieczeń przetężeniowych in-

stalacji domowych i podobnych.

5. UL 1699, Standard for Arc – Fault

Circuit Interrupters, Underwriters

Laboratories Inc., 1999.

6. www. zlan.com/arc.htm.

7. Yereance R., Electrical Fire Ana-

lysis, Charles C. Thomas – Publi-

sher, 1995.

badania dotyczące wykrywalności

Wyzwalacz łukowy musi wykrywać

i wyłączać obwód w przypadku wy-

stąpienia awaryjnych łuków ukry-

tych, tłumionych lub zagłuszanych.

W tym celu muszą być przeprowa-

dzone badania przy wyładowa-

niach łukowych z różnymi obwo-

dami, ﬁltrami i obciążeniami. Na

rysunku 4 pokazano przykładowe

przebiegi napięcia i prądu uzyskane

podczas badań wyzwalacza łuko-

wego. Norma [5] wymaga przepro-

wymagania

dla wyłączników

z wyzwalaczem łukowym

Prace prowadzone nad zagadnie-

niem bezpieczeństwa pożarowego

urządzeń elektrycznych zaowocowa-

ły opracowaniem wymagań dla tych

wyłączników, które są zawarte w nor-

mach towarzystw ubezpieczeniowych

[5]. Wymagania te dotyczą badań, ja-

www.elektro.info.pl

nr 9/2004

44

946964308.160.png

946964308.161.png

946964308.162.png

946964308.163.png

946964308.164.png

946964308.165.png

946964308.167.png

946964308.168.png

946964308.169.png

946964308.170.png

946964308.171.png

946964308.172.png

946964308.173.png

946964308.174.png

946964308.175.png

946964308.176.png

946964308.178.png

946964308.179.png

946964308.180.png

946964308.181.png

946964308.182.png

946964308.183.png

946964308.184.png

946964308.185.png

946964308.186.png

946964308.187.png

946964308.189.png

946964308.190.png

946964308.191.png

946964308.192.png

946964308.193.png

946964308.194.png

946964308.195.png

946964308.196.png

946964308.197.png

946964308.198.png

946964308.200.png

946964308.201.png

946964308.202.png

946964308.203.png

946964308.204.png

946964308.205.png

946964308.206.png

946964308.207.png

946964308.208.png

946964308.209.png

946964308.211.png

946964308.212.png

946964308.213.png

946964308.214.png

946964308.215.png

946964308.216.png

946964308.217.png

946964308.218.png

946964308.219.png

946964308.220.png

946964308.223.png

946964308.224.png

946964308.225.png

946964308.226.png

946964308.227.png

946964308.228.png

946964308.229.png

946964308.230.png

946964308.231.png

946964308.232.png

946964308.234.png

946964308.235.png

946964308.236.png

946964308.237.png

946964308.238.png

946964308.239.png

946964308.240.png

946964308.241.png

946964308.242.png

946964308.243.png

946964308.245.png

946964308.246.png

946964308.247.png

946964308.248.png

946964308.249.png

946964308.250.png

946964308.251.png

946964308.252.png

946964308.253.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin