Rynki finansowesc.docx

Rodzaje zleceń:

1. Zlecenia  limitem ceny: - kupna (ustalamy maksymalną cenę zakupu, nie drożej niż ustalona cena) - sprzedaży (oznacza minimalną cenę sprzedaży, nie taniej, a drożej) 2. Zlecenia bez limitu ceny -po każdej cenie PKC – bez limitu ceny, jego realizacja odbywa się po najlepszych kursach z przeciwnej strony arkusza zleceń. PKC może być realizowane w kilku transakcjach po różnych cenach. Inwestor nie ma możliwości kontroli kursu transakcji zasadniczej, zmiana w stosunku do systemu Warset. Uległ sposób realizacji zleceń PKC.  Zlecenie PKC napływające do arkusza jest zawsze realizowane w części mieszczącej się w ramach widełek dynamicznych i statystycznych, natomiast część zlecenia wykraczająca poza widełki może zostać odrzucona bądź przyjęta do arkusza w zależności od konfiguracji systemu. Niezrealizowana część zlecenia pozostaje w arkuszu zadań jak PKC. W trakcie notowań ciągłych zlecenie PKC można złożyć, nawet wtedy gdy po przeciwnej stronie arkusza nie ma wystarczającego wolumenu na całkowitą realizację zlecenia. Sytuacja taka ma doprowadzić do zawieszenia instrumentu. Niezrealizowana część  zlecenia nie będzie oczekiwać w arkuszu jako zlecenie z limitem PKC, a pojawieniu się zlecenia przeciwstawnego spowoduje zawarcie transakcji po cenie najlepszej z punktu widzenia zlecenia napływającego.

!!!! W notowaniach ciągłych zlecenie wchodzące na rynek realizowane jest po najlepszej cenie zlecenia oczekującego.

-po cenie rynkowej PCR – jest realizowana po najlepszej cenie zlecenia oczekującego, niezrealizowana część zlecenia przekształciła się w zlecenie z limitem ostatniej transakcji

Zlecenie PKC (po każdej cenie)

Zlecenie PCR - realizowane  po najlepszej cenie zlecenia oczekującego - nie zrealizowana część zlecenia przekształca się w zlecenie z limitem ostatniej transakcji.

Zasady w notowaniach ciągłych:

Zlecenie wchodzące na giełdę realizowane jest po najlepszej cenie zlecenia oczekującego

Zlecenia PKC i PCR mają priorytet przed zleceniami z limitem i realizowane są wg czasu przyjęcia

Zlecenie wykonaj lub anuluj WLA

- musi być wykonane w  100% lub anulowane, nie zamraża rynku

Zlecenie z warunkiem limitu aktywacji (LimAkt)

-może być składane w każdej fazie sesji z wyjątkiem dogrywki

-składając zlecenie inwestor określa dwa limity: limit realizacji kupna/sprzedaży instrumentów oraz limit uaktywnienia zlecenia

-zlecenie tzw. stop loss –zlecenie, w którym inwestor określa limit uaktywnienia a limit realizacji ustala jako PKC

Po uaktywnieniu realizowanie jest zlecenie PKC ( w całości lub wcale) ale jako ostatnie w kolejności wśród zleceń PKC

-zlecenie tzw. stop limit – zlecenie, w którym inwestor określa dokładnie zarówno limit uaktywnienia jak i limit realizacji

Po uaktywnieniu realizowana jak zlecenie z limitem , ale jako ostatnie w kolejności wśród zleceń z danym limitem ceny.

Zlecenia z warunkiem ujawnienia

Realizacja zlecenia stop limit

notowania ciągłe, realizacja zlecenia stop limit

zlecenie po cenie rynkowej – PCR

- zlecenie następuje dotychczasowe PCR oraz PCR0

- PCR może zostać złożone w fazie przed otwarciem, przed zamknięciem oraz podczas notowań ciągłych

- ma taki sam priorytet jak zlecenie PCK

- nie jest możliwe złożenie zlecenia PCR jeśli przeciwna strona arkusza nie zawiera żadnych zleceń

PCR

Jeśli w czasie otwarcia w arkuszu obecne jest przynajmniej jedno zlecenie PCR i jednocześnie przeciwna strona arkusza nie ma żadnych zleceń następuje standardowe zawieszenie instrumentu

Jeśli w czasie składania zlecenia PCR w fazie notowań ciągłych przeciwna strona arkusza nie zawiera żadnych zleceń, zlecenie PCR jest odrzucone

Zlecenie PCR składane w fazie dogrywki jest odrzucone

Realizacja zlecenia PCR jest realizowane po najlepszej cenie zlecenia oczekującego, niezrealizowana część zlecenia przekształca się w zlecenie z limitem ostatniej transakcji

Zlecenie PEG - zlecenie PEG jest zleceniem z limitem dynamicznie powiązanym z kursem referencyjnym

- kursem referencyjnym zlecenia PEG z limitem najlepszego zlecenia po tej samej stronie arkusza co zlecenie PEG - kurs zlecenia PEG ulega zmianie wraz ze zmianą kursu referencyjnego tj. zlecenie PEG podąża swoim kursem ze zleceniem referencyjnym - Limit zlecenia PEG jest aktualizowany w sposób ciągły.

- Celem zastosowania zleceń PEG jest zapewnienie realizacji zleceń po korzystnym dla inwestora kursie

- zlecenia PEG nie są przyjmowane przez system giełdowy (są odrzucone), a przyjęte wcześniej zlecenia tracą ważność w następujących sytuacjach:

- w fazie przed otwarciem i przed zamknięciem

- w trakcie zawieszenia instrumentu

- w trakcie notowań ciągłych jeśli nie ma innych zleceń po tej samej stronie arkusza co    zlecenie PEG

- podczas dogrywki

Zlecenie PEG może mieć definiowany dodatkowy limit ograniczający autonomiczną zmianę kursu PEG’a ze zleceniem referencyjnym Inwestor ustala limit: - maksymalny dla zleceń kupna - minimalny dla zleceń sprzedaży Po osiągnięciu ustalonego limitu zlecenie PEG nie będzie realizowane. Wznowienie aktualizacji odbywa się automatycznie jeśli limit najlepszego zlecenia kupna spadnie poniżej lub sprzedaży wzrośnie powyżej ustalonego przez inwestora limitu.

Ustalenie dodatkowego limitu dla zlecenia PEG zabezpiecza inwestor przed sprzedażą po zbyt niskiej cenie lub kupnem po zbyt wysokiej.

UWAGA! Zlecenie PEG traci swój priorytet przy każdej aktualizacji limitu. Gdy w arkuszu jest obecne zlecenie PKC, zlecenie PEG przyjmuje kurs najlepszego zlecenia z limitem.

Ważne na fixing – WNF

Zlecenie jest przyjmowane do systemu w czasie każdej fazy sesji, ale aktywny tylko na najbliższym fixingu (otwarcia, zamknięcia lub podczas fazy równoważenia instrumentu). Niezrealizowana część zlecenia jest usuwana natychmiast po zakończeniu fixingu

Zlecenie ważne na zamknięcie – WNZ

Zlecenia WNZ są przyjmowane w trakcie każdej formy notowań, ale biorą udział jedynie w najbliższym fixingu na zamknięcie. Niezrealizowana część zlecenia zostaje usunięta natychmiast po zakończeniu fixingu na zamknięcie a wszystkie zlecenia z typem ważności zostają automatycznie anulowane po zakończeniu sesji.

Realizacja zlecenia WNZ podobnie jak w przypadku zlecenia WNF następuje zgodnie z priorytetem czasu przyjęcia do arkusza zleceń.

Ważne do czasu – WDC

Zlecenia z typem ważności WDC pozostają w arkuszu do czasu określonego przez inwestora. Czas ten w DM DOŚ może być określony z dokładnością do 1min i odnosi się do bieżącego dnia sesyjnego.

Zlecenie typu WDC może być złożone jedynie na bieżącą sesję.

Zlecenie z warunkiem minimalnej wielkości wykonania (WMin) (MWM)

Można składać wyłącznie w czasie notowań ciągłych – warunek minimalnej wielkości wykonania oznacza, że jeżeli po przeciwnej stronie arkusza nie będzie …………………….

Zlecenie MWM można łączyć ze zleceniem z limitem oraz zleceniem PCR

Nie jest dopuszczalne łączenie MWM ze zleceniem PKC oraz ze zleceniem z limitem aktywacji STOP

Zlecenie z warunkiem wielkości ujawnienia – WUJ

- realizacja zleceń z warunkiem wielkości ujawnionej przebiega odmiennie niż w systemie warset

- zlecenie można składać w trakcie notowań ciągłych oraz w fazie przed otwarciem

- w fazie przed otwarciem i przed zamknięciem teoretyczny wolumen otwarcia (TWO) będzie publikowany z uwzględnieniem jedynie ujawnionego wolumeny zlecenia WUJ

- wielkość ujawnienia nie może być mniejsza niż 10szt (dotyczy też kontraktów terminowych)

- złożenie tego rodzaju zlecenia umożliwia nabycie lub zbycie maksymalnego pakietu akcji bez pokazywania tego rynkowi

- warunek wielkości ujawnienia oznacza że w arkuszu zlecenie będzie widoczna tylko część zlecenia natomiast jego kolejna część ujawni się dopiero po zrealizowaniu poprzednio ujawnionej

Zlecenie CROSS

System UTP umożliwia złożenie zleceń maklerskich przeciwstawnych z jednakowym limitem (tj. zlecenie kupna i sprzedaży tej samej liczby instrumentów finansowych po tej samej cenie) jednocześnie przez tego samego członka giełdy.

Tak złożone zlecenia CROSS nie są uwzględniane w arkuszu zleceń i tym samym nie podlegają realizacji z innymi oczekującymi zleceniami

Priorytet zleceń notowań ciągłych:

Zlecenia maklerskie są realizowane zgodnie z priorytetem ceny i czasu przyjęcia do arkuszu zleceń

1. zlecenie PKC i PCR mają pierwszeństwo realizacji przed limitem ceny niezależnie od czasu ich przyjęcia do arkusza zleceń

2. w przypadku zleceń z limitem ceny, pierwszeństwo w przypadku kupna zlecenia z wyższym limitem ceny w przypadku sprzedaży z niższym limitem ceny

3. zlecenia z tym samym limitem ceny są przyjmowane do arkusza zleceń, realizowane wg czasu przyjęcia w ten sposób, że zlecenia przyjęte (ujawnione wcześniej) są realizowane w pierwszej kolejności

Priorytet zleceń – notowania ciągłe

W arkuszu zleceń czekają zlecenia od najlepszej do najgorszej oferty

Wyprzedzić je mogą zlecenia PKC, PCR, WIA, WLA, z limitem lepszym niż dostępne w arkuszu.

Dopuszczenie do obrotu giełdowego – formalny proces kwalifikacji instrumentu finansowego do bycia przedmiotem obrotu na giełdzie.

Bezwzględnym warunkiem dopuszczenia jest:

- przedstawienie przez emitenta stosownego dokumentu informacyjnego,

- nieograniczona zbywalność (instrument finansowy na okaziciela),

- brak postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego emitenta.

Zarząd Giełdy wstrzymuje dopuszczenie do obrotu lub rozpoczęcie notowań na giełdzie na wniosek KNF na okres nie dłuższy niż 10 dni.

Warunki dopuszczenia instrumentów finansowych na giełdzie określają przepisy Regulaminu Giełdy oraz Oddziału 1, Rozdz. 1 Szczegółowych Zasad Obrotu Giełdowego.

IPO – pierwszy dzień notowań

WPROWADZENIE DO OBROTU GIEŁDOWEGO

Warunkiem wprowadzenia do obrotu giełdowego jest wcześniejsze dopuszczenie instrumentu finansowego do tego obrotu

Wprowadzenia dokonuje Zarząd Giełdy

Możliwe są dwa typy wprowadzenia:

‒           w trybie zwykłym,

‒           w  trybie publicznej sprzedaży.

wprowadzanie do obrotu giełdowego= pierwszy dzień notowania instrumentu na giełdzie.

Zawieszenie obrotu giełdowego

Zarząd Giełdy:

może zawiesić obrót instrumentami finansowymi na okres 3 miesięcy

- na wniosek emitenta,

- jeżeli uzna, że wymaga tego interes i bezpieczeństwo uczestników obrotu

- jeżeli emitent narusza przepisy obowiązujące na giełdzie.

Zawiesza obrót instrumentami finansowymi na okres nie dłuższy niż 1 miesiąc na żądanie KNF zgłoszenie zgodnie  z przepisami ustawy

Wykluczenie z obrotu giełdowego

Zarząd Giełdy może wykluczyć  instrumenty finansowe  z obrotu giełdowego:

‒    jeżeli przestał spełniać bezwzględne warunki dopuszczenia inne niż nieograniczona zbywalność,

‒    jeżeli emitent uporczywie narusza przepisy obowiązujące na giełdzie,

‒    na wniosek emitenta,

‒    wskutek zgłoszenia upadłości emitenta albo w przypadku oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości z powodu braku środków majątku emitenta na zaspokojenia kosztów postępowania,

‒    jeżeli uzna, że wymaga tego interes i bezpieczeństwo uczestników obrotu,

‒    wskutek podjęcia decyzji o połączeniu emitenta z innym podmiotem jego podziale lub przekształceniu,

‒    jeżeli w ciągu ostatnich trzech miesięcy nie dokona żadnych transakcji giełdowych na danym instrumencie finansowym,

‒    wskutek podjęcia przez emitenta działalności zakazanej przez obowiązujące przepisy prawa,

‒    wskutek otwarcia likwidacji emitenta.

SYSTEMY NOTOWAŃ

Notowania jednolite:

-Akcje o niskiej płynności i obligacje strukturyzowane DB London, Lista Alertów, Strefa niższej płynności

Noto

-Pozostałe instrumenty finansowe wprowadzane do obrotu

NOTOWANIA JEDNOLITE

-ograniczenia wahań kursów statyczne i dynamiczne

-statyczne działają od kursu odniesienia , np. kursu zamknięcia poprzedniego dnia

-w notowaniach jednolitych nie debiutuje żaden papier

-w przypadku gdy nie dojdzie do wyznaczenia kursu jednolitego , gdy sprzed się nie zazębia, karnet rozbieżny odniesieniem jest kurs poprzedniego fixingu

-kiedy nie ustali się kurs gdy karnet jest rozbieżny , gdy PKC nie jest realizowany w całości kursu nie może odbiegać +_10%

-przewodniczący sesji rozszerza /zwiększa anuluje zlecenie

- przewodniczący może rozszerzyć widełki na fixingu np. o 10% ale jeśli rano podniósł to po południu nie może

NOTOWANIA

-mechanizmy zabezpieczenia przed pomyłką

-ograniczenia wahań kursów

- w notowaniach ciągłych kursem odniesienia jest

- - dla kursu otwarcia odniesieniem jest kurs zamknięcia z poprzedniego dnia

- w trakcie sesji – odniesieniem jest kurs otwarcia jeśli nie otworzy to kyrs zamknięcia z poprzedniego dnia

-dla kursu zamknięcia –kursem odniesienia jest kurs otwarcia

-widełki dynamiczne działają tylko w notowaniach ciągłych kurs otwarcia stanowi odniesienie dla widełek dynamicznych

- kursem odniesienia dla widełek dynamicznych jest kurs poprzedniej transakcji

SEGMENTACJA RYNKU

250 PLUS                              kapitalizacja w zł >250 mln Euro

50 PLUS                             kapitalizacja w zł > 50 mln Euro

5 PLUS                                           kapitalizacja > 5 mln Euro

MINUS5                             kapitalizacja =< 5 mln Euro

Lista alertów

Ø          ogłoszono upadłość emitenta lub

Ø          występuje bardzo wysoka zmienność kursu.

- Kwalifikacja po ostatniej sesji każdego kwartału kalendarzowego.

- Kapitalizacja liczona z 3 ostatnich miesięcy.

- Kwalifikacji po segmencie LISTA ALERTÓW mogą podlegać spółki, których średni kurs w trakcie ostatniego kwartału był niższy niż 50 groszy lub kurs akcji po splicie lub prawie poboru jest niższy niż 50 groszy.

...