szkolenie_MAN1.pdf

Szkolenie z zakresu BHP i pomiar

Szkolenie z zakresu BHP i pomiaró w elektrycznych:

w elektrycznych:

dzeń

instalacji i sieci elektroenergetycznych

Ogó lne zasady eksploatacji urz

Ogólne zasady eksploatacji urządzeń

lne zasady eksploatacji urzą dze

1. Ogó lne zasady eksploatacji urz

lne zasady eksploatacji urzą dze

dzeń instalacji i

instalacji i

1. Og

sieci elektroenergetycznych

instalacji i sieci elektroenergetycznych

2. Organizacja bezpiecznej pracy przy eksploatacji

urz

urzą dze

dzeń , instalacji i sieci elektroenergetycznych

, instalacji i sieci elektroenergetycznych

Dr inż . Rados

. Rados ł ł aw Szczerbowski

aw Szczerbowski

Dr in

Dr inż . Rados

. Rados ł ł aw Szczerbowski

aw Szczerbowski

Szkolenie z zakresu BHP i pomiarów elektrycznych

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Akty prawne. Budownictwo

Akty prawne. Energetyka

 Ustawa „Prawo budowlane”Dz.U. 207/2003 poz.2016 -

wymagania techniczno-budowlane obiektów budowlanych wraz z

instalacjami elektrycznymi

– Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.4.2002 w

sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać

budynki Dz.U. 75/2002 poz.690 -szczegółowe wymagania

dot. m.in. instalacji elektrycznej

 Ustawa o ochronie przeciwpożarowej Dz.U. 147/2002 poz.1229

 Ustawa „Prawo energetyczne”Dz.U. 153/2003 poz.1504 –określa

m.in.. rodzaje sieci el.en., warunki ich współpracy, zgodności z in.

przepisami i normami.

– Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki

Społecznej z dn. 28.4.2003 w sprawie szczegółowych zasad

stwierdzania kwalifikacji przez osoby zajmujące się

eksploatacjąurządzeń, instalacji i sieci Dz.U. 89/2003 poz. 828

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Akty prawne. BHP

 Ustawa „Kodeks pracy”Dz.U. 21/1998 poz. 94

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn.17.09.1999 w sprawie bezpieczeństwa i

higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych Dz.U. 80/1999 poz.

912

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30.10.2002 w sprawie minimalnych wymagań

dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy -Dz.U. 191/2002 poz. 1596

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 28.5.1996 w sprawie rodzaju

prac, które powinny byćwykonywane przez co najmniej dwie osoby Dz.U. 61/1996

poz. 288

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 28.5.1996 w sprawie rodzaju

prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej Dz.U. 61/1996 poz. 287

 Ustawa „Prawo Ochrony Środowiska” z 27.04.2001 Dz.U. 62/2001 poz.627

• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z

dn.11.08.1998 wsprawie szczegółowych zasad ochrony przed promieniowaniem

szkodliwym dla ludzi i środowiska, dopuszczalnych poziomów promieniowania, jakie

mogą występowaćw środowisku, oraz wymagańobowiązujących przy wykonywaniu

pomiarów kontrolnych promieniowania Dz.U. 107/1998 poz. 676

Normy

 Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna –ISO

 Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna –IEC

 Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki –CENELEC,

Europejski Komitet Normalizacji -CEN: EN –Norma Europejska lub

HD –dokument harmonizacyjny

 Polski Komitet Normalizacyjny –PKN: PN –Polska Norma

 Ustawa o normalizacji z dn. 12.09.2002 unieważniła obowiązkowe

stosowanie norm z dniem 1.01.2003

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Normy. Instalacje elektryczne.

 PN-IEC 60364 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych

• 60364-4 Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa

– 4-41 Ochrona przeciwporażeniowa

– 4-42 Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego

– 4-43 Ochrona przed prądem przetężeniowym

– 4-44 Ochrona przed przepięciami

– 4-45 Ochrona przed obniżeniem napięcia

– 4-46 Odłączanie izolacyjne i łączenie

– 4-47 Stosowanie środków ochrony zapewniających bezpieczeństwo

– 4-48 Dobór środków ochrony w zależności od warunków atmosferycznych

• 60364-5 Dobór i montażwyposażenia elektrycznego

• 60364-6 Sprawdzenie

• 60364-7 Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji

 PN-E-05115 Instalacje elektroenergetyczne prądu przemiennego o napięciu powyżej 1kV

 PN-EN 50341-1 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45kV

 PN-E-05100-1 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu

przemiennego z przewodami roboczymi gołymi

Oznaczanie i certyfikacja wyrobów

 CE –znak handlowy obowiązkowy dla niektórych grup towarów w

UE (mogących zagrozićbezpieczeństwu użytkowników lub

środowiska). Może go nadaćproducent (importer) deklarując w ten

sposób zgodnośćproduktu z odpowiednimi przepisami (normami).

 B –znak bezpieczeństwa dobrowolny w Polsce. Nadawany przez

akredytowane laboratoria. Związana z nim jest kontrola procesu

produkcyjnego przez stronętrzecią.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Normy. Urządzenia elektryczne.

 PN-EN-50014 Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem -Wymagania

ogólne i metody badań

 PN-EN 61557 Bezpieczeństwo elektryczne w niskonapięciowych sieciach

elektroenergetycznych o napięciach przemiennych do 1kV i stałych do 1,5 kV - Urządzenia

przeznaczone do sprawdzania, pomiarów lub monitorowania środków ochronnych

 PN-EN 50274 Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe. Ochrona przed porażeniem prądem

elektrycznym. Ochrona przed niezamierzonym dotykiem bezpośrednim części niebezpiecznych

czynnych

 PN-EN 50110-1 Eksploatacja urządzeńelektrycznych

 PN-IEC 1008-1 Wyłączniki różnicowoprądowe bez wbudowanego zabezpieczenia

nadprądowego do użytku domowego i podobnego (RCCB)

 PN-IEC 1009-1 Wyłączniki różnicowoprądowe z wbudowanym zabezpieczeniem nadprądowym

do użytku domowego i podobnego (RCBO).

 PN-EN 60269 Bezpieczniki topikowe niskonapięciowe

 PN-EN 60898 Wyłączniki do zabezpieczeńprzetężeniowych instalacji domowych i podobnych

 PN-EN 60950-1 Urządzenia techniki informatycznej. Bezpieczeństwo

Normy. Pozostałe

 PN/E-5003 / PN –IEC 61024 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych

 PN –E 04700 Wytyczne przeprowadzania pomontażowych badańodbiorczych

 PN-EN 61140 Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym -Wspólne aspekty

instalacji i urządzeń

 PN-IEC 61312 Ochrona przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym

 PN-EN 60446 Zasady podstawowe i bezpieczeństwo przy współdziałaniu

człowieka z maszyną, oznaczanie i identyfikacja

 PN-HD 361 S3 Klasyfikacja przewodów i kabli

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Urządzeniami elektroenergetycznymi nazywamy wszystkie urządzenia i elementy

instalacji elektrycznej przeznaczone do takich celów, jak:

 wytwarzanie,

 przekształcanie,

 przesyłanie,

 rozdziałlub przetwarzanie energii elektrycznej.

Urządzeniami elektroenergetycznymi są:

 maszyny,

 transformatory,

 aparaty,

 przyrządy pomiarowe,

 urządzenia zabezpieczające,

 oprzewodowanie,

 sprzęt i osprzęt,

 odbiorniki energii elektrycznej

Eksploatacja urządzeńelektroenergetycznych polega na:

 prowadzeniu ruchu tych urządzeń,

 utrzymywaniu urządzeńw należytym stanie technicznym.

Do czynności związanych z prowadzeniem ruchu urządzeńzaliczamy:

 uruchomienie urządzeń,

 obsługa urządzenia w czasie jego pracy,

 zatrzymanie urządzenia:

•w czasie normalnej pracy,

•w stanie awaryjnym,

 prowadzenie systematycznych zapisów ruchowych.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Służby eksploatacyjne

Przez utrzymanie urządzeńelektroenergetycznych w należytym stanie technicznym

należy rozumiećzapewnienie ich prawidłowej pracy oraz bezpieczeństwa obsługi i

otoczenia.

Do służb eksploatacyjnych zalicza sięstanowiska pracy:

1. eksploatacji -do których zalicza sięstanowiska osób wykonujących prace w

zakresie:

Do prac związanych z utrzymaniem urządzeńw należytym stanie technicznym

zaliczamy:

 obsługi,

 konserwacji,

 napraw,

 kontrolno-pomiarowym,

 montażu urządzeńelektroenergetycznych,

2. dozoru -do których zalicza sięstanowiska osób kierujących czynnościami osób

wykonujących prace w zakresie określonym w pkt. 1 oraz stanowiska pracowników

technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacjąurządzeń, instalacji i sieci.

 oględziny,

 przeglądy,

 prace kontrolno-pomiarowe w celu umożliwienia oceny

stanu technicznego danego urządzenia.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Prace eksploatacyjne dotycząwykonywania następujących czynności:

Od osoby upoważnionej do dozoru ( świadectwo kwalifikacyjne D ) wymaga się

wiedzy, jakąmusi wykazaćsięosoba upoważniona do eksploatacji ( świadectwo

kwalifikacyjne E ), oraz dodatkowych kwalifikacji wynikających z większej

odpowiedzialności i zakresu.

1) mających wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń, instalacji i

sieci z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i wymagańochrony środowiska -w

zakresie obsługi,

2) związanych z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego

urządzeń, instalacji i sieci -w zakresie konserwacji,

Osoba posiadająca tylko kwalifikacje typu D nie może wykonywaćprac

kontrolno-pomiarowych.

3) związanych z usuwaniem usterek, uszkodzeńoraz remontami urządzeń, instalacji i

sieci w celu doprowadzenia do ich wymaganego stanu technicznego -w zakresie

remontów,

4) niezbędnych do instalowania i przyłączania urządzeń, instalacji sieci -w zakresie

montażu,

5) niezbędnych do dokonania oceny stanu technicznego, parametrów

eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji

sieci -w zakresie kontrolno-pomiarowym.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Zasady uzyskiwania uprawnieńkwalifikacyjnych

Dodatkowych kwalifikacji wymaga sięprzy nadzorowaniu i eksploatowaniu:

1) urządzeńprądotwórczych, przyłączonych do krajowej sieci

elektroenergetycznej, bez względu na napięcie znamionowe,

2) urządzeń, instalacji i sieci o napięciu nie wyższym niż1 kV (z wyjątkiem obsługi

urządzeńelektrycznych o napięciu nie wyższym niż1 kV i mocy znamionowej

nie wyższej niż20 kW, jeżeli w dokumentacji określono zasady jego obsługi),

3) urządzeń, instalacji i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV,

4) zespołów prądotwórczych o mocy powyżej 50 kW,

5) urządzeńelektrotermicznych,

6) urządzeńdo elektrolizy,

7) sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego,

8) elektrycznej sieci trakcyjnej,

9) elektrycznych urządzeńw wykonaniu przeciwwybuchowym,

10) aparatury kontrolno-pomiarowej oraz urządzeńi instalacji automatycznej

regulacji, sterowania zabezpieczeńurządzeńi instalacji wymienionych w

punkcie od 1-9.

Przyznawane sąuprawnienia kwalifikacyjne dla osób obsługujących

urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu

znamionowym:

 nie wyższym niż1 kV,

 powyżej 1 kV.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Dla osób na stanowisku dozoru należy sięwykazaćznajomościąprzepisów

dotyczących:

Świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania sięeksploatacjąurządzeń

elektroenergetycznych uzyskuje sięna podstawie egzaminu przed komisją

kwalifikacyjnąpowołanąprzez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Na egzaminie kwalifikacyjnym dla osób eksploatacji należy wykazaćsięznajomością

w zakresie:

1) przyłączania urządzeńi instalacji do sieci, dostarczania paliw i energii oraz

prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,

2) postępowania przy programowaniu pracy urządzeń, instalacji i sieci, z

uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii,

3) eksploatacji, wymagania w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i

eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i

sieci,

4) budowy urządzeń, instalacji i sieci oraz norm i warunków technicznych, jakim

powinny odpowiadaćte urządzenia, instalacje i sieci,

5) bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, z

uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagańochrony

środowiska,

6) zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia

bezpieczeństwa ruchu urządzeńprzyłączonych do sieci,

7) zasady dysponowania mocąurządzeńprzyłączonych do wspólnej sieci,

8) zasady i warunki wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych.

1) zasad budowy, działania oraz warunków technicznych obsługi urządzeń,

instalacji i sieci,

2) zasad eksploatacji oraz instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,

3) ogólnych zasad racjonalnej gospodarki energetycznej,

4) warunków wykonania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych,

5) zasad i wymagańbezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa

przeciwpożarowego oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy,

6) instrukcji postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia obsługi

lub otoczenia.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

 Szczegółową tematykę egzaminu ustala komisja kwalifikacyjna i podaje do

wiadomości osobom ubiegającym się o potwierdzenie kwalifikacji na 14 dni przed

wyznaczonądatąegzaminu.

 Egzamin kwalifikacyjny komisja przeprowadza na wniosek osoby

zainteresowanej lub pracodawcy zatrudniającego osobę prowadzącą eksploatację

sieci, urządzeńi instalacji elektro-energetycznych.

 Egzamin przeprowadza sięw formie ustnej.

Dokumentacja techniczna urządzeńelektroenergetycznych

W skład dokumentacji technicznej urządzenia elektroenergetycznego wchodzą:

 projekt techniczny wraz z naniesionymi zmianami powykonawczymi,

 dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR),

 dokumentacja dostarczona przez producenta urządzenia,

 protokoły kwalifikujące pomieszczenia i ich strefy do właściwej kategorii

zagrożenia pożarowego i wybuchowego,

 dokumentacja eksploatacyjna.

 Sprawdzenie spełnienia wymagańkwalifikacyjnych powtarza sięco pięćlat.

 W razie stwierdzenia, że eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci jest prowadzona

niezgodnie z przepisami dotyczącymi ich eksploatacji, na wniosek pracodawcy,

inspektora pracy, Prezesa URE lub innego organu właściwego w sprawach regulacji

gospodarki paliwami i energią, o którym mowa w art. 21 a - Ustawy Prawo

energetyczne, sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych należy powtórzyć

przed upływem pięciu lat.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Dokumentacja eksploatacyjna powinna zawierać:

 dokumenty przyjęcia urządzenia do eksploatacji,

 instrukcje ruchu i eksploatacji urządzeń,

 raporty pracy urządzeń,

 dokumenty dotyczące oględzin, przeglądów, konserwacji, napraw i

remontów urządzeń,

 dokumenty dotyczące rodzaju i zakresu występujących uszkodzeńi napraw,

 specyfikacje części zamiennych i narzędzi,

 protokoły z wynikami pomiarów i prób kontroli okresowej,

 książkęobiektu budowlanego.

Dokumentacja techniczno-ruchowa powinna zawierać:

 karty gwarancyjne,

 instrukcjęobsługi urządzenia.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Instrukcja eksploatacji jest to zatwierdzona przez pracodawcęinstrukcja

określająca procedury i zasady wykonywania czynności niezbędnych przy

eksploatacji urządzeńi instalacji elektrycz-nych, opracowywana na podstawie

odrębnych przepisów oraz dokumentacji producenta. Instrukcja eksploatacji

urządzenia powinna składaćsięz:

Częśćogólna instrukcji eksploatacji powinna zawierać:

1) przedmiot instrukcji -określający, jakiego urządzenia lub grupy urządzeń

dotyczy instrukcja oraz dla kogo jest przeznaczona, z podaniem kwalifikacji

tych osób,

2) podstawęopracowania instrukcji -określająprzepisy DTR, potwierdzenie

przyjęcia urządzenia do eksploatacji,

3) klauzulęzatwierdzającąinstrukcjędo stosowania, z podaniem nazwiska i

podpisem osoby zatwierdzającej.

a) części ogólnej,

b) części szczegółowej.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Częśćszczegółowa instrukcji eksploatacji powinna zawierać:

3) wymagania w zakresie konserwacji urządzeńokreślające:

•zakres planowanych oględzin, przeglądów i obchodów oraz terminy ich

przeprowadzania,

•zakres przeprowadzanych planowych prób i badańoraz pomiarów

kontrolnych z podaniem terminów ich przeprowadzania,

•zasady kwalifikowania urządzenia do remontu,

1) ogólnącharakterystykęurządzenia, która określa:

•przeznaczenie urządzenia,

•podstawowe parametry,

•schematy i układy połączeń, typy, aparaturę, rodzaje i wielkośćzabezpieczeń,

2) obsługęurządzenia z określeniem:

•czynności związanych z uruchomieniem i zatrzymaniem urządzenia przy pracy

normalnej -podanie typowych manipulacji łączeniowych,

•zasad postępowania w razie awarii, pożaru lub innych zakłóceńurządzenia

podczas pracy, z podaniem kolejności czynności (manipulacji), jakie należy

wykonać,

•obowiązków osób obsługi, określających zakres tych obowiązków i uprawnień,

•sposobu prowadzenia zapisów i czynności ruchowych, odczytów wskazań

przyrządów pomiarowych z podaniem ich terminów,

4) zakres wymagań, które dotycząochrony przed porażeniem prądem, pożarem,

wybuchem oraz innych wymagańodnośnie bezpieczeństwa obsługi urządzeńi

otoczenia, określający:

•bezpieczne wykonywanie prac planowych,

•rodzaj stosowanego sprzętu bhp,

•sposób powiadamiania w przypadku pożaru, porażenia prądem lub awarii,

•sposób i rodzaj użytego sprzętu przeciwpożarowego w przypadku

wystąpienia pożaru.

1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeńinstalacji i sieci elektroenergetycznych

Przyjęcie urządzeńelektroenergetycznych do eksploatacji

Ocena stanu technicznego urządzeń

Przyjęcia do eksploatacji urządzeńelektroenergetycznych nowych, przebudowanych

lub po remoncie powinien dokonaćkierownik zakładu z udziałem osób zajmujących się

eksploatacją. Przyjęcie urządzenia do eksploatacji może nastąpićpo:

Oceny stanu technicznego eksploatowanych urządzeńi ich zdolności do dalszej

niezawodnej i bezpiecznej pracy dokonuje sięna podstawie wyników

przeprowadzonych okresowo:

1) sprawdzeniu kompletności dokumentacji technicznej,

2) przeprowadzeniu prób i pomiarów w zakresie umożliwiającym stwierdzenie,

czy dane urządzenie odpowiada wymaganym warunkom technicznym,

3) sprawdzeniu, czy urządzenie jest dopuszczone do obrotu i stosowania w

budownictwie, zgodnie z obowiązującymi przepisami (znak „CE" lub znak

„B"),

4) sprawdzeniu, czy przeprowadzony zostałodbiór techniczny przez organ

dozoru technicznego, jeśli takiemu odbiorowi urządzenie podlega,

5) sprawdzeniu, czy stan urządzenia i miejsce jego pracy odpowiadają

warunkom technicznym oraz wymogom bhp, ochrony przeciwporażeniowej i

przeciwpożarowej,

6) sprawdzeniu protokołu przyjęcia urządzenia do eksploatacji.

 oględzin,

 przeglądów,

 prób i pomiarów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: