ADHD skuteczna diagnoza i terapia.pdf

ADHD skuteczna diagnoza i terapia.

ADHD to trypodtawowegrupyobjawów nadruchliwoć,aburenia koncentracji uwagi i

nadmiernaimpulywnoćByjednakkryteriaroponaniaotałytwierdonepocątekaburenia

muibyćauważonyniepóniejniżwwieku7lat Objawymuąbyćobecnewwicejniżjednej

sytuacji czyli i w koleiwdomuinapodwórku,atakże utrzymywaći przez co najmniej 6

mieicy

Diagnouje i ADHD wtedy gdy diecko donaje itotnego cierpienia lub upoledenia

funkcjonowania z powodu objawów,gdypopadaichpowoduwkłopotyObjawyniemogąteżbyć

spowodowane innym zaburzeniem np. psychicznym czy somatycznym.

WramachDHDroponajeipodtypywedługKlayikacjiDSMIVTRItakwyróżniai

podtypprewagąabureńkoncentracjiuwagi,podtypprewagąnadruchliwociiimpulywnoci

oranajcty podtyp mieszany (60%-70%). abureniauwagiroponajeiwokoło25%,jet

doćctywpopulacjijednaknajcciej„pregapiany”gdyżdieciDHDotympodtypienie

przeszkadzajądorołym,niewracająnaiebieuwagitakjaktenppodtypemmieanymPodtyp

impulywnociąinadruchliwociątookoło5%,diecitympodtypemwidocneąwłacana

prełomiepredkolaipodtawówkiSądiećmidolnymialedużymiproblemami.

WedługdanychGUD&IMS20011rokucałkowitapopulacjadieciwwieku6-18 lat w

Polsce to 5 652-1 700PopulacjadieciprawdopodobieńtwemroponaniaDHDto5%populacji

czyli 278 085PopulacjadieciprawdopodobieńtwemroponaniaDHD, którebdąwymagały

leczenia farmakologicznego to 20 % czyli 55 617. Z czego faktycznie leczonych lekami jest 3 937, a

potencjalnie wymaga tego 51 680pacjentów

SkądbiereiDHD?Modacychoroba?Badaniawykaały,żeDHDidiedicy

Odpowiada zatoaburenieeregróżnychgenówUoóbDHDcćumyłuodpowiadającaa

hamowaniediałainacej,ybciejconienacy,żejetukodona.

NieleconeDHDwiążeidużąilociąpowikłańWwieku7latudieckamożna

aoberwować niką amoocen, w wieku około 11 lat dochodą problemy nauką, trudne

zachowania,łerelacjerówienikami,awtarymwiekupojawiająiabureniaachowania,

konliktyprawem,uależnienia,wyruceniaekoły,deprejaipróbyamobójce

Dzieci z ADHDjakrównieżichopiekunowieponoąduże kotywiąanetymabureniem

KonekwencjąDHDjetobniżonytatumaterialnyrodiny(wyokiekotyleceniaiterapii,itp),

życiepołecnediecka,którejetubogieKonekwencjeedukacyjne,połecne,dotycącedrowia

rodinyjakiamegodieckaoratedotycąceunkcjonowaniarodiny Konekwencjewiąanee

drowiemdieckatoryykouależnień,wypadków,podejmowanychpróbamobójcych,ctoć

wytpowaniadepreji,abureńlkowychDlategotakważnejetbypodjąćnacaodpowiednie

krokiterapeutycneiniebaćileceniaarmakologicnego

Diagnoza jetrudnabowielotorowadotegoutrudniająjąinneaburenia,którectoidą

wpareDHDDHD„cyte’’ to 31% , w 40% rozpoznajeirównieżabureniaopoycyjno, -

buntownice(ODD),w38%lkiideprej,w14%zaburzenia zachowania (CD) – przy niekorzystnej

cieżcejetilnymcynnikiemryyka,tikito11%

DHDwiążeieregmitówNiektórytwierdą,żeDHDnieitnieje,żetotylkonowocena

teoria, która ma uprawiedliwić brak dolnoci wychowawcych Jednak pierwy opi

prypominającyobjawówDHDmożnaodnalećjużw1904rokuDrCombeproeorkliniki

diecicejwLauanneopiałnerwowoćudieci„duanadtowrażliwaoddiałujenanerwy

ruchoweiwywołujenadmiernąruchliwoćNajdrobniejewydareniaekcytują ekcytujątakie

dieciSąonewtedynadmiernieożywionehałaliwe,wielomówne,miejąi,piewająbeutannie,

udrcająotocenieapytaniami,aniedbującwyłuchaniaodpowiedi,nużąjeidenerwują Wobec

niecoważniejegodarenia,włacawocekiwaniulitu,wieci,podróży,niemyląjużonicym

wicej,ąwtanienieopianegopodekcytowaniatoiadają,towtająwielokrotnie, wracająi

wciążdoegara,dodrwi,itonadługopredcaemwłaciwym NadwrażliwoćruchowaDieci

takieniemogądługopootawaćwjednymmiejcupodnoąi,chodą,tonowuiadają,bya

chwilnowupowtaćRceichąwciągłymruchu toginają,toprotująpalce,apinająlub

odpinają ubranie, wkładają rce do kieeni, by je natychmiat nowu wyjąć, albo wrecie

upodobaniem poruają wciążpredmiotpalcamiitp Nogirównieżciągleąwruchuopierająci

to na jednej, to na drugiej node, ciągle jakby tańcą Jeżeli podekcytowanie jet upełnie

niepodiewane i nieco ilnieje potrega i wtrą całego ciała, drżenie rąk, drgania

włókienkowewróżnychminiach,drżenieminiłydkowych(NapoleonI),nógitp”

JakwidaćpowyżegoapiuDHDjednakitniałoPoatymjużw1902rokuGeorgeStillopiuje

objawyDHDiMetylenidat,w1966rokuClementwymienianieuwagjakodeicytudieci,w1980

rokupierwyrapojawiainawaDHD(ttentionDeicitDisorder Hiperacyivity ) w DSM III,

potem w 1987 roku w DSM III – R, w 1997 roku w ASM IV i od 2007 w DSM IV – TR jako zaburzenie

neurorozwojowe.

Drugimmitemjakimctomożnaipotkaćtotwierdenie,żedieckuDHDwytko

wolno, bo jest choreJettoocywicieał,bocyżkażdąoob,któranoiokularyrównieżmożna

uprawiedliwiaćpowodułychachowań?DieckoDHDopróctego,żemaobjawytego

abureniajetteżwycajnymdieckiemTrebapotraićodróżnićobjawyodaktycnie łego

achowaniaiwychowywaćjetakjakkażdediecko

Wielemitówdotycyagreji,bowykleprecitnejoobiedieckoDHDkojaryi

agrejąMówii,żenadpobudliwedieciąniebepiecnedlainnych,ctoibiją,rucają

przedmiotami, w koleniechcąiucyćicto,celowoachowująileTymcaemdieci

DHDmogąbyćagreywnejednakjettojużdodatkowympowikłaniemPoatymnieucetnicąw

atargachcciejniżinnirówienicytylkoąbardiejwidocne,bardiejwracająuwagotocenia

MitemjettakżemylenieodieciachnadpobudliwychjakoożywychimądrychdieciachDieciach,

któreąrobrykane,radoneicliweiprdejcypóniejtegowyronąPrytymąwykle

bardomądreiinteligentneponadprecitnąTymcaemtylko5%dieciDHDmaanena

końcenietudiówbeinterwencjietronyotocenia

Mitydotycą równieżarmakoterapiicowidaćprytoconychwceniejbadańGUSDużo

mniejdiecijetleconychniżtegopotrebujeWynikatowłaniemitu,żelekiuależniają

Tymcaem armakoterapia nacąco mnieja ryyko uależnień w wieku dorołym, a ame

lekarstwa wogólenieuależniająSkutecnelecenieDHDmniejao85%ryykonadużywania

substancji psychoaktywnych. Lecenietymulantamiponadrokmniejaryykouależnieńod

ubtancjihalucynogennychRyykouależnieniaiodkokainyuoóbDHDjetwiąane

naileniemobjawówabureńachowania(Barkley2003)Niektóryteżądą,żelekitoowanew

ADHD totakietabletki”nagrecnoć”corównieżmijaiprawdą

Reaumując zatem termin nadpobudliwoci pychoruchowej nie jet ynonimem

niepokojnego i niegrzecznego dziecka, żywego temperamentu, zaburzeń zachowania, braku

wychowania, złoliwoci, lenitwa, celowego łamania norm czy wpomnianej agreji.

Wcelupotawieniaprawidłowo diagnozy DHDkoniecnejetbybyłypełnionekryteriaDSMlub

ICD,objawymuąteżaburaćunkcjonowaniedieckaiwytpowaćprynajmniejwdwóch

rodowikachProcediagnotycnyopierainawywiadieodrodiców(w80%ątomatki,

ojcowiepojawiająiradiej),amegodieckaoranaucycieli Niejetmożliwepotawienie

diagnoy w caie jednej, krótkiej wiyty Pomocą może być również wpółpraca lekara

psychologiem, który preprowada cć proceu diagnotycnego Koniecna jet opróc

wypełnionegowywiaduodrodicówopinianatematunkcjonowaniadieckanatereniekoły,kopie

dotychcaowejdokumentacjipychologicnejilekarkiej(wynikitetów,wynikibadań),diennicek

eytuuwag,eytówotatnichlat,kopiewiadectw,awłacaocenaopiowa

JakwpomnianojużwceniejdiagnoyDHDniedaipotawićwciągu15 -30 minut.

atemIejadiagnotycnapowinnadotycyćdiagnoybieżącego problemu; trzeba ponaćjego

prebieg,nailenie,miany,dlacegoterarodinagłoiłainakonultacj,itp Preprowadai

równieżwywiadwkierunkuinnychproblemówpychologicnychipychiatrycnychgdyżDHD

wymagaróżnicowaniaupoledeniem,problemamiachowaniem(ODD,CD),epołempergera,

zaburzeniami nastroju, zaburzeniami lekowymi, itp. Natpnymkrokiemjetwywiadwkierunku

choróbomatycnych,wywiadrowojowyirodinnynapodtawiewypełnionegoprerodiców

kwestionariusza. PreprowadairównieżromowdieckiemTrebapamitać,żewiytadla

dieckajettreującaatemjegoachowaniebdieniemiarodajneDieciwykleachowująi

bardo pokojnie lub odwrotnie preentują nadmiar welkich łych achowań Ważne jest

preprowadenietetówpychologicnychtychdotycącychproceówuwagi,ilorauinteligencji,

badaniewkierunkupecyicnychtrudnocikolnych,abureńrowojujykowego,wjakipoób

diecko nawiąuje kontakty połecne ora badanie dotycące funkcjonowania rodziny i sfery

emocjonalno-połecnej Wartorównieżwypełnićutrukturyowanekwetionariuewywiaduw

kierunkuDHD,abureńopoycyjno– buntownicych,abureńachowaniacyepołupergera

– jakoelementdiagnoyróżnicowej

KolejnaIIejatodalyciąguupełnianiarodicamikwetionariuywkierunkuDHD,ODDora

analia welkich inormacji cy diecko ma DHD, cy możemy roponać jakie aburenie

wpółwytpująceDopieropotychdiałaniachmożnapotawićdiagnonajlepiejopcjonalnąw

oparciu o ICD – 10 i DSM IV TR oraz wszystkie potwierdzone rozpoznania. Gdypojawiająijece

wątpliwociwartokierowaćpacjentanakonultacjdopychiatrywradokumentacjąjakąjuż

uykalimyopiemcelukonultacjiiocekiwań Kolejnympunktemjetnapianieiomówienie

rodzicami planu terapeutycznego. Wra potawieniem diagnoy rodice powinni otrymać

materiałypychoedukacjewralitąlektur,inormacjenatematwartatów,inormacjedotycące

terapii dla dziecka,terminyimiejcapotkańgrupwparciaoraopiniioreceniedlakoły

Proce diagnotyczny nie będzie na marne jeli rodzice podejmą ię leczenia i terapii dziecka!

RopocynającterapiDHDkupiamyinaobarachproblemowychTedotycącediecka

toabureniakoncentracjiuwagi,nadruchliwoć,nadmiarimpulywnoci,niedojrałoćpołecnai

inneTedotycącerodicówtoróżnegorodajuproblemyrodinneimałżeńkieoraproblemy

amych rodiców Dotycące koły to welkie trudnoci i niepowodzenia, negatywne relacje

nauczyciel – uceń Problemy dotycą również negatywnych relacji rówienikami. epół

nadpobudliwocipychoruchowejjetroponaniemmedycnymipychologicnymcoonaca,że

objawywymagająleceniaiterapii Potpowanielekaracypychologawinnobyćpodobnejakw

prebieguinnychproblemówdrowotnychKoniecnajettakametodaleceniaipychoterapii,

którawbadaniachnaukowychjetpotwierdonajakokutecna

acynaiodpychoedukacjirodicówiamego dziecka. Gruntowna wiedza jest konieczna,

botrudnomówićowłaciwejopiecenadoobąDHDjakniewieinicnatemattegoaburenia

Dikitejwiedyrodiceiopiekunowiebdąwtanieroróżnićobjawyodachowańtrudnychi

naucyćipewneytuacjeakceptować,anapewnekonekwentniereagować Warto by rodzice

ucetnicyliwwartatach,naktórychnaucąipewnychinterwencjibehawioralnych,które

wprawdieniewpływająbeporednionanailenieobjawówDHDalepomogąradićobie

wieloma problemowymi zachowaniami dziecka. WartoteżroważyćterapidlaamegodieckaNie

bdieonamiaławpływunanailenieobjawów,nie„naprawi”dieckaalemożepomócporadić

obieróżnymiproblemamialecaiucenieumiejtnocipołecnych,treningatpowania

agreji,terapiinterperonalną dla podniesienia samooceny, przy depresji i braku motywacji. Ważna

jetteżrolakołyirównieżtamtoowanietechnikpracyobjawamiDHDorametodterapii

behawioralnej.

W przypadkach trudnych,gdyobjawynacnieupoledająunkcjonowanieidochodido

powikłań warto atoować armakoterapi Metoda ta jet unawaną w wytycnych lecenia

amerykańkiego,wwielukrajachEuropygdiejetelementemkomplekowegoleceniaJetto

metoda,która możenacniemniejyćnailenieobjawówabureńkoncentracji,nadruchliwoci

cyimpulywnoci

Lecenie armakologicne powinno być areerwowane jednak w ytuacjach gdy pacjent lub

opiekunowieodmawiająudiałuwleceniuterapeutycnymlubjaki wgldówbrak do niego

dotpulubmimo,żeprogramterapeutycny otałatoowanynieuykanoadowalającej

poprawywunkcjonowaniupacjentaRoważyćpodanielekunależygdyobjawyDHDąkrajnie

nailone,auważalneąwyraneobjawyopoycyjno– buntownicze, zaburzenia zachowania lub inne

powikłania(nikaamoocena,depreja),naukawypadanacnieponiżejmożliwocipowodu

objawówDHD,objawypowodująłekontaktyrówienikamicyodrabianie lekcji trwa od powrotu

dodomudopónegowiecora.

PracadieckiemlubnatolatkiemDHDorajegorodicamipowinnatrwaćtakdługo,aż

wytąpiąmianyw pewnych momentachżyciowych,wkole i w domu. Pacjentcaemmoże

potrebowaćteżdodatkowegowparciacydodatkowegoleceniapychoterapeutycnego

Agata Majda

Pracownia Terapeutyczna ALFA w Olkuszu

ródłokolenie„DHD– skuteczne prowadzenia dziecka z ADHD Katowice 22.02.2012

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: