Zasady opracowywania i zastosowania technik i narzędzi diagnostycznych.doc

Zasady opracowywania i zastosowania technik i narzędzi diagnostycznych

Wybrane metody i techniki badań w pedagogice wg T. Piecha:

1.Metoda badawcza jest zespołem działań podjętych przez badacza w celu dojścia do określonego efektu. Podstawowymi metodami wykorzystywanymi w mierzeniu jest obserwacja, badanie sondażowe, analiza dokumentów.

Technika badań wynika z przyjętej metody badań i jest czynnością jednorodną pozwalającą uzyskać informacje, opinie, fakty.

a) metody zbierania informacji o jakości pracy przedszkola

- analiza dokumentacji

- obserwacja

- test

Wspomnianym metodom przyporządkowane są określone techniki i narzędzia badawcze

Rodzaje hospitacji.

·         Hospitacja kontrolno-oceniająca:

obserwacja połączona z dokonaniem oceny pracy nauczyciela. Oceniającym obserwatorem jest dyrektor, wicedyrektor . Formalną ocenę pracy nauczyciela formułuje się na podstawie obserwacji zajęć przeprowadzonych przez ocenianego.

·         Hospitacja doradczo-doskonaląca / głownie nauczyciele stażyści/:

obserwacja warsztatu pracy nauczyciela, sposobu planowania pracy, konstrukcji lekcji, wykorzystania środków dydaktycznych, indywidualizacji nauczania, motywowania uczniów do nauki, właściwego oceniania itp. Jej celem jest diagnoza mocnych i słabych stron pracy nauczyciela i pomoc w doskonaleniu umiejętności metodycznych obserwowanego nauczyciela. Obserwatorem jest dyrektor, bądź jego zastępcy.

·         Hospitacja diagnozująca:

obserwacja uczniów, ich wiedzy, umiejętności i postaw. Jest to hospitacja, która służy obserwacji aktywności (zachowań) uczniów na zajęciu, spowodowanych określonymi działaniami nauczyciela. Dokonywana jest przez dyrektora lub jego zastępcę. Termin hospitacji diagnozującej proponuje nauczyciel przynajmniej na tydzień przed hospitacją, który uważa, że jego dzieci są gotowe do zaprezentowania swoich osiągnięć (umiejętności)

·         Hospitacja zajęć innych niż lekcje

- wg harmonogramu imprez i uroczystości oraz na zaproszenie nauczycieli.

Etapy procesu hospitacyjnego - czynności podejmowane przez uczestników procesu

I. Dyrektor szkoły

A. Planowanie hospitacji

Dyrektor na każdy rok szkolny opracowuje i przedstawia radzie pedagogicznej:

1. Problematykę, cele i zadania hospitacji.

2. Harmonogram hospitacji, który uwzględnia każdego nauczyciela -  co najmniej l raz w ciągu roku szkolnego, a nauczycieli stażystów i kontraktowych wg odrębnych przepisów. Harmonogram uwzględnia wszystkie formy zajęć prowadzonych przez nauczycieli tj.:

a. zajęcia

b. zebrania z rodzicami,

c. wycieczki

d. uroczystości i imprezy.

B. Przygotowanie hospitacji:

1. Przed hospitacją osoba hospitująca zapoznaje się z:

a. programem nauczania i jego zgodności z podstawą programową;

b. planem miesięcznym;

c. wynikami pracy nauczyciela (dzienniki lekcyjne, prace uczniów, karty obserwacji dziecka);

2. Rozmowa przedhospitacyjna odbywa się na 1 - 3 dni przed hospitacją i uwzględnia niżej przedstawione zagadnienia:

a. ogólną charakterystykę grupy, problemy dydaktyczno-wychowawcze

b. stosowany program nauczania i plan miesięczny

c. planowany temat obserwowanej zajęcia

d. cele zajęcia: ogólne dla nauczyciela i operacyjne

e. planowane metody i formy przeprowadzenia lekcji.

3. Hospitacja.

1. Bezpośrednia obserwacja zajęć, bez ingerencji w zaplanowany temat i tok zajęć hospitacyjnych.

2. Zachowanie taktu, poszanowania godności nauczyciela.

3. Odnotowanie faktu hospitacji w dzienniku lekcji - zajęć.

4. Rozmowa pohospitacyjna (do trzech dni po hospitacji).

Ocena zajęć hospitującego oraz wspólna analiza z nauczycielem w zakresie:

a. doboru tematu;

b. organizacji zajęcia;

c. metod nauczania, wychowania, opieki i innych norm pedagogicznych;

d. realizacji programu (nauczania, wychowania, opieki i profilaktyki)

e. zastosowania środków dydaktycznych;

f. aktywizacja intelektualna, emocjonalna i praktyczna dzieci;

g. urządzenia sali;

h. współpracy z rodzicami;

II. Nauczyciel hospitowany

1. Nauczyciel, który według harmonogramu ma planowaną hospitację, zgłasza się na początku wyznaczonego miesiąca do osoby hospitującej w celu uzgodnienia dokładnego terminu hospitacji i rozmowy przedhospitacyjnej.

2. Zapis punktu nie dotyczy nauczycieli, którym zaproponowano w harmonogramie hospitację diagnozującą.

3. Na rozmowę przedhospitacyjną nauczyciel przychodzi z kompletem dokumentów, o których jest mowa w punkcie I.B.1.

4. Po przeprowadzonym zajęciu uzgadnia z hospitującym termin rozmowy pohospitacyjnej.

5. Podczas rozmowy pohospitacyjnej nauczyciel dokonuje samooceny zajęcia, tj.

a. ustosunkowuje się do wykonania ostatnich zaleceń;

b. analizuje przygotowanie się do zajęć;

c. ustosunkowuje się do przebiegu i wyników zajęć;

d. ocenia stopień osiągnięcia celów i swoją rolę na zajęciu

e. analizuje dostrzeżone sukcesy, a także niedociągnięcia, błędy, trudności, niepowodzenia, określa ich przyczyny

6. Po rozmowie ustala z hospitującym treść zapisów, jakie znajdą się w arkuszu obserwacji zajęć w dziale wnioski, zalecenia i ustala dalsze działania zmierzające do korygowania błędów.

7. Zalecenia wymienione w arkuszu realizuje w możliwie najkrótszym czasie lub terminie określonym przez hospitującego.

Wspomaganie nauczycieli:

- udzielanie pomocy nauczycielom w wykonywaniu ich zadań wychowawczo dydaktyczno-opiekuńczych

- okresowe rozmowy z nauczycielami nt. sytuacji wychowawczych w klasie

- udzielanie instruktażu

- inspirowanie, koordynowanie i organizowanie współpracy między nauczycielami, placówkami oświatowymi, szkołami wyższymi, organem sprawującym nadzór pedagogiczny i organem prowadzącym

- hospitacje doradczo-doskonalące

- analiza postępowania nauczycieli w sytuacjach trudnych

- udział w rozwiązywaniu bieżących problemów dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych w szczególności poprzez udzielenie pomocy oraz inspirowanie do samodzielnej, innowacyjnej i twórczej działalności oraz wskazywanie właściwego trybu postępowania w konkretnych przypadkach

- koordynowanie pracy nauczycieli, pedagoga i psychologa szkolnego

- Inspirowanie nauczycieli do innowacji pedagogicznych i twórczego interpretowania treści programowych

- zapoznawanie na bieżąco z pojawiającymi się przepisami i procedurami wdrażania innowacji , programów autorskich

- zakup literatury dotyczącej przedmiotu

- Wspomaganie rozwoju zawodowego nauczycieli

- stworzenie bazy danych dotyczących kwalifikacji i form doskonalenia nauczycieli

- rozpoznanie potrzeb szkoły w zakresie doskonalenia zgodnie z programem rozwoju placówki i indywidualnymi planami rozwoju nauczycieli

- dostarczanie informacji o możliwościach doskonalenia zawodowego

- zapewnienie doradztwa i pomocy metodycznej

- zapewnienie dostępu do literatury pedagogicznej

- upowszechnianie i wdrażanie skutecznych rozwiązań, służących realizacji przyjętych zadań i osiąganiu zamierzonych celów, upowszechnianie przykładó...