Glaukopis. Nr 7-8. 2007.pdf

Notatkizestanuwojennego

archeologia pamięci

archeologia pamięci

Czesław Blicharski

Zobaczymy,cojutropokaże...

Notatki emeryta z okresu stanu wojennego – fragmenty

1981–82

Czytając te notatki, trudno nie oprzeć się poczuciu dejà vu.

Czas zaciera w pamięci wiele z tego, co się przeżyło, ale te zapiski od-

świeżają wspomnienia, przypominają atmosferę i nastrój tamtego czasu.

Większości spraw odnotowanych przez autora nie znajdziemy w żadnym

kalendarium, na przykład informacji o tym, jak przekładały się kolejne

podwyżki na zasobność portfela zwykłego człowieka lub jak postrzegano

i komentowano rozgrywające się wydarzenia polityczne, jakie w związku

z tym wiązano nadzieje, czego się obawiano. Stan wojenny to nie tylko

demonstracje i bitwy z zomowcami, choć i o tym autor wspomina, ale

przede wszystkim codzienne problemy w sprawach tak prozaicznych jak

ugotowanie obiadu czy kupno papieru toaletowego. Dlatego wartość doku-

mentalna tych notatek jest trudna do przecenienia. Oddają one nie tylko

stan ducha autora, ale to także obraz stłamszonego przez totalitaryzm spo-

łeczeństwa poddawanego bezustannej propagandzie i inwigilacji. Tym, co

najbardziej uderza w tej lekturze, jest optymizm i wiara w upadek komu-

nizmu oraz powstanie wolnej Polski, choć w tamtych czasach większość

uważała tego rodzaju pomysły za czystą fantazję.

W niniejszej edycji, z braku miejsca, zdecydowaliśmy się pominąć

sprawy prywatne oraz wszystkie te zagadnienia, które nie wiązały się bezpo-

średnio z sytuacją w Polsce w latach 1981–82.

1981

7.VII Mamy nowego Prymasa Polski. Ordynariusz warmiński, ks. bis

kupGlemp 1 .CzyżbynawiązaniedoHozjusza,równieżzWarmii?Nazwiskoioso

baszerzejnieznane,aletonieznaczy,żewybórjestnietraiony.

9.VII Wzmaga się nagonka na „Solidarność” w związku ze strajkiem

ostrzegawczym w Bydgoszczy oraz w „Locie” w Warszawie. Areszt działaczy

KonfederacjiPolskiNiepodległej.Równocześnieukłonywstronęnowegoprymasa

Glempa.CzyniezawielkiebutydlaniegopozostawiłWyszyński 2 ?

Notatkizestanuwojennego

Od 1 lipca znacznie podrożały gazety. Odczułem to na własnej kieszeni

i trzeba będzie zrezygnować z tygodników, których cena skoczyła wysoko ponad

poprzeczkęmoichemeryckichmożliwości.

13.VII Jutrozjazdpartii.Chcemyczyniechcemy,niemożemyodmówić

mu wagi, jaką odegra w naszym życiu. Osobiście niewiele sobie obiecuję po tym

zgonieniu około dwóch tysięcy ludzi z całego kraju. „Bratnie partie” wysłały dru

gorzędnychprzedstawicieli,atojużcośmówi.Alechybawszystkorozejdziesiępo

gaciach. Niemożność jest chorobą tego systemu. Połatają trochę, ale od końcowej

łaźnikrwawejnieuratująsię.Niestety,aleprzyjdzie.

14.VII RozpocząłsięzjazdPZPR.Jakośgłośniejzabrzmiałhymnnaro

dowy,śpiewanynaotwarciezjazdu,jużnietakjaktużzanimśpiewanamiędzyna

rodówka. Oby to była zapowiedź pomyślnego zakończenia zjazdu zwycięstwem

interesu narodowego nad partyjną dialektyką patriotyzmu międzynarodowego

(internacjonalistycznego).

15–17.VII Zjazdowenudynapudy.Dółnawetdobrzemówi,alegdzieś

podrodzeginąefektytychgadek.Kania 3 chybajestwopałach.Zjazd,możetowy

glądanaparadoks,jednakodbywasiępoddyktandowielkorządcyrosyjskiego,któ

rym jest nie „pierwszej wody” przedstawiciel biura politycznego KPZR, Griszin.

Jakdługojeszczepotrwająte„historyczne”nasiadówki?

Od 22 lipca my, emeryci i renciści, dostaniemy kartki na papierosy, tylko

czekać,aobdarząnaskartkaminawódkęiproszekdoprania.Następnyruchnatej

szaleńczejszachownicytowycofaniezobiegupieniędzy.Wwyborachnazjeździe

wygraliumiarkowanizJaruzelskim 4 iKaniąnaczele.Kompromisdlajednych,kom

promitacjadladrugich.Coztegowyjdzie?Nipies,niwydra.

13.VII Wyszłaniewydra,a…Kania,któremujużniedługoprzyjdzieskrzy

żowaćbrońz…Wałęsą.KardynałGlemp,sekretarzKaniaiprzewodniczącyWałęsa 5 .

Wrękachtychtrzechsynówludupolskiegoznalazłsięnatymzakręciedziejowymlos

naszejojczyzny.Czysprostajązadaniu,czydadząradęmużykowirosyjskiemu?

19.VII Przysłuchując się transmisjom ze zjazdu PZPR, widzę na jak

strasznym dnie upadku gospodarczego znaleźliśmy się w wyniku trzydziestu sze

ściulatrosyjskiegokomunizmu.Nasuwasięmyśl,żeprzyczynąniemożebyćtylko

nieudolność,zławolaidemoralizacjarządzącejklasy,żedonaszegoorganizmugo

spodarczegoprzyczepiłasięolbrzymiassawkasowieckiegosystemuzbrojeniowego

iskrwawiłanasdobiałości.

Nowe biuro polityczne to mieszanka wybuchowa, jest tam wszystkiego po

trochu:twardogłowi,umiarkowani,watażkaSiwak 6 inawetkobietaz„Solidarności”?

Jaruzelskizagroził„Solidarności”użyciemwojskadlaewentualnegostłumieniastraj

ków.Socjalizmwładzynieodda!Ipocotezapewnienia?Nahistorięniemasiły.

archeologia pamięci

20.VII WWarszawieskończyłsięnadzwyczajny,nietylkoznazwy,zjazd

PZPR.Nieobiecujęsobiewielepotymzjeździe.Ekipabezbarwnanicdobregonie

wróży.Góraurodziłamysz.Jeszczekrokbliżejinterwencjiwojskaludowegowwe

wnętrznesprawykrajowe.CiemneokularypowoliopadająJaruzelskiemu,zaczyna

pobrzękiwać szabelką, tylko czyją to szabelką? Polską czy paktu warszawskiego?

czytaj:rosyjską.Wkrótcedowiemysię.Cowtejsytuacjizrobi„Solidarność”,wktó

rejzarysowująsiępodziały?Obytylkodobrzezapowiadającesiężniwaniewzięły

włeb.

21.VII Potrzydziestusześciulatachrządówkomunistycznychdziśrano

czytam w Trybunie Robotniczej: „Rodacy! Ojczyzna jest w potrzebie…” Reszta

wiadoma.

22.VII Pomyślnie załatwione strajki, które groziły jutro w portach

i w „Locie”. Pomimo buńczucznych zapowiedzi na zjeździe, wobec konieczności

uzyskania zgody „Solidarności” na podwyżkę cen, twardogłowym zmiękła rura.

Przedsmak podwyżki dała nam dzisiaj telewizja, zapowiadając nową cenę masła:

320zł,zamiastdotychczasowych75złza1kg.

23.VII Jeszczeniekoniecstaczaniasięwdół,nadno.Odsierpniazmniej

szonezostanąitakniewielkieprzydziałymięsanakartki.Zamiasttrzechbędą2kg

namiesiącnaosobę,3kgrazemzkurczakiem.„Ruskie”chcąnaswziąćgłodem.

30.VII Pobrałemnowekartkinazmniejszonyprzydziałmięsa.Nawetkart

kistałysięmniejsze.Naproszekdopraniabędąkartkiobowiązywaćod1września.

Sytuacjawkrajuzmierzadorozwiązaniapatowegowszachach.Ludziezaczynająsię

niecierpliwić. Partia niemrawo bierze się do reformy gospodarczej. Najpierw chce

podwyższyćceny,łudzącsię,żenatymzakończyreformę.„Solidarność”niepopu

ści, nie zgadzając się na kolejność rozwiązań gospodarczych proponowanych przez

partię.Jakiewyjście?Chaosogólny?Interwencjasowiecka?Amożetertiumdatur?

31.VII Poniżający widok: Moczar 7 dekoruje krzyżami Powstania War

szawskiegoMazurkiewicza 8 ,Sanojcę 9 iinnychwysokichoicerówArmiiKrajowej.

Jakmożna,Panowie,takniskoupaść?Braćkrzyżezrąksplamionychbezpieczniac

kądziałalnością,którąodczulinasobietacyludzie,jaknp.KazimierzPużak 10 .

3.VIII Zaczyna się gorący tydzień w polityce polskiej. Obcięcie przy

działówmięsawywołujeprotesty„Solidarności”iwzrostnapięciawkraju.Cosię

kryjezaakcją„S”?Onicośmusząwiedziećwięcejosytuacjiżywnościowejwkraju,

jeżelizdobywająsięnatakdrastycznedziałanie,mimoostrychzapowiedzirządu.

4.VIII Wkrajuznównapięcie,tymrazemwWarszawie„S”ośmieszyła

rząd i partię w samym centrum stolicy. Kawalkada pojazdów na rondzie, a przed

nią paru milicjantów w niepokalanych mundurach, którym przyjdzie nocować na

drodze 11 .Gdziewtymwszystkimsens?Czytodalszyciągbranianarodugłodem?

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: