faktoring-w-teorii-i-w-praktyce.-wydanie-iii---rozszerzone-i-zaktualizowane full scan.pdf

6 Faktoring w teorii i w praktyce

7. Księgowanie faktoringu przez faktoranta ................................................67

8. Opodatkowanie faktoringu ........................................................................68

9. Jak wybrać właściwą ofertę ..........................................................................69

10. Ryzyko związane z faktoringiem,

które musi ponieść przedsiębiorca ............................................................83

4. Co to jest forfaiting ........................................................................... 85

1. Podstawowe pojęcia .....................................................................................85

2. Różnice między forfaitingiem a faktoringiem ........................................89

3. Wspólne cechy forfaitingu i faktoringu ...................................................90

5. Schemat obsługi faktoringu .............................................................91

1. Faza wstępna ................................................................................................. 91

2. Faza obsługi bieżącej (właściwej) .............................................................. 110

6. Przepisy kodeksu cywilnego, które mają zastosowanie

do umowy faktoringu ......................................................................123

7. Jednolita konwencja dotycząca faktoringu

międzynarodowego UNIDROIT — Konwencja ottawska ......127

KONWENCJA OTTAWSKA

O FAKTORINGU MIĘDZYNARODOWYM ..........................................127

8. Konwencja dotycząca przelewu wierzytelności

w obrocie międzynarodowym UNCITRAL

— Konwencja nowojorska .............................................................137

ASłowniczek .........................................................................................139

B Spis użytych wzorów ........................................................................145

C Spis rysunków i tabel .......................................................................147

D Bibliografia ........................................................................................149

Skorowidz ...........................................................................................153

Podstawowe pojęcia

faktoringu

1. Istota faktoringu

Faktoring polega na nabywaniu przez wyspecjalizowane instytucje faktorin-

gowe (faktorów) w ciągu długiego czasu krótkoterminowych wierzytelności

dostawców towarów lub usług (faktorantów) i świadczeniu na ich rzecz do-

datkowych usług związanych z przelewem wierzytelności 1 .

Jest elastycznym instrumentem finansowania wierzytelności. Łączy w sobie

cechy cesji wierzytelności (sprzedaży), umowy-zlecenia i dyskonta. Jest for-

mą krótkoterminowego finansowania transakcji handlowych alternatywną

do kredytu. Jednocześnie jest jednak formą outsourcingu usług i alternatywą

K. Kreczmańska, Faktoring w przedsiębiorstwie , Bart, Warszawa 1997, s. 14; K. Gigol,

Opłacalność działalności kredytowej banku , Twigger, Warszawa 2000, s. 88 – 89.

Faktoring w teorii i w praktyce

dla ubezpieczenia wierzytelności przedsiębiorcy 2 . Umowa faktoringowa

w polskim ustawodawstwie jest umową nienazwaną. Nie ma jednolitych prze-

pisów, które by jej dotyczyły. W związku z tym stosuje się do niej przepisy

zaczerpnięte z innego rodzaju umów. Należy zwrócić uwagę, że na świecie

jest to zjawisko powszechne. W żadnym kraju umowa faktoringu nie doczeka-

ła się unormowań prawnych wyższego rzędu. Próby takie podjęto w Niem-

czech, ale przepisy obowiązują tam na mocy rozporządzenia ministra, a nie

ustawy. Dopuszczalność zawierania umów faktoringu nie budzi wątpliwo-

ści. Wynika to z ogólnej zasady swobody zawierania umów (art. 353 kodeksu

cywilnego).

Do umowy faktoringu mają zastosowanie przede wszystkim przepisy art. 509

– 518 kodeksu cywilnego dotyczące przelewu wierzytelności. Można spotkać

się z opinią, że wyłączeniu podlegają zapisy art. 513 dotyczące zarzutów, jakie

miał dłużnik wobec zbywcy wierzytelności w chwili zawiadomienia go o do-

konaniu przelewu, a jakie przysługują mu wobec jej nabywcy, oraz prawa

dokonania kompensaty wierzytelności, która przysługuje dłużnikowi wobec

zbywcy wierzytelności 3 . Uważam, że takie wyłączenie pogarszałoby sytuację

dłużnika, a nie powinna ona być gorsza niż przed zawarciem umowy prze-

lewu wierzytelności. Może się zdarzyć, że towar dostarczony dłużnikowi przez

zbywcę wierzytelności jest niepełnowartościowy. Jeśli dłużnik dowiedział się

o tej sytuacji już po tym, jak został zawiadomiony o dokonanym przelewie,

to powinien mieć możliwość stawiania zarzutów wobec zbywcy wierzytel-

ności, ale skutkować one będą wobec ich nabywcy. Dłużnik powinien mieć

prawo domagania się naprawienia szkody, które może mieć postać wymiany

towaru, obniżenia jego ceny lub niedokonywania płatności aż do momentu

naprawienia zaistniałej sytuacji przez zbywcę wierzytelności. Nabywcy przy-

sługuje wówczas prawo roszczenia wobec zbywcy, który zgodnie z art. 516

kodeksu cywilnego ponosi odpowiedzialność za istnienie wierzytelności.

L. Stecki, Factoring w praktyce bankowej , Dom Organizatora TNOiK, Toruń 1995,

wyd. 2., s. 11 – 15; W. Schwarz, Factoring , Deutscher Sparkassenverlag, Stuttgart 1996,

s. 35 – 36; A. Nicklaus, Die Kollision von verlängertem Eigentumsvorbehalt und Factoringzession

im deutschen und englischen Recht , Duncker & Humblot, Berlin 1997, s. 76; S. Olbort,

J. Secker, H. Weimer, Factoring und Zentralregulierung. Anwendung. Funktionen. Ziele ,

Heller Bank, Verlag Moderne Industrie, Stuttgart 1993, s. 7 – 8.

M. Tokarski, Faktoring w małych i średnich przedsiębiorstwach , Oficyna Ekonomiczna,

Oddział Polskich Wydawnictw profesjonalnych, Kraków 2005, s. 79.

Podstawowe pojęcia faktoringu

W przypadku sporów pomiędzy dłużnikiem wierzytelności a jej zbywcą na-

bywca ma prawo domagać się, aby poprzedni wierzyciel zaspokoił jego rosz-

czenia. Podobnie w przypadku istnienia wzajemnych wierzytelności pomiędzy

zbywcą a dłużnikiem zawarcie umowy przelewu nie powinno ograniczać praw

tego drugiego do dokonania kompensaty, jeśli przysługująca mu wierzytel-

ność względem zbywcy stała się wymagalna wcześniej niż ta będąca przed-

miotem przelewu. W przypadku kompensaty nabywca ma prawo dochodzić

zapłaty wierzytelności od jej zbywcy, który odpowiada za jej istnienie.

W przypadku faktoringu mamy do czynienia z trójstronnym stosunkiem

prawnym . Dochodzi do niego po podpisaniu umowy faktoringu, która cha-

rakteryzuje się stosunkiem ciągłym, a której skutkiem jest zmiana wierzyciela

oraz świadczenie licznych usług.

Przykład

Porównajmy transakcję handlową bez udziału faktoringu (rysunek 2.1) i z nim

(rysunek 2.2).

Firma „Perfekt” jest producentem artykułów spożywczych. Hurtownia „Makron”

jest jej kontrahentem. W dniu 10 lipca 2005 r. firma „Perfekt” sprzedała hurtowni

„Makron” słodycze za kwotę 40 000 zł.

W momencie sprzedaży wystawiła fakturę na kwotę 40 000 zł z terminem płatności,

który upływa 9 sierpnia 2005 r. Płatnikiem jest firma „Makron”. Oryginał faktury

otrzymała hurtownia „Makron”, a kopię firma „Perfekt”.

Firma „Perfekt” zaniosła kopię faktury do Banku „Faktoria”, który świadczy usługi

faktoringu. Bank wykupił wierzytelność potwierdzoną fakturą, płacąc 39 700 zł.

Rysunek 2.1. Schemat transakcji handlowej bez udziału faktoringu

Zakup wierzytelności przez Bank „Faktoria” możemy nazwać (oczywiście

w uproszczeniu) faktoringiem .

Firma „Perfekt”, czyli dostawca słodyczy, to faktorant .

Firma „Makron” to dłużnik .

Bank „Faktoria” jest faktorem .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: