Sławomir Wawak zarządzanie jakością. teoria i praktyka. wydanie ii scan.pdf

(7014 KB) Pobierz
888119193.001.png
4
Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka
Rachunek kosztów jakości ................................................................................50
Analiza kosztów jakości .................................................................................... 53
Koszty jakości jako narzędzie zarządzania ..................................................... 55
Rola kosztów jakości ..........................................................................................58
Koszty jakości w świetle unormowań międzynarodowych ..........................60
Koszty jakości w organizacji ............................................................................. 71
Test .......................................................................................................................73
4.
System zarządzania jakością ISO 9000 ........................................... 75
Wprowadzenie ....................................................................................................75
Historia normalizacji systemów jakości .........................................................76
Normy serii ISO 9000 ........................................................................................85
Wymagania normy ISO 9001:2000 ..................................................................87
Przejście od ISO 9001:1994 do ISO 9001:2000 ...............................................97
System i proces — nowe pojęcia w ISO 9000 .................................................97
Osiem zasad zarządzania jakością ................................................................. 101
Analiza procesów zachodzących w firmie ....................................................109
Korzyści z wdrożenia systemu ISO 9001 ...................................................... 110
Dokumentacja systemu ................................................................................... 112
Auditowanie i certyfikacja .............................................................................. 125
Przygotowanie i wdrożenie systemu .............................................................. 139
Przyczyny niewłaściwego działania systemu jakości ...................................144
Idea TQM a normalizacja zarządzania jakością .......................................... 150
Test ..................................................................................................................... 156
5.
Zarządzanie środowiskiem i BHP ..................................................159
Wprowadzenie .................................................................................................. 159
Zarządzanie środowiskowe ............................................................................. 164
Normy serii ISO 14000 .................................................................................... 165
Słownik podstawowych pojęć
związanych z zarządzaniem środowiskowym ........................................ 167
Wymagania normy ISO 14001:1996 ............................................................... 168
Bezpieczeństwo i higiena pracy ......................................................................172
Słownik podstawowych pojęć BHP ...............................................................172
Wymagania normy PN-N-18001:1999 ...........................................................174
Porównanie wymagań norm systemów zintegrowanych ........................... 176
Ocena ryzyka zawodowego ............................................................................. 176
Test .....................................................................................................................178
Spis treści
5
6.
Narzędzia i metody ............................................................................ 181
Formularz zbierania danych .......................................................................... 181
Karty przebiegu ................................................................................................182
Wykres drzewa .................................................................................................. 183
Wykres Ishikawy ............................................................................................... 185
FMEA — analiza skutków wad ......................................................................187
QFD — dopasowanie funkcji jakości ...........................................................190
„Burza mózgów” ..............................................................................................198
Histogram .........................................................................................................199
Karta kontrolna ............................................................................................... 200
Metoda ABC .....................................................................................................203
Metoda Taguchiego ........................................................................................ 209
Kaizen ................................................................................................................ 211
Koła jakości ....................................................................................................... 213
Benchmarking ..................................................................................................214
Test ..................................................................................................................... 216
7.
Wspomaganie informatyczne systemu zarządzania jakością .. 219
System informacji menedżerskiej w zakresie jakości ..................................219
Open source — dlaczego nie warto wydawać pieniędzy
na oprogramowanie ...................................................................................234
Odpowiedzi do testów ...................................................................... 247
Literatura ............................................................................................ 249
Skorowidz ........................................................................................... 259
 
Idea zarządzania przez jakość
Wprowadzenie
Skąd wziął się cud gospodarczy Japonii? Dlaczego Japończycy zrobili tak
duży postęp jak żaden inny kraj? Czy ich sukces był spowodowany jakimiś
ponadprzeciętnymi zdolnościami? To pytania, które zadaje sobie wielu pre-
zesów europejskich i amerykańskich przedsiębiorstw. Japońskie firmy stały
się bowiem pewnego rodzaju ideałem, a ich droga do sukcesu jest postrze-
gana w kategoriach legendy lub wręcz mitu. Wiele przedsiębiorstw, także
w Polsce, zatrudnia japońskich specjalistów, aby wdrożyć system zarządzania
gwarantujący powodzenie na rynku. Niestety, takie proste przenoszenie me-
tod między krajami o zupełnie innych uwarunkowaniach prawnych i kultu-
rowych nie jest najlepszym rozwiązaniem. Spróbujmy więc zastanowić się,
na czym polega japoński system zarządzania i jakie jego składniki można by
przenieść do naszych przedsiębiorstw.
Mówiąc o japońskim stylu czy systemie zarządzania, popełnia się pewne
nadużycie, ponieważ nie jest on tak naprawdę japoński. Został „importowa-
ny” ze Stanów Zjednoczonych, a następnie dostosowany do specyficznych
warunków kulturowych Kraju Kwitnącej Wiśni. Musimy także pamiętać, że
ten system jest daleki od ideału: wymaga bardzo wytężonej pracy w zamian
za stosunkowo niskie pensje (Japonia ma jedne z najwyższych na świecie
podatków), praktycznie nie przewiduje zatrudniania kobiet (a jeśli już, to
888119193.002.png 888119193.003.png
10
Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka
tymczasowo), większości pracowników nie gwarantuje się odpowiednich wa-
runków socjalnych… Mimo to działa sprawnie i wielu dyrektorów uważa go
za ideał.
W hierarchii ważności przedsiębiorstwa japońskie stawiają człowieka przed
techniką, przed wynikami, a czasem nawet przed zyskami. Japończycy wy-
chodzą bowiem z słusznego założenia, że żadne przedsiębiorstwo nie może
być lepsze niż pracujący w nim ludzie. Przecież organizacja to ludzie wypo-
sażeni w narzędzia, nie odwrotnie!
Tak więc pracownicy tworzą zespół współpracujący dla osiągnięcia wspól-
nego celu. Nie są traktowani instrumentalnie — jako zasób, który można
wynająć lub zwolnić zależnie od potrzeb. Inny jest także stosunek pracow-
ników do kierownictwa — to pracownik jest odpowiedzialny za współpracę
z kierownikiem. Dzięki temu może uzyskać dużą samodzielność, otrzymuje
zadania wykorzystujące w pełni jego umiejętności, ma możliwość podnosze-
nia kwalifikacji. Wie także, że jego pomysły i sugestie zawsze będą brane pod
uwagę, a jeśli zostaną odrzucone, to po dogłębnym rozpatrzeniu.
W japońskich przedsiębiorstwach każdy pracownik ma szansę awansu. Ludzie
są przez wiele lat, czasem całe życie, związani z jedną firmą. Jeżeli okazuje
się, że pracownik się wyróżnia i ma odpowiednie zdolności, może awansować
na stanowisko kierownicze. Dzięki systemowi oceny do najwyższych stanowisk
docierają jedynie najlepsi. Nierzadko zdarza się, że pracownicy fizyczni awan-
sują na wyższe stanowiska kierownicze. Pracownicy mniej zdolni nie awan-
sują, jednakże bardzo rzadko są zwalniani. Fluktuacja liczby zatrudnionych
pracowników w Japonii jest minimalna.
Zupełnie odmienny system stosuje się w Europie i Stanach Zjednoczonych.
Tutaj kierownikami lub dyrektorami zostają ludzie mający odpowiednie wy-
kształcenie, niekoniecznie związani z firmą. Oba systemy mają swoje zalety.
Pracownik związany z przedsiębiorstwem doskonale je zna i umie się w nim
poruszać, natomiast osoba z zewnątrz często potrafi zaproponować nowe,
lepsze rozwiązania, które zwiększą efektywność. Stałość zatrudnienia i „za-
programowana” ścieżka awansów pozwala jednak uzyskać większą stabilność
organizacji, a to umożliwia stały wzrost.
Jak już wspomniano, bardzo duży nacisk kładzie się w Japonii na stosunki
międzyludzkie. Współpraca nie kończy się po wyjściu z pracy. W czasie pry-
watnym pracownicy często spotykają się, wspólnie wypoczywają, prowadzą
nieformalne dyskusje na tematy firmowych projektów. Powiemy o tym wię-
cej przy okazji omawiania metody kół jakości.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin