1

Pytania egzaminacyjne

Wymień podstawowe akty prawne dotyczące organizacji i funkcjonowania POZ.

– Ustawa z dnia 30. 08. 1991r, o zakładach opieki zdrowotnej Dz. U. Nr.91 p. 408 z późniejszymi  zmianami

- Ustawa z dnia 6 lutego 1997r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz 153 z późn.  Zm. )

- Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza ( Dz. U. Nr 28, poz. 152 z późn. z zm. )

- Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej ( Dz. U. Nr 91, poz. 410 z późn. Zm. ) Jednolity tekst ustawy – 15 maja 2001 r. Dz. U.  Nr 57 poz. 602. 

- rozporządzenie ministra  z dnia 6 listopada 1998 w sprawie szczegółowego wykazu przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i  leczniczych środków technicznych oraz wysokości udziału ubezpieczonego  w cenie ich nabycia (Dz. U. Nr 140, poz. 912 z późn.  zm. . )

- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Dz. U. Nr 210 poz. 2135.

- Rozporządzenie Ministra Zdrowia  z 15 marca 2006 w sprawie wymagań technicznych i sanitarnych pomieszczeń, w których można wykonywać praktykę pielęgniarek i położnych oraz wymagań  jakimi powinny odpowiadać urządzenie i sprzęt medyczny umożliwiający udzielanie świadczeń zdrowotnych.

2. Wymień akty prawne regulujące funkcjonowanie pielęgniarstwa rodzinnego.

- Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej ( Dz. U. Nr 91, poz. 410 z późn. Zm. ) Jednolity tekst ustawy – 15 maja 2001 r. Dz. U.  Nr 57 poz. 602. 

- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki  z 2 września 1997 w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń  zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez pielęgniarkę  samodzielnie bez zlecenia lekarza  oraz zakres i rodzaju świadczeń wykonywanych  przez położną samodzielnie.

- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 października 2005 w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki położnej podstawowej opieki zdrowotnej.

- Ustawa z dnia 30. 08. 1991r, o zakładach opieki zdrowotnej Dz. U. Nr.91 p. 408 z późniejszymi  zmianami

- Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 41, poz. 178 )

- Kodeks pracy

- Rozporządzenie Ministra Zdrowia  i Opieki Społecznej  z 15 marca 2006 w sprawie wymagań technicznych i sanitarnych pomieszczeń, w których można wykonywać praktykę pielęgniarek i położnych oraz wymagań  jakimi powinny odpowiadać urządzenie i sprzęt medyczny umożliwiający udzielanie świadczeń zdrowotnych.

- Kodeks Etyki  Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej – grudzień 1995

- Standardy praktyki zawodowej – zatwierdzone przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej 

- Programy rządowe, resortowe i lokalne aktualnie obowiązujące

- Prawa pacjenta – Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r.  o zakładach opieki zdrowotnej

AKTY  PRAWNE

3. Przedstaw definicję i cele podstawowej opieki zdrowotnej POZ

DEFINICJA   POZ to system opieki zdrowotnej zapewniający zdrowym i chorym świadczenia zdrowotne w miejscu zamieszkania, w warunkach ambulatoryjnych lub domowych. POZ to główne ogniwo opieki
domowej, zaspakaja 80% potrzeb zdrowotnych społeczeństwa i podstawowe miejsce kontaktu pacjent/pracownik służby zdrowia. Realizacje świadczeń zdrowotnych w POZ zapewnia zespół pracowników składający się z lekarza POZ, pielęgniarki rodzinnej, położnej rodzinnej, pielęgniarki środowiskowej w środowisku nauczania i wychowania, pielęgniarki opieki długoterminowej oraz pracowników których zatrudnienie jest niezbędne do realizacji zadań POZ(rehabilitant)
CELE   Celem jest zachowanie i poprawa stanu zdrowia jednostki i rodzin poprzez realizacje zadań szczegółowych
-zapewnienie pacj kompleksowej opieki w ciągu całej doby oraz możliwości swobodnego wyboru lekarza i ciągłości opieki
-stworzenie możliwości poszerzenia zakresu udzielanych świadczeń przez nowoczesne wyposaz i poprawę warunków pracy
-zapewnienie prowadzenia i koordynacji procesu diagnostyki i leczenia przez jednego lekarza
-podniesienie prestiżu zawodowego personelu POZ

4. Przedstaw zadania POZ.

Udzielenie podopiecznym indyw świadczeń leczniczych, pielegnacyjnych, profilaktycznych, rehabilitacyjnych w zakł op zdrowot,w jednostkach organizacyjnych poz np gab prywat,i w domu pacjenta edukowanie zdrowotne i aktywizowanie do działań na rzecz własnego zdrowia i rodziny oraz współdziałania ze społecznością lokalną w zakresie prom zdrowia i higieny środowiska
Zadania szczegółowe
-rozpoznaw sytuacji zdrowotnej i socjalnej jednostki, rodziny i wszystkich zbiorowości połączonych podobnymi warunkami środowiskowymi przy wykorzystaniu m inn danych epidemiologicznych statystycznych
-wykrywanie zagrożen dla zdrowia tj narażen i szkodliwości zewnątrz i wewnątrz pochodnych wpływający na rozwój psychofiz, stan zdrowia i samopocz jednostki, rodziny, zbiorowości
-podejmowanie, prowadzenie działan szerzących i pogłeb wiedzę o zdrowiu i skłaniających do prawidł zachowań, chroniących i umacniających zdrowie przez kontrolę czynników zagrożenia, sprawdzenia
stanu zdrowia, wczesne wykrywanie chorób, zapobieg rozwojowi choroby, ogranicz i łagodz rozwojowi choroby jej powikł, następstwom
-sprawowanie ciągłej zespołowej wszechstronnej op zdr i społecznej poprzez zapewn indywidualnych swiadczen w zakł op zdr,domu i inn miejscu gdy jest taka potrzeba
-zapewn doraż pom medycznej w nagłych zachowaniach i nieszcz wypadkach
-prowadzenie i organizowanie opieki domowej osobom obłoznie i przewl chorym, uposl, niedołeznym, samotnym
-stosowanie op o charakterze zbiorowym wobec rodziny określonej społecznosci
-koordynowanie działan podejmowanych w obrebie systemu swiadczen przez personel med, instytucje służby zdrowia i op spolecznejw celu osiagniecia wymaganego stanu zdrowia i poziomu uslug medycznych

5. Wskaż różnice między tradycyjnym, a nowoczesnym modelem POZ.

Tradycyjny model opieki   

1.Koncentracja na człowieku chorym lub na jego chorobie
2.Dominuja czynnosci i swiadczenia instrumentalne
3.Minimalna współpraca z rodzina i srodow lokalnym
4.Podejmowanie zadan na zlecenie lekarza
5.Nie podejmow wyzwan jakie pojawiaja sie z wieloma czynnikami mającymi znaczenie dla ochrony zdrowia i zapotrzebowania na opieke pielegn
Nowoczesny model opieki

1.Zapewn całościowej opieki nad człowiekiem w zdrowiu i chorobie, komplementarnej
2.Podmiotem działania jest rodzina jej członkowie w natural srodowisku
3.Obowiazek promowanie zdrowia prozdrow stylu życia oraz eduk zdrowotna
4.Pielegniarka musi być przygotowanym do realizacji samodz zadan w oparciu o własna profesjonalna diagnoze, zachowuje współprace z lekarzem i współdziała z nim w opiece nad chorym
5.Wczesne reagowanie na zagrożenia chorobami cywilizacyjnymi
6.Szeroka współpraca z rodziną i środow lokalnym
7.Opieka w war domowych dla osób przewl chorych i długotrw unieruch

6. Przedstaw zasady funkcjonowania specjalistycznej opieki ambulatoryjnej.

1. Świadczenia ambulatoryjne z zakresu specjalistycznej opieki zdrowotnej są udzielane na podstawie skierowania od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

2. Skierowaniem jest również karta informacyjna z leczenia szpitalnego lub karta informacyjna z izby przyjęć, z odpowiednim wpisem określającym wskazanie do dalszego leczenia.

3.  W stanach bezpośredniego zagrożenia życia  świadczenia zdrowotne są udzielane bez wymaganego skierowania.

4. Skierowanie dla ubezpieczonego nie jest wymagane do świadczeń:

   -  ginekologa i położnika;      -  stomatologa;

   -  dermatologa;                       -  wenerologa;

   -  onkologa;                             -  okulisty;

   -  psychiatry;                          -  dla osób chorych na gruźlicę;

   -  dla osób zakażonych wirusem HIV;               -  dla inwalidów wojennych;

   -  dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji psychotropowych - w zakresie leczenia odwykowego.

5. Ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne udzielane ubezpieczonemu bez skierowania, jeżeli jest ono wymagane, opłaca ubezpieczony.

6. Ubezpieczony ma prawo wyboru świadczeniodawcy, udzielającego porad specjalistycznych, spośród tych świadczeniodawców, którzy zawarli  umowy z NFZ.

7. Lekarz kierujący ubezpieczonego do lekarza specjalisty zobowiązany jest do wykonania i dołączenia do skierowania wyników badań diagnostycznych w celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania.

Gdy pacjent jest objęty leczeniem specjalistycznym i wymaga badań kontrolnych, skierowanie na te badanie wydaje lekarz specjalista. Badania te należy wykonać w placówkach wskazanych przez lekarza

specjalistę.

8. Rejestracja do poradni specjalistycznej możliwa jest na podstawie zgłoszenia osobistego, telefonicznego lub za pośrednictwem osób trzecich.

7. Promocja zdrowia, edukacja zdrowotna i profilaktyka jako priorytety w zadaniach POZ.

Do zadań podstawowej opieki zdrowotnej należy:

1.       Dokonanie oceny potrzeb zdrowotnych podopiecznego w jego środowisku rodzinnym, miejscu zamieszkania, nauki i pracy.

2.       Świadczenie usług medycznych w zakresie:

-          promocji zdrowia z ukierunkowaniem na problemy (czynniki ryzyka) występujące w środowisku jego podopiecznych np. w zakresie planowania rodziny, uczenia sposobu życia sprzyjającego umacnianiu zdrowia, zwalczaniu uzależnień palenia tytoniu, picia alkoholu, narkomanii itp.

-          Profilaktyki, zgodnie z odpowiednimi w tym zakresie obowiązującymi przepisami prawnymi (szczepienia ochronne, opieka nad noworodkiem, niemowlęciem, dzieckiem, kobietą ciężarną)

-          Diagnozowania – samodzielne wykonywanie badań diagnostycznych takich jak np. EKG, testy paskowe i inne

-          Rozpoznawania i leczenia – udzielanie świadczeń ambulatoryjnych i domowych w nagłych przypadkach, zachorowaniach ostrych i przewlekłych, prowadzenie leczenia domowego- hospitalizacja domowa (kontynuacja leczenia szpitalnego lub jego zastępstwo), w tym również działalność specjalistyczna w zależności od posiadanych w tym zakresie kwalifikacji

-          Rehabilitacji – samodzielne prowadzenie zabiegów rehabilitacyjnych, kierowanie na inne zabiegi i leczenie klimatyczne.

3.       Koordynacja  świadczeń zdrowotnych poprzez:

-          kierowanie pacjenta na konieczne badania diagnostyczne oraz w miarę możliwości zapewnienie ich wykonania,

-          kierowanie pacjenta na niezbędne badania konsultacyjne dla ustalenia rozpoznania i dalszego postępowania leczniczego

-          kierowanie pacjenta na leczenie szpitalne i utrzymywanie kontaktu z lekarzem leczącym w szpitalu

-          kierowanie pacjenta na niezbędne zabiegi rehabilitacyjne

-          orzekanie o czasowej niezdolności do pracy

4.       Prowadzenie dokumentacji uzyskanej w toku procesu diagnostyczno-leczniczego oraz dokumentacji zbiorczej podopiecznego (wyniki konsultacji, informacja z leczenia szpitalnego, wyniki badań diagnostycznych i inne) według ustalonych wzorów i zasad.

Wykaz niektórych świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej:

1.       Świadczenia w zakresie profilaktyki: lekarz poz koordynuje wykonanie i dokonuje kwalifikacji do obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zapewnia wykonywanie szczepień, zgodnie z odrębnymi przepisami, informuje o szczepieniach zalecanych, uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych,

2.       Świadczenia w zakresie działań mających na celu rozpoznanie chorób: lekarz poz planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne stosownie do stanu zdrowia pacjenta, przeprowadza badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta, wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, a w szczególności laboratoryjnych i obrazowych, kieruje pacjenta na konsultacje specjalistyczne do jednostek lecznictwa zamkniętego w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne, dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych świadczeniodawców, orzeka o stanie zdrowia pacjenta w oparciu o osobiste badanie i dokumentację medyczną,

3.       Świadczenia w zakresie leczenia chorób: lekarz poz planuje i uzgadnia z pacjentem postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne, wykonuje zabiegi i procedury medyczne, kieruje do: lekarzy specjalistów, na oddziały lecznictwa stacjonarnego, do zakładów opieki długoterminowej, pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej, na leczenie uzdrowiskowe, orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki zgodnie z odrębnymi przepisami,

4.       Świadczenia w zakresie działań mających na celu usprawnianie pacjenta: lekarz poz wykonuje zabiegi i procedury rehabilitacyjne, stosownie do posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz posiadanych kwalifikacji i możliwości, zleca wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych przez świadczeniodawców, zleca wydanie pacjentowi przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych zgodnie z odrębnymi przepisami

Opieka sprawowana przez pielęgniarkę w środowisku nauczania i wychowania

Pielęgniarka szkolna obejmuje opieką profilaktyczną uczniów danej szkoły od klasy 0 ( w szkołach podstawowych) do ostatniej klasy szkoły ponadgimnazjalnej. Pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania zapewnia dostępność do świadczeń w wymiarze czasu odpowiednim do liczby uczniów i typu szkoły, z uwzględnieniem planu godzin lekcyjnych, zgodnie z ustalonym harmonogramem pracy.
Świadczenia pielęgniarki szkolnej są realizowane w szkole - w gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, a w sytuacji, gdy na terenie szkoły nie ma takiego gabinetu - w użyczonych do tego celu przez dyrektora szkoły, pomieszczeniach lub w przychodni/ ośrodku zdrowia.
Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami sprawowana przez pielęgniarkę szkolną obejmuje w szczególności:

·         wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych w poszczególnych grupach wiekowych;

·         kierowanie postępowaniem poprzesiewowym oraz sprawowanie opieki pielęgniarskiej nad uczniami objętymi tym postępowaniem,

·         organizowanie profilaktycznych badań lekarskich;

·         prowadzenie grupowej profilaktyki fluorkowej,

·         udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów i zatruć,

·         prowadzenie edukacji zdrowotnej uczniów i ich rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych,

·         doradztwo dla dyrektora szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole.

8. Wymień świadczenia zdrowotne realizowane przez pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej. 1.Pielęgniarka POZ planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad osobą, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania, z uwzględnieniem miejsca udzielenia  świadczenia, obejmując opieką:

o   zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku, z wyłączeniem noworodka i niemowlęcia do 

    drugiego miesiąca życia;

o   osoby niepełnosprawne.

2. W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pielęgniarka POZ współpracuje z:

o    lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;

o    pielęgniarką POZ środowiska nauczania i wychowania lub higienistką szkolną;

o    położną POZ;

o    pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;

o    innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych;

o    przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia;

o    rodziną (opiekunami) świadczeniobiorcy.

3. Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

o    rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym u świadczeniobiorców;

o    rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych świadczeniobiorców;

o    prowadzenie edukacji zdrowotnej;

o    prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia;

o    monitorowanie rozwoju dziecka zgodnie z odrębnymi przepisami;

o    realizację programów zdrowotnych i profilaktyki chorób;

o    prowadzenie działań profilaktycznych u świadczeniobiorców z grup ryzyka zdrowotnego;

o  organizację grup wsparcia;

o    profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

o  edukację w zakresie obowiązkowych szczepień ochronnych oraz informacje  o szczepieniach zalecanych.

4. Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

o    realizację opieki pielęgnacyjnej u świadczeniobiorców w różnych stanach zdrowia i choroby  zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej;

o    wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych zgodnie z odrębnymi przepisami;

o    przygotowywanie i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i  niepełnosprawności.

5. Świadczenia diagnostyczne obejmują:

o    przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;

o    wykonywanie badania fizykalnego;

o    wykonywanie podstawowych pomiarów życiowych i ich ocenę oraz interpretację;

o    ocenę stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia;

o    ocenę jakości życia i wydolności psychofizycznej świadczeniobiorcy;

o    wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej;

o    wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę 

     przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

o    ocenę i monitorowanie bólu;

o    ocenę wydolności pielęgnacyjno-opiekuńczej rodziny;

o    pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.

...