Madsen Pirie logika zwyciężania sporów. broń przeciwko kłamcom i krętaczom full version.pdf

(4644 KB) Pobierz
887755228.001.png
Logika zwyciężania sporów
8
Ignoratio elenchi
61
Jednostronna ocena
64
Każde dziecko wie
66
Kompozycja
69
Lapidem, argumentum ad
72
Lazarum, argumentum ad
74
Misericordiam, argumentum ad
77
Na wpół ukryty warunek
80
Nauseam, argumentum ad
83
Nieistotny humor
86
Nieosiągalna doskonałość
89
Nierozłożony termin średni
92
Niezaakceptowany entymemat
95
Novitam, argumentum ad
97
Numeram, argumentum ad
100
Obalenie przykładu
103
Obelżywa analogia
105
Odwołanie się do emocji
107
Okrawanie znaczenia
111
Oślepianie nauką
114
Petitio principii
116
Piętnowanie innych opcji
119
Pociąg bez hamulców
122
Populum, argumentum ad
124
Post hoc ergo propter hoc
127
Pozorny dylemat
130
Pozytywna konkluzja z negatywnych przesłanek
133
Proces nieważny
134
Przerzucenie ciężaru udowodnienia
136
Quaternio terminorum
139
Reifikacja
141
Równia pochyła
144
Spis treści
9
Ruchome stanowisko
147
Secundum quid
149
Słomiana kukła
152
Sofizmat analogii
154
Sofizmat genetyki
157
Sofizmat hazardzisty
159
Sofizmat istnienia
162
Specjalne traktowanie
164
Sprzeczne przesłanki
167
Statystyki ex-post-facto
169
Stwierdzenie następstwa
172
Temperantiam, argumentum ad
175
Tu quoque
178
Ucieczka definicyjna
181
Ukryta kwantyfikacja
184
Verecundiam, argumentum ad
186
Wędzony śledź (zmiana tematu)
189
Wieloznaczność
192
Wina Thatcher
195
Wniosek zaprzeczający przesłankom
197
Wydzielenie
199
Wyjątek potwierdzający regułę
202
Wykluczające się założenia
204
Wypadek
207
Zaprzeczenie przyczynie
209
Zatruwanie studni
211
Złożone pytanie (plurium interrogationum)
214
Znaczące słowa
217
Życzeniowe myślenie
220
Klasyfikacja sofizmatów
225
Ac-
cent
Akcent Akcent
Skuteczność sofizmatu opartego na akcentowaniu polega na
tym, że znaczenie stwierdzenia może się zmieniać w zależności
od tego, na które słowa zostanie położony nacisk. Akcento-
wanie określonych słów bądź zdań może nadać wypowiedzi
znaczenie całkowicie różne od zamierzonego, może też dodać
implikacje, których brak w znaczeniu literalnym:
Zapal swojego papierosa.
(Bez akcentowania poszczególnych słów brzmi to jak
proste polecenie lub propozycja).
Zapal swojego papierosa .
(Zamiast obrusu albo innej rzeczy, którą chciałbyś akurat
podpalić).
Zapal swojego papierosa.
(A nie papierosy wszystkich dookoła).
Zapal
swojego papierosa.
(Zamiast wsadzać go sobie do ucha).
Nawet w tak prostym zdaniu zmiana akcentowanego słowa może
wyraźnie zmienić jego znaczenie.
Czytamy, że ludzie rodzą się równi, ale to nie jest żaden
powód, by mieli równe prawo do głosowania.
(Rzeczywiście, najprawdopodobniej odczytamy to tak, że
wszyscy ludzie rodzą się równi. W tym, że rodzą się równi, tkwi
sugestia, iż nie na długo takimi zostają).
Logika zwyciężania sporów
16
Akcent jest oczywiście najczęściej wykorzystywany w ko-
munikacji werbalnej. W druku słowa lub zdania akcentuje się
za pomocą kursywy, a ci, którzy wykorzystują ją do wyróżnienia
cytatu, powinni to zaznaczyć. Jednak w mowie zmienione ak-
centowanie pojawia się częściej, sugerując przy okazji zmie-
nione znaczenie. Fałszywość polega właśnie na dodatkowych
znaczeniach sugerowanych przez akcentowanie. Nie stanowią
one części przyjętego stwierdzenia, lecz wprowadzono je ukrad-
kiem, bez wspierających je argumentów.
Sofizmat ten jest najczęściej używany do wynajdywania
luk w zakazach. Akcentując to, czego nie wolno, sugeruje się,
że inne rzeczy są dopuszczalne.
Matka powiedziała, żebyśmy nie rzucali w okna ka-
mieniami.
Nie ma więc nic złego w rzucaniu tymi kawałkami metalu.
(A matka, która poprzysięgła nigdy nie dać swoim dzie-
ciom klapsa, może równie dobrze odpowiedzieć kopnia-
kiem).
W wielu opowieściach przemyślny bohater zwycięża i zdo-
bywa chwałę poprzez wykorzystanie akcentowania do odnale-
zienia luki w jakiejś starodawnej klątwie lub nakazie. Perseusz
wiedział, że każdy, kto spojrzy na Meduzę, zostanie zamieniony
w kamień. Nawet czarne charaktery wykorzystywały ten sofi-
zmat — Samson został oślepiony przez króla Filistynów, który
poprzysiągł, że go nie tknie.
Akcentowanie można wykorzystać najszerzej do zdyskre-
dytowania przeciwników, cytując ich wypowiedzi i kładąc przy
tym nacisk na to, na co kłaść go nie zamierzali. („Powiedział,
że nigdy nie okłamie obywateli Ameryki. Pomyślcie tylko, jakie
inne rzeczy może im zrobić”). Kardynał Richelieu potrzebował
Zgłoś jeśli naruszono regulamin