Transport jest to zespół czynności związanych z przemieszczaniem osób i dóbr materialnych przy użyciu odpowiednich środków transportu. Jeżeli zasięg transportu ograniczony jest tylko do obszaru jednego zakładu przemysłowego to taki transport przyjęto nazywać transportem wewnątrzzakładowym.
Różne rodzaje transportu wewnątrzzakładowego połączone ze składowaniem materiałów występują prawie w każdym zakładzie pracy. Zagrożenia związane z transportem są przyczyną szeregu poważnych wypadków przy pracy i schorzeń związanych z ręcznym dźwiganiem ciężarów.
Transport wewnętrzny dzielony jest na dwie podstawowe grupy:
- transport ręczny
- transport zmechanizowany.
Ręczne prace transportowe, to każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez: unoszenie, podnoszenie, pchanie, układanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie i przewożenie. Szczegółowe wymagania dotyczące transportu ręcznego określone są w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 14.03.2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych.
Jeżeli jest to możliwe to pracodawca powinien zapewnić zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych, zwłaszcza w zakresie wyposażenia technicznego, w celu wyeliminowania potrzeby ręcznego przemieszczania ciężarów. W razie braku możliwości wyeliminowania ręcznych prac transportowych, pracodawca- w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności- jest zobowiązany organizować odpowiednio pracę i wyposażać pracowników w niezbędny sprzęt pomocniczy oraz środki ochrony indywidualnej. Organizacja pracy transportowych ręcznych, w tym stosowane metody powinny zapewniać w szczególności:
1. ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego, w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek,
2. wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układu mięśniowo- szkieletowego pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanego z rytmem pracy wymuszonym procesem pracy,
3. ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczania przedmiotów,
4. uwzględnianie wymagań ergonomii.
Przy ręcznym przemieszczaniu przedmiotów- tam gdzie jest to możliwe- należy zapewnić sprzęt pomocniczy odpowiednio dobrany do ich wielkości, mary i rodzaju, zapewniający bezpieczne i dogodne wykonywanie pracy.
Organizując ręczne prace transportowe należy zapewnić uwzględnienie wymagań ergonomii, a w szczególności:
1. przemieszane przedmioty należy przenosić jak najbliżej ciała,
2. sposoby ręcznego przemieszczania przedmiotów powinny eliminować ryzyko urazów, a w szczególności urazów kręgosłupa. Sposoby te powinny w szczególności wykluczać przemieszczanie przedmiotów, jeżeli:
o czynności te mogą być wykonywane tylko za pomocą skrętu tułowia,
o istnieje możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego przedmiotu,
o ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji,
o pochylenie tułowia pracownika przekracza 45°.
Przy pracach związanych z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów należy zapewnić wystarczającą przestrzeń, zwłaszcza w płaszczyźnie poziomej, umożliwiającą zachowanie prawidłowej pozycji ciała pracownika podczas pracy.
W celu ograniczenia zagrożeń wypadkowych należy pamiętać, że:
o niedopuszczalne jest ręczne przemieszczanie przedmiotów przez pomieszczenia, schody, korytarze albo drzwi zbyt wąskie,
o powierzchnia, po której są przemieszczane ręcznie przedmioty, powinna być równa, stabilna i nie śliska,
o przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien ograniczać pola widzenia pracownika,
o ostre, wystające elementy przedmiotów przemieszczanych powinny być zabezpieczone w sposób zapobiegający powstawaniu urazów,
o opakowania przedmiotów przemieszczanych ręcznie powinny być wykonane z odpowiednich wytrzymałych materiałów,
o jeżeli jest to niezbędne opakowanie powinno być wyposażone w odpowiednie uchwyty,
o sposób rozmieszczenia przedmiotów w opakowaniach powinien zapewnić ich stabilność podczas przemieszczania.
Przemieszczanie materiałów szkodliwych l niebezpiecznych takich jak: niebezpieczne chemikalia, materiały wybuchowe, butle z gazami czy stopiony metal, powinno być zorganizowane w sposób zabezpieczający pracowników przed dodatkowym ryzykiem i z uwzględnieniem przepisów szczegółowych lub zaleceń producentów tych materiałów.
Pracodawca, u którego wykonywane są prace związane z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów nieporęcznych, niestabilnych, ze zmiennym środkiem ciężkości i innych, które z powodu ich masy, kształtu lub właściwości mogą spowodować zagrożenie wypadkowe, zobowiązany jest do opracowania instrukcji ustalającej szczegółowe zasady bezpiecznego postępowania przy przemieszczaniu takich przedmiotów. Instrukcja ta powinna określać sposoby postępowania przy przemieszczaniu tych przedmiotów zapewniające bezpieczeństwo podczas pracy.
Transport wewnątrzzakładowy ręczny można podzielić na takie grupy, jak:
1. Transport ręczny bezpośredni (indywidualne lub grupowe podnoszenie, przesuwanie, toczenie itp. bez pomocy dodatkowych maszyn i urządzeń),
2. Transport ręczny przy użyciu sprzętu pomocniczego i narzędzi pomocniczych,
3. Transport zmechanizowany o napędzie ręcznym.
Ponadto transport ręczny można podzielić na indywidualny i grupowy, ze względu na ilość osób wykonujących daną czynność
Do urządzeń ułatwiających podnoszenie ciężarów zalicza się
o różnego rodzaju krążki i wielokrążki,
o wciągniki, wciągarki (powinny posiadać sprawnie działające urządzenia hamulcowe, urządzenia zabezpieczające przed spadnięciem liny oraz urządzenia hamulcowe, które umożliwiają utrzymanie ładunku w stanie podwieszenia,
o dźwigniki ręczne (lewary, podnośniki), z dobrą statecznością podstawy,
o dźwignie,
o suwnice pomostowe z napędem ręcznym,
o żurawie z napędem ręcznym (elementy <3 ton).
Do urządzeń ułatwiających przenoszenie ciężarów zalicza się różnego rodzaju:
o drążki,
o dźwigacze,
o kleszcze samozaciskowe,
o uchwyty szczękowe.
Do urządzeń ułatwiających przewożenie ciężarów zalicza się różnego rodzaju wózki jedno- lub wielokołowe:
o wózki jezdniowe ręczne (dwukołowe, dwukołowe z zaczepem trzymającym, czterokołowe, szynowe w wywrotką kolebką itp.),
o wózki jezdniowe podnośne
Transport zmechanizowany to transport wykonywany w zakładzie za pomocą wózków z napędem silnikowym, samochodów, ciągników. Drogi wewnątrzzakładowe nie są drogami publicznymi i to pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo na teranie firmy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić opracowanie zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych (zgodnych z przepisami prawa o ruchu drogowym) i określić w szczególności maksymalne prędkości środków transportu i komunikacji na drogach wewnątrzzakładowych oraz w pomieszczeniach zakładu pracy, uzależnione od szerokości dróg, natężenia ruchu, widoczności itp. Drogi powinny być oznakowane znakami drogowymi zgodnymi z przepisami prawa o ruchu drogowym. Stosowane do załadunku i rozładunku pomosty i rampy powinny być odpowiednie do wymiarów i masy ładunków przeznaczonych do transportu. Na pomost i rampę powinno prowadzić co najmniej jedno wejście.
Masa ładunków przemieszczanych przy użyciu środków transportowych nie powinna przekraczać dopuszczal...
ukw12bhp15