Przyczyny migracji siły roboczej
1. Czynniki ekonomiczne
a. Nadwyżka podaży pracy w kraju pochodzenia imigrantów
b. Bezrobocie
c. Różnica w poziomie płac
2. Czynniki pozaekonomiczne
a. Religijne
b. Bariery społeczne
c. Polityczne (brak wizji pracy w kraju pochodzenia imigrantów)
d. Dyskryminacja w danym kraju z którego siła robocza wypływa
Skutki migracji siły roboczej
1. Skutki stałej migracji:
a. Korzyści:
i. Lepsze możliwości osiągnięcia korzyści z własnej pracy – realizacja na gruncie finansowym
ii. Większe możliwości wyboru technologii zapewniającej jak najlepszy stosunek kapitału do pracy dla pracodawców
iii. Wyrównywanie różnic w kosztach produkcji
2. Skutki czasowej migracji
a. Korzyści ponoszone przez kraj emigracyjny (pochodzenia emigrantów, z niego wyjeżdżają)
i. Zmniejszenie bezrobocia
ii. Mniejsza ilość płaconych zasiłków dla bezrobotnych
iii. Maleje problem równoważenia budżetu i bilansu płatniczego- emigranci dokonywają przekazów do kraju swojego pochodzenia, przyjeżdżają i przywożą pieniądze, wymiana waluty zagranicznej np. na polską to podniesienie kursu złotówki
iv. Gdy emigranci wracają podnosi się jakość siły roboczej – zdobyli nowe doświadczenia za granicą , wprowadzają do kraju rodzimego nowe technologie i wzorce
b. Koszty ponoszone przez kraj emigracyjny
i. Odpływ wykwalifikowanej siły roboczej np. lekarzy
ii. Nieodprowadzanie podatków, składek w swoim kraju
c. Korzyści dla kraju imigracyjnego (do którego wyjeżdżamy)
i. Korzyści produkcyjne
ii. Dopływ siły roboczej o różnych kwalifikacjach uzupełnia braki strukturalne i ilościowe w podaży pracy kraju przyjmującego
iii. Dopływ imigrantów zwiększa popyt na mieszkania, usługi komunalne, szkolnictwo. Ogólnie zwiększa popyt, co wpływa pozytywnie na gospodarkę kraju przyjmującego oraz na jego rozwój.
iv. Nasila się konkurencja na rynku pracy przez co osoby szukające pracy muszą się dokształcać – poprawienie jakości pracy rodzimych pracowników
v. Zmniejszenie zagrożenia inflacją
d. Koszty kraju imigracyjnego (z przyjmowania imigrantów)
i. Problemy społeczne, patologie wywołane różnicami kulturowymi, religijnymi.
Podsumowanie migracji w ramach wspólnego rynku:
a) Różnice w poziomie płac maleją
b) Pojawiają się różnice kulturowe w systemach społecznych
c) Spadek popytu na osoby o niskich kwalifikacjach
Skutek stworzenia wspólnego rynku : przepływ towarów i usług a czynników wytwórczych. Wyróżnić można dwa stanowiska: substytucyjne i komplementarne. Dominuje podejście komplementarne: przepływ towarów i usług komplementarny do przepływu czynników wytwórczych i odwrotnie.
Ekonomiczne konsekwencje stworzenia wspólnego rynku:
1. Pogłębienie procesów integracyjnych (lepsza alokacja czynników)
2. Wzrost dobrobytu
3. Zmniejszenie różnic wzrostu gospodarczego i rozwoju społ-gosp
UNIA WALUTOWA
Stworzenie Unii Walutowej, to kolejny etap integracji. Założenia Unii Walutowej oraz warunki wejścia do niej określono w traktacie z Maastricht z 1992r.
Daty przyjęcia wspólnej waluty:
· 1.01.1999 – forma bezgotówkowa
· 1.01.2002 – forma gotówkowa
Zarys historii tworzenia wspólnej waluty:
· 1970 – plan stworzenia Unii Walutowej (UW)
· 1979 – Europejski System Walutowy, wspólna jednostka rozrachunkowa – ECU – pieniądz bezgotówkowy (Europa)
· SDR (specjalne prawa ciągnienia) – pieniądz bezgotówkowy utworzony przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, używany na świecie przez banki centralne; międzynarodowa jednostka rozrachunkowa.
Podstawą funkcjonowania wspólnego obszaru walutowego (Unii Walutowej) jest
TEORIA OPTYMALNEGO OBSZARU WALUTOWEGO – ROBERT MUNDELL
Mundell – laureat ekonomicznej nagrody Nobla, nazywany ojcem Euro. Teoria ta precyzuje warunki, w których grupie krajów warto zrezygnować ze swoich walut narodowych (a zatem również z własnej polityki pieniężnej i kursowej) i przyjąć walutę wspólną.
Unia Walutowa:
· Ujednolicenie warunków na rynkach finansowych dla pewnej grupy krajów, które tworzą tą unię.
· Liberalizacja przepływów kapitału dla krajów wchodzących w skład Unii Walutowej
· Stabilizacja kursów walutowych dla krajów wchodzących w skład Unii Walutowej – wymaga to sztywnych kursów walutowych lub wprowadzenia jednej wspólnej waluty dla grupy krajów wchodzących w skład UW.
· Do Unii Walutowej powinny wchodzić kraje mające podobne struktury gospodarcze.
· 1.01.1999 11 krajów, w 2001 dołącza Grecja czyli 12 krajów, obecnie 17 posiada wspólną walutę w formie gotówkowej.
Warunki utworzenia Unii Walutowej:
Ø Wprowadzenie sztywnych kursów walut narodowych w stosunku do waluty wspólnej
Ø Rezygnacja z autonomicznej prowadzonej przez kraje polityki monetarnej na rzecz wspólnej polityki monetarnej prowadzonej przez Europejski Bank Centralny i Narodowe Banki
Ø Pełna integracja rynków finansowych na obszarze krajów członkowskich UW
Optymalny obszar walutowy – korzyści z posiadania wspólnej waluty są większe od kosztów utworzenia takiego obszaru.
Optymalizacja obszaru walutowego określana jest stopniem realizacji 3 podstawowych celów - jeśli te 3 cele zostaną osiągnięte, to korzyści będą większe od kosztów
3 cele polityki gospodarczej w Unii Walutowej
1. Pełne zatrudnienie
2. Stabilność cen
3. Równowaga bilansu płatniczego
Głównym problemem związanym z wprowadzeniem wspólnej waluty jest ryzyko wystąpienia szoków popytowych i podażowych i pogorszenia sytuacji gospodarczej (np. na skutek wahań koniunkturalnych), które dotkną ten właśnie kraj, a nie dotkną pozostałych krajów tworzących obszar wspólnej waluty. Kraj mający własną walutę zastosowałby wówczas narzędzia polityki makroekonomicznej dla przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom (np. zmiany stopy procentowej). Kraj, który przystąpił do strefy euro nie może liczyć na taką zmianę polityki gospodarczej.
Czynniki zmniejszające koszty przyjęcia wspólnej waluty – zwiększanie optymalności danego obszaru walutowego
1. Elastyczność płac i cen w danym kraju - jako reakcja płac i cen na zmiany, które dokonują się na rynku po stronie popytu i podaży. Elastyczność płac- w jaki sposób płace reagują na poziom bezrobocia – płace maleją gdy bezrobocie rośnie, płace rosną gdy bezrobocie maleje. Elastyczność płac i cen pozwala obniżyć jednostkowe koszty pracy w kraju dotkniętym szokiem. Obniżenie płac prowadzi do obniżenia cen wytwarzanych produktów, przez co są one bardziej atrakcyjne zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym. Zwiększa się popyt a to sprawia że gospodarka wraca do stanu równowagi bilansu płatniczego. Zmniejszenie kosztów pracy pozwala zwiększyć popyt na pracę i stymuluje wzrost zatrudnienia. Od wysokości elastyczności płac zależy tempo wychodzenia z szoku. Wymaga to sprawnego funkcjonowania rynku pracy w tym kraju i sprawnie działających, zdolnych do szybkich reakcji przedsiębiorstw.
2. Mobilność czynników produkcji i siły roboczej - możliwość odpływu siły roboczej z kraju dotkniętego szokiem do krajów, których sytuacja gospodarcza jest lepsza. Przepływy siły roboczej wpływają na jej cenę, może maleć nierównowaga makroekonomiczna i może zmniejszyć się wpływ szoku na gospodarkę. Jeśli siła robocza jest mobilna, to istnieje możliwość zmiany ceny siły roboczej, a obniżenie ceny powoduje wyjście z szoku.
3. Mobilność kapitału co zapewnia przyspieszony napływ kapitału z kraju o mocniejszej koniunkturze do kraju dotkniętego szokiem i przyspieszenie wzrostu (kapitał napływa do tego kraju ze względu na wzrost bezrobocia i spadek kosztów pracy).
4. Otwartość i dywersyfikacja (zróżnicowanie) gospodarek – specjalność w określonych rodzajach produkcji. Można to zobrazować przykładem. W okresie kryzysu maleje popyt na dobra normalne np. auta. Jeśli kraj specjalizuje się również np. w produkcji odzieży to powinien wyjść z szoku. Im większa dywersyfikacja tym mniejsze koszty wejścia do UW.
5. Podobność strukturalna gospodarek. Koszt wejścia do UW tym mniejszy im mniejsze różnice w strukturze gospodarek. Bada się pod względem udziału w PKB 3 sektory: rolnictwo, przemysł, usługi. Jeśli udział w tworzeniu PKB danych sektorów jest zbliżony to koszty wejścia do UW będą małe.
6. Podobny poziom wzrostu gospodarczego – im mniejsze różnice w wzroście gospodarczym pomiędzy krajem wchodzącym do UW a jej członkami, tym mniejsze koszty.
7. Skłonność do inflacji i różnice w poziomie inflacji między krajami. Stopa inflacji powinna być zbliżona. Tendencje do przenoszenia się wyższej inflacji z kraju wstępującego do UW do kraju członkowskiego o mniejszej inflacji. Jeśli kraj wniesie wyższą inflację, to w krajach członkowskich powinna wzrosnąć nominalna stopa %. To niesie za sobą negatywne skutki – wyższe spłaty kredytów.
Kryteria dotyczące konwergencji (kryteria z Maastricht, kryteria zbieżności) -
wskaźniki ekonomiczne i zasady, jakie powinno spełniać państwo aspirujące do pełnego uczestnictwa w Unii Gospodarczej i Walutowej. Są to zatem warunki konieczne do wypełnienia dla państw członkowskich Unii Europejskiej, które dążą do wprowadzenia euro.
Kryteria monetarne
1. Stabilność cen i poziom stopy inflacji krajów wchodzących do unii walutowej
Kraj, który chce wejść do unii walutowej może mieć wyższą stopę inflacji nie więcej niż 1,5% w stosunku do stopy inflacji 3 krajów unijnych o najmniejszej stopie inflacji.
2. Nominalne stopy procentowe
Poziom długoterminowych nominalnych stóp procentowych nie może przekraczać na rok przed przeprowadzeniem oceny na temat spełnienia kryterium wejścia do unii walutowej więcej niż 2% wysokości stóp procentowych występujących w 3 krajach unijnych, które odnotowały najmniejszą stopę inflacji.
(Nominalne stopy % są konsekwencją poziomu inflacji. Stopa procentowa to inaczej wysokość kosztów pieniądza. Gdy rośnie stopa procentowa to większe ryzyko osiągnięcia zysków i rynek finansowy żąda wyższej stopy %. Polska 4,5%, UE 1%)
3. Stabilny kurs walutowy
Kraj, który ma wejść do UW na 2 lata przed wejściem musi znaleźć się w europejskim systemie walutowym. Musi wykazać, że jest w stanie zachować stabilny kurs waluty przez 2 lata i może dokonać dewaluacji. Dopuszczane pasmo wahań w tym wężu wynosi + - 15% względem wyznaczonego kursu centralnego.
Kryteria fiskalne
1. Dotyczące deficytu budżetowego.
Deficyt budżetowy nie może być większy niż 3% w stosunku do PKB danego kraju.
2. Dotyczące długu publicznego
Dług publiczny nie może przekroczyć 60% w stosunku do PKB danego kraju. (Polska ma obecnie 55%, ale w Konstytucji jest zapis że możliwy jest 60% dług publiczny.
Przyszłość Unii Gospodarczej i Walutowej
Zależy od tego czy kraje wyciągnęły wnioski z kryzysu, planu ratunkowego, zaostrzenia polityki fiskalnej – kary, zmiana czy też nie Europejskiego Banku Centralnego w kwestii udzielania kredytów (obecnie nie może).
UW nie jest optymalnym obszarem walutowym – kraje w polityce fiskalnej nie przestrzegały dyscypliny. Czy UW przetrwa? Krajom członkowskim zależy by tak.
Koszty przystąpienia do UW
1. Niewymierne
a. Utrata autonomii w prowadzeniu polityki monetarnej
b. Utrata autonomii w prowadzeniu polityki kursu walutowego
c. Utrata możliwości emisji własnej waluty (w przypadku wprowadzenia wspólnej waluty)
d. Implikacje dla polityki fiskalnej => konieczność przestrzegania kryterium konwergencji odnośnie długu publicznego(60%) i deficytu budżetowego(3%)
2. Wymierne
a. Koszty adaptacji do euro systemów informatycznych oraz procesów operacyjnych
b. Szkolenie pracowników oraz partnerów biznesowych
c. Koszty adaptacji urządzeń posługujących się gotówką: bankomaty, parkometry, urządzenia do sprzedaży towarów
d. Utrata przez banki części dochodów z transakcji wymiany walut oraz przez towarzystwa ubezpieczeniowe z ubezpieczeń od wahań kursu walutowego
e. Emitowanie dodatków wyjaśniających co stanie się gdy zostanie wprowadzona nowa waluta np. dodatki do gazet
Korzyści z przystąpienia do UW
1. Bezpośrednie – osiągane w krótkim czasie
a.&#...
pikaczuxp