Wydział Leśny SGGW
Katedra Hodowli Lasu
TEMAT 1: Podstawy siedliskoznawstwa i typologii leśnej:
Diagnoza typologiczna na podstawie warunków klimatycznych i
geologicznych w regionie nizinnym i górskim
Wykonał :
Fred Flinston gr. 5 godz.: 10.00
Teren nizinny: Arkusz: 9B
1. Określić położenie administracyjne (nadleśnictwo, RDLP, województwo) i przyrodniczo leśne regionu (kraina, dzielnica, mezoregion).
Nadl. –Chełm Kraina -IV
RDLP. –Lublin Dzielnica -7
Woj. –Lubelskie Mezoregion -43
2. Charakterystyka warunków klimatycznych analizowanego regionu:
Element klimatu
Średnia wartość
1. Temp. roczna
7.0 – 7.4
7. Wiosenne przymrozki (data ostatniego z prawdop. 30% [dni po 31 marca]
25 - 28
2. Temp. stycznia
-4.4 - -3.5
8. Jesienne przymrozki (data pierwszego z prawdop. 30% [dni po 30 września]
7-10
3. Temp. minimalna
-35.5 - -34.0
9. Prawdopodobieństwo przymrozku po przejściu wiosną średniej temp. dobowej przez próg 10°C [%]
46-55
4. Opady roczne[mm]
551 – 600
10. Długość okresu wegetacyjnego [dni]
211-217
5. Opady w sezonie wegetacyjnym [mm]
376 – 425
11. Długość okresu bez przymrozkowego [dni]
176-185
6. Bilans wodny : półrocza ciepłego [mm]
-124—100
Badany region znajduje się w pd. – wsch. części Polski, gdzie wyraźnie zaznacza się wpływ klimatu kontynentalnego. Skutkiem tego jest niska temperatura roczna 7.0 – 7.4 stopnia w stosunku do pozostałej części kraju (minimalna 5.9, maksymalna 8.8). Temperatura minimalna wynosi -35.5 : -34.0 i jest to najniższa wartość tego elementu klimatu w naszym kraju, natomiast najwyższa -27: -24.0 (pół. – zach. Polska). Opady roczne wahają się w granicach 551 – 600mm, stanowi to dość niską wartość w porównaniu z maksymalną wartością tego elementu klimatu dla Polski (701 – 100mm). Przymrozki wiosenne mogą wystąpić 29 – 32 dni po 31 marca z prawdopodobieństwem 30%. W skali kraju okres ten jest dość długi, gdy np. dla terenów pół. – zach. wynosi on 10 – 20 dni. Przymrozki jesienne pojawiają się stosunkowo wcześnie bo już 7 – 10 po 30 września z prawdopodobieństwem 30%. Okres wegetacyjny krótki 211 – 217 dni, w zachodniej części kraju może on wynosić 232 – 238dni. Okres bezprzymrozkowy również krótki 176 – 185dni, na zachodzie 201 – 228 dni. Powyższe porównanie wyraźnie wskazuje na kontynentalny charakter klimatu w badanym regionie. Najważniejszymi jego cechami są:
Ø niska temp. roczna
Ø późne przymrozki wiosenne, wczesne przymrozki jesienne
Ø krótki okres wegetacyjny oraz bezprzymrozkowy
3. Określić formację geologiczną oraz scharakteryzować dany obszar pod względem geomorfologicznym.
Ø Formacja geologiczna:, zlodowacenie środkowopolskie, glacistadiał Radomski
Ø Formy geomorfologiczne: Rozpatrywany obszar pokryty jest osadami czwartorzędowymi podobnie jak niziny i znaczna część wyżyn Polski. Osady te wraz z klimatem decydują m.in. o kształtowaniu się i rozwoju ekosystemów leśnych.
less – osad akumulacji eolicznej (peryglacjalne),
równiny pojezierne, tarasy erozyjne nadzalewowe (pradoliny) – osad akumulacji wodnej
morena czołowa – osady polodowcowe
4. Powierzchniowe utwory geologiczne i ich charakterystyka:
1) Margle kredowe – margiel jest skałą wapienną z dużą domieszką minerałów ilastych, skład jest bardzo różny. Zawartość węglanu wapnia wynosi poniżej 70% występują również domieszki SiO2 i Al2O3, niekiedy Fe2O3. Są pochodzenia organicznego, wytworzyły się z nagromadzonych na dnie morza skorupek i szkieletów wapiennych, głównie szkarłupni, mięczaków i otwornic. Węglan wapni bywa także wytrącany przez organizmy z wody morskiej jako muł wapienny lub może być pochodzenia nieorganicznego. Margle kredowe tworzą rędziny bardzo żyzne i urodzajne. Ogólną cechą fizyczną rędzin kredowych jest ich skłonność do zsychania się w okresie suszy oraz mazania się, gdy są mokre
2) Less na marglach kredowych – są to utwory pyłowe ilaste (frakcja pyłu stanowi 60 – 70% frakcja części spławialnych – 30 – 40%) pochodzenia eolicznego o barwie żółtej, odznaczające się dużą porowatością i zdolnością pionowego pękania. Less jest bardzo dobrą skałą macierzystą gleb. Decydują o tym korzystne właściwości materiału lessowego, takie jak: duża porowatość, wysoka pojemność wodna i powietrzna, dobra przepuszczalność. Gleby wytworzone z lessów wykazują bardzo dobre właściwości fizyczne, są przewiewne, ciepłe i czynne biologicznie. Charakterystyczna dla tych gleb jest struktura gruzełkowata związana z obecnością CaCO3 oraz koloidów glebowych. Niekorzystną cechą lessu jest jego duża podatność na erozję wodną. Geneza lessów związana jest z procesami peryglacjalnymi. Ostre warunki klimatyczne (niskie temperatury, niskie opady, silne wiatry, przy braku roślinności okrywowej) powodowały, że na wielu obszarach strefy podlegającej trwałej zmarzlinie miał miejsce proces deflacji (wywiewania drobnych wietrzejącego osadu) i osadzania porwanego materiału na dalekim przedpolu w formie grubych (do kilku i kilkunastu metrów) pokładów lessu. Typowymi glebami ukształtowanymi z lessów są czarnoziemy, jedne z najlepszych występujących na obszarze Polski.
3) Iły, mułki, margle oraz piaski akumulacji jeziornej – Powstają w środowisku o spokojnej sendymentacji materiałów detrycznych transportowanych z lądu i autogenicznych minerałów węglanowych. Osady te są bogatsze w potas i magnez od iłów rzecznych. Powstały w wyniku przesortowania utworów zwałowych, jak również innych utworów przez wody lodowcowe i polodowcowe, i osadzone w dolinach rzecznych, nieckach jeziornych i zatokach morskich. Ich skład mineralny i struktura są podobne do lessów. Utwory te zawierają ponad 40% frakcji pyłu i do 50% części spławialnych (<0,02 mm) i są skałami macierzystymi gleb brunatnych, płowych i czarnych ziem.
4) Piaski rzeczne tarasów akumulacyjnych – są materiałem akumulowanym przez wody rzeczne we współczesnych dolinach. Uziarnienie osadów zależy od szybkości prądu wody. W górnym biegu rzek osadza się zwykle materiał najgrubszy, w dolnym najdrobniejszy. Można również zauważyć zmiany uziarnienia osadów wzdłuż poprzecznego przekroju przez dolinę (obserwuje się zmniejszanie średnicy cząstek materiału w miarę oddalania się od brzegu rzeki). Osady rzeczne posiadają charakterystyczne warstwowanie, często przy tym spotyka się przewarstwienie organiczne. Piaski rzeczne są zwykle różnoziarniste o ziarnie obtoczonym i błyszczącym osadzone przez wody rzeczne we współczesnych dolinach. Są to najczęściej piaski luźne łatwo ulegające zwydmieniu. Osady rzeczne są skałą gleb aluwialnych zwanych madami.
5) Żwiry i skupienia głazów moreny czołowej.
6) Piaski o kumulacji lodowcowej z głazami.
7) Piaski piaskowce, piaskowce i margle sarmata.
Ø Niżowe łęgi olszowe siedlisk wodno – gruntowych okresowo lekko zabagnionych (Circaeo – Alnetum).
Ø Grądy subkontynentalne lipowo – dębowo – grabowe (Tilio – Carpinetum), odmiana małopolska z bukiem i jodłą.
Ø Ols środkowoeuropejski (Carici elongate – Alnetum sensu lato = Ribo nigri – Alnetum i Sphagno squarrosi – Alnetum.
Ø Grądy subkontynentalne lipowo –dębowe grabowe (Tilio – Carpinetum), odmiana małopolska z bukiem i jodłą: forma wyżynna, seria uboga.
Ø Ciepłolubne dąbrowy typu wyżynnego (Potentillo albae – Quercetum, Posetosum gallicae).
5. Związek między warunkami geologicznymi, a siedliskowym typem lasu.
Utwór geologiczny
Typ i podtyp gleby
Zbiorowisko leśne
Typ siedliskowy lasu
Margle kredowe
Rędziny czarnoziemne
Tilio – Carpinetum
Lśw
Less na marglach kredowych
Czarnoziemy zdegradowane
Potentillo albae – Quercetum
Iły, mułki, margle oraz piaski akumulacji jeziornej
Czarne ziemie glejowe
Circaeo – Alnetum
Lw
Piaski rzeczne tarasów akumulacyjnych
Mady rzeczne właściwe
Lł
...
rotheden