Pierścienice.docx

                 Pierścienice

Wieloszczety

zwierzęta gł. morskie o robakowatym ciele dł. 1mm do 10 cm, którego segmenty są zaopatrzone w parę parapodiów z pękami szczeci

- grupa ta obejmuje około 14 tys. gat.

- ciało składa się z odcinka głowowego z różnorodnymi przydatkami (parapodia – pranóża ze szczecinkami, głaszczki i czułki), segmentowanego odcinka tułowiowego i pygidium. Tułów, czasami spłaszczony od strony brzusznej, charakteryzuje segmentacja homonomiczna, tzn. poszczególne metamery są do siebie bardzo podobne. Ich liczba waha się od kilku do kilk0uset.

- u niektórych na parapodiach wykształciły się wyrostki skrzelowe (funkcje ruchowe i oddechowe)

- u niektórych znajduje się układ wydalniczy protonefrydialny. Brak jest w nim komórek płomykowych, które zostały zastąpione przez komórki podobne funkcjonalnie do nich – solenocyty. Układ pełni rolę osmoregulacyjną.

- oczy wieloszczetów to proste plamki barwnikowe lub oczy pęcherzykowate

- są rozdzielnopłciowe, występuje u nich zapłodnienie zewnętrzne i rozwój złożony. Larwa (trochofora) jest orzęsiona i jest stadium wolno żyjącym. Nie występuje u nich zjawisko dymorfizmu płciowego.

Przedstawiciel: Nereida

                                Skąposzczety

organizmy żyjące w glebie, wodach słodkich i rzadko - w morzach. Część głowowa słabo wyodrębniona. Brak parapodiów lub są one słabo wykształcone. Niekiedy na segmentach znajdują się szczecinki.

- są obojnacze i występuje u nich zapłodnienie krzyżowe. Rozwój jest prosty, bez przeobrażeń. Część gatunków rozmnaża się przez podział ciała i regenerację brakujących części. Niektóre rozmnażają się na przemian płciowo i bezpłciowo.

Przedstawiciel: dżdżownica ziemna

- poruszają się dzięki naprzemiennym skurczom mięśni oraz 4 szczecinkom w każdym segmencie

- odgrywają bardzo ważną rolę w użyźnianiu i przewietrzaniu gleby

                        Pijawki

- wodne zwierzęta wód słodkich lub słonych. Są drapieżnikami albo pasożytami. Liczba segmentów ciała jest stała (34). Segmentów zarysowanych na zewnętrznej stronie ciała jest więcej niż tych wewnętrznych.

- są obojnacze i występuje u nich zapłodnienie krzyżowe, rozwój prosty, bez przeobrażeń.

-wokół otworu gębowego mają 1 lub 2 przyssawki, którymi przyczepiają się do żywiciela, wydzielają substancje przeciwdziałającą krzepnięciu krwi (heparyna)

Przedstawiciele: Pijawka

Pierścienice

- występują w wodzie i glebie

- ciało podzielone na pierścienie (segmenty, metamery), pokryte śluzem (łatwiej pełzać), składa się z oskórka i worka powłokowo –mięśniowego, cefalizacja: część głowowa (człony: gębowy (peristomium) oraz przedgębowy (prostomium) i tułowiowa

- kształt ciała wydłużony, obły ze spłaszczoną częścią tułowiową

-wewnątrz ciała występuje wtórna jama wypełniona płynem (jak u obleńców)

- zdolność do regeneracji

- układ pokarmowy ma postać przewodu: zaczyna się otworem gębowym, a kończy odbytowym; bardzo dobrze wykształcony, składa się z 3 odcinków:

ektodermalne jelito przednie – w jego skład wchodzi otwór gębowy, umięśniona gardziel, mogą występować "ząbki" u form drapieżnych, rura przełyku, czasami rozszerzająca się w żołądek.

endodermalne jelito środkowe

ektodermalne jelito tylne – krótkie, niezróżnicowane.

Na całej długości jelita znajduje się zagłębienie zwane rynienką (tyflosolis), dzięki której następuje szybsze wchłanianie i trawienie.

- układ wydalniczy metanefrydialny, budowa metameryczna - w każdym segmencie ma nefrydia, para orzęsionych lejków, które otwierają się do jamy ciała i wychwytują metabolity.

- układ oddechowy – brak, wymiana gazowa na powierzchni parapodiów

- układ nerwowy drabinkowy, w skład układu wchodzą: parzyste zwoje międzygardzielowe (nadprzełykowe i podprzełykowe) – tworzące mózg (zwoje nadprzełykowe). Odchodzą od nich obrączki okołogardzielowe łączące je ze zwojami podgardzielowymi; brzuszny łańcuszek nerwowy – parzyste zwoje rozmieszczone w każdym segmencie połączone komisurami w pary oraz konektywami z innymi segmentami.

- układ krwionośny zamknięty (krew hemolimfa) – naczynia budowa przypominają drabinkę, funkcje serca pełnią naczynia tętniące, składa się z dwóch podłużnych naczyń: grzbietowego – kurczliwego, tłoczącego krew do przodu; brzusznego – w którym krew płynie do tyłu. Oba te naczynia są połączone ze sobą za pomocą naczyń okrężnych (przednia część ciała) oraz serii mniejszych naczyń w poprzek całego ciała. U większości gatunków brak wyodrębnionego serca. Rolę serca pełnią naczynia okrężne.

Hemolimfa zwykle barwna – zielona (zawierająca chlorokruorynę), różowa (hemoerytryna), czerwona (zawierająca hemoglobinę lub erytrokruorynę), żółta, bezbarwna.

- skąposzczety i pijawki - obojnaki, ale zapłodnienie krzyżowe, rozwój prosty – z jaja wylegają się młode podobne do dorosłego i rozwijają się wewnątrz kokonu tzw. siodełka, które przesuwa się wzdłuż ciała aż spadnie do gleby;

wieloszczety są rozdzielnopłciowe, występuje u nich zapłodnienie zewnętrzne i rozwój złożony. Larwa (trochofora) jest orzęsiona i jest stadium wolno żyjącym. Nie występuje u nich zjawisko dymorfizmu płciowego.