Wyróżniamy następujące rodzaje genów:
- transpozony – „wędrujące geny”
- geny modyfikatory – to geny, które wpływają na stopień przejawienia się innego genu
- geny supresorowe – to dominujące geny znoszące działanie innych genów nieallelicznych
- geny kumulatywne (wielokrotne) – to geny o niewielkich efektach indywidualnych, współdziałające ze sobą w wytworzeniu jednej cechy ilościowej
- geny plejotropowe – to geny wpływające na więcej niż jedną cechę
- geny podzielone – to geny, które zawierają odcinki niosące informację genetyczną (egzony) i odcinki pozbawione informacji (introny)
- geny hipostatyczne – to geny, których działanie jest tłumione
- geny epistatyczne – to geny, które hamują działanie genów z innej pary alleli
- geny nakładające się – to geny, które wykorzystują tą samą sekwencję nukleotydów do kodowania różnych łańcuchów polipeptydowych (występują u wirusów)
- geny regulatorowe – to geny, które kontrolują działanie genów struktury – włączają lub wyłączają ich aktywność
- geny struktury – te geny kodują określone enzymy lub są niezbędne przy syntezie białka
- onkogeny – geny odpowiedzialne za powstanie raka
- geny subletalne – to genu upośledzające
- geny zmutowane
- geny letalne – geny śmiercionośne
- geny recesywne – to geny ujawniające się jedynie w stanie homozygotycznym
- geny dominujące – to geny, które ujawniają się zarówno w stanie homozygotycznym, jak i heterozygotycznym.
Wybrane rodzaje genów
Kryterium podziału
Rodzaj genu
Definicja
Występowanie
bakterie
eukarionty
Funkcja
strukturalny
gen, który koduje białka wchodzące wskład komórki (np. enzymy)
tak
regulatorowy
gen, który kontroluje ekspresję innego genu
homeotyczny
gen, który kontroluje różnicowanie się komórek i rozwój zarodkowy
nie
(tak)a
Struktura
ciągły
gen zawierający jeden ciągły obszar kodujący
nieb
nieciągły (podzielony)
gen, który składa się z rozłącznych odcinków kodujących polipetyd (egzonów) przedzielonym odcinkami niekodującymi (intronami)
a W zasadzie dotyczy tylko organizmów wielokomórkowych; b istnieją nieliczne wyjątki.
riochin