ODPROWADZENIE  KOŃCZYNOWE DWUBIEGUNOWE (EINTHOVENA) - uzyskuje się rejestrując różnice potęcjałów pomiędzy:

*I odprowadzeniem kończynowym – prawe przedramię i lewe przedramię

*II odprowadzenie – prawe przedramię i lewa goleń

*III odprowadzenie – lewe przedramię i lewa goleń.

Elektrody przystawione do kończyn spełniają tylko funkcję przewodników elektrycznych odbierając z różnych stron czynność bioelektryczną serca. W związku z tym każda z elektrod ustawiana jest pod innym kontem względem wektora siły elektromotorycznej serca. Szerzenie się w mięśniu przedsionku a następnie w mięśniu komór depolaryzacji za którą postępuje repolaryzacja. Powoduje stałą zmianę chwilowego wektora siły elektromotorycznej serca. Najważniejszy wektor jest skierowany przestrzennie wewnątrz klatki piersiowej od okolicy prawej pachy do lewego łuku żebrowego. Łącząc ze sobą na płaszczyźnie punkty przystawiania elektrod otrzymuje się trójkąt w którego środku znajduje się rzut serca na płaszczyznę czołową. Wewnątrz rzutu serca znajduje się rzut wektora siły elektromotorycznej serca. Każda z trzech elektrod kończynowych jest ustawiona pod innym kątem w stosunku do rzutu wektora siły elektromotorycznej serca. W związku z tym załamki EKG zarejestrowane z poszczególnych odprowadzeń mają inną amplitudę a nawet mogą być inaczej skierowane w stosunku do linii izoelektrycznej. Załamki EKG są dodatnie jeśli są skierowane ponad linią izoelektryczną. Natomiast ujemne jeśli są skierowane w dół.

ODPROWADZENIA JEDNOBIEGUNOWE – za ich pomocą rejestruje się różnicę potęcjałów pomiędzy elektrodą aktywną i elektrodą nieaktywną. Jednobiegunowe odprowadzenie przed sercowe otrzymuje się po przystawieniu elektrody aktywnej do klatki piersiowej i rejestrację różnic potęcjałów pomiędzy tą elektrodą i elektrodą nieaktywną. Zapis EKG odbierany za pomocą odprowadzeń przed sercowych różni się od EKG odebranego za pomocą odprowadzeń kończynowych. Elektrody przed sercowe są inaczej ustawione przestrzennie w stosunku do wektora siły elektromotorycznej serca. Stosuje się 6 jednobiegunowych odprowadzeń – WILSONA oznaczonych

*V1 – 4 międzyżebrze przy prawym brzegu mostka elektroda czerwona.

*V2 – 4 międzyżebrze lewy brzeg mostka elektroda żółta

*V3 – w połowie długości między V2 a V4 elektroda zielona

*V4 – 5 międzyżebrze w linii środkowo obojczykowej elektroda brązowa

*V5 – w linii pachowej lewej elektroda czarna

*V6 – na poziomie V4 w linii środkowej pachowej lewej elektroda fioletowa

ODPROWADZENIA KOŃCZYNOWE JEDNOBIEGUNOWE – zawierając bezpośrednio dwie elektrody kończynowe uzyskuje się z trzeciej elektrody aktywnej EKG o załamkach o wyższej amplitudzie. Otrzymuje się w ten sposób trzy odprowadzenia EKG kończynowe jednobiegunowe nasilone (GOLDBERGERA)

*aVR elektroda aktywna na prawym przedramieniu

*aVL elektroda aktywna na lewym przedramieniu

*aVF elektroda aktywna na lewej goleni.

Porównywalność zapisów EKG wymaga nie tylko stosowania typowych odprowadzeń, lecz również jednakowych warunków rejestracji. Aparaty – elektrokardiografy – rejestrują krzywą EKG przy podstawie czasu 2 sekundy, prędkości przesuwu papieru 2 lub 50 mm/s i wzmocnieniu odpowiadającemu 1 mV= 10 mm.

Odcinki – czas trwania linii izoelektrycznej pomiędzy załamkami

Odstępy – obejmują łączny czas trwania załamków i odcinków.

Załamki – kierunek ich wychylenia ku górze lub ku dołowi od linii izoelektrycznej ich amplitudę czas trwania częstotliwość występowania i kształt.

Załamek P odpowiada początkowi depolaryzacji mięśnia przedsionków. Załamki Q R i S występują obok siebie tworząc zespół QRS odpowiadający początkowi depolaryzacji mięśnia komór czyli fazie 0 potęcjału czynnościowego komórek  mięśnia komór. Załamek T wiąże się z szybką repolaryzacją mięśnia komór co odpowiada fazie trzeciej potęcjału czynnościowego komórek mięśnia sercowego. Amplituda załamków zależy od wielu czynników. U ludzi dorosłych jest przede wszystkim  wykładnikiem liczb synchronicznie depolaryzujących i depolaryzujących się komórek mięśniowych. Zależy od oporu elektrycznego tkanek znajdujących się pomiędzy elektrodą i sercem od budowy ciała i położenia w klatce piersiowej amplituda w każdym odprowadzeniu jest inna. Mierzona w II odprowadzeniu wynosi dla:

*załamek P 1–2,5 mm = 0,1-0,25 mW

*zespołu QRS 7-18 mm = 0.7-1,8 mW

*załamek T  2,5–6 mm = 0.25–0.6 mW

Czas trwania poszczególnych załamków odcinków i odstępów zależy od czasu trwania potęcjałów czynnościowych mięśnia przedsionków i komór.

*Załamek-P czas przewodzenia depolaryzacja w mięśniach przedsionków 100ms

*Odcinek-PQ czas przejścia depolaryzacji przez węzeł przedsionkowo-komorowy i pęczek przedsionkowo-komorowy 50ms

*Odstep-PQczas przewodzenia depolaryzacji od węzła zatokowo-przedsionkowego do mięśnia komór 150ms

*Zespol-QRS czas szerzenia się depolaryzacji załamek mięśniu komór 90 ms

*Odcinek-STokres depolaryzacji mięśnia komór 120ms

*Załamek-Tczas szybkiej repolaryzacji mięśnia komór 120ms

*Odstep-ST czas wolnej i szybkiej repolaryzacji mięśnia komór 280ms

*Odstep-QT potencjał czynnościowy mięśnia komór 370ms

*Odstep-RR czas trwania jednego cyklu pracy serca 800ms

Nieprawidłowy kształt, amplituda załamków, wartości odnoszące się do odcinków i odstępów wskazują na zaburzenia w czynności bioelektrycznej mięśnia sercowego. Wydłużenie odstępów PQ po wyżej 200 ms świadczy o zwolnieniu przewodzenia stanu czynnego przed układ przewodzący. Brak załamka S usunięcie odcinka ST ponad linią izoelektryczną lub inne zniekształcenie zespołu QRST mogą wskazywać na zaburzania w krążeniu krwi w naczyniach wieńcowych serca na skutek np. zaczopowania odgałęzienia jednej z tętnic wieńcowych.

OŚ ELEKTRYCZNA SERCA – w zależności od ustawienia serca zmienia się wektor siły elektromotorycznej serca jak również jego rzut na płaszczyznę czołową czyli oś elektryczną serca – AQRS. Na podstawie pomiarów załamków QR i S w I i II odprowadzeniu EKG można wyznaczyć oś elektryczną serca. W warunkach prawidłowych skierowana jest podobnie jak bok trójkąta Einthovena wyznaczonego przez II odprowadzenie.