Analiza finansowa w przedsiębiorstwie.doc

ANALIZA FINANSOWA W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Dzisiejszy przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w niezwykle dynamicznym otoczeniu. Szybki rozwój nauki i techniki oraz narastająca konkurencja sprawiają, że niezwykle istotnym czynnikiem prowadzenia i zarządzania przedsiębiorstwem jest znajomość i bieżące monitorowanie jego kondycji majątkowo-finansowej. Kondycja majątkowo-finansowa dostarcza bowiem szeregu istotnych informacji  o przeszłej i teraźniejszej sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa oraz efektywności działalności, możliwościach rozwoju oraz potencjalnych zagrożeniach. Brak właściwego rozeznania bądź brak szybkich reakcji na zachodzące w otoczeniu mikro i makro przedsiębiorstwa zmiany może doprowadzić do podjęcia nietrafnych lub spóźnionych decyzji skutkujących pogorszeniem kondycji finansów przedsiębiorstwa albo wręcz zagrożeniem kontynuacji jego działalności.

Analiza finansowa stanowi część analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa. Jest pojęciem niezwykle szerokim i obejmuje swym zakresem całokształt działalności przedsiębiorstwa. Stanowi część analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa jednakże jest jej najbardziej rozbudowaną częścią. Zajmuje się bowiem badaniem zagadnień związanych z całokształtem działalności przedsiębiorstwa:

·         Badanie wyniku finansowego i związanej z tym rentowności prowadzonej działalności (efektywności gospodarowania),

·         Analiza przychodów ze sprzedaży i kosztów ich uzyskania,

·         Analiza majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania (położenie i pewność finansowa),

·         Analiza wzrostu i pozycji finansowej przedsiębiorstwa.

W świetle literatury kondycję finansową określa się na podstawie czterech podstawowych kryteriów:

·         kryterium rentowności,

·         kryterium płynności,

·         kryterium ryzyka,

·         kryterium niezależności finansowej.

Analiza finansowa jest narzędziem służącym do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Obejmuje ona poszczególne etapy badania kondycji finansowej:

·         badanie zdolności do generowania zysku (analiza rentowności i analiza przyczynowa wyniku finansowego),

·         badanie płynności finansowej (analiza zdolności płatniczej),

·         badanie sytuacji majątkowo- finansowej (analiza bilansu),

·         badanie niezależności finansowej (analiza położenia finansowego).

Trudno przecenić rolę poprawnie sporządzonej analizy finansowej. Jest ona wykorzystywana w procesie zarządzania i w procesie oceny wiarygodności podmiotu gospodarczego przez różne grupy interesów. Właściwie sporządzona i opisana spełnia następujące funkcje:

·         dostarcza kierownictwu przedsiębiorstwa informacji pozwalających na właściwe kształtowanie struktury majątkowo-kapitałowej,

·         wspomaga racjonalne kształtowania rozrachunków i przepływów pieniężnych,

·         pozwala na bieżącą ocenę sytuacji finansowej i efektywności ekonomicznej prowadzonej działalności,

·         umożliwia nadzór i kontrolę nad kosztami, przychodami i wynikiem finansowym.

DOKUMENTY ŹRÓDŁOWE DLA POTRZEB SPORZĄDZENIA ANALIZY FINANSOWEJ

1.                  Analiza rachunku zysków i strat (rachunek wyników)

Rachunek zysków i strat jest jednym z elementów sprawozdania finansowego w przedsiębiorstwie. Prezentuje on nic innego jak wynik efektywności prowadzonej działalności: w strukturze rachunku zysków i strat zestawia się przychody z działalności gospodarczej z kosztami ich uzyskania uzyskując wynik z tej działalności – zysk albo stratę. Poniżej zaprezentowano uproszczony model rachunku zysków i strat.

Tabela nr 1/

W rachunku zysków i strat wyszczególnić można kilka poziomów prowadzonej działalności:

·         Przychody ze sprzedaży oraz koszty ich uzyskania z  podstawowej działalności jednostki (działalności zasadniczej)  : A,B

·         Przychody i koszty ich uzyskania z pozostałej działalności operacyjnej (działalności dodatkowej – np. sprzedaż części majątku Firmy nie wykorzystywanego już przy produkcji)

·         Przychody i koszty ich uzyskania z tytułu działalności finansowej (zapłacone odsetki, różnice kursowe, odsetki uzyskane od lokat firmowych),

·         Zyski i straty nadzwyczajne – powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

Analiza rachunku zysków i strat może przebiegać na trzy sposoby: analiza pozioma rachunku zysków i strat,  analiza pionowa rachunku zysków i strat oraz badanie relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi kategoriami wyniku finansowego.

Z analizą poziomą mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku analizy dynamiki zmian określonych pozycji rachunku zysków i strat z poszczególnych okresach. Polega ona na ocenie zmienności strumieni reprezentujących przychody, koszty i wynik finansowy.

Jako przykład można podać analizę dynamiki wartości sprzedaży w okresie n i n+1:

sprzedaż w okresie n: 1000 zł

sprzedaż w okresie n+1: 1200 zł

analiza pozioma dynamiki zmian: sprzedaż w okresie n+1 wzrosła nominalnie o 20% w odniesieniu do okresu n (1200/1000 * 100%)

Analiza pionowa przychodów i kosztów (analiza struktury) polega na określeniu udziału poszczególnych pozycji przychodów oraz kosztów w ich wartości zbiorczej (przychody ogółem lub koszty ogółem). Analiza ta pozwala na wyszukanie tendencji pozytywnych bądź negatywnych w kształtowaniu się struktury kosztów lub przychodów na przestrzeni analizowanego okresu (np. trzech lat obrachunkowych).

Poniżej zaprezentowano wykorzystanie analizy struktury na przykładzie kosztów usług obcych:

Koszty usług obcych w okresie n: 14 000

Koszty ogółem w okresie n: 85 000

Koszy usług obcych w okresie n+1: 15 000

Koszty ogółem w okresie n+1: 100 000

Udział kosztów usług obcych w okresie n:  14 000/85 000 * 100% = 16,47%

Udział kosztów usług obcych w okresie n+1:  15 000/100 000 * 100% = 15,00%.

Na podanym przykładzie widzimy, że koszty usług obcych wzrosły z 14 000 do 15 000 w okresie n+1 (wzrost o 7,14%, tj. 15 000/14 000 * 100%) ale ich udział w kosztach ogółem zmniejszył się o 1,47 punktu procentowego (16,47%-15,00%= 1,47).

Może to oznaczać, że albo przedsiębiorstwo w mniejszym stopniu zaczęło korzystać z usług firm zewnętrznych albo uzyskało niższe ceny usług obcych u swoich podwykonawców.

W analizie finansowej dotyczącej rachunku zysków i strat możemy dokonać badania relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi kategoriami wyniku finansowego.