13.01.2013 - wykład
egzamin - koniec semestru letniego - opisowa forma odpowiedzi na pytania - 30 min
Kierownicy w procesie zarządzania (c.d.)
Tradycyjnie wymienia się cztery funkcje zarządzania (H.Fayol), a mianowicie :
1. Planowanie (ustalanie celów i sposobów ich osiągania),
2. Organizowanie (podział pracy i innych zasobów, zaprojektowanie odpowiedniej struktury organizacyjnej i organizowanie procesów),
3. Kierowanie (nakłananie ludzi do współpracy w osiąganiu celów organizacji, komunikowanie, rozwiązywanie konfliktów),
4. Kontrolowanie (obserwowanie postępów organizacji w realizacji jej celów, porównywanie stanów rzeczywistych organizacji z stanami zaplanowanymi i wyciąganie wniosków na rzecz przyszłego działania).
Zarządzanie organizacją jako proces
Planowanie i podejmowanie Organizowanie
decyzji
Określanie celów organizacji Określanie najlepszego sposobu
i decydowanie o najlepszym grupowania typów działań
sposobie ich osiągnięcia i zasobów
Kontrolowanie Przewodzenie (kierowanie
ludźmi)
Obserwowanie i sprawdzanie
działań dla ułatwienia Motywacja załogi organizacyjnej
realizacji celów do pracy w interesie organizacji
Model zarządzania organizacją
Zaopa-
trzenie Personel w środku - funkcje zarządzania
na zewnątrz - funkcje organizacji
Produkcja Zarządzanie
i innowa- - Planowanie Public
- Organizowanie Relation
- Kierowanie
- Kontrolowanie
Marke-
ting Finanse
Specjalizacja kierowników według obszaru kierowania :
1. Kierownicy liniowi (ogólni) - nadzorują całą organizację, potrzebne są bardziej ogólne kompetencje do zarządzania.
2. Kierownicy funkcjonalni - kierują obszaranu funkcjonalnymi organizacji, potrzebna jest bardziej specjalistyczna wiedza i umiejętności.
Trzy podstawowe szczeble kierownicze :
1. Kierownicy najwyższego szczebla (naczelne kierownictwo), odpowiedzialni są za zarządzanie całością organizacji,
2. Kierownicy średniego szczebla, podstawowym zadaniem jest zapewnienie realizacji polityki i planow przyjętych przez kierowników najwyższego szczebla oraz nadzorowanie i koordynowanie działań kierowników niższego szczebla. (np. dyrektor marketingu, dyrektor kadry, dziekan itp.)
3. Kierownicy najniższego szczebla (pierwszej linii), nadzorują i koordynują bezpośrednio działania pracowników wykonawczych oraz ponoszą odpowiedzialność za efekty ich pracy.
Do podmiotów zarządzających organizacjami należą również założyciele i właściciele.
Koncepcja 10 ról kierowniczych Henry'ego Mintzberga (ur.1939)
Interpersonalne role kierownicze :
· reprezentacyjna - jako symbol władzy, obowiązki ceremonialne;
· przywódcy - motywowanie podwładnych w kierunku osiągania celów organizacji;
· łącznika - budowanie i utrzymywanie sieci kontaktów z osobami wewnątrz i na zewnątrz organizacji.
Informacyjne role kierownicze:
· odbiorcy informacji - poszukiwanie, monitorowanie i zbieranie informacji;
· dystrybutora informacji - dostarczanie informacji członkom organizacji;
· rzecznika - reprezentowanie stanowiska organizacji (częsci organizacji) na zewnątrz.
Decyzyjne role kierownicze:
· inicjatora - podejście przedsiebiorcze, stymulowanie rozwoju, poszukiwanie innowacji, wprowadzanie zmian;
· regulatora - przeciwdziałanie zakłóceniom, zapobieganie konfliktom;
· alokatora zasobów - ustalanie priorytetów i rozdzielanie zasobów;
· negocjatora - reprezentowanie organizacji w negocjacjach.
Koncepcja H. Mintzberga została uzupełniona o kolejne role kierownicze, ale właściwe wyłącznie kierownikom w administracji publiznej:
· architekt konsensusu,
· popularyzator spraw lokalnych,
· wzór etycznego postępowania,
· współwykonawca władzy lokalnej.
Rola mentora - mądry doradca, nauczyciel.
Dobry mentor w kontaktach z nowymi/młodymi członkami organizacji:
· ofiarowuje im swój czas,
· widzi ich potencjalne możliwości i formułuje wobec nich wysokie oczekiwania,
· szczerze się nimi troszczy i opiekuje,
· jest dla nich dostępny, pomimo różnicy statusu wynikającej z hierarchii organizacyjnej,
· umożliwia im nieformalne kontakty,
· jest w stanie udzielić im kompetentnej rady,
· potrafi ich ochronić przed kaprysami biurokracji,
· uosabia i upowszechnia wartości organizacji,
· ma dystans wobec siebie i posiada poczucie humoru: traktuje jak najpowazniej pracę, ale niekoniecznie w taki sam sposób siebie samego.
Posiadanie umiejętności kierowniczych to warunek prawidłowej i skutecznej realizacji procesów zarządzania.
Cztery ważne rodzaje umiejętności kierowniczych:
1. Techniczne - zdolności posługiwania sie maszynami, narzędziami i technologią określonej specjalności zawodowej.
2. Interpersonalne - zdolności kierownika do współpracy z innymi ludźmi, nawiązywania z nimi poprawnego kontaktu, sprawiedliwego oceniania i motywowania do działania.
3. Koncepcyjne - zdolności analitycznego myślenia i integralnego rozwiązywania problemów; intelektualna zdolność kierownika do integrowania i koordynowania wszystkich czynności w organizacji.
4. Polityczne - zdolności kierownika do budowania bazy władzy i nawiązywania odpowiednich stosunków.
Zależności miedzy kompetencjami a umiejętnościami
Kompetencje
pracownika
Postawa
Umiejętności
Cechy osobowościowe
i zdolności Doświadczenie
Wiedza
Kompetencje są niezbędne dla
prawidłowego Formalna
pełnienia roli kierowniczej ! edukacja
(kwalifikacje)
Kompetencje kierownicze przyczyniające się do wysokiej efektywności zarządzania obejmują:
1. Przywództwo: umiejętność wpływania na innych, żeby wykonywali zadania.
2. Obiektywne spojrzenie na siebie: umiejętnośc realistycznej samooceny.
3. Myślenie analityczne : umiejętność interpretowania i wyjaśniania prawidłowości w informacjach.
4. Elastycznośc w zachowaniach: umiejętność modyfikowania swoich zachowań, żeby osiągnąć określony cel.
5. Komunikatywność w mówieniu: umiejętność jasnego wyrażania myśli w trakcie wystąpień.
6. Komunikatywność na piśmie : umiejętność jasnego wyrażania myśli w postaci pisemnej.
7. Wrażenie osobiste: umiejętość wywoływania dobrego wrażenia i wzbudzania zaufania.
8. Odporność na stres: zdolność skutecznego działania w warunkach wywołujących stres.
9. Tolerowanie niepewności: umiejętność skutecznego działania w niejednoznacznych sytuacjach.
J.R. Schermerhorn, Jr, Zarządzanie. Kluczowe koncepcje, PWE, Warszawa 2008, s. 35.
ysa6