WYROBY MEDYCZNE to:
1) PRZEDMIOTY ORTOPEDYCZNE – przyrządy ortopedyczne niezbędne osobie niepełnosprawnej:
- w przypadku tzw inwalidztwa
- w okresie choroby
- usprawniania leczniczego
Przedmioty ortopedyczne przysługują bezpłatnie lub częściowo odpłatnie (w zależności od przedmiotu) raz na 2, 3, 4 lub 5 lat.
Np.: protezy, ortezy, szyny
2) ŚRODKI POMOCNICZE - środki, które ułatwiają w znacznym stopniu, umożliwiają funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej w środowisku społecznym
Np.: pomoce optyczne dla niewidzących, aparaty słuchowe, cewniki, pielucho majtki
3) SPRZĘT UŁATWIAJĄCY PORUSZANIE, LIKWIDUJĄCY BARIERY ARCHITEKTONICZNE
Np.: kule, balkoniki, podjazdy
PRZEDMIOTY ORTOPEDYCZNE:
A) statyczne
- łuski
- stabilizatory
B) dynamiczne:
- ortozy
- aparaty specjalne
ŁUSKA – statyczny przyrząd ortop. podtrzymujący i zapewniający zadane ustawienie kątowe
STABILIZTOR - statyczny przyrząd ortop. okalający, ustalający i wspomagający anatomiczną część ciała
ORTOZA – dopasowane, okalające ciało przyrządy ortop, umożliwia fizjologiczny ruch
APARATY – przyrządy o znacznej konstrukcji, dopasowane do ciała, wykonane z mas plastycznych, w większości wykonywane indywidualnie
ZASADY ZAOPATRZENIA W PRZEDMIOTY ORTOP
Krok 1. WNIOSEK – lekarz specjalista uprawniony do wypisywania zleceń
Krok 2. POTWIERDZENIE – Wojewódzki Oddział NFZ
Krok 3. ZAKUP – placówka mająca umowę z NFZ
Karta zaopatrzenia comiesięcznego:
-ważna 12 miesięcy
- nie trzeba każdorazowo potwierdzać zlecenia w NFZ przed jego realizacją
Wysokość refundacji oraz okres użytkowania określają przepisy – Rozporządzenie Ministra Zdrowia
*Kto ma prawo do zaopatrzenia z dofinansowaniem
- osoba ubezpieczona
- osoba pozostająca na utrzymaniu
- przyznawany na własność
- gdy cena jest wyższa niż limit, różnice pokrywa wnioskodawca, ale może on skorzystać z dofinansowania prze Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
DS -> 100%
DCz -> 70%
*Zasady przedterminowego zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne
- orteza przyznana nie spełnia już swojej funkcji (lekarz pisze uzasadnienie)
*Kryteria, które musi spełniać wyrób, aby był dopuszczony do UE:
- rejestr wyrobów medycznych i bakteriobójczych
- certyfikat CE (jakości)
*Wyrób medyczny
-seryjny (od ręki)
- indywidualny (na zamówienie)
o Rozmiar i kształt kończyny
o Stopień niestabilności
o Poziom aktywności sportowej
o Przewidywany czas noszenia wyrobu
*Zastosowanie zaopatrzenia ortopedycznego:
- ortopedia
- traumatologia
- neurologia
- reumatologia
- rehabilitacja
- chirurgia
*Podział zaopatrzenia ortopedycznego:
-profilaktyczne
-lecznicze
*MATERIAŁY:
1) miękkie: sofftek, neoprem, tritex i neotex 2) twarde: polipropylen, polietylen, kaflar, żywice akrylowe
Nazewnictwo międzynarodowe
Terminologia techniczna używana przy opisie rodzajów ortoz:
SEWHO – Shoulder Elbow Wrist Hand Otrhosis (ortoza obejmująca całą kończynę górną)
HO – Humeral Orthosis (orteza ramienia)
EWHO – Elbow Wrist Hand Orthosis (orteza obejmująca łokieć, nadgarstek, dłoń)
WHO – Wrist Hand Orthosis ( nadgarstek, dłoń)
HO – Hand Orthosis (orteza dłoni)
HKAFO – HipKnee Ankle Foot Orthosis ( cała kończyna dolna wra ze stawem biodrowym)
KAFO – Knee Ankle Foot Orthosis (cała kończyna dolna)
KO – Knee Orthosis (staw kolanowy)
AFO – Ankle Foot Orthosis (staw skokowy i stopa)
DAFO – Dynamic Ankle Foot Orthosis ( staw skokowy i stopa)
FO – Foot Orthosis (orteza stopy, wkładki ortopedyczne)
****************
WÓZKI INWALIDZKIE
Aby wybrać trzeba przeanalizować:
- zalety
- funkcjonalność
- wyposażenie
- marka
- cena
- dostępność serwisu
- renoma producenta
* pojazdy skonstruowane do poruszania się osoby niepełnosprawnej
* należą do grupy sprzętu ortopedyczno – pomocniczego
* napędzane siłą mm. / silnikiem
* służą do podparcia masy ciała ludzkiego umożliwiając poruszanie się w pozycji siedzącej
Budowa:
A) Struktura podpórcza:
- siedzenie
- oparcie
- podłokietniki
- podnóżki
B) Urządzenia lokomocyjne:
- koła
- mechanizm napędowy
- ukł sterowniczy
- ukł hamulcowy
Charakterystyczne parametry:
- głębokość siedziska
- wysokość oparcia tylnego
- całkowita wysokość wózka
- całkowita długość wózka
- wysokość i szerokość siedziska
- całkowita szerokość wózka złożonego
WYBÓR WÓZKA:
a) Rodzaj schorzenia (-> wózek manualny / elektryczny)
b) Możliwości funkcjonalne ( np. stopień samodzielności, wiek)
c) Życie codzienne (gł przy osobach młodych, bawiących się -> wózek aktywny)
POLSKA KLASYFIKACJA:
I Podział wg miejsca użytkowania
· Pokojowe
· Terenowe
II wg stopnia niepełnosprawności
· Dla dzieci ze spastycznością
· Wózki typu ACTIV
·
WÓZKI POKOJOWE
- w. standardowe ręczne
- najczęściej spotykane
- przystosowane do napędu na 1 lub 2 ręce
- dla osób z porażeniami, niedowładami, po amputacjach, dla hemiplegików (z porażeniem połowicznym), w przypadku usztywnienia nóg, dla korzystających z wózka okresowo
* Wózki ręczne o obniżonej wadze
- dla często podróżujących
- łatwo się skłda
- gł modele na ramach ze stopów aluminium
- koła napędowe na osiach szybko wypinanych
* wózki standardowe z podwyższonym oparciem głowy
- oparcie na mechaniczną funkcję pochylania do 30o
WÓZKI TERENOWE
- na dłuższe trasy
- o napędzie
a) ręcznym (korbowym i dźwigniowym składanym)
b) elektrycznym (dla osób ze znacznym ograniczeniem lub brakiem sprawności rąk)
WÓZKI DLA DZIECI ZE SPASTYCZNOŚCIĄ
- to wózki spacerowe do prowadzenia przez opiekunów
- umożliwiają stabilizację głowy, tułowia, rąk, nóg
- w domu / terenie
-mózgowe porażenie dziecięce
- przepuklina oponowo – rdzeniowa
- inne schorzenia ukł. nerw.
WÓZKI TYPU ACTIV
- ich konstrukcja i materiał zapewniają możliwość regulacji i dopasowania do indywidualnych potrzeb
- dają możliwość aktywnego powrotu do życia
CECHY WÓZKÓW SPORTOWYCH
- zwarta konstrukcja
- lekkość
- pochylenie kół napędowych – poprawa stabilności ruchu -> mechanizm regulacji nachylenia to KAMBER
- siedzisko wymuszające kąt ostry między udami i tułowiem
- dodatkowe elementy podporowe zabezpieczające przed przewrotką
WÓZEK DO KOSZYKÓWKI:
- niskie siedzisko
- duże koła ustawione pod kątem
- osłonięte szprychy
TENIS
- niskie oparcie i podłokietniki
MARATON
- trójkołowy, duże koło z przodu
**********************************
WYROBY MEDYCZNE – KOŃCZYNA DOLNA
Fizjologia narządu ruchu warunkuje:
a) Właściwy rozkład sił
· Ściskających
· Skręcających
· Zgniatających
b) prawidłowe osiowe ustawienie elementów anatomicznych
c) właściwy, równomierny tonus mięśniowy
W wyniku zaburzeń któregoś z czynników dochodzi do patologii, np. przykurcz zgięciowy w stawie kolanowym powoduje wrota obciążenia o 60%
OŚ ANATOMICZNA KD
Kolec biodr przedni górny -> przyśrodkowy brzeg rzepki -> paluch
Podczas ruchu zgięcia KD oś nie powinna się zmieniać.
W wyniku zaburzeń w płaszczyźnie czołowej dochodzi do przemieszczenia się osi anatomicznej w zakresie koślawości lub szpotawości.
Ogólne zadania ortotyki KKD:
· Zapobieganie deformacjom
· Korekcja plastycznych zniekształceń
· Stabilizacja porażonej lub niedowładnej kończyny
· Odciążenie KD lub jej odcinka
· Unieruchomienie pourazowe i pooperacyjne
· Zmniejszenie dolegliwości bólowych
STAW KOLANOWY
Najpopularniejsze urazy zwłaszcza u młodych
Ich 70% używane przez osoby poniżej 44 l.
Cel stosowania:
- wzmocnienie aparatu więzadłowo-mięśniowego
- ograniczenie ruchomości stawu
- całkowite unieruchomienie
Podział ortez:
A) Wg materiału:
· Miękkie
· Mieszane
· Twarde
B) wg sposobu zakładania ortezy:
· Otwarte
· Zamknięte
C) rodzaje zamków
· Bez zamka
· Z zamkiem monocentrycznym
· Z zamkiem policentrycznym
Orteza CAMP – tzw KLATKA SZWEDZKA - zapobiega przeprostowi stawu kolanowego.
Pomiary do ortezy indywidualnej:
1. obwód kolana
2. obwód 10-15 cm powyżej rzepki
3. obwód 10 cm poniżej rzepki
PODZIAŁ:
A) pooperacyjne = rehabilitacyjne
B) funkcjonalne
C) ortozy rzepki
D) odciążeniowe
E) profilaktyczne
F) inne
Ad. A) ORTEZY POOPERACYJNE = REHABILITACYJNE
- ochrona i kontrola ruchu w uszkodzonym stawie kolanowym
- ortezy posiadają zamki, które mogą ograniczać zakres ruchu
Wskazania – po zabiegach operacyjnych lub urazach:
- MCL, LCL, ACL, PCL – rekonstrukcje więzadeł
- więzadła rzepki
- chrząstki stawowej
- łąkotek
- stabilnych lub ustabilizowanych wewnętrznie złamaniach plateau piszczeli, kłykci, proksymalnego odcinka piszczel lub dystalnego kości udowej
P-wskaz:
- złamania niestabilne
- złamania proksymalnego odcinka k udowej
- złamania dystalnego odcinka piszczeli lub strzałki
Ad. B) FUNKCJONALNE
Dla osób wracających do aktywności
Większość kontroluje stabilnośc przyśrodkową i boczną, przednią translację lub przeprost.
Często stosowany jest 4-punktowy system, aby ograniczyć ruch w niepożądanym kierunku.
STAW RZEPKOWO-UDOWY
Ruchy rzepki:
- góra/dół
- bok
- rotacja
- tilting (pochylanie)
Jest częstym źródłem bólu stawu kolanowego.
Pojawia się podczas aktywności.
Pogarsza się przy chodzeniu po schodach.
Charakterystyczny objaw teatralny (= objaw kinomana).
Przeciążenia (urazy)
Problemy biomechaniczne
Dysbalans mm
Poprawa patellar traching
Zmniejszenie dolegliwości
Ad. C) ORTEZY RZEPKOWE:
1. statyczne rękawy z silikonowymi lub filcowymi podporami
2. dynamiczne rękawy – boczne podpory i paski przyśrodkowe ściągające
3. taśmy podrzepkowe
Ad.1. STATYCZNE RĘKAWY
- otwór na rzepkę
- wzmocnienie pierścieniem
Ad.2. DYNAICZNE RĘKAWY
- posiadają paski ściągające w literze C, które zapobiegają przesunięciu rzepki, nie pozwalają na dewiację boczną
- pacjenci z bocznymi podwichnięciami oraz nawykowymi zwichnięciami
Ad.3. TAŚMY PODRZEPKOWE
- zastosowanie ucisku na rzepkę
- zapalenie więzadła rzepki
- taśmy podrzepkowe nie mają wpływu na boczno-przyśrodkowe położenie
S.E.R.F. strap
Nieprawidłowy tracking rzepki może być spowodowany przez nadmierną rotację wewnętrzną uda.
S. – stability thru
E. – external
R. – rotation of the
F. – femur
...
gr4nd1