Hodowla bydła.docx

Mam trochę pytań z egzaminu z bydła z poprzednich lat (dawno:D ) :

Zestawy 1-3
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy limousine.
2. 
3. Cel oceny buhajów w Polsce.

1. Rola rasy hf w Polsce.
2. Możliwości produkcji żywca cielęcego i wołowego w Europie.
3. Wskaźniki efektywności opasowej.

Zestaw 4
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy siementalskiej.
2. Choroby metaboliczne
3. Ocena tusz w Unii Europejskiej.

Zestaw 5
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy polskiej czerwono-białej.
2. TMR
3. Wymagania odnośnie mleka w Uni Europejskiej.

Zestaw 6
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy polskiej czerwonej.
2. Czynniki warunkujące efektywność produkcji krów mlecznych.
3. Systemy utrzymania krów.

Zestaw 7
1. Organizacja hodowli krów w Polsce.
2. Żywienie krów mlecznych.
3. Siara

Zestaw 8
1. Mastitis
2. Rasy mleczne w świecie
3. Co wpływa na mleczność i skład mleka

Rasy bydła mięsnego
Bydło to ma łagodny temperament i charakter, z reguły wcześnie dojrzewa. Kościec jest lekki, małe głowy, krótkie szyje i nogi (to części o niskiej wartości konsumpcyjnej). Bardzo mocne umięśnienie zadu i przodu tułowia, sylwetka z boku ma kształt prostokątny, z przodu cylindryczny. Masa 450-1800 kg. Wydajność rzeźna 60-70%, opasy dobrze wykorzystują pasze treściwe.
ABERDEEN ANGUS
Reprezentuje jednostronnie mięsny kierunek użytkowania. Pochodzi z hrabstwa Aberdeen (Szkocja). Umaszczenie jest: czarne, ale również czerwone (homozygotyczna para genów recesywnych). Pierwotnie było to bydło rogate, teraz bezrogie. Należy do ras wcześnie dojrzewających, pierwsze wycielenia 27-30 miesiąc życia. Przy urodzeniu ♂28kg, ♀26kg. Okres międzywycieleniowy 369 dni. WWK ♂130-132, ♀120-125, MC ♂800kg, ♀500-525kg, buhaje opasowe 900 kg, krowy 700 kg. Wydajność rzeźna najwyższa spośród ras mięsnych 70%! Mięśnie mają wygląd marmurkowaty. Nadaje się do krzyżowania twórczego (z bydłem zebu dało brangus). Rasa ma zasięg międzykontynentalny (USA, UK, Kan).
BLONDE d’AQUITAINE
Rasa francuska o jednostronnie mięsnym użytkowaniu. Jest wynikiem twórczego krzyżowania ras: garonnais, quercy, blondes pyreness. Wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 32-33 m.ż. Przy urodzeniu ♂48kg, ♀44kg, występują ciężkie porody (1%). Umaszczenie beżowe, jasnoczerwone, śluzawica cielista. WWK ♂147, ♀140, OKP ♂240, ♀210, MC ♂1000-1200kg, ♀700-750kg. Wydajność mleka w 270 dniowej laktacji 3079 (4,05%tł, 3,07%bi). Wydajność rzeźna 14-16 mies. buhajków 62-66%, nadaje się do opasu intensywnego. Rasa o zasięgu międzykontynentalnym (USA, Braz,Arg, Aus, NZ, Kan, UK, Fr, Irl, Hisz)
BELGIJSKA BŁĘKITNO-BIAŁĄ
Przez niektórych zaliczana do typu mięsno-mlecznego. Nazwa od błękitnego umaszczenia, są też błękitno-białe i białe. Wyhodowana z krzyżowania wielu ras, główną był shorthorn. Jest rasą stosunkowo wcześnie dojrzewającą, pierwsze wycielenia 32 m.ż. Przy urodzeniu ♂48kg, ♀44kg, okres międzywycieleniowy 13 miesięcy, ciąża 283 dni. Ciężkie porody, 95% wymaga cesarskiego cięcia. WWK ♂150, ♀134kg, MC ♂1240kg, ♀650-900kg. Zad rozłupany, cechują się dwupośladkowością (hipertropia mięśni). Wydajność rzeźna typu mięsnego 65%, mlecznomięsnego 60%. Wydajność za 295 dni laktacji 3552 kg (tł.3,56, bi.3,26). Belgia, płn. Francja, Holandia (gdzie indziej nie stosuje się do krzyżowania <=> ciężkie porody)
CHAROLAISE
Rasa francuska, użytkowanie jednostronnie mięsne, największa i najcięższa z ras francuskich. W XIX w. doskonalona w kierunku dobrej wydajności rzeźnej. Dobrze wykorzystuje pasze, dobrze przystosowuje się do warunków klimatycznych. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia już 25 m.ż. Przy urodzeniu ♂48kg, ♀45kg, ciężkie porody, czasem wymaga interwencji lek.wet. i znaczne upadki cieląt. Cielęta przebywają z matkami i odłączane są w wieku 9 miesięcy. Umaszczenie słomkowe, beżowe do prawie białego. Śluzawica, rogi, racice cieliste. WKW ♂150, ♀140, MC ♂1100-1400kg, ♀700-900kg. Młode buhaje intensywnie opasane 1450-1550 g/dobę. Wydajność rzeźna buhajów 14-16 mż 60-65%. Wydajność mleka 3923 kg (tł.3,9%, bi.3,19%).
HEREFORD
Rasa jednostronnie mięsna, znana w centralnej Anglii przed 1700 r. (wówczas woły używane w zaprzęgu). Umaszczenie czerwono-boczaste z białą głową i kiścią ogonową. Bydło posiada rogi aczkolwiek w USA jest odmiana bezroga. Średni kaliber, cały tułów wypełniony mięśniami, nogi mocne, prawidłowo ustawione. Rasa późno dojrzewająca, pierwsze wycielenia 36 m.ż., bardzo płodna. Okres międzywycieleniowy 360 dni, przy urodzeniu ♂36kg, ♀33kg. Odchów cieląt przy matkach, odsadzane 6-7 m.ż. Dobre przystosowanie do różnych warunków klimatycznych, doskonale znosi pastwiskowy system utrzymania. WWK ♂135, ♀130kg, OKP ♂216, ♀193, MC ♂835kg, ♀540kg. Dwuletnie dobrze opasione buhaje 810 kg, jałówki 650 kg. Wydajność rzeźna 65%, dłużej hodowane mogą osiągnąć do 1700 kg. Wydajność mleka w laktacji 2150 kg (tł. 4,41%). Rasa przydatna do pozyskiwania mieszańców do produkcji żywca cielęcego i wołowego z wykorzystaniem pastwisk. 
LIMOUSINE
Rasa francuska o jednostronnym mięsnym kierunku użytkowania. Umaszczenie jednolite czerwono-brunatne z jasną obwódką wkoło śluzawicy i oczu. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 30 m.ż. Przy urodzeniu ♂39kg, ♀36kg, płodność bardzo dobra, łatwe wycielenia. WWK ♂143, ♀137; OKP ♂251, ♀232, MC ♂1000-1200kg, ♀650-800kg. Dobowe przyrosty buhajków do 16 m.ż. 1100-1300 g. Opasy 3-4 miesięczne ważą 140-170 kg, dobrze umięśnione udźce. Wydajność rzeźna buhajów do 67,5%. Wydajność mleka za 271 dni laktacji 4047 kg (tł. 3,85%, bi. 3,17%). Zajmuje I miejsce spośród ras hodowanych.
PIEMONTESE
Rasa pochodzi z Włoch, nazwa od miejsca gdzie została wyhodowana. Najważniejszy kierunek użytkowania mięsny, następnie mleczny i roboczy. Umaszczenie jasnożółte do białego. Przy urodzeniu ♂46kg, ♀41kg ,WWK ♂145, ♀140, MC ♂750-800kg, ♀600kg. Wydajność rzeźna 65-72%, wysokie walory dietetyczne i kulinarne mięsa (cholesterol), krępa budowa, dobre umięśnienie zadu, dwupośladkowość. Wydajność mleka w 2. i 3. laktacji 1800-2000 kg (tł. 4%). Z powodu dobrych przyrostów i jakości mięsa używana w krzyżowaniu towarowym (także w Polsce).
SALERS
Bydło groźne, matki bronią cieląt, wywodzą się z Francji. do lat 70tych wykorzystywane do produkcji mleka (na sery), mięsa, wcześniej jako siła pociągowa. Łatwość porodów 90%, wycielenie bez pomocy człowieka. Wysoka mleczność, wysoka przydatność mleka do produkcji. MC: WWK ♂152, ♀143, MC ♂1000-1200kg ♀650-850 kg. Przy urodzeniu: ♂39kg, ♀37kg, przyrost dobowy 7 miesięcznych cieląt 900-1024 g. Wydajność rzeźna buhajów 670 kg wynosi 57,3%. Dobra w ekstensywnych warunkach
WELSH BLACK
Czarna, hodowana w Anglii, rasa tylko mięsna, MC ♂900-1000kg ♀600-700 kg , WWK ♂142 ♀140. Wycielenia łatwe, krowy łagodne, troskliwe, krzyżowane z bydłem czerwono-białym, dobra do ekstensywnego utrzymania.

Początek formularza

Rasy bydła mlecznego
Temperament bardziej żywy niż mięsnych, niektóre rasy (np. jersey) buhaje mają ognisty i złośliwy temperament. Budowa ciała sucha, kanciasta, z wystającymi guzami biodrowymi i kulszowymi. Ścięgna i stawy dobrze zarysowane, sylwetka z boku przypomina trójkąt. Klatka piersiowa wąska, lecz długa, wymiona duże o kształcie skrzynkowatym lub kulistym, sięgają ku tyłowi poza uda i ku przodowi poza linię prostopadłą od zew. guzów biodrowych do podłoża. Buhaje mają głęboką klatkę piersiową, przód mocniej zbudowany niż zad. Skóra cienka, pokryta krótkim włosem. Na podbrzuszu i wymieniu widoczne żyły mleczne. Krowy ras mlecznych dają w laktacji 10-20 razy więcej mleka niż wynosi ich masa ciała. Buhaje oddają ejakulaty o większej ilości i lepszej jakości niż buhaje mięsne.
ANGLER
Rasa pochodzi z Niemczech, wykazuje spokrewnienie z bydłem czerwonym duńskim. Umaszczenie brunatne lub czerwone. WWK ♂145 ♀130, MC ♂850-1100kg ♀560kg. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia w 24 m.ż. Przy porodzie ♂38kg ♀35kg, okres międzywycieleniowy 381 dni. W przeciwieństwie do słabo rozwiniętych cech mięsnych, cechy mleczne są podkreślone dobrze rozwiniętym wymieniem i wysoką wydajnością. Daj 5405 kg mleka (tł. 5%, bi. 3,58%), dobowe przyrosty buhajów 978 g. Hodowane w Niemczech, Łotwie, Estonii. 
AYRSHIRE
Jednostronnie mleczny typ użytkowania. Pochodzi z południowo-wschodniej Szkocji (sprzed 1700 r.). Umaszczenie czerwono-pstre, buhaje ciemnowiśniowe (cecha związana z płcią). Stromo ustawione rogi. WWK ♂140 ♀127-135, MC ♂600-700kg ♀400-550kg. Rasa wcześnie dojrzewająca , pierwsze wycielenia 27-30 m.ż., przy urodzeniu ♂42,5kg ♀40kg. Wydajność mleka 5200 kg (tł. 3,8; bi. 3,36%) (rekordzistki dają ponad 9000 kg). Poza UK hodowane w Nowej Zelandii i krajach skandynawskich.
BRUNATNA SZWAJCARSKA
Zwana bydłem alpejskim, wywodzi się ze Szwajcarii. Umaszczenie brunatne w różnych odcieniach z jasną obwódką wokół śluzawicy. Dostarcza mięsa niższej jakości niż rasy mięsne, ale także mleka oraz zdolna jest do pracy w terenie górzystym. Można ją zaliczyć do ras wcześnie dojrzewających, pierwsze wycielenia 31,7 m.ż. Okres międzywycieleniowy trwa 392 dni. WWK ♂150 ♀137, MC ♂950-1100kg ♀550-720kg, dobowe przyrosty buhajów 1000-1900 g, wydajność rzeźna 52-60%. Dają 5185 kg mleka (tł. 4,09%, bi. 3,23%), jednak matki buhajów dawały średnio 7424 kg mleka, rekordzistki do 9500 kg. 
GUERNSEY
Brytyjska rasa bydła o jednostronnie mlecznym kierunku użytkowania. Umaszczenie żółtobrunatne lub czerwono-pstre z przewagą powierzchni czerwonych. WKK ♂125-135 ♀120-130, MC ♂700-800kg ♀500-560kg. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia w 30. m.ż., okres międzywycieleniowy 370 dni, przy urodzeniu ♂30-40kg ♀25-35kg. Wydajność mleka średnio 4136 kg (tł. 4,65%, bi. 3,55%), hodowane w UK, USA.
HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKA
Jednostronnie mleczny kierunek użytkowania, wywodzi się z Holandii, przywieziona przez emigrantów do USA. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia w 24 m.ż., przy urodzeniu ♂38-45kg ♀35-40kg, umaszczenie czarno-białe i czerwono-białe. Rasa rogata, WKK ♂140-145 ♀135-140, MC ♂1050kg ♀680kg, wydajność mleka 5000-15000 w 305 dniowej laktacji, średnia w USA 8122 kg (tł. 3,65%). Bydło ma bardzo wysokie dobowe przyrosty, buhaje 1000-1100 g/dobę krowy 700-1100 g. Wydajność rzeźna buhajów opasanych 59%, jakość tusz ustępuje rasą mięsnym. Buhaje hf używane są do krzyżowania polepszającego: wydajność mleka, budowę wymienia, zdolność wydojową i wymiary ciała. Hodowana w wielu krajach (USA, Kan, Niem, Izrael, Afryka), w PL stosowana do unasieniania czb i cb w celu uzyskania bardziej wydajnych mieszańców. 
JERSEY
Rasa jednostronnie mleczna, hodowana na wyspie Jersey (UK). Od 1789 r. hodowana w populacji zamkniętej (zakaz wwozu bydła na wyspę), co sprzyjało inbredowi. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 25,3 m.ż, okres międzywycieleniowy 382 dni. Cielęta przy urodzeniu 25 kg, umaszczenie jednolite, jasnoczerwone lub myszate (bywają też łaciate). WKK ♂144 ♀115-125, MC ♂500-700kg ♀350-425kg. Wydajność mleka 4400 kg (tł. ok. 5%). Dobowe przyrosty do buhajów do mc 300 kg -> 987 kg, wydajność rzeźna 50,7%. Bydło hodowane w USA, Danii, Francji, Nowej Zelandii. Rasa o zasięgu międzykontynentalnym.

Rasy bydła kombinowane
CZARNO-BIAŁA (cb)
W 1671 r. sprowadzone do nas z Holandii, hodowane niemal w całej Polsce. Pogłowie stanowi 93% stanu liczebnego bydła w PL. WWK ♂130-140 ♀125-135, MC ♂900-1000kg ♀580-670kg. Wydajność mleczna 5817 kg (tł. 4,23%, bi. 3,3%). Dobowe przyrosty buhajów opasanych 1000-1300 g, wydajność rzeźna 58%. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 24-32 m.ż., okres międzywycieleniowy 360-410 dni, przy urodzeniu ♂37kg ♀35kg. 

CZERWONO-BIAŁA (czb)
...