Uklady z neta.pdf

(1805 KB) Pobierz
Rozdział 1
Ziemskie systemy
odniesienia i ich realizacje
Systemodniesienia(referencesystem)stanowizbiórustaleńizaleceńwrazz
opisem modeli niezbędnych do zdefiniowania początku, skali (metryki) i orien
tacji osi oraz zmienności tych parametrów w czasie.
Układ odniesienia (reference frame) stanowi praktyczna realizacje systemu
odniesienia. Na układ odniesienia składają się wyznaczone z obserwacji war
tości parametrów opisujących początek układu, skalę i orientacje osi oraz ich
zmienność w czasie. Na rysunku 1.1 przedstawiono geometryczna interpretację
Umownego (Konwencjinalnego) Ziemskiego Systemu Odniesienia.
Rys. 1.1. Umowny (Konwencjonalny) Ziemski System Odniesienia
Fig. 1.1. Conventional Terrestrial Reference System
MiędzynarodowaUniaGeodezjiiGeofizyki( I nternational U nionof G eodesy
and G eophysics: IUGG http://www.iugg.org/ ) wprowadziła w 1991 roku Mię
dzynarodowy Ziemski System Odniesienia ( I nternational T errestial R eference
S ystem: ITRS ). Służbą odpowiedzialną za realizację systemu ITRS jest po
wołana w 1987 roku przez IUGG oraz Międzynarodową Unię Astronomiczną
( I nternational A stronomical U nion: IAU http://www.iau.org/ ) Międzynarodo
waSłużbaRuchuObrotowegoZiemiiUkładuOdniezienia( I nternational E arth
7
990154885.226.png 990154885.237.png 990154885.248.png 990154885.259.png 990154885.001.png 990154885.012.png 990154885.023.png 990154885.034.png 990154885.045.png 990154885.056.png 990154885.067.png 990154885.078.png 990154885.089.png 990154885.100.png 990154885.111.png 990154885.122.png 990154885.133.png 990154885.144.png 990154885.155.png 990154885.166.png 990154885.177.png 990154885.188.png 990154885.194.png 990154885.195.png 990154885.196.png 990154885.197.png 990154885.198.png 990154885.199.png 990154885.200.png 990154885.201.png 990154885.202.png
R otation and Reference systems S ervice : IERS http://www.iers.org/ ). Obo
wiązującyobecniesystem IERS zostałzdefiniowanyprzez IERS wkonwencjiz
2003rokuwrozdziale4(Chapter4ConventionalTerrestrialReferenceSystem
and Frame: http://tai.bipm.org/iers/conv2003/conv2003 c4.html ).
IERS został zdefiniowany przez przestrzenny obrót względem nie ob
racającego się systemu geocentrycznego M iędzynarodowy N iebieski S ystem
O dniesienia ( ICRS ) przy zachowaniu następujących warunków:
1. Jest układem geocentrycznym o początku w centrum mas Ziemi (łącznie
z oceanami i atmosferę);
2. Jednostką długości jest metr ( SI ). Skala systemu jest spójna z czasem
współrzędnych geocentrycznych TCG zgodnie z rezolucjami Międzyna
rodowej Unii Astronomicznej IAU i Międzynarodowej Unii Geodezji i
Geofizyki IUGG z roku 1991;
3. Orientacja IERS jestzgodnazorientacjąMiędzynarodowegoBiuraCzasu
(Bureau International de l’Heure) BIH dla epoki 1984 . 0;
4. Zmienność orientacjiw czasie jest określanapoprzez zastosowaniewarun
ku, iż globalna suma poziomych ruchów tektonicznych nie zawiera skła
dowych obrotu.
IERS jest pierwszym systemem kinematycznym i jest realizowany poprzez
estymację współrzędnych i prędkości (wraz z pełną macierzą wariancyjno
kowariancyjną) stacji w oparciu o obserwacje VLBI, LLR, GPS, SLR i DO
RIS prowadzone na tych stacjach. Realizacje te noszą nazwę: Międzynarodowy
Ziemski Układ Odniesienia ( I nternational T errestial R eference F rame: ITRF
http://itrf.ensg.ign.fr/ ).
Służba IERS dorealizacjiukładu ITRF wykorzystujeobserwacjezczterech
geodezyjnych technik satelitarnych pracujących w ramach służb obserwacyj
nych:
Międzynarodowa Służba GNSS ( I nternational G NSS S ervice: IGS
http://www.iers.org/ ),
Międzynarodowa Służba Pomiarów Laserowych( I nternational L aser R anging
S ervice: ILRS http://ilrs.gsfc.nasa.gov/ ),
Międzynarodowa Służba VLBI ( I nternational V LBI S ervice: IVS
http://ivscc.gsfc.nasa.gov/ ),
Międzynarodowa Służba DORIS ( I nternational D ORIS S ervice: IDS
http://ids.cls.fr/ ).
Informacje dotyczące poszczególnych realizacji systemu IERS dostępne są
na stronie internetowej: http://itrf.ensg.ign.fr .
1.1. Realizacja systemu ITRS
Układ ITRF jest układem kinematycznym, definiują go bowiem współrzęd
ne stacji X YY pracujących w ramach służby IERS , wyznaczone na określoną
epokę t 0 oraz ich pochodne względem czasu (prędkości punktów) X YY wraz z
8
990154885.203.png
charakterystykądokładnościową.Wzwiązkuz tymwyznaczeniewspółrzędnych
stacji na określoną epokę t C następuje wegług następującej formuły (Boucher
and Altamimi, 2008):
X YY ( t C )= X YY ( t 0 )+ X YY · ( t C −t 0 )
(1.1)
przy czym:
X YY ( t C ) współrzędneuzyskanezopracowaniadanychGNSSwepoce t C ukła
du ITRF YY ,
X YY ( t 0 ) współrzędne w układzie ITRF YY na epokę odniesienia t 0 ,
X YY wektor prędkości stacji odniesienia w układzie ITRF YY .
Pierwasza realizacja systemu IERS została zrealizowana na epokę t 0 =1988 . 0
i nosi nazwę ITRF88 . W realizacji ITRF88 wykorzystano obserwacje z trzech
geodezyjnychtechniksatelitarnych:VLBI,SLRiGPSzxxstacjipermanentnych
(rys. 1.2).
Rys. 1.2. Wybór stacji do rozwiązania ITRF88 i ilość technik satelitarnych na nich
realizowanych (źródło: http://itrf.ensg.ign.fr/)
Fig. 1.2. ITRF88 sites and collocated techniques (suorce: http://itrf.ensg.ign.fr/)
Rozwiązaniemukładu ITRF obecniestosowanymjest ITRF2005 zdefiniowa
ny na epokę t 0 = 2000 . 0 (Altamimi et al., 2007). Do tego rozwiązania zostały
włączone stacje, na których prowadzone są obserwacje permanentne realizowa
ne jedną z czterech geodezyjnych technik satelitarnych: VLBI, SLR, DORIS i
GNSS (rys. 1.3).
Strategięrealizacjiukładu ITRF2005 zwykorzystaniemrozwiązańtygodnio
wych z sieci: ILRS , IGS i IDS oraz dobowych z sieci IVS przedstawiono na
rysunku 1.4.
W strategii realizacji układu ITRF2005 (rys. 1.4) przyjęto następujace za
łozenia:
Połączenie rozwiązań z sieci ILRS i IDS przy założeniu minimalizacji
odchyłek na punkach łącznych,
9
990154885.204.png 990154885.205.png 990154885.206.png 990154885.207.png 990154885.208.png 990154885.209.png 990154885.210.png 990154885.211.png 990154885.212.png 990154885.213.png 990154885.214.png 990154885.215.png 990154885.216.png 990154885.217.png 990154885.218.png 990154885.219.png 990154885.220.png 990154885.221.png 990154885.222.png 990154885.223.png 990154885.224.png 990154885.225.png 990154885.227.png 990154885.228.png 990154885.229.png 990154885.230.png 990154885.231.png 990154885.232.png 990154885.233.png 990154885.234.png 990154885.235.png 990154885.236.png 990154885.238.png 990154885.239.png 990154885.240.png 990154885.241.png 990154885.242.png 990154885.243.png 990154885.244.png 990154885.245.png 990154885.246.png 990154885.247.png 990154885.249.png 990154885.250.png 990154885.251.png 990154885.252.png 990154885.253.png 990154885.254.png 990154885.255.png 990154885.256.png 990154885.257.png 990154885.258.png 990154885.260.png 990154885.261.png 990154885.262.png 990154885.263.png 990154885.264.png 990154885.265.png 990154885.266.png 990154885.267.png 990154885.268.png 990154885.269.png 990154885.002.png 990154885.003.png
Rys. 1.3. Wybór stacji do rozwiązania ITRF2005 i ilość technik satelitarnych na nich
realizowanych (źródło: http://itrf.ensg.ign.fr/)
Fig. 1.3. ITRF2005 sites and collocated techniques (suorce: http://itrf.ensg.ign.fr/)
Nałożenie warunków braku translacji i rotacji na układy równań normal
nych z sieci stacji VLBI IVS ,
Uzycie rowiązań z minimalizacją odchyłek na punkach łącznych dla sieci
IGS ,
Utworzenie dla każedej techniki satelitarnej szeregu czasowych tygodnio
wych (dla VLBI dobowych) rowiązańw postaci współrzędnych stacji, ich
prędkości,parametrówruchuobrotowegoZiemi(TRF+ EOP)orazpara
metrówtransformacji(7paramtrowej)względemrozwiązaniałącznegona
epokę realizacji (dla ITRF2005t 0 =2000 . 0),
Identyfikacjawartosciodstających,ichusunięcie/przewagowanieorazuzu
pełnienie ewentualnych nieciągłości szeregyu z wykorzystaniem funkcji
przedziałami liniowej,
Uwzglednieniewrozwiązaniułącznymlokalnychpołączeńnastacjachpro
wadzących obserwacje różnymi technikami (colocation sites).
Rozwiazanie końcowe układu ITRF2005 zgodnie ze schematem przed
stawionym na rysunku 1.4 stanowią wyznaczone współrzędne i prędkości
stacji oraz parametry ruchu obrotowego Ziemi (TRF + EOP) otrzymane w
wyniku łącznego wyrównania. Parametry ruchu obrotowego Ziemi (EOP) były
wyznaczane od lat osiemdziesiatych ubiegłego wieku technikami VLBI, SLR,
DORISod1993rokuaGPSod1995.5.Zewzględnąnasłabąjakośćpoczątkowo
wyznaczanych parametrów EOP przyjmuje się jako dobre parametry EOP
wyzanczane z rozwiązania łącznego od roku 1993.
ITRF2005 jest11zkoleirealizacjąsystemu IERS .Aktualnieptrwająprace
nad nową realizacją noszącą nazwę ITRF2008 , która mabyć wprowadzona w
roku 2010.
10
990154885.004.png 990154885.005.png 990154885.006.png 990154885.007.png 990154885.008.png 990154885.009.png 990154885.010.png 990154885.011.png 990154885.013.png 990154885.014.png 990154885.015.png 990154885.016.png 990154885.017.png 990154885.018.png 990154885.019.png 990154885.020.png 990154885.021.png 990154885.022.png 990154885.024.png 990154885.025.png 990154885.026.png 990154885.027.png 990154885.028.png 990154885.029.png 990154885.030.png 990154885.031.png 990154885.032.png 990154885.033.png 990154885.035.png 990154885.036.png 990154885.037.png 990154885.038.png 990154885.039.png 990154885.040.png 990154885.041.png 990154885.042.png 990154885.043.png 990154885.044.png 990154885.046.png 990154885.047.png 990154885.048.png 990154885.049.png 990154885.050.png 990154885.051.png 990154885.052.png 990154885.053.png 990154885.054.png 990154885.055.png 990154885.057.png 990154885.058.png 990154885.059.png 990154885.060.png 990154885.061.png 990154885.062.png 990154885.063.png 990154885.064.png 990154885.065.png 990154885.066.png 990154885.068.png 990154885.069.png 990154885.070.png 990154885.071.png 990154885.072.png 990154885.073.png 990154885.074.png 990154885.075.png 990154885.076.png 990154885.077.png 990154885.079.png 990154885.080.png 990154885.081.png 990154885.082.png 990154885.083.png 990154885.084.png 990154885.085.png 990154885.086.png 990154885.087.png 990154885.088.png 990154885.090.png 990154885.091.png 990154885.092.png 990154885.093.png 990154885.094.png 990154885.095.png 990154885.096.png 990154885.097.png 990154885.098.png 990154885.099.png 990154885.101.png 990154885.102.png 990154885.103.png 990154885.104.png 990154885.105.png 990154885.106.png 990154885.107.png 990154885.108.png 990154885.109.png 990154885.110.png 990154885.112.png 990154885.113.png 990154885.114.png 990154885.115.png 990154885.116.png 990154885.117.png 990154885.118.png 990154885.119.png 990154885.120.png 990154885.121.png 990154885.123.png 990154885.124.png 990154885.125.png 990154885.126.png 990154885.127.png 990154885.128.png 990154885.129.png 990154885.130.png 990154885.131.png 990154885.132.png 990154885.134.png 990154885.135.png 990154885.136.png 990154885.137.png 990154885.138.png 990154885.139.png 990154885.140.png 990154885.141.png 990154885.142.png 990154885.143.png 990154885.145.png 990154885.146.png 990154885.147.png 990154885.148.png 990154885.149.png 990154885.150.png 990154885.151.png 990154885.152.png 990154885.153.png 990154885.154.png 990154885.156.png 990154885.157.png 990154885.158.png 990154885.159.png
Rys. 1.4. Strategia opracowania układu ITRF2005
Fig. 1.4. The strategy adopted for the ITRF2005 solution
Kryteria wyboru stacji do realizacji systemu
IERS począwszy od układu ITRF2000 są następujące
( http://itrf.ensg.ign.fr/ITRF solutions/2000/datum.php ):
1. Ciągłe obserwacje w ostatnich 3 latach,
2. Zlokalizowanenastabilnympodłożu(skale)iz dalekaodstrefdeformacji,
3. Błąd średni wyznaczenia prędkości (z kombinowanego rozwiązania
ITRF )lepszy niż 3 mm/rok,
4. Wartości odchyleń (residuów) prędkości mniejsze niż 3 mm/rok w ostat
nich trzech rozwiązaniach ITRF .
Na rysunku 1.5 przedstawiono wynika analiz wyboru stacji do rozwiązania
ITRF2000 według kryteriów przedstawionychpowyżej.
Wwynikutychanalizostateczniewybrano54stacje(niebieskiekropki)speł
niające powyższekryteria.Na rysunku (1.5) zaznaczonotakże stacje (czerwone
trójkąty) spełniające kryteria: 1, 3 i 4.
Do przeliczeń między poszczególnymi ralizacjami systemu IERS (np. A i
B ) wykorzystuje się następującą regułę transformacji (Boucher and Altamimi,
2008):
0
@ X B
1
0
@ X A
1
0
@ T 1
1
0
@ D
1
−R 3
R 2
A =
A +
A +
A
Y B
Z B
Y A
Z A
T 2
T 3
R 3
D
−R 1
×
−R 2
R 1
D
0
@ X A
1
A
×
Y A
Z A
(1.2)
gdzie:
T 1, T 2, T 2 składowe wektora translacji,
R 1, R 2, R 2 składowe obrotów,
11
990154885.160.png 990154885.161.png 990154885.162.png 990154885.163.png 990154885.164.png 990154885.165.png 990154885.167.png 990154885.168.png 990154885.169.png 990154885.170.png 990154885.171.png 990154885.172.png 990154885.173.png 990154885.174.png 990154885.175.png 990154885.176.png 990154885.178.png 990154885.179.png 990154885.180.png 990154885.181.png 990154885.182.png 990154885.183.png 990154885.184.png 990154885.185.png 990154885.186.png 990154885.187.png 990154885.189.png 990154885.190.png 990154885.191.png 990154885.192.png 990154885.193.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin