33 - definicje systemu i układu odniesienia
System odniesienia- zbiór zaleceń wraz z opisem modeli potrzebnych do zdefiniowania początku, skali i orientacji osi oraz ich zmian w czasie
Układ odniesienia- stanowi praktyczną realizację systemu odniesienia. Jest on zdefiniowany poprzez zbiór fizycznych punktów o dobrze wyznaczonych współrzędnych w układzie określonym w definicji systemu odniesienia. Na układ odniesienia składają się wyznaczone z obserwacji wartości parametrów opisujących początek układu, skalę (metrykę) i orientację jego osi oraz ich zmienność w czasie.
34- definicja i zastosowanie układu ziemskiego
Układ ziemski (ziemski układ odniesienia)- Podstawowa oś układu ziemskiego- oś obrotu Ziemi. Właściwości :
- geocentryczny, o początku w środku masy Ziemi wraz z oceanami i atmosferą
- orientacja osi zgodna z orientacją BIH (Międzynarodowe Biuro Czasu)na epokę 1984
- zmiana orientacji w czasie następuje z założeniem, że suma poziomych ruchów tektonicznych nie zawiera składowych obrotu
Zastosowanie - pozwala na rozwiązywanie zadań geodezyjnych- związany z Ziemią - realizowany przez określenie współrzędnych i prędkości punktów technikami VLBI, LLR, GNSS, SLR oraz DORIS-ITRF
35 - definicja i zastosowanie układu niebieskiego
Układ niebieski- pozwala na wyznaczenie położenia osi obrotu Ziemi w przestrzeni- obserwacje obiektów nie związanych z Ziemią.
Układ niebieski- parametry orientacji Ziemi:
1) zmiana położenia osi obrotu Ziemi względem gwiazd/ układu niebieskiego- precesja, nutacja
2) zmiana położenia osi obrotu względem bryły Ziemi- ruch bieguna
3) niejednostajność obrotu Ziemi- długość doby
Zastosowanie: Współrzędne obiektów pozaziemskich wyznacza się w układzie niebieskim (quasi- inercjalnym)
36 - realizacja ICRS
ICRS- International Celestial Reference System – Niebieski Układ Odniesienia)
- obowiązuje od 1.01.1988 r, zastępując FK5
- oparty na wynikach obserwacji VLBI (radioźródła) opracowanych na zasadach OTW
- początek systemu w barycentrum Układu Słonecznego (barycentrum- środek masy)
- układ quasi- inercjalny (bez rotacji względem przestrzeni inercjalnej)
- biegun układu wynika z modelu precesji i nutacji IAU (Międzynarodowa Unia Astronomiczna)
- początek rektascensji zdefiniowany jest poprzez wartość rektascensji radioźródła 3C 273B z katalogu FK5 na epokę 2000
- realizację stanowią α i δ pozagalaktycznych radioźródeł wyznaczanych techniką VLBI_ICRF
- realizowany poprzez katalog fundamentalny (FK5) zawierający pewną liczbę pozycji gwiazd fundamentalnych i ich ruchów oraz poprzez system stałych astronomicznych
- praktycznymi realizacjami ICRS są Międzynarodowy Niebieski Układ Odniesienia (ICRF) oraz (w dziedzinie widzialnej widma) układ definiowany przez katalog pozycyjny Hipparcos.
37- realizaca ITRS
ITRS- International Terrestrial Reference System (Umowny Układ Ziemski)
Ziemski system odniesienia (ITRS) jest systemem przestrzennym obracającym się wraz z Ziemią. W systemie tym pozycje punktów związanych z powierzchnią Ziemi są określone przez współrzędne, które podlegają jedynie małym zmianom w czasie, spowodowanym przez efekty geofizyczne (ruchy tektoniczne, deformacje pływowe)
Realizacjami ITRS są międzynarodowe ziemskie układy odniesienia ITRF o kolejnych rozwiązaniach: ITRF88, ITRF89, …, ITRF96, ITRF97, ITRF2000, ITRF2005, ITRF2008. Każda z wersji ITRF zawiera pozycje i prędkości stacji wraz z ich charakterystyką dokładnościową
danek.nowak