V.Grossi. L Ladaria. B. Sesboue Człowiek i jego zbawienie.pdf

(2781 KB) Pobierz
CZŁOWIEK I JEGO ZBAWIENIE
Vittorino Grossi, Luis F. Ladaria SJ, Philippe
Lécrivain SJ, Bernard Sesboüé SJ
Antropologia chrześcijańska stworzenie, grzech pierwotny usprawiedliwienie i łaska,
rzeczy ostateczne Etyka chrześcijańska od „autorytetów” do Magisterium
Antropologia dogmatyczna 9
Antropologia moralna 10
Augustyn z Hippony i Tomasz z Akwinu 11
Nauczanie soborowe i nauczanie papieskie 12
CZĘŚĆ PIERWSZA.
CZŁOWIEK WOBEC BOGA
1. Stworzenie podporą zbawienia 18
2. Od stworzenia do zbawienia 20
3. Od stworzenia do laski 23
Między monizmem a fualizmem 28
Stworzenie, misterium religijne i chrześcijańskie 29
1. Zadziwienie wobec stworzenia: ojcowie apostolscy 30
2. Apologeci i wieczność materii 33
Stwórcze pośrednictwo Słowa 36
3. Walka z gnostyckim dualizmem: od Ireneusza do Tertuliana 38
Stwórcza hojność Trójcy u Ireneusza 38
Bóg i stworzenie materii u Tertuliana 41
4. Dialog z filozofią: Klemens Aleksandryjski i Orygenes 42
5. Stworzenie w symbolu nicejskim 44
6. W IV wieku na wschodzie: stworzenie, dzieło trynitarne 45
7. Augustyn i walka z manicheizmem 47
Stworzenia duchowe, aniołowie 49
Mocne punkty myśli Augustyna 50
8. Wypowiedzi soborowe końca epoki patrystycznej 51
9. Wiara chrześcijańska i neoplatonizm 52
Światło Boże opromienia hierarchię bytów: Pseudo-Dionizy 52
Przyczyny pierwotne u lana Szkota Eriugeny 54
SCHOLASTYCE 56
1. Pierwsza scholastyka: stworzenie pomiędzy historią a kosmosem 56
Hugon ze Świętego Wiktora: stworzenie podporządkowane odnowieniu
człowieka 57
Abelard: Duch Święty duszą świata 58
Piotr Lombard: synteza o stworzeniu 59
Ruch „katarów” i potępienie go na IV Soborze Laterańskim 60
2. Wielka scholastyka: metafizyka stworzenia 61
Szkoła franciszkańska 61
Bonawentura: stworzenie w czasie 62
Tomasz z Akwinu: stworzenie, wiara i rozum 64
Tomasz z Akwinu: uczestnictwo i relacja w stworzeniach 65
Tomasz z Akwinu: stworzenie trynitarne 66
Wyznanie wiary Michała Paleologa 67
3. Koniec średniowiecza: Boży woluntaryzm i mistyka 67
Od Dunsa Szkota do Ockhama: od woluntaryzmu do nominalizmu 68
Mistrz Eckhart: immanencja stworzenia w Bogu 69
Egzemplaryzm stworzenia u Mikołaja z Kuzy 70
Twierdzenie Soboru we Florencji 70
III. OD EPOKI NOWOŻYTNEJ DO WSPÓŁCZESNOŚCI:
1. Religijne akcenty Lutra 71
2. Filozofia i teologia u Franciszka Suareza 72
3. Stworzenie i nowoczesność: od Pierwszego do Drugiego Soboru
Watykańskiego 73
Problemy postawione przez nową formę monizmu 74
I Sobór Watykański i konstytucja „Dei Filius” 75
II Sobór Watykański: stworzenie „antropocentryczne” 77
4. Konkluzja: doktryna i teologia stworzenia w końcu XX wieku 78
ROZDZIAŁ DRUGI. CZŁOWIEK STWORZONY NA OBRAZ BOGA
1. Jedyne stworzenie ciała i duszy u ojców apostolskich i apologetów 82
2. Godność ciała ludzkiego: Ireneusz i Tertulian 85
3. Dialog z filozofią grecką: pierwszeństwo duszy 90
Orygenes: pierwszeństwo duszy, która jedna jest na obraz Boga 93
Atanazy i Hilary: człowiek na obraz Słowa obrazu 95
Grzegorz z Nyssy: człowiek wolny obrazem Trójcy 96
4. Antropologia Augustyna z Hippony 97
Człowiek złożony z ciała i duszy 98
Dusza ludzka obrazem Trójcy 100
5. Deklaracje soborowe o człowieku w epoce patrystycznej 102
II. ŚREDNIOWIECZNE SPEKULACJE NA TEMAT BYTU CZŁOWIEKA
1. Pierwsza scholastyka: czy dusza oddzielona od ciała jest człowiekiem?
103
Sic et non: dusza oddzielona od ciała nie jest osobą ludzką 104
Sic et non: dusza oddzielona pozostaje osobą ludzką 106
Wyważone stanowisko Piotra Lombarda 108
Dusza „formą człowieka” 109
2. Wielka scholastyka: dusza formą ciała 110
Bonawentura: zdatność duszy do ciała 110
Tomasz z Akwinu: dusza „formą” ciała 112
Tomasz z Akwinu: dusza poznaje, posługując się ciałem 114
Tomasz z Akwinu: dusza odłączona nie jest człowiekiem 115
Tomasz z Akwinu: człowiek obrazem Boga 117
3. Śmierć w dyskusji antropologicznej: od Tomasza z Akwinu (1274) po
V Sobór Laterański (1513) 118
Krytyka duszy, jedynej formy ciała 119
Kryzys wokół pluralizmu form: Pierre-Jean Olieu 121
4. Sobór w Vienne i V Sobór Laterański 123
Konkluzja 127
ROZDZIAŁ TRZECI. GRZECH PIERWORODNY I GRZECH
KOŃCA ŚREDNIOWIECZA 131
OKAZJI KRYZYSU PELAGIAŃSKIEGO 132
1. Problem Augustyna w doktrynie o grzechu pierworodnym 132
Czy Augustyn jest „wynalazcą” grzechu pierworodnego? 132
Na czym polega nowość koncepcji Augustyna? 134
Powiązanie z polemiką pelagiańską 136
2. Wielkie etapy kryzysu pelagiańskigo 137
Synod w Kartaginie w 411 roku 138
Od Kartaginy (411) do Kartaginy (418) 140
Po synodzie w Kartaginie (418) 141
3. Główne tezy Pelagiusza 141
4. Augustyn i grzech pierworodny 143
Wielkie dzieła Augustyna o grzechu pierworodnym 143
Biblijne odniesienia Augustyna 145
Augustyn i interpretacja Rz 5,12 146
Doktrynalna argumentacja Augustyna 148
Jaki był grzech początków? 150
Konsekwencje grzechu dla Adama i ludzkości 152
Grzech i pożądliwość 153
„Stan” grzechu bez „aktu” grzechu 154
Przekazywanie grzechu pierworodnego 155
Refleksje krytyczne 155
5. Pierwsze dokumenty kościelne 156
Synod w Kartaginie (418) 156
List Tractoria papieża Zozyma (418) 158
Obiekcje i odpowiedzi w czasach Augustyna 160
AUGUSTYNEM 161
Czy Pismo Święte naucza o „grzechu pierworodnym”? 161
1. Grzech ludzi i grzech Adama u ojców greckich 163
Meliton z Sardes i homilie paschalne 164
Od Apologetów do antropologicznego optymizmu Ireneusza 168
Orygenes: od grzechu pre-kosmicznego do chrztu dzieci 171
Katechezy greckie z IV i V wieku 173
2. Grzech ludzi i grzech Adama u ojców łacińskich 176
Traducjanizm Tertuliana 176
Cyprian i chrzest dzieci 177
Ambroży i Ambrozjaster 178
Bilans tradycji przed Augustynem 179
3. Augustyn przed Augustynem 180
Pisma Augustyna sprzed 411 roku 180
Zmiana perspektywy 182
4. Chrzcielne ryty egzorcyzmowania i demonologia 182
III. OD ŚMIERCI AUGUSTYNA DO KOŃCA ŚREDNIOWIECZA:
1. Interwencje Kościoła na temat grzechu pierworodnego po Augustynie
184
Przed synodem w Orange 184
Drugi synod w Orange (529) 185
2. Teologia scholastyczna 187
Średniowieczne augustynizmy 187
Element formalny i element materialny w grzechu pierworodnym 188
Tomasz ż Akwinu: od osoby do natury 190
Tradycja teologiczna eremitów św. Augustyna 191
POCZĄTKÓW: OD SOBORU
TRYDENCKIEGO DO EPOKI
WSPÓŁCZESNEJ 193
I. DEKRET SOBORU TRYDENCKIEGO O GRZECHU PIERWORODNYM
1. Kontekst historyczny zgromadzenia Soboru Trydenckiego 194
2. Debata doktrynalna o grzechu pierworodnym przed soborem 198
„Dawna” i „nowa droga” na początku XVI wieku 198
Luter: grzech pierworodny i pożądliwość 199
Kolokwia pojednania: Wormacja i Ratyzbona 201
3. Dekret z piątej sesji (1546) 202
Opracowanie dekretu 203
Pięć kanonów piątej sesji 204
Kanon 1: grzech Adama i jego konsekwencje dla Adama 205
Kanon 2: konsekwencje grzechu Adama dla ludzkości 207
Kanon 3: lekarstwo na grzech pierworodny, chrzest 208
Kanon 4: chrzest dzieci 209
Kanon 5: skutki chrztu 210
Istota decyzji Soboru Trydenckiego 211
Późniejsza interpretacja dekretu trydenckiego 212
1. Po Soborze Trydenckim 214
Michał Bajus: prawo grzechu 214
„Augustinus” Janseniusza 215
2. Okres nowożytny i współczesny 217
Rozróżnienia Antonio Rosminiego w kwestii pojęcia grzechu 217
Interwencje Piusa XII i Pawła VI 218
1. Autorytet Augustyna 221
2. Wkład Augustyna w decyzje dogmatyczne 222
3. Propozycja hemeneutyczna 225
Etap pierwszy: ciężar kondycji ludzkiej 225
Okres drugi: chrześcijańskie objawienie grzechu świata (czy grzechu
„dziedzicznego”) 228
Okres trzeci: początek grzesznej kondycji człowieka i opowiadanie o Adamie
230
ROZDZIAŁ PIĄTY. ŁASKA I USPRAWIEDLIWIENIE: OD
ŚREDNIOWIECZA 233
1. Semantyka biblijna 233
Łaska 234
„Sprawiedliwość Boga i człowieka” (iustitia Dei et hominis) 235
Usprawiedliwienie (dikaiosyne) 236
Krótki bilans rozważań o Piśmie Świętym 237
2. Doktryna o lasce w tradycji greckiej 239
Kontekst „misteryjny” teologii sakramentów 239
Sprawiedliwość i łaska przed Soborem Nicejskim: od Klemensa Rzymskiego do
Orygenesa 240
Ojcowie według Soboru Nicejskiego 243
3. Tradycja łacińska przed świętym Augustynem 244
Kościół „instytucją zbawienia”: Cyprian 245
Łaska i wolność w powiązaniu z chrystologią na Zachodzie 246
Konkluzja 247
1. Kontekst pelagiański 248
Zgłoś jeśli naruszono regulamin