PIŁKA KOSZYKOWA - metodyka nauczania.doc

NAUCZANIE PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW TECHNICZNYCH

W

PIŁCE KOSZYKOWEJ

METODY, FORMY I ZASADY NAUCZANIA

W nauczaniu nowych elementów techniki można stosować metody:

– analityczną, która polega na dzieleniu danego elementu na proste części składowe i nauczaniu ich osobno a następnie łączeniu w jedną całość. Metoda ma zastosowanie przy nauczaniu trudniejszych elementów techniki oraz przy wstępnym nauczaniu zagrań taktycznych;

– syntetyczną jako podstawową w nauczaniu techniki. Polega ona na nauczaniu danego elementu w całości. Zasadniczą sprawą jest to, aby nauczone elementy nie stanowiły izolowanych ruchów niełączących się ze sobą;

– kompleksową polegającą na połączeniu metody analitycznej i syntetycznej na ogół z dominacją jednej z nich.

Formy prowadzenia zajęć:

– zabawowa stosowana przy nauczaniu techniki. Ma na celu uatrakcyjnienie zajęć podczas nauczania nowego elementu, doskonalenia wcześniej już poznanych oraz oswojenie z przeciwnikiem;

Forma zabawowa uczy wyboru sposobu postępowania, wyrabia głębokość i szerokość widzenia. Jest jedną z najważniejszych form nauczania na etapie początkowym. W formie zabawowej występuje współzawodnictwo pomiędzy całymi grupami lub pojedynczymi ćwiczącymi. Pamiętać należy, aby wszyscy ćwiczący możliwie najdokładniej wykonywali poszczególne elementy. Współzawodnictwo stwarzające napięcie psychiczne bardzo korzystnie wpływa na doskonalenie celności rzutów. Forma zabawowa urozmaicając zajęcia nie obniża ich intensywności.

– ścisła wykorzystywana w nauczaniu i doskonaleniu techniki oraz taktyki gry.

Przy ćwiczeniach w formie ścisłej nauczyciel decyduje o sposobie ich wykonania (określa ustawienie wyjściowe ćwiczących, kolejność poruszania się i otrzymywania piłki). W początkowym okresie nauczania ćwiczenia powinny być proste, aby cała uwaga ćwiczących była skierowana na poprawne wykonanie ruchu. W miarę zaawansowania zwiększamy stopień trudności i intensywność ćwiczeń. Prowadzenie zajęć w formie ścisłej sprawia, że zajęcia są mało atrakcyjne jednak potrzeby nauczania zmuszają do precyzyjnego ustalenia i rygorystycznego egzekwowania założeń poszczególnych ćwiczeń. Poza nauką nowych elementów musi być utrwalenie umiejętności poprzednio nabytych;

Pewnym uatrakcyjnieniem zajęć może być nauczanie przez współćwiczącego, który pomaga wyraźnie słabszemu od siebie.

W trakcie nauczania należy też zwrócić uwagę na równoległe kształcenie umiejętności prawej i lewej ręki;

– fragmenty gry mają na celu stworzenie warunków zbliżonych do gry poprzez wprowadzanie przeciwnika. Formę tą stosuje się w nauczaniu taktyki oraz w nauczaniu i doskonaleniu elementów technicznych. Ćwiczący uczy się wyboru właściwego sposobu postępowania wobec sytuacji zaistniałych na boisku. Ćwiczenia w tej formie rozpoczynamy od wprowadzenia jednego przeciwnika zwiększając ich ilość w zależności od założeń. Nauczanie taktyki rozpoczynamy w ustawieniu 1:1, później 2:1, 3:1, 3:2 itd.. Udział w ćwiczeniach tych samych osób przez dłuższy czas wykształca formy współpracy między nimi, co daje możliwości do „zgrania się”. Fragmenty gry są bardzo ważną formą w procesie nauczania koszykówki.

Rodzaje gier stosowanych w nauczaniu koszykówki

– gra uproszczona charakteryzująca się przede wszystkim doskonaleniem techniki. Stosowana jest w pracy z początkującymi. Ma zapoznać z podstawowymi przepisami gry. W myśl tej formy uproszczone zostają przepisy np.: tolerancja kroków, pola trzech sekund itp. nie dopuszczamy jednak do ostrej gry (zachowanie wobec przeciwnika musi być zgodne z przepisami). W miarę nabywania umiejętności uproszczenia stopniowo eliminujemy;

– gra szkolna. W tej grze występuje ćwiczący oraz nauczyciel i sędzia (dwaj ostatni przeważnie w jednej osobie). Nauczyciel zwraca uwagę na realizację założeń taktycznych i technicznych, natomiast sędzia dba o to, aby gra odbywała się zgodnie z przepisami. Gra szkolna o założeniach doskonalenia np. techniki podań a wtedy może być prowadzona jako gra do dziesięciu podań, bez kozłowania, bądź gra, w której stosuje się tylko określone podania itp.. Do gry szkolnej zalicza się również „małe gry”, które odgrywają pierwszorzędną rolę w procesie szkoleniowym.

– gra właściwa prowadzona jest wg obowiązujących przepisów i zabezpieczona jest przez pełną obsadę sędziowską. Podczas gry właściwej obserwujemy poszczególnych zawodników jak też cały zespół. Obserwacje interesujące nas zapisujemy i wykorzystujemy w dalszej pracy z zespołem;

Jak w każdym procesie dydaktycznym tak i tutaj mają zastosowanie zasady:

–świadomości i aktywności – zawodnicy początkujący powinni wiedzieć, dlaczego ćwiczą, jaki jest sens danego ruchu i jaka jest jego przydatność w grze. Zawodnik powinien być świadomy tego, co robi.

Sukces drużyny będzie możliwy tylko wtedy, gdy zawodnicy będą znać postawiony przed nimi cel oraz będą ze wszystkich sił do niego dążyć;

– poglądowości, celem tej zasady jest wywołanie u ćwiczącego wyobrażeń o danym ruchu i spowodowanie chęci wykonania demonstrowanego ćwiczenia. Zasadę tą realizujemy poprzez pokaz i objaśnienie danego ćwiczenia. Szczególnie duże znaczenie ma pokaz dla początkujących;

– systematyczności, opiera się na trzech regułach:

§          od prostego do złożonego

§          od łatwego do trudnego

§          od elementów znanych do nieznanych

Ćwiczenia ich rodzaj i treść powinny być dostosowane do aktualnego poziomu umiejętności ćwiczących i uwzględniać stopień przyswajania nowych elementów;

– trwałości, poprzez ciągle powtarzanie danego ruchu staje się on nawykiem, który będzie skutecznie stosowany w walce sportowej. W myśl tej zasady nauczanie i doskonalenie elementu odbywa się w różnych sytuacjach, które mogą wystąpić w grze;

– wszechstronności, każdy zawodnik musi posiąść ogół umiejętności gry, musi umieć się znaleźć w każdej sytuacji na boisku;

– przystępności i indywidualizacji w nauczaniu, ma na celu dostosowanie materiału do poziomu ćwiczących. Intensywność, rodzaj i treść ćwiczeń musi być dostosowana do wieku, płci, stopnia przygotowania sprawnościowego i poziomu umiejętności. W zespole może pojawić się jednostka wybijająca się a wtedy opracowujemy indywidualny plan szkolenia.

OPIS I METODYKA NAUCZANIA ELEMENTÓW TECHNIKI W PIŁCE KOSZYKOWEJ

Przy nauczaniu techniki możemy wyróżnić następujące fazy:

a)     pokaz i objaśnienie mające na celu zapoznanie ćwiczącego z prawidłowym wykonaniem danego elementu oraz jego zastosowaniem w grze;

b)     nauczanie w warunkach najprostszych i najprzystępniejszych dla ćwiczących. Stosowanie ćwiczeń wprowadzających i pomocniczych oraz ćwiczeń w formie zabawowej i ścisłej;

c)     nauczanie w warunkach zbliżonych do gry, ćwiczenia w formie fragmentów gry i gry szkolnej;

d)     doskonalenie w grze uproszczonej, szkolnej i grze właściwej.

Przy nauczaniu taktyki wyróżniamy fazy:

a)     pokaz i objaśnienie całego ruchu np. ataku;

b)     nauczanie i doskonalenie podstawowych założeń poprzez stosowanie ćwiczeń w formie ścisłej;

c)     nauczanie i doskonalenie w warunkach zbliżonych do gry;

d)     doskonalenie w czasie gry szkolnej i gry właściwej

LEGENDA:

– nauczyciel

– zawodnik atakujący

– zawodnik atakujący z piłką

– droga zawodnika

– droga piłki

– kozłowanie

– rzut do kosza

– krótkie podanie

– chorągiewka

– kosz

POSTAWA KOSZYKARSKA W ATAKU

Ćwiczący stoi w małym rozkroku i wykroku. Nogi lekko ugięte w stawach biodrowych i kolanowych. Stopy ułożone równolegle w małym rozkroku – wykroku, rozstawione na szerokość bioder. Środek ciężkości ciała obniżony poprzez ugięcie w w/w stawach. Ciężar ciała rozłożony równomiernie na obydwie stopy, tułów pochylony w przód. Ręce ułożone wzdłuż tułowia, zgięte w stawach łokciowych.

Postawa koszykarska w ataku jest postawą stabilną a jednocześnie przygotowaną do szybkich ruchów w zmiennych, różnorodnych kierunkach.

Nauczanie – przykłady ćwiczeń:

ü      pokaz i objaśnienie postawy w ataku;

ü      przyjęcie przez ćwiczących postawy koszykarskiej w ataku;

ü      w biegu po całej sali przyjmowanie postawy koszykarskiej na sygnały.

Najczęściej spotykane błędy podczas nauczania:

Ø       mało obniżona postawa;

Ø       złe ustawienie stóp;

Ø       tułów mało pochylony do przodu;

Ø       cała powierzchnia stóp ma kontakt z podłożem.

STARTY I ZATRZYMANIA, ZMIANA KIERUNKU I TEMPA BIEGU

Start – zmienność i szybkość akcji wymaga od koszykarza stałej gotowości do wykonywania startu z każdej pozycji, z różnego ustawienia tułowia i w rozmaitych kierunkach. Dobry start powinien zapewnić koszykarzowi uzyskanie maksymalnej szybkości w jak najkrótszym czasie. Przy poruszaniu się z maksymalnymi prędkościami należy wyróżnić dwie fazy: f. zwiększania prędkości i f. względnej stabilizacji prędkości. W koszykówce większy nacisk kładziemy na tę pierwszą.

Przykłady ćwiczeń:

ü      zabawa „Dzień i noc” z różnych pozycji wyjściowych;

ü      ćwiczący startują na sygnały akustyczne z różnych pozycji wyjściowych;

ü      j. w. tylko ćwiczący startują na sygnały optyczne.

Zatrzymanie się – sposoby:

§          poprzez wykonanie naskoku i równoczesne ustawienie stóp na podłożu; ćwiczący ustawia stopy równocześnie (w jednym tempie). Zatrzymując się tym sposobem ćwiczący obniża środek ciężkości poprzez ugięcie kończyn w stawach biodrowych, kolanowych i goleniowo – skokowych a tułów odchyla lekko do tyłu dla zachowania st...