KPP seminarium 3
Epidemiologia urazów
· 3,5 mln urazów rocznie
· Zapadalność 100 MOC[1]/100 tys.
· Śmiertelność pourazowa 75/100 tys.
· Codziennie ginie z powodu urazów 75 osób
Przyczyny obrażeń ciała
· 25% wypadki drogowe
· 25% agresja i autoagresja
· 25% upadki z wysokości 5% wypadki przy pracy
· 25% inne (sport, oparzenia, odmrożenia…)
MOC
· 70% wypadki drogowe
· 75% piesi w Polsce
Każdy uczestnik wypadku jest poszkodowanym ale może nie mieć obrażeń.
Miejsca w MOC
· 82% głowa
· 14% szyja
· 47% klatka piersiowa
· 21% brzuch
· 29% miednica
· 45% kończyny dolne
· 31% kończyny górne
„Rany penetrujące” uraz klatki piersiowej poniżej sutków – podejrzewamy uraz brzucha; uraz brzucha powyżej pępka podejrzewamy uraz klatki piersiowej
Zreponować – odciążyć
Śmiertelność i kalectwo MOC
Polska
Kraje rozwinięte
Śmiertelność
25%
11%
Kalectwo
15%
Zespół dysfunkcji Wielonarządowej – wystąpienie niewydolności co najmniej 2 narządów ważnych życiowo
· Pierwotny MODS (multiple organ disfunction) 2-3 dni
Bezpośrednie uszkodzenia narządów np. ARDS na skutek stłuczenia płuc
· Wtórny MODS (dni, tygodnie)
W następstwie sepsy lub urazu wielonarządowego ze wstrząsem
Rokowanie w MODS po 1 tygodniu
Liczba narządów niewydolnych
1
41%
2
65%
3
89%
Priorytety postępowania
SCOPE & RUN (load & go – to samo przyp. Łsc)
(+) szybki kwalifikowany transport do szpitala
(-) wydłużony czas stabilizacji funkcji życiowych poszkodowanego
STAY & PLAY (stay & treat – to samo przyp. Łsc)
(+) szybsza stabilizacja I poprawa parametrów życiowych
(-) opóźnienie specjalistycznego leczenia szpitalnego
Etapy postepowania
· Szybka ocena sytuacji
· Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja
· Wtórna ocena kliniczna i badanie wstępne
· Postępowanie na miejscu zdarzenia
Ocena miejsca zdarzenia
· Zapewnij bezpieczeństwo ratownikom i poszkodowanym
· Jakie dodatkowe wsparcie może być potrzebne w danej sytuacji?
KINEMATYKA (prędkość i masa)
· Ustal kinematyke dotyczącą obrażeń
· Jakie czynniki związane z kinematyką wziąć pod uwagę w tym przypadku?
Złamanie zderzakowe (strzałka), pajączek na szybie, złamanie kompresyjne kręgosłupa
Ocena wstępna
Krok 1 – funkcje życiowe i stan świadomości
GCS < 14, SBP< 90, RR[2] <10 or >29
Krok 2 – anatomia urazu
· Urazy penetrujące głowy, szyi, tułowia
· Wiotka klatka piersiowa
· 2 lub więcej złamań proksymalnych części kości długich
· Zmiażdżenie lub oskórowanie kończyn
· Amputacja proksymalnie do nadgarstka lub stawu skokowego
· Złamanie miednicy
· Otwarte lub z wgnieceniem złamanie czaszki
· Porażenie
Krok 3 – mechanizm urazu
· Upadek z wysokości (dorosły >6m)
· Upadek z wysokości (dziecko >3m lub 2-3 x wzrost
· Wypadek samochodowy (wgniecenie >30cm po stronie pasażera 45cm z którejkolwiek strony
· Wyrzucenie z pojazdu
· Martwa osoba w samochodzie (jeżeli już ktoś nie żyję a reszta się „czuję” dobrze!?!?! Coś musiało zabić
· Potrącenie pieszego lub rowerzysty z prędkościa >30km/h
· Wypadek motocyklowy >30km/h
Krok 4 – inne czynniki
· Dziecko lub wiek>55 lat
· Koagulopatia
· Oparzenia
· Pacjent dializowany
· Ciąża >20 tyg.
· OCENA RATOWNIKA
Urazy u dzieci (BRAK OPIEKI)
· 80% zgonów można było uniknąć
· 80 % - 90% urazy tępe
· >70% mnogie obrażenia z obrażeniami głowy
· 75% śmierć wskutek obrażeń głowy
Anatomia i fizjologia dzieci
Mniej tk. Tłuszczowej, zwiększona elastyczność tkanki łącznej, bliskość wszystkich organów, siły nie są tak dobrze rozproszone, kościeć nie jest w pełni uwapniony i posiada liczne miejsca wzrostu,
Dzieci z urazem mogą gwałtownie zrekompensować się z widocznej duszności do tachyponoe a następnie całkowitego wyczerpania i bezdechu
· Duża głowa
· Mięsisty język
· Krótsza tchawica
· Hipowentylacja i hipoksja są częstsze niż hipowolemia i hipertensja
· Większość urazów nie powoduje szybkiego wykrwawienia
· Ciśnienie tętnicze słaby wskaźnik perfuzji obwodowej
· Dzieci kompensują krwawienia przez zwiększenie oporu obwodowego
PAMIĘTAMY O KOMUNIKACJI
Badanie wstepne i RKO
Najważniejsze ABC D i E później
Ciśnienie (tylko dla dzieci)
70 + 2xwiek (lat) – najniższe dopuszczalne
90 +2 x wiek (lat) – w normie
Urazy klatki piersiowej
Nawet w przypadku braku połamanych żeber (przy każdym tępym urazie)
Bezpośrednio zagrażające życiu
· Odma prężna
· Masywne krwotoki
· Wiotka klatka
· Tamponada serca
Stan kliniczny nie diagnostyka radiologiczna
12 TYPÓW OBRAŻEŃ !!!!!
Bezpośrednie zagrożenie
Pośrednie zagrożenie
· Niedrożność
· Stłuczenie płuca
· Prężna odma
· Stłuczenie serca
· Uszkodzenie aorty
· Otwarta odma
· Rozerwanie przepony
· Rozerwania tchawicy/oskrzeli
· Masywne krwawienia do opłucnej
· Urazy przełyku
[1] Mnogie obrażenia ciała
[2] Respiratory rate – ilość oddechów
witek.ratmed